Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu

Informator płacowy Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu 80 wskaźników i stawek aktualnych przydatna od strategia, 1 czerwca orzecznictwo 2016 roku sądów pracy

kierownik grupy wydawniczej Agnieszka Konopacka-Kuramochi Redakcja Renata Kajewska Korekta Anna Marecka Skład i łamanie 6AN Studio ISBN 978-83-269-5180-0 Numer produktowy 2BW0022 Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2016 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a, NIP: 526-19-92-256 Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł www.wip.pl tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10 Niniejszy e-book chroniony jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w e-booku bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Niniejszy ebook został przygotowany z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia. Zaproponowane w e-booku wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w e-booku wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.

Spis treści W y n a g r o d z e n i a Wynagrodzenie minimalne w 2016 roku... 7 Dodatek za pracę w porze nocnej... 7 Dodatki za godziny nadliczbowe... 8 Współczynnik urlopowy... 8 Przeciętne wynagrodzenie... 9 Wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych... 9 P o t r ą c e n i a z w y n a g r o d z e ń i z a s i ł k ó w Obliczenie wysokości kwot wolnych od potrąceń w 2016 roku... 10 Kwoty wolne od obowiązkowych potrąceń z wynagrodzenia za pracę w 2016 roku dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy... 12 Kwoty wolne od dobrowolnych potrąceń z wynagrodzenia za pracę w 2016 roku dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy... 12 Kwoty wolne przy potrąceniach z zasiłków od 1 marca 2016 r... 13 O d p r a w y Odprawa z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn nieleżących po stronie pracownika... 15 Odprawa emerytalno-rentowa... 15 Odprawa pośmiertna... 15 S k ł a d k i Zgłoszenie do ubezpieczeń i wyrejestrowanie z nich... 16 Stopy procentowe składek na ubezpieczenia społeczne... 18 Składka na ubezpieczenie zdrowotne... 18 Składki na FGŚP i FP... 18 Składki na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców opłacających składki na zasadach ogólnych... 19 Składka na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców w 2016 roku... 19 3

Informator płacowy Składki na ZUS dla nowych firm... 20 Składki pracowników młodocianych... 20 Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe... 21 Odsetki należne z tytułu nieprzekazanych w terminie składek do OFE... 21 Wpłaty na indywidualne konto emerytalne... 21 Obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w 2016 roku... 22 Składki na urlopie wychowawczym w 2016 roku... 25 Z a s i ł k i Minimalna podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego w 2016 roku... 26 Świadczenie rehabilitacyjne w 2016 roku... 26 Wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, przyjętej do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego... 27 Zasiłek pogrzebowy... 27 Podstawa wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe... 28 Zasiłek dla bezrobotnych... 28 Jednorazowe odszkodowania za wypadki przy pracy... 29 E m e r y t u r y i r e n t y Kwota bazowa... 30 Świadczenie przedemerytalne... 30 Kwoty najniższych gwarantowanych świadczeń emerytalno-rentowych... 30 Dodatki do emerytury/renty... 30 Przychody dodatkowe a zmniejszenia emerytury lub renty... 31 Maksymalne zmniejszenia emerytury lub renty... 31 C z a s p r a c y Czas pracy dla okresów rozliczeniowych 1-miesięcznych w 2016 roku... 32 Czas pracy dla okresów rozliczeniowych 3-miesięcznych w 2016 roku... 32 Czas pracy dla okresów rozliczeniowych 4-miesięcznych w 2016 roku... 33 4

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Godziny pracy pracowników zatrudnionych na 1/2, 1/3 i 1/4 etatu w 2016 roku... 33 U r l o p y p r a c o w n i c z e Okresy, od których zależy wymiar urlopu wypoczynkowego (20 lub 26 dni)... 34 Urlop proporcjonalny... 35 Urlop okolicznościowy... 35 Najważniejsze zmiany w przepisach o uprawnieniach rodzicielskich rodziców ubezpieczonych ubezpieczeniem chorobowym... 36 Długość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w 2015 i 2016 roku... 39 Długość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w 2015 i 2016 roku... 39 Różnice w zakresie prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej w zależności od wieku dziecka... 40 Wysokość zasiłku macierzyńskiego... 41 U p r a w n i e n i a p r a c o w n i c z e Okresy wypowiedzenia umów o pracę... 43 Tryb rozwiązania umowy o pracę... 45 Skracanie lub wydłużanie okresów wypowiedzenia... 47 Przerwy na karmienie dziecka piersią... 47 Ograniczenia w zatrudnianiu kobiet w ciąży i pracowników opiekujących się dziećmi do 4. roku życia... 48 Badania profilaktyczne pracowników... 51 Prawo do zasiłku opiekuńczego w przypadku sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem do 8 lat... 53 Nowe zasady wystawiania zwolnień lekarskich od 1 stycznia 2016 r... 54 P o d a t k i Formularze wystawiane przez płatników za 2015 rok... 61 5

Informator płacowy Skala podatku dochodowego... 65 Kwota zmniejszająca podatek... 65 Koszty uzyskania przychodu... 65 Limit kosztów autorskich... 66 K a r y z a b ł ę d y p o d a t k o w e w 2 0 1 6 r o k u O d s e t k i Odsetki od zaległości podatkowych (w stosunku rocznym)... 67 Stawki odsetek za zwłokę od 1 stycznia 2016 r... 67 Odsetki ustawowe (w stosunku rocznym)... 68 Opłata prolongacyjna... 68 P o d r ó ż e s ł u ż b o w e Dieta w delegacji krajowej (podróż nieprzekraczająca doby)... 69 Dieta w podróży krajowej trwającej dłużej niż dobę... 69 Dieta po zmniejszeniu jej o każdy zapewniony posiłek... 69 Ryczałty na noclegi i dojazdy... 69 Delegacje zagraniczne diety i limity na nocleg w hotelu... 70 S a m o c h ó d Samochód służbowy wykorzystywany do celów prywatnych... 74 Stawki za kilometr przebiegu pojazdów prywatnych używanych do celów służbowych... 74 Maksymalny limit kilometrów na jazdy lokalne pojazdem prywatnym używanym do celów służbowych... 75 Świadczenie urlopowe odpowiadające wysokości odpisu podstawowego w 2016 roku... 75 Wysokość odpisów w 2016 roku... 76 6

