3. PODSTAWA OPRACOWANIA Podstawą opracowania projektu jest projekt budowlany instalacji elektrycznej rozbudowy, przebudowy i zmiany sposobu użytkowania na dom ludowy, którego podstawę stanowi: 1. Zlecenie Inwestora 2. Projekt budowlany - rzut budynku Inwestora 3. Dane do projektowania - uzgodnienia z Inwestorem 4. Obowiązujące normy, katalogi i przepisy budowlane 4. ZAKRES OPRACOWANIA W zakres opracowania projektu wchodzi: a. instalacja oświetlenia i gniazd wtykowych pomieszczeń b. schemat zasilania rozdzielni RG c. ochronę przepięciową instalacji elektrycznej 5. OPIS TECHNICZNY 5.1 Zasilanie Projektowana rozbudowa, przebudowa i zmiana sposobu użytkowania na dom ludowy zasilona z istniejącego przyłącza energetycznego. Poszczególne pomieszczenia zasilić z rozdzielnicy RG umiejscowionej wewnątrz budynku w pomieszczeniu przygotowywania posiłków. W rozdzielni głównej umieszczone wszystkie zabezpieczenia elektryczne budynku. 5.2 Rozdzielnie Rozdzielnię główną RG wyposażyć wg schematu zasilania i schematu rozdzielni. Zaprojektowana rozdzielnia służy do rozdziału i zabezpieczenia energii elektrycznej budynku. Należy wykorzystać gotową obudowę rozdzielczą, przystosowaną do montażu aparatury modułowej na standardowej szynie TH 35, wyposażonej w drzwiczki transparentne, pełne, posiadające stopień ochrony min. 32 oraz II kl. ochronności. Wyposażenie rozdzielni: - Wyłącznik główny - Sygnalizacja optyczna obecności napięcia zasilającego lampki kontrolne - Ograniczniki przepięć klasy B+C - Wyłączniki różnicowo-prądowe - Wyłączniki instalacyjne nadmiarowo-prądowe Szynę PE tablic należy połączyć kablem YKYżo10 z główną szyną połączeń wyrównawczych, która będzie uziemiona przez przyłączenie do uziomu otokowego lub fundamentowego. 5.3 Instalacja oświetleniowa Instalacja oświetleniowa wykonana przewodami YDYpżo 3x1,5mm 2 o izolacji 750 V z zastosowaniem osprzętu natynkowo-wtynkowego. Przewody należy układać bezpośrednio pod tynkiem. Z obwodów instalacji oświetleniowych przewiduje się zasilanie, wspomagających wentylację grawitacyjną wentylatorów wyciągowych w sali tanecznej. Załączanie wentylatorów z łączników połączonych z oświetleniem lub zastosować czujniki higroskopijne. Łączniki oświetlenia montować na wysokości 1.40 m mierzonych od powierzchni wykończonej podłogi do środka puszki montażowej. Pomieszczenia łazienek i pomieszczeń gospodarczych wyposażyć w oprawy oświetleniowe o stopniu ochrony IP44 w II kl. ochronności. W sanitariatach wyłączniki montować we wspólnej ramce na wysokości 1,4 m od wykończonej podłogi i 0,15 m poza linią wyznaczona przez zewnętrzną krawędź umywalki. Oświetlenie zewnętrzne hermetyczne odporne na działanie zmiennych warunków atmosferycznych za pomocą opraw świetlówkowych 2x18W i IP 65 z kloszem z poliwęglanu odpornego na udary mechaniczne. W pozostałych pomieszczeniach wypusty oświetleniowe i ścienne zakończone złączka izolacyjną. Łączenia wykonać w puszkach rozgałęźnych Φ 80.
