1.Podać przykłady zastosowania wiedzy geograficznej w życiu. 2.Podać powiązania pomiędzy elementami środowiska przyrodniczego i geograficznego.

Transkrypt

1 GEOGRAFIA KL. I Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające Mapa 1.Definiować pojęcie: geografia, środowisko przyrodnicze i geograficzne. 2.Podać źródła wiedzy geograficznej. 3.Wymienić elementy środowiska przyrodniczego i je definiować. 4.Podać przykłady działalności człowieka w środowisku przyrodniczym. 5.Wykazać różnice pomiędzy środowiskiem przyrodniczym a środowiskiem geograficznym. 6.Podać definicję mapy oraz wymienić jej elementy. 7.Podać przykłady zastosowania mapy. 8.Omówić rodzaje map. 9.Podać przykłady zastosowania mapy. 10.Podać definicję skali, porównać wielkość skal, nazywać różne rodzaje skal. 11.Porządkować skale wg kryterium wielkości. 12.Zamieniać skale liczbowe na mianowane i liniowe. 13.Obliczać odległość rzeczywistą na podstawie mapy stosując różne skale. 14.Podać różnice pomiędzy mapą a planem. 15.Odczytać informacje z mapy ( w tym mapy topograficzno-turystycznej) i planu, posługiwać się kierunkami świata. 16.Orientować mapę w terenie 17.Zdefiniować siatkę geogr.i kartograficzną. 18.Odczytać wysokość bezwzględną punktu. 19.Obliczać wysokość względną i bezwzględną na podstawie rysunku poziomicowego. 1.Podać przykłady zastosowania wiedzy geograficznej w życiu. 2.Podać powiązania pomiędzy elementami środowiska przyrodniczego i geograficznego. 3.Zdefiniować elementy mapy. 4.Przeliczać odległości na podstawie różnych skal. 5. Przeliczać wszystkie rodzaje skal. 6.Wymienić przykłady zastosowań map o różnej skali i treści. 7.Planować wycieczkę turystyczną za pomocą mapy lub planu. 8.Posługiwać się mapą topograficzną w terenie. 9.Nazwać podstawowe metody kartograficzne i rozpoznawać je. 10.Analizować i interpretować treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych. 1.Ocenić korelację geografii z innymi naukami. 2.Podać przykłady osiągnięć geografii jako nauki. 3.Omówić podstawowe elementy, cechy i rodzaje map. 4.Obliczać skalę mapy na podstawie znanych odległości na mapie i w terenie. 5.Porównać siatkę geograficzną z wybraną siatką kartograficzną. 6.Wykazać znaczenie skali mapy w przedstawianiu różnych informacji geogr. 7.Omówić różne rodzaje odwzorowań kartograficznych i rozpoznawać je na siatkach kartograficznych. 8.Rozpoznawać rzeźbę na podstawie poziomic. 1