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Wynagrodzenia Wynagrodzenie minimalne w 2016 roku Wymiar etatu Pierwszy rok zatrudnienia Kolejne lata zatrudnienia cały etat 1.480 zł 1.850 zł 3/4 etatu 1.110,00 zł 1.387,50 zł 1/2 etatu 740,00 zł 925 zł 1/3 etatu 493,33 zł 616,67 zł 1/4 etatu 370,00 zł 462,50 zł Art. 4 i art. 6 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 2008). Rozporządzenie Rady Ministrów z 11 września 2015 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1385). Już w sprzedaży! Skontaktuj się z naszym Centrum Obsługi Klienta i zamów już dziś: telefon 22 518 29 29 faks 22 617 60 10 e-mail cok@wip.pl Jesteśmy do Twojej dyspozycji od poniedziałku do piątku w godzinach 7:00 18:00 Książka dostępna również w wersji e-booka na: 7

Informator płacowy Art. 151 8 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.). Dodatki za godziny nadliczbowe Rodzaj nadgodzin Okres, w którym wystąpiły nadgodziny Dodatek Dobowe W nocy, w niedziele i święta niebędące dla pracownika 100% dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, oraz w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy Dobowe W pozostałych dniach 50% Średniotygodniowe Z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w nadgodzinach dobowych 100% Art. 151 1, art. 151 2, art. 151 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.). Współczynnik urlopowy Wymiar etatu 2016 rok Cały etat 21,00 1/2 etatu 10,50 3/4 etatu 15,75 1/4 etatu 5,25 1/3 etatu 7,00 8

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Art. 171 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.). 19 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 ze zm.). 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 62, poz. 289 ze zm.). Przeciętne wynagrodzenie Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w I kwartale 2016 roku 4.181,49 zł Komunikat prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 9 lutego 2016 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym kwartale 2016 roku (M.P. z 2016 r. poz 443). Wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Okres Kwota 40,65% Czerwiec sierpień 2016 roku 4.181,49 zł 1.699,78 zł Wpłaty dokonuje się w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych. Komunikat prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 11 maja 2016 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym kwartale 2016 roku (M.P. z 2016 r. poz. 443). Art. 2 pkt 4 oraz art. 21 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.). 9

Informator płacowy Potrącenia z wynagrodzeń i zasiłków Obliczenie wysokości kwot wolnych od potrąceń w 2016 roku Kolejność działań Wynagrodzenie minimalne brutto 1.850 zł Bez PIT-2 i zwykłe KUP PIT-2 i zwykłe KUP Bez PIT-2 i podwyższone KUP PIT-2 i wyższe KUP KROK 1. Obliczamy sumę składek na ubezpieczenia społeczne finansowane przez ubezpieczonego Składki na ubezpieczenia społeczne KROK 2. Obliczamy składkę na ubezpieczenie zdrowotne finansowaną przez ubezpieczonego Składka na ubezpieczenie zdrowotne Składka emerytalna 1.850 zł 9,76% = 180,56 zł Składki rentowe 1.850 zł 1,5% = 27,75 zł Składka chorobowa 1.850 zł 2,45% = 45,33 zł Razem składki społeczne = 253,64 zł Podstawa wymiaru 1.850 zł 253,64 zł = 1.596,36 zł Pełna składka 1.596,36 zł 9% = 143,67 zł Część składki odliczana od podatku 1.596,36 zł 7,75% = 123,72 zł 180,56 zł 180,56 zł 180,56 zł 180,56 zł 27,75 zł 27,75 zł 27,75 zł 27,75 zł 45,33 zł 45,33 zł 45,33 zł 45,33 zł 253,64 zł 253,64 zł 253,64 zł 253,64 zł 1.596,36 zł 1.596,36 zł 1.596,36 zł 1.596,36 zł 143,67 zł 143,67 zł 143,67 zł 143,67 zł 123,72 zł 123,72 zł 123,72 zł 123,72 zł 10

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Kolejność działań Wynagrodzenie minimalne brutto 1.850 zł Bez PIT-2 i zwykłe KUP PIT-2 i zwykłe KUP Bez PIT-2 i podwyższone KUP PIT-2 i wyższe KUP KROK 3. Obliczamy zaliczkę na podatek dochodowy z uwzględnieniem kosztów uzyskania przychodu i danych o PIT-2 KROK 4. Obliczamy wynagrodzenie minimalne w kwocie netto Koszty uzyskania przychodu (pracownicze, ryczałtowe) Podatek dochodowy od osób fizycznych wg stawki 18% Podstawa opodatkowania Naliczony podatek wg skali podatkowej Obliczona zaliczka na podatek do odprowadzenia do US Podstawa wymiaru kwoty wolnej od potrąceń 111,25 zł 111,25 zł 139,06 zł 139,06 zł 1.850 zł 111,25 zł 253,64 zł = 1.485,11 zł; po zaokr. 1.485 zł 1.485 zł 18% = 267,30 zł 267,30 zł 123,72 zł = 143,58 zł; po zaokrągleniu 144 zł 1.850 zł 253,64 zł 143,67 zł 144 zł = 1.308,69 zł 1.485 zł 18% 46,33 zł = 220,97 zł 220,97 zł 123,72 zł = 97,25 zł; po zaokrągleniu 97 zł 1.850 zł 253,64 zł 143,67 zł 97 zł = 1.355,69 zł 1.850 zł 139,06 zł 253,64 zł = 1.457,30 zł; po zaokr. 1.457 zł 1.457 zł 18% = 262,26 zł 262,26 zł 123,72 zł = 138,54 zł; po zaokrągleniu 139 zł 1.850 zł 253,64 zł 143,67 zł 139 zł = 1.313,69 zł 1.457 zł 18% 46,33 zł = 215,93 zł 215,93 zł 123,72 zł = 92,21 zł; po zaokrągleniu 92 zł 1.850 zł 253,64 zł 143,67 zł 92 zł = 1.360,69 zł 11