Standard i kolorystykę łączników uzgodnić z Inwestorem. Należy stosować energooszczędne źródła światła zachowując odpowiednie właściwości fotometryczne. 5.4 Instalacja gniazd wtykowych i zasilanie urządzeń technicznych. Projektuje się wykonanie instalacji elektrycznej budynku w układzie TN-S. Instalację gniazd wtykowych projektuje się wykonać przewodami YDYpżo 3x4,0m 2, YDYpżo 3x2.5m 2. Przepływowe podgrzewacze wody w WC dla niepełnosprawnych i terenowy [1.5] i w przedsionku [1.2] zasilić przewodem YDYpżo 3x4,0m 2. Zasilanie pozostałych pomieszczeń od tablicy RG do pomieszczenia tanecznego poprowadzić przewodem YDYpżo 3x4,0m 2 a następnie do poszczególnych gniazd przewodami YDYpżo 3x2.5m 2. Wysokość montażu gniazd wtykowych i wypustów mierzona od wykończonej podłogi do środka puszki wynosi 1,4 m Standard i kolorystykę osprzętu uzgodnić z Inwestorem. Łączenia wykonać w puszkach rozgałęźnych Φ 80. Przewody należy układać bezpośrednio pod tynkiem. Dopuszcza się wykonanie instalacji wtynkowej pod warunkiem pokrycia przewodów warstwą tynku grubości 5 mm. Przy prowadzeniu instalacji w warstwach docieplających, w elementach o konstrukcji lekkiej wypełnionej np. wełną mineralna oraz na stropodachach zastosować rurki PCV. W pomieszczeniach wilgotnych projektuje się osprzęt hermetyczny szczelne IP43. Zastosować gniazda podwójne. 5.5 Ochrona wyrównawcza. Oprócz ochrony podstawowej przed dotykiem bezpośrednim, którą spełniają obudowy, osłony urządzeń i aparatów oraz izolacja osprzętu instalacyjnego i przewodów należy wykonać ochronę dodatkową. Ochrona dodatkowa przed dotykiem pośrednim polega na samoczynnym wyłączeniu zasilania przy zwarciu. Należy to wykonać min. przez połączenie dostępnych części urządzeń z przewodem ochronnym PE z uziemionym punktem zasilania. W budynku projektuje się wykonać instalacje połączeń wyrównawczych za pomocą LgYżo4, obejmującą wszystkie części przewodzące dostępne i obce znajdujące się w strefach 1, 2, 3. Ponadto należy przyłączyć w/w instalacji wszystkie wejścia i wyjścia części sanitarnych oraz ich piony, duże urządzenia metalowe, wszystkie metalowe elementy armatury c.o. oraz szynę PE. Przewody wyrównawcze połączyć przewodem magistralnym LgYżo6, umieszczone w oznakowanych puszkach p/t, połączyć z szyną główna umieszczona pod Rozdzielnicą RG. 5.6 Dodatkowa ochrona przeciwporażeniowa i przepięciowa Jako dodatkową ochronę przeciwporażeniową dla instalacji w budynku projektuje się samoczynne wyłączenie zasilania w układzie TN-S. Wszystkie obwody zabezpieczone za pomocą wyłącznika różnicowo-prądowego. Uziemienie przewodu PEN wykonać przewodem LgY 16mm 2 podłączonym do płaskownika FeZn 25x4 mm jako poziome, promieniowe, taśmą ze stali ocynkowanej o wymiarach 25 4mm w połączeniu z uziemieniem pionowym z prętów stalowych φ 16mm o długości odpowiadającej uzyskaniu rezystancji uziemienia poniżej 10Ω. W liniach zasilających oraz w instalacji odbiorczej zasilającej odbiorniki podlegające ochronie przeciwporażeniowej należy stosować wydzielony przewód ochronny PE. W związku z tym linie 1-fazowe należy wykonać jako 3-przewodowe ( L1,N,PE ). Przewód ochronny winien być oznaczony izolacją w kolorze żółto-zielonym. Przewód ochronny PE nie może się łączyć z przewodem N w żadnym punkcie instalacji. Po wykonaniu instalacji ochrony od porażeń należy dokonać pomiarów skuteczności dodatkowej ochrony. Dla ochrony przeciwprzepięciowej zamontować w rozdzielni ochronniki przepięć klasy B+C. 6. OBLICZENIA TECHNICZNE INSTALACJI Bilans mocy. Moc szczytowa: Oświetlenie Pi = 1,3 kw GniazdaPi = 2,0 kw