2 Mapa Kształt, ruchy Ziemi i ich następstwa 20.Rozróżniać na rysunku poziomicowym formy wypukłe i wklęsłe. 21.Wskazać na mapie (również konturowej) kontynenty i oceany. 22.Rozpoznawać rzeźbę na podstawie mapy. 23.Charakteryzować elementy siatki geograficznej. 24.Wskazać na mapie poszczególne półkule. 25.Zdefiniować długość i szerokość geograficzną. 26.Znać zastosowanie GPS. 1.Przedstawić założenia teorii Ptolemeusza i Kopernika. 2.Nazwać kształt Ziemi, podać długość promienia ziemskiego i równika oraz powierzchnię Ziemi. 3.Przedstawić argumenty potwierdzające kształt Ziemi. 4.Zdefiniować ruch obrotowy Ziemi, przedstawić kierunek i czas trwania tego ruchu. 5.Wymienić następstwa ruchu obrotowego Ziemi. 6.Omówić prędkość liniową i kątową ruchu obrotowego. 7.Posługiwać się ze zrozumieniem pojęciami :czas słoneczny, czas strefowy, czas urzędowy. 8.Odczytywać czas z map stref czasowych. 9.Zdefiniować ruch obiegowy Ziemi i podać jego cechy. 10.Podać daty początków pór roku. 11.Podać daty największego i najmniejszego kąta padania promieni słonecznych w Polsce. 12.Wskazać związek między wysokością Słońca w południe, a porami roku. 13.Wymienić strefy oświetlenia Ziemi. 11.Wskazać główne obiekty geograficzne na poszczególnych kontynentach. 12.Odczytać położenie punktów na mapie. 13.Lokalizować miejsca i obszary na mapie znając ich współrzędne. 1.Opisać budowę Układu Słonecznego. 2.Objaśnić terminy: gwiazda, Słońce, planeta, planetoida, kometa, meteoroid, meteoryt. 3.Przedstawić geocentryczny i heliocentryczny model budowy Wszechświata. 4.Odróżnić kształt kuli od elipsoidy i geoidy. 5.Scharakteryzować następstwa ruchu obrotowego Ziemi. 6.Obliczać różnicę czasu miejscowego na podstawie różnicy długości geograficznej. 7.Podać kąt nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity. 9.Analizować środowisko na podstawie mapy. 10.Wskazać położenie państw Europy. 11.Wskazać położenie wybranych obiektów geograficznych, przyrodniczych, politycznych. 12.Odczytywać położenie obszaru. 13.Opracować trasę podróży uwzględniając współrzędne geograficzne. 1.Odczytać współrzędne geograficzne na globusie. 2.Wymienić metody wyznaczania kierunku północnego. 3.Obliczać wysokość Słońca nad horyzontem za pomocą gnomonu. 4.Omówić siłę Coriolisa. 5.Obliczać różnice wszystkich rodzajów czasu. 6.Posługiwać się mapą stref czasowych do określania różnicy czasu strefowego i słonecznego. 7.Przedstawić zmianę czasu na południku Omówić następstwa ruchu obiegowego Ziemi. 9.Odczytywać położenie Słońca na tle gwiazdozbiorów Zodiaku. 2

3 Jw. 14.Podać zasięg i cechy charakterystyczne stref oświetlenia Ziemi. 8.Omówić dzienną wędrówkę Słońca w różnych porach roku, w umiarkowanych szerokościach geograficznych. 9.Rozumieć różnicę między rokiem astronomicznym a kalendarzowym. 10.Opisywać oświetlenie Ziemi w ciągu roku w różnych szerokościach geograficznych. 11.Charakteryzować poszczególne strefy oświetlenia Ziemi. 10.Rozpoznawać spośród podanych lata przestępne. 11.Rozróżniać cechy i następstwa ruchu obiegowego i obrotowego Ziemi. 12.Podać konsekwencje występowania stref oświetlenia Ziemi. 3

4 Wybrane zagadnienia z geografii fizycznej sfery Ziemi 1.Omówić na podstawie rysunku budowę atmosfery. 2.Obliczyć temperatury średnie i amplitudę dobową i roczną. 3.Odczytać z map tematycznych wielkości sum opadów i wartości temperatury powietrza atmosferycznego. 4. Omówić zależność temperatury od wysokości Słońca i szerokości geograficznej. 5.Wymienić rodzaje opadów i osadów. 6.Wskazać na Ziemi miejsca o największych i najmniejszych sumach opadów. 7.Definiować pogodę i klimat. 8.Omówić elementy meteorologiczne i składniki klimatu. 9.Wymienić i omówić czynniki klimatotwórcze. 10.Wymienić strefy klimatyczne. 11.Analizować wykresy klimatyczne.(typy klimatów) 12.Czytać i analizować mapy tematyczne, w tym mapy roślinności i gleb. 13.Podać główne warstwy wnętrza Ziemi. 14.Zdefiniować płytę litosfery i podać na podstawie mapy przykład. 15.Omówić budowę litosfery. 16.Odczytać z mapy geologiczno-tektonicznej informacje na temat płyt litosfery (nazwy, rodzaje płyt, kierunek przesuwania). 17.Odczytać z mapy informacje nt. rozmieszczenia trzęsień ziemi i wulkanów. 1.Analizować roczną amplitudę temperatury powietrza. 2.Charakteryzować na podstawie wykresów i danych liczbowych przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych. 3.Rozróżniać pojęcia: izotermy, izohiety. 4.Analizować i konstruować wykresy klimatyczne. 5.Przeprowadzić obserwacje meteorologiczne. 6.Charakteryzować wpływ czynników klimatotwórczych na klimat. 7.Charakteryzować poszczególne strefy klimatyczne. 8.Wykazać zależność między strefami oświetlenia Ziemi a strefami klimatycznymi. 9.Wykazać wpływ klimatu na zróżnicowanie roślinności i gleb na Ziemi. 10.Rozpoznać na fotografiach oraz na podstawie opisów formacje roślinne. 11.Omówić zjawiska na granicach płyt litosfery, wyjaśnić sposób powstawania form terenu w strefach zderzania się i rozrywania płyt litosfery. 12 Uzasadnić związek pomiędzy tektoniką płyt a rozmieszczeniem zjawisk wulkanicznych i sejsmicznych. 1.Omówić przyczyny zróżnicowania temperatury powietrza na kuli ziemskiej. 2.Przedstawić mechanizm efektu cieplarnianego i problem dziury ozonowej. 3.Wyjaśnić przyczyny zróżnicowania sum i rozkładu rocznego opadów na świecie. 4. Rozumieć pojęcie cienia opadowego. 5.Analizować mapy synoptyczne. 6.Wyjaśnić na wybranych przykładach wpływ czynników klimatotwórczych na klimat. 7.Wykazać zróżnicowanie klimatyczne Ziemi na podstawie analizy map klimatycznych i map stref klimatycznych. 10.Przedstawić przydatność danej strefy klimatyczno-gleboworoślinnej dla życia i gospodarowania człowieka. 11.Wyjaśnić przyczyny ruchu płyt litosfery i podać dowody ruchu. 12.Uzasadnić asejsmiczność obszaru Polski. 4