Informator płacowy Kwoty wolne od obowiązkowych potrąceń z wynagrodzenia za pracę w 2016 roku dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy Rodzaj potrącenia Bez PIT-2 i zwykłe KUP PIT-2 i zwykłe KUP Bez PIT-2 i podwyższone KUP PIT-2 i podwyższone KUP Egzekwowane świadczenia inne niż alimenty 1.308,69 zł 1.355,69 zł 1.313,69 zł 1.360,69 zł Zaliczki pieniężne 1.308,69 zł 75% = 981,52 zł 1.355,69 zł 75% = 1.016,77 zł 1.313,69 zł 75% = 985,27 zł 1.360,69 zł 75% = 1.020,52 zł Kary pieniężne 1.308,69 zł 90% = 1.177,82 zł 1.355,69 zł 90% = 1.220,12 zł 1.313,69 zł 90% = 1.182,32 zł 1.360,69 zł 90% = 1.224,62 zł Kwoty wolne od dobrowolnych potrąceń z wynagrodzenia za pracę w 2016 roku dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy Rodzaj potrącenia Bez PIT-2 i zwykłe KUP PIT-2 i zwykłe KUP Bez PIT-2 i podwyższone KUP PIT-2 i podwyższone KUP Należności dla pracodawcy 1.308,69 zł 1.355,69 zł 1.313,69 zł 1.360,69 zł Inne należności 1.308,69 zł x 80% = 1.046,95zł 1.355,69 zł x 80% = 1.084,55 zł 1.313,69 zł x 80% = 1.050,95 zł 1.360,69 zł x 80% = 1.088,55 zł Kwot wolnych od dobrowolnych potrąceń z wynagrodzenia za pracę nie należy ustalać proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika. 12

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Kwoty wolne przy potrąceniach z zasiłków od 1 marca 2016 r. 441,28 zł, tj. 50% najniższej emerytury (podstawa kwoty wolnej to 882,56 zł) 176,51 zł, tj. 20% najniższej emerytury 529,54 zł, tj. 60% najniższej emerytury przy potrącaniu sum ustalonych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych, należności alimentacyjnych potrącanych na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego oraz potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności innych niż świadczenia alimentacyjne (wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi); wskazana kwota wolna od potrąceń obowiązuje zawsze, gdy podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy. z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjnoopiekuńczych przy potrącaniu innych należności 13

Informator płacowy 14

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Odprawy Odprawa z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn nieleżących po stronie pracownika Okres zatrudnienia pracownika Krócej niż 2 lata u danego pracodawcy Jeżeli pracownik przepracował u danego pracodawcy 2 lata i więcej lat, jednak nie więcej niż 8 lat Ponad 8 lat u danego pracodawcy Wysokość odprawy 1-miesięczne wynagrodzenie 2-miesięczne wynagrodzenie 3-miesięczne wynagrodzenie Maksymalna wysokość odprawy wynosi w 2016 roku 27.750 zł (1.850 zł 15). Art. 8 ust. 1 i 4 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 192). Odprawa emerytalno-rentowa Wysokość odprawy 1-miesięczne wynagrodzenie, bez względu na długość okresu zatrudnienia. Art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.). Odprawa pośmiertna Okres zatrudnienia pracownika w firmie Wysokość odprawy Jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat 1-miesięczne wynagrodzenie Jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat 3-miesięczne wynagrodzenie Jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat 6-miesięczne wynagrodzenie Art. 93 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.). 15

Informator płacowy Składki Zgłoszenie do ubezpieczeń i wyrejestrowanie z nich Termin W terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia Do 5. dnia miesiąca Do 10. dnia miesiąca Do 15. dnia miesiąca Na 30 dni przed terminem przejścia pracownika na emeryturę W terminie 7 dni od: 1) daty zatrudnienia pierwszego pracownika lub powstania stosunku prawnego uzasadniającego objęcie ubezpieczeniami pierwszej osoby, 2) daty powstania obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych dla ubezpieczonych wyłącznie zobowiązanych do płacenia składek na własne ubezpieczenie albo składek na ubezpieczenie osób z nimi współpracujących Obowiązek płatnika składek Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych Opłacenie składki, przesłanie deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportów miesięcznych za poprzedni miesiąc jeśli pracodawca jest jednostką budżetową lub samorządową jednostką budżetową Opłacenie składki, przesłanie deklaracji rozliczeniowej za poprzedni miesiąc w przypadku osób fizycznych opłacających składki wyłącznie za siebie Opłacenie składki, przesłanie deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportów miesięcznych za poprzedni miesiąc, jeśli pracodawca jest pozostałym płatnikiem Złożenie wniosków o emeryturę w organie rentowym Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych płatnika składek 16

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku W terminie 14 dni od zaistnienia zmian, stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez ZUS Nie później niż do 30 kwietnia następnego roku kalendarzowego Zawiadomienie wskazanej przez ZUS jednostki organizacyjnej o wszelkich zmianach w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 43 ustawy systemowej Sprawdzenie prawidłowość danych przekazanych do ZUS w imiennym raporcie miesięcznym dotyczącym danego roku kalendarzowego W terminie 7 dni od stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub otrzymania zawiadomienia z ZUS W ciągu 7 dni od wygaśnięcia tytułu do ubezpieczeń Złożenie imiennego raportów miesięcznych korygujących. Jeżeli konieczność korekty danych zgłoszonych w imiennym raporcie miesięcznym jest wynikiem stwierdzenia nieprawidłowości przez ZUS w drodze: 1) decyzji imienny raport miesięczny korygujący powinien być złożony nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się decyzji, 2) kontroli imienny raport miesięczny korygujący powinien być złożony nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli Wyrejestrowanie zwalnianego pracownika z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego Nie później niż do 31 marca danego roku za poprzedni rok kalendarzowy Przekazanie informacji Zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze Art. 36 ust. 4 i 11, art. 41 ust. 7a i 7b, art. 43 ust. 1 art. 44, art. 47 ust. 1 pkt 2 i 3, i ust. 7 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.). Art. 38 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 965). 17

Informator płacowy Stopy procentowe składek na ubezpieczenia społeczne Ubezpieczenia Łącznie Część finansowana przez ubezpieczonego emerytalne 19,52% 9,76% 9,76% rentowe 8% 1,5% 6,5% chorobowe 2,45% 2,45% wypadkowe 0,67 3,86% Część finansowana przez płatnika Art. 22 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.). Ustawa z 21 grudnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 291, poz. 1706). Składka na ubezpieczenie zdrowotne W 2016 roku wysokość składki wynosi 9% podstawy wymiaru, z czego 7,75% potrącane jest z zaliczki na podatek dochodowy, a 1,25% to kwota potrącana z dochodu ubezpieczonego. Składkę oblicza się od przychodu brutto (bez odliczania kosztów uzyskania przychodu, ale po odjęciu składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe i chorobowe): 9% (wynagrodzenie brutto pracownika składka na ubezpieczenia emerytalno-rentowe i chorobowe). Art. 79 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.). Składki na FGŚP i FP FGŚP 0,10% FP 2,45% Składki te nalicza się od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Nie stosuje się ograniczenia do kwoty 30-krotności. 18

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Art. 29 ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 272 ze zm.). Art. 103 110 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 645). Składki na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców opłacających składki na zasadach ogólnych Ubezpieczenia społeczne Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: 2.433,00 zł Styczeń grudzień 2016 roku emerytalne 474,92 zł rentowe 184,64 zł chorobowe 59,61 zł wypadkowe 1,80%* Fundusz Pracy 59,61 zł * Stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe jest zróżnicowana dla poszczególnych płatników składek i ustalana w zależności od poziomu zagrożeń zawodowych i skutków tych zagrożeń. Od 1 kwietnia 2015 r. wynosi ona od 0,40 do 3,60%. Składka na ubezpieczenie wypadkowe od 1 kwietnia 2015 r., dla płatników składek zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 osób ubezpieczonych, wynosi 1,80%. Składka na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców w 2016 roku 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia 3.210,60 zł stawka 9% 288,95 zł stawka do obliczenia podatku (7,75%) 248,82 zł Art. 20 ust. 1 i 3, art. 22, art. 18 ust. 8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.). Obwieszczenie prezesa GUS z 20 stycznia 2015 r. (M.P. z 2015 r. poz. 135). 19

Informator płacowy Składki na ZUS dla nowych firm Ubezpieczenia społeczne Styczeń grudzień 2016 roku Podstawa wymiaru składek na emerytalne 108,34 zł ubezpieczenia społeczne: 555 zł rentowe 44,40 zł (30% 1.850 zł). chorobowe 13,60 zł wypadkowe 9,99 zł (1,80%)* Fundusz Pracy 13,60 zł** * Stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe wynosi od 0,40 do 3,60%. Dla płatników składek zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 osób ubezpieczonych wynosi ona 1,80%. ** Przedsiębiorcy, którzy nie posiadają innych tytułów do ubezpieczenia społecznego, nie opłacają składki na Fundusz Pracy. W sytuacji gdy przedsiębiorca posiada inne tytuły do ubezpieczeń społecznych, np. umowę o pracę czy umowę zlecenia, ma obowiązek opłacać składkę na Fundusz Pracy, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek wyniesie co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.). Składki pracowników młodocianych Od 1 czerwca do 31 sierpnia 2016 roku Podstawa wymiaru składki Ubezpieczenie płatnik ubezpieczony Finansowanie I rok nauki: 4% = 167,26 zł emerytalne 16,32 zł 16,32 zł rentowe 10,87 zł 2,51 zł chorobowe 4,10 zł wypadkowe x II rok nauki: 5% = 209,07 zł emerytalne 20,41 zł 20,41 zł rentowe 13,60 zł 3,14 zł chorobowe 5,12 zł wypadkowe x III rok nauki: 6% = 250,89 zł emerytalne 24,49 zł 24,49 zł rentowe 16,31 zł 3,76 zł chorobowe 6,15 zł wypadkowe x Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosi od 0,40 do 3,60% podstawy. 20

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Art. 18 ust.1, art. 20 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.). Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 232). Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe W 2016 roku 121.650 zł Obwieszczenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 21 grudnia 2015 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2016 roku oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. z 2015 r. poz. 1292). Odsetki należne z tytułu nieprzekazanych w terminie składek do OFE Od 1 kwietnia do 30 czerwca 2016 r. 4,51% Komunikat prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 8 marca 2016 r. w sprawie wysokości odsetek należnych z tytułu nieprzekazania w terminie składek do otwartego funduszu emerytalnego (M.P. z 2016 r. poz. 257). Wpłaty na indywidualne konto emerytalne W 2016 roku 12.165 zł Art. 13 ust. 4 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1147 ze zm.). Obwieszczenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie wysokości kwoty wpłat na indywidualne konto emerytalne w roku 2016 (M.P. z 2015 r. poz. 1266). 21

Informator płacowy Obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w 2016 roku Rodzaj ubezpieczenia Podmiot ubezpieczenia Tytuł ubezpieczenia emerytalne rentowe chorobowe wypadkowe Pracownik Umowa zlecenia zawarta nie z własnym pracodawcą i niewykonywana na jego rzecz wynagrodzenie z umowy o pracę jest niższe od minimalnego O O D O Osoba niemająca innego tytułu ubezpieczenia Osoba mająca zawartą wcześniej umowę zlecenia Osoba mająca zawartą wcześniej umowę zlecenia, z której otrzymuje wynagrodzenie równe co najmniej minimalnemu i takie jest jej wypłacone Umowa zlecenia zawarta nie z własnym pracodawcą i niewykonywana na jego rzecz wynagrodzenie z umowy o pracę jest wyższe od minimalnego Umowa zlecenia zawarta z własnym pracodawcą lub wykonywana na jego rzecz Umowa zlecenia jest jedynym tytułem do ubezpieczeń Kolejna (zawarta równolegle) umowa zlecenia Kolejna zawarta równolegle umowa zlecenia D D N O, jeżeli osoba zainteresowana przystąpiła do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalno-rentowych O O O O O O D O O O D O D D N O, jeżeli osoba zainteresowana przystąpiła do dobrowolnych ubezpieczeń 22