5 Wybrane zagadnienia z geog. fiz.- rzeźbiarze lądów 1.Wymienić czynniki wewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi. 2.Zdefiniować wulkanizm. 3.Opisać elementy wulkanu. 4.Podać przykłady wulkanów. 5.Rozumieć pojęcie: wietrzenie. 6.Opisać na podstawie rysunków i fotografii formy terenu powstałe w wyniku wietrzenia (w tym zjawisk krasowych) 7.Rozumieć pojęcie: erozja. 8.Wymienić zewnętrzne czynniki rzeźbotwórcze. 9.Podać przykłady rzeźby ukształtowanej przez rzeki i fale morskie. 10.Wymienić elementy rzeźby w poszczególnych odcinkach biegu rzeki. 11.Rozróżniać typy ujść rzecznych. 12. Rozróżnić wybrzeża erozyjne i akumulacyjne. 13.Określić czynniki sprzyjające działalności wiatru. 14.Zdefiniować działalność erozyjną i akumulacyjną wiatru. 15.Podać przykłady form eolicznych. 16.Zdefiniować lodowiec górski i kontynentalny. 17.Podpisać elementy lodowca górskiego. 18.Omówić warunki powstawania lodowców. 1.Wskazać obszary sejsmiczne i występowania czynnych wulkanów na świecie. 2.Omówić różne rodzaje wietrzenia. 3.Zcharakteryzować rzeźbotwórczą działalność rzeki w poszczególnych odcinkach (abrazja, akumulacja) 4.Rozpoznać na rysunkach i fotografiach formy terenu powstałe w wyniku działalności rzek i mórz. 5. Rozpoznać na rysunkach i fotografiach formy terenu powstałe w wyniku działalności wiatru; w tym wydmy: paraboliczną i barchan. 6.Podać przykłady form erozyjnej i akumulacyjnej działalności lodowca górskiego i kontynentalnego. 1.Podać aktualne przykłady wybuchów wulkanów i trzęsień ziemi oraz ich skutki. 2.Omówić rzeźbotwórczą działalność morza. 3.Podać przyczyny powstawania podstawowych typów wybrzeży. 4.Omówić rozwój polskiego wybrzeża. 5.Przedstawić procesy powstawania form rzeźby terenu w wyniku działalności rzek i mórz. 6.Omówić powstawanie form erozyjnych (korazja, deflacja) 7.Omówić formy akumulacyjne. 8.Podać przykłady regionów aktywnej działalności wiatru. 9.Charakteryzować formy polodowcowe lodowca górskiego i kontynentalnego, podając przykłady. 10.Wskazać zasięgi zlodowaceń na świecie, podając przykłady współczesnych form polodowcowych. 5