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Osoba mająca zawartą wcześniej umowę zlecenia, z której otrzymuje wynagrodzenie niższe od minimalnego Emeryt lub rencista zatrudniony na umowę o pracę Emeryt lub rencista zatrudniony na umowę o pracę Kolejna zawarta równolegle umowa zlecenia Umowa zlecenia zawarta nie z własnym pracodawcą i niewykonywana na jego rzecz Umowa zlecenia zawarta z własnym pracodawcą lub wykonywana na jego rzecz O O D O Osoby, które nie są Umowa o dzieło N N N N zatrudnione na umowę o pracę u zamawiającego dzieło Pracownik Umowa o dzieło zawarta O O O O z własnym pracodawcą lub wykonywana na jego rzecz Pracownik Umowa o dzieło zawarta N N N N nie z własnym pracodawcą i niewykonywana na jego rzecz Osoba niemająca zawartej innej umowy cywilno-prawnej i niebędąca pracownikiem Umowa o dzieło N N N N Emeryt, rencista zatrudniony na umowę o pracę Emeryt, rencista zatrudniony na umowę o pracę Umowa o dzieło zawarta z własnym pracodawcą lub wykonywana na jego rzecz Umowa o dzieło zawarta nie z własnym pracodawcą i niewykonywana na jego rzecz D D N O, jeżeli osoba zainteresowana przystąpiła do ubezpieczeń emerytalno-rentowych O O O O O O O O N N N N 23

Informator płacowy Osoba pobierająca zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego z innego tytułu (np. stosunku pracy) Osoba pobierająca zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym z innego tytułu (np. stosunku pracy) Umowa zlecenia D D N O, jeżeli osoba zainteresowana przystąpiła do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych Umowa o dzieło N N N N Umowa zlecenia O O D O Uczeń i student do 26 lat Umowa zlecenia N N N N Uczeń i student do 26 lat Członek Rady Nadzorczej otrzymujący wynagrodzenie i mający miejsce zamieszkania w Polsce Członek Rady Nadzorczej otrzymujący wynagrodzenie i który nie ma miejsca zamieszkania w Polsce Członek Rady Nadzorczej, który nie otrzymuje wynagrodzenia i który ma miejsce zamieszkania w Polsce Umowa o dzieło N N N N Umowa o dzieło jest jedynym tytułem do ubezpieczeń O O N N O O N N N N N N 24

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Członek Rady Nadzorczej, który nie otrzymuje wynagrodzenia i który nie ma miejsca zamieszkania w Polsce N N N N Od 1 stycznia 2015 r. Członek Rady Nadzorczej otrzymujący wynagrodzenie i mający miejsce zamieszkania w Polsce Umowa zlecenia bez względu na to, z kim zawarta O O D O Wyjaśnienie symboli: O ubezpieczenie obowiązkowe; D ubezpieczenie dobrowolne; N ubezpieczony nie podlega ubezpieczeniu Ustawa z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1831 ze zm.). Składki na urlopie wychowawczym w 2016 roku Maksymalna podstawa składek społecznych 2.433,00 zł (4.055 zł 60%) Minimalna podstawa składek społecznych 1.387,50 zł (1.850 75%) Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie 520 zł zdrowotne Art. 81 ust. 8 pkt 10, art. 85 ust. 15, art. 86 ust. 1 pkt 13 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.). Art. 1, art. 5 oraz art. 8 ustawy z 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 983). 25

Informator płacowy Zasiłki Minimalna podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego w 2016 roku Minimalne wynagrodzenie za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy Minimalna podstawa wymiaru świadczeń chorobowych (po odjęciu kwoty 13,71%) cały etat 1/2 etatu 3/4 etatu 1/4 etatu w pierwszym roku pracy w latach kolejnych 1.480 zł 1.277,10 zł 638,55 zł 957,82 zł 319,28 zł 1.850 zł 1.596,37 zł 798,19 zł 1.197,28 zł 399,10 zł Świadczenie rehabilitacyjne w 2016 roku Minimalna wysokość świadczenia 1.436,73 zł, czyli 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych 3 miesięcy oraz co najmniej 1.596,37 zł, czyli 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w czasie ciąży W pozostałych przypadkach jest to kwota 1.197,28 zł (75%). Art. 45 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.). 26

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, przyjętej do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego Okres I kwartał 2016 roku Wskaźnik 96,1% Podobnie jak w IV kwartale 2015 r. podstawa nie podlega waloryzacji II kwartał 2016 roku 105,5% III kwartał 2016 roku 107,3% Obwieszczenie prezesa ZUS z 18 listopada 2015 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjętej do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego w I kwartale 2016 r. (M.P. z 2015 r. poz. 1177). Obwieszczenie prezesa ZUS z 15 lutego 2016 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjętej do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego w II kwartale 2016 r. (M.P. z 2016 r. poz. 181). Obwieszczenie prezesa ZUS z 16 maja 2016 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjętej do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego w III kwartale 2016 r. (M.P. z 2016 r. poz. 470). Zasiłek pogrzebowy 4.000 zł Od 1 marca 2015 r. do kręgu osób bedących członkami rodziny, za które w przypadku śmierci przysługuje zasiłek, dodano: dziadków, dzieci w rodzinie zastępczej oraz osoby, nad którymi ustanowiono opiekę prawną Art. 77 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.). Art. 46 ustawy z 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz.U. nr 238, poz 1578). 27

Informator płacowy Podstawa wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe W 2016 roku Podstawa wymiaru składki osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wynagrodzenie to wynosi 4.055 zł. Ograniczenie podstawy wymiaru tej składki wynosi zatem 10.137,50 zł. Od wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe zależy kwota wypłacanych ubezpieczonemu świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa. Art. 1 pkt 8 lit. a, art. 8 ustawy z 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. nr 983). Zasiłek dla bezrobotnych Przyznany po 31 grudnia 2009 r. od 1 czerwca 2014 r. wynosi w okresie: pierwszych 3 miesięcy posiadania prawa do zasiłku kolejnych miesięcy posiadania prawa do zasiłku Wysokość 664,88 zł (80% kwoty zasiłku okres uprawniający do zasiłku wynosi mniej niż 5 lat), 831,10 zł (100% kwoty zasiłku okres uprawniający do zasiłku wynosi od 5 lat do 20 lat), 997,32 zł (120% kwoty zasiłku okres uprawniający do zasiłku wynosi co najmniej 20 lat) 522,08 zł (80% kwoty zasiłku okres uprawniający do zasiłku wynosi mniej niż 5 lat), 652,60 zł (100% kwoty zasiłku okres uprawniający do zasiłku wynosi od 5 lat do 20 lat), 783,12 zł (120% kwoty zasiłku okres uprawniający do zasiłku wynosi co najmniej 20 lat) Powyższe kwoty zasiłku dla bezrobotnych przysługują tym osobom, które nabyły prawo do zasiłku od 1 stycznia 2010 r. Wysokość zasiłku dla bezrobotnych, który został przyznany do 31 grudnia 2009 r., wynosi 660,60 zł. Obwieszczenie ministra pracy i polityki społecznej z 16 maja 2014 r. w sprawie wysokości zasiłku dla bezrobotnych (M.P. z 2014 r. poz. 367). 28

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Jednorazowe odszkodowania za wypadki przy pracy Rodzaj odszkodowania Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu oraz za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z tytułu zwiększenia tego uszczerbku co najmniej o 10 punktów procentowych Z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego, a także z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty Gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego bądź rencisty (jeśli do jednorazowego odszkodowania upoważniony jest inny członek rodziny, to otrzymuje połowę odszkodowania) Gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego bądź rencisty oraz 13.649 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na każde z tych dzieci Gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnionych jest równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego bądź rencisty oraz 13.649 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko Gdy obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty; każdemu z nich przysługuje ta kwota, niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom Gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego bądź rencisty oraz 13.649 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego Od 1 kwietnia 2016 r. do 31 marca 2017 r. 780 zł 13.649 zł 70.196 zł 70.196 zł 70.196 zł 70.196 zł 35.098 zł Obwieszczenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 26 lutego 2016 r. w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej (M.P. z 2016 r. poz. 206). 29

Informator płacowy Emerytury i renty Kwota bazowa Kwota bazowa wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne w poprzednim roku kalendarzowym Od 1 marca 2016 r. 3.408,62 zł Komunikat prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 9 lutego 2016 r. w sprawie kwoty bazowej w 2014 r. (M.P. z 2016 r. poz. 147). Świadczenie przedemerytalne Kwota świadczenia 1.029,86 zł Kwoty najniższych gwarantowanych świadczeń emerytalno-rentowych Świadczenie Emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i renta rodzinna Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy Wysokość 882,56 zł 675,75 zł Dodatki do emerytury/renty pielęgnacyjny dla sierot zupełnych kombatancki; za tajne nauczanie 208,67 zł 392,20 zł 208,67 zł 30

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Przychody dodatkowe a zmniejszenia emerytury lub renty Przychód Czerwiec sierpień 2016 roku Kwoty przychodów emerytów i rencistów (w przypadku osób, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego) wpływające na zawieszalność świadczeń: przychód niezmniejszający świadczenia (do równowartości 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w I kwartale 2016 roku) do 2.927,10 zł przychód zmniejszający świadczenia (powyżej 70 do 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w I kwartale 2016 roku) przychód zawieszający wypłatę świadczenia (powyżej 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w I kwartale 2016 roku) powyżej 2.927,10 zł do 5.436,00 zł powyżej 5.436,00 zł Komunikat prezesa ZUS z 16 maja 2016 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2016 r. stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent (M.P. z 2016 r. poz. 459). Maksymalne zmniejszenia emerytury lub renty Dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy Dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy Dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba 561,70 zł 421,31 zł 477,47 zł Art. 103 106 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.). 31

Informator płacowy Czas pracy Czas pracy dla okresów rozliczeniowych 1-miesięcznych w 2016 roku Miesiąc Obliczenia Styczeń 4 40 godz. + 1 8 godz. 2 8 godz. Godziny pracy Dni pracy* 152 19 12 Luty 4 40 godz. 168 21 8 Marzec 4 40 godz. + 3 8 godz. 8 godz. 176 22 9 Kwiecień 4 40 godz. + 8 godz. 168 21 9 Maj 4 40 godz. + 2 8 godz. 2 8 godz. 160 20 11 Czerwiec 4 40 godz. + 2 8 godz. 176 22 8 Lipiec 4 40 godz. + 8 godz. 168 21 10 Sierpień 4 40 godz. + 3 8 godz. 8 godz. 176 22 9 Wrzesień 4 40 godz. + 2 8 godz. 176 22 8 Październik 4 40 godz. + 8 godz. 168 21 10 Listopad 4 40 godz. + 2 8 godz. 2 8 godz. 160 20 10 Grudzień 4 40 godz. + 2 8 godz. 8 godz. 168 21 10 Dni wolne** * przy pełnym etacie **minimalna liczba dni wolnych, którą trzeba zapewnić w każdym systemie czasu pracy Czas pracy dla okresów rozliczeniowych 3-miesięcznych w 2016 roku Okresy 3-miesięczne Godziny pracy Dni pracy Dni wolne Styczeń marzec 496 62 29 Kwiecień czerwiec 504 63 28 Lipiec wrzesień 520 65 27 Październik grudzień 496 62 30 32

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Czas pracy dla okresów rozliczeniowych 4-miesięcznych w 2016 roku Okresy 4-miesięczne Godziny pracy Dni pracy Dni wolne Styczeń kwiecień 664 83 38 Maj sierpień 680 85 38 Wrzesień grudzień 672 84 38 Godziny pracy pracowników zatrudnionych na 1/2, 1/3 i 1/4 etatu w 2016 roku Miesiąc Godziny pracy 1/2 etatu Godziny pracy 1/3 etatu Godziny pracy 1/4 etatu Styczeń 76 50,66667 38 12 Luty 84 56 42 8 Marzec 88 58,66667 44 9 Kwiecień 84 56 42 9 Maj 80 53,33333 40 11 Czerwiec 88 58,66667 44 8 Lipiec 84 56 42 10 Sierpień 88 58,66667 44 9 Wrzesień 88 58,66667 44 8 Październik 84 56 42 10 Listopad 80 53,33333 40 10 Grudzień 84 56 42 10 * Minimalna liczba dni wolnych niezależnie od wymiaru etatu. Dni wolne* Art. 129, art. 130 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.). Art. 1 ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 90). 33

Informator płacowy Urlopy pracownicze Okresy, od których zależy wymiar urlopu wypoczynkowego (20 lub 26 dni) Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę Zatrudnienie w dodatkowym miejscu pracy ale tylko ta część tego zatrudnienia, która nie pokrywa się z okresem pracy w zakładzie pracy obecnego pracodawcy Ukończenie nauki w szkole: zasadniczej lub innej równorzędnej zawodowej wlicza się przewidywany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata, średniej zawodowej przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat, średniej zawodowej dla absolwentów zasadniczych (lub równorzędnych szkół zawodowych) 5 lat, średniej ogólnokształcącej 4 lata, policealnej 6 lat, wyższej 8 lat. Ukończenie szkoły trzeba udokumentować świadectwem lub dyplomem. Zatem studentowi, który uzyskał tylko absolutorium (nie uzyskał dyplomu), nie można uwzględniać 8 lat z tytułu ukończenia szkoły wyższej. Z kolei jednak zdobycie dyplomu licencjata oznacza ukończenie studiów wyższych, a zatem daje prawo do wliczenia z tego tytułu 8 lat do stażu urlopowego Okresy, za które pracownik otrzymał odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia (u kolejnego pracodawcy, a nie u tego, który skrócił informacja o skróconym okresie wypowiedzenia powinna być w świadectwie pracy) Pozostawanie bez pracy, za które sąd przyznał odszkodowanie Urlop bezpłatny na pracę u innego pracodawcy (za zgodą pracownika, na mocy porozumienia pracodawców) Prowadzenie gospodarstwa rolnego, praca w gospodarstwie rolnym rodziców lub teściów, pod warunkiem przejęcia tego gospodarstwa, pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika Zasadnicza i zawodowa służba wojskowa oraz służba w policji i innych formacjach mundurowych Pobieranie zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium z tytułu stażu odbywanego na podstawie skierowania z urzędu pracy Urlop bezpłatny na naukę (bez skierowania z zakładu pracy) Urlop bezpłatny związkowca, jeśli zgłosi się w terminie 7 dni od dnia rozwiązania stosunku pracy z wyboru do pracy u macierzystego pracodawcy Pobieranie uposażenia posła lub senatora 34

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Urlop proporcjonalny Wymiar urlopu Wymiar urlopu proporcjonalnego dla pracownika, proporcjonalnego Liczba miesięcy dla pracownika, który ma który ma prawo prawo do 20 dni urlopu do 26 dni urlopu 1 miesiąc 2 dni 3 dni 2 miesiące 4 dni 5 dni 3 miesiące 5 dni 7 dni 4 miesiące 7 dni 9 dni 5 miesięcy 9 dni 11 dni 6 miesięcy 10 dni 13 dni 7 miesięcy 12 dni 16 dni 8 miesięcy 14 dni 18 dni 9 miesięcy 15 dni 20 dni 10 miesięcy 17 dni 22 dni 11 miesięcy 19 dni 24 dni 12 miesięcy pełny wymiar, tj. 20 dni pełny wymiar, tj. 26 dni Art. 152 173 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.). Urlop okolicznościowy Zdarzenie (okoliczność) Ślub pracownika Urodzenie się dziecka pracownika Ślub dziecka pracownika Zgon i pogrzeb małżonka pracownika Zgon i pogrzeb dziecka pracownika Zgon i pogrzeb matki lub ojca pracownika Zgon i pogrzeb macochy lub ojczyma pracownika Zgon i pogrzeb siostry lub brata pracownika Wymiar urlopu 2 dni 2 dni 1 dzień 2 dni 2 dni 2 dni 2 dni 1 dzień 35

Informator płacowy Zgon i pogrzeb teściowej lub teścia pracownika Zgon i pogrzeb babki lub dziadka pracownika (ale nie babki/ dziadka męża/żony pracownika) Zgon i pogrzeb innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką 1 dzień 1 dzień 1 dzień Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1632). Urlopy związane z rodzicielstwem Najważniejsze zmiany w przepisach o uprawnieniach rodzicielskich rodziców ubezpieczonych ubezpieczeniem chorobowym Zakres Lp. zmiany 1. Rodzaje urlopów dla rodziców 2. Wymiar urlopu rodzicielskiego 3. Czas na wykorzystanie urlopu rodzicielskiego Do 1 stycznia 2016 r. Urlop macierzyński, dodatkowy urlop macierzyński, urlop rodzicielski Od 2 stycznia 2016 r. Urlop macierzyński, urlop rodzicielski (brak dodatkowego urlopu macierzyńskiego) 26 tygodni 32 tygodnie (przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie) lub 34 tygodnie przy większej liczbie dzieci urodzonych jednocześnie, wymiar ten wynika z połączenia dodatkowego urlopu macierzyńskiego z urlopem rodzicielskim Całość bezpośrednio (w całości lub w maksymalnie 3 częściach) po wykorzystaniu pełnego dodatkowego urlopu macierzyńskiego 16 (18) tygodni bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, pozostałe 16 tygodni można będzie wykorzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat 36

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Lp. Zakres zmiany 4. Liczba części dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego 5. Stosowanie zasady krotności tygodnia przy dodatkowym urlopie macierzyńskim i urlopie rodzicielskim Do 1 stycznia 2016 r. Łącznie 5 części, tj. 2 części dodatkowego urlopu macierzyńskiego i 3 części urlopu rodzicielskiego Dodatkowy urlop macierzyński: każda część udzielana w wymiarze 1 tygodnia lub krotności tygodnia, urlop rodzicielski: każda część udzielana w wymiarze krotności tygodnia minimum 8 tygodni Od 2 stycznia 2016 r. 4 części urlopu rodzicielskiego (w którym zawiera się obecny dodatkowy urlop macierzyński) Każda część urlopu rodzicielskiego udzielana w wymiarze krotności tygodnia minimum 8 tygodni, ale z wyjątkami dotyczącymi pierwszej części (minimum 6 tygodni) oraz ostatniej części (brak zasady krotności tygodnia oraz minimalnego okresu urlopu) 6. Łączenie urlopu z pracą u pracodawcy udzielającego tego urlopu 7. Czas na wykorzystanie urlopu ojcowskiego 8. Dzielenie urlopu ojcowskiego na części Dotyczy dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Nie ma możliwości proporcjonalnego wydłużenia urlopu łączonego z wykonywaniem pracy na nie więcej niż 1/2 etatu Do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia Brak możliwości Proporcjonalne wydłużenie urlopu rodzicielskiego następuje w odniesieniu do okresu pracy podczas tego urlopu Do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia Możliwy podział na 2 części w wymiarze 1 tygodnia 37

Informator płacowy Lp. Zakres zmiany 9. Termin na wykorzystanie urlopu wychowawczego 10. Wpływ liczby części urlopu rodzicielskiego na liczbę części urlopu wychowawczego 11. Terminy składania wniosków o urlopy 12. Przemienność wykorzystywania uprawnień pomiędzy pracownikiem rodzicem oraz rodzicem nieposiadającym statusu pracownika Do 1 stycznia 2016 r. Do ukończenia przez dziecko 5. roku życia Brak wpływu W większości 14-dniowe Ograniczona Od 2 stycznia 2016 r. Do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia Pomniejszenie liczby części urlopu wychowawczego o 1 lub 2 części w sytuacji wykorzystywania 16 tygodni urlopu rodzicielskiego w późniejszym okresie, nie bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego W większości 21-dniowe Pełna Uprawnienia rodzicielskie z prawem do zasiłku macierzyńskiego do 1 stycznia 2016 r. 1. Urlop macierzyński 2. Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego 1. Dodatkowo urlop macierzyński 2. Dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego Urlop rodzicielski 38

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Uprawnienia rodzicielskie z prawem do zasiłku macierzyńskiego od 2 stycznia 2016 r. 1. Urlop macierzyński 2. Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego Urlop rodzicielski Długość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w 2015 i 2016 roku Liczba dzieci przyjętych na wychowanie Przysługujący zasiłek macierzyński w tygodniach jedno 20 tygodni 140 dni dwoje 31 tygodni 217 dni troje 33 tygodnie 231 dni czworo 35 tygodni 245 dni pięcioro lub więcej 37 tygodni 259 dni w dniach Długość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w 2015 i 2016 roku Liczba dzieci przyjętych na wychowanie Przysługujący zasiłek macierzyński w roku 2015 Przysługujący zasiłek macierzyński w roku 2016 w tygodniach w dniach w tygodniach w dniach jedno 26 tygodni 182 dni 32 tygodnie 224 dni dwoje 26 tygodni 182 dni 34 tygodnie 238 dni troje 26 tygodni 182 dni 34 tygodnie 238 dni czworo 26 tygodni 182 dni 34 tygodnie 238 dni pięcioro lub więcej 26 tygodni 182 dni 34 tygodnie 238 dni 39

Informator płacowy Różnice w zakresie prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej w zależności od wieku dziecka Do 1 stycznia 2016 r. Od 2 stycznia 2016 r. Wiek dziecka Skończone 7 lat Nieukończone 7 lat lub wobec dziecka podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do ukończenia przez nie 10. roku życia Skończone 7 lat Nieukończone 7 lat lub wobec dziecka podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do ukończenia przez nie 10. roku życia Urlop macierzyński 9 tygodni (63 dni) 20 tygodni (140 dni) 9 tygodni (63 dni) 20 tygodni (140 dni) Dodatkowy urlop macierzyński do 3 tygodni (21 dni) do 6 tygodni (42 dni) nie dotyczy nie dotyczy Urlop rodzicielski 26 tygodni (182 dni) 26 tygodni (182 dni) 29 tygodni (203 dni) 32 tygodnie (224 dni) Razem uprawnienie rodzicielskie (maksymalny wymiar) do 38 tygodni (266 dni) do 52 tygodni (364 dni) do 38 tygodni (266 dni) do 52 tygodni (364 dni) 40

80 wskaźników i stawek aktualnych od 1 czerwca 2016 roku Wysokość zasiłku macierzyńskiego Wysokość podstawy wymiaru zasiłku 100% podstawy wymiaru 80% podstawy wymiaru Do 1 stycznia 2016 r. Od 2 stycznia 2016 r. za okres podstawowego urlopu macierzyńskiego (np. 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie czy 31 tygodni przy urodzeniu bliźniaków) jeżeli ubezpieczona w terminie do 14 dni po porodzie nie wystąpi z wnioskiem o udzielenie jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze z góry, za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego (np. 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie lub 8 tygodni w pozostałych przypadkach) jeżeli ubezpieczona w terminie do 14 dni po porodzie nie wystąpi z wnioskiem o udzielenie jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze za okres urlopu macierzyńskiego oraz za okres podstawowego urlopu macierzyńskiego (np. 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie czy 31 tygodni przy urodzeniu bliźniaków) jeżeli ubezpieczona w terminie do 21 dni po porodzie nie wystąpi z wnioskiem o udzielenie jej urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze z góry, za okres pierwszych 6 tygodni urlopu rodzicielskiego (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie) lub 8 tygodni urlopu rodzicielskiego (w przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy jednym porodzie lub 3 tygodni w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie) jeżeli ubezpieczona w terminie do 21 dni po porodzie nie wystąpi z wnioskiem o udzielenie jej urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze za okres urlopu macierzyńskiego (20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie) oraz 41