Wentylacja Podgrzewacze Pi = 0,5 kw Pi = 10,0kW Suma Pi = 1 3,8 kw a. Stosowane wzory (obliczeń dokonano dla najgorszych warunków) Sprawdzenie przekroju przewodu ze względu na zabezpieczenie przed skutkami przeciążeń wg PN-IEC 60364-4-43 : (1) I B I n I Z (2) I 2 1.45 x I Z gdzie: I B prąd obliczeniowy odbiornika I n prąd znamionowy urządzenia zabezpieczającego I Z obciążalność prądowa długotrwała zabezpieczonych przewodów I 2 prąd zadziałania urządzenia zabezpieczającego -dla wył. instalacyjnych I 2 = 1.45 x I n Obliczenie skuteczności szybkiego wyłączenia Oporność pętli zwarcia: R = 2 x l / γ x s Z = (R C2 + X C2 ) Prąd zwarcia: I = U / Z Obliczenie spadku napięcia dla odbioru 1 fazowego 2 Spadek napięcia: U% = 2 x100 x P x l / γ x s x U F gdzie: P - moc odbioru [W] l - długość kabla [m] γ - konduktywność [m/ω mm 2 ] = 56 s - przekrój kabla mm 2 U F napięcie znamionowe fazowe=230v b. Odpływ do gniazda jednofazowego pomieszczenie 1,1 Dane do obliczeń: Oporność przyłącza: R p= 0.288Ω X p= 0.174Ω Zabezpieczenie w RG S301 16A Przewód YDY 3x2.5 mm 2 l=14 m Moc 2,0 kw odbiór jednofazowy I B = 2,0/ 0.23 = 8,7A Dobór wyłącznika: Wyłącznik B16 I WE = 3 5 I N = 48 80A Dobór przewodu ze względu na obciążenie: Przewód ułożony w tynku YDY 3x2.5 Wg PN-IEC 60364-5-523 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych T52-B2; poz.57; C T52-B1; kol. 3 T52-C1; kol. 6 dla 2.5mm 2 Cu obciążalność 27,5A 8,7 < 27,5 A warunek spełniony Dobór kabla ze względu na skuteczność szybkiego wyłączenia: R p = 0.288Ω R k = 2 x 14 / 56 x 2.5 = 0.200Ω R c = 0.288 + 0.200 = 0,488Ω
X P = 0.174Ω Z = (R C2 + X C2 ) = 0,519Ω X k = 14 x 1.42 x 10-4 = 0.002Ω X C = 0.174 + 0.002 = 0.176Ω I = 230 / 0,519 = 443A I WE = 1,05 x 80 = 84 < 443A gdzie 1.05 wsp. bezp. warunek spełniony Dobór kabla ze względu na przeciążenie. (1) 8,7 16 27,5A warunek spełniony (2) 1.45 x 16 1.45 x 27,5A 23,2 39,89A warunek spełniony Spadek napięcia: Spadek napięcia jest sumą spadków napięć: 1. obwodu od RG do pomieszczenia tanecznego o długości 10 m 2. obwodu od puszki rozgałęźnej w pomieszczeniu tanecznym do gniazda w pomieszczeniu tanecznym Σ U%=ad pkt1 + ad pkt2 = 0,54% + 0,76% = 1,30% b. Odpływ podgrzewacza pomieszczenie 1,5 Dane do obliczeń: Oporność przyłącza: R p = 0.288Ω X p = 0.174Ω Zabezpieczenie w RG S301 25A Przewód YDY 3x4,0 mm 2 l=16 m Moc 5,0 kw odbiór jednofazowy I B = 5,0/ 0.23 = 21,7A Dobór wyłącznika: Wyłącznik B25 I WE = 3 5 I N = 758 125A Dobór przewodu ze względu na obciążenie: Przewód ułożony w tynku YDY 3 x 4,0 Wg PN-IEC 60364-5-523 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych T52-B2; poz.57; C T52-B1; kol. 3 T52-C1; kol. 6 dla 4.0mm 2 Cu obciążalność 32,0A 21,7 < 32,0 A warunek spełniony Dobór kabla ze względu na skuteczność szybkiego wyłączenia: R p = 0.288Ω R k = 2 x 16 / 56 x 4,0 = 0.143Ω R c = 0.288 + 0.143 = 0,431Ω X P = 0.174Ω Z = (R C2 + X C2 ) = 0,416Ω X k = 16 x 1.42 x 10-4 = 0.002Ω X C = 0.174 + 0.002 = 0.176Ω I = 230 / 0,519 = 494A I WE = 1,05 x 125 = 236 < 443A gdzie 1.05 wsp. bezp. warunek spełniony Dobór kabla ze względu na przeciążenie. (1) 21,7 25 32A warunek spełniony (2) 1.45 x 25 1.45 x 32A Spadek napięcia: 36,2 46,4A warunek spełniony U% = 2 x100 x 5000 x 16 / 56 x 4,0 x 230 2 = 1,35 %
c. Odpływ oświetleniowy jednofazowy pomieszczenie 1.5 Dane do obliczeń: Oporność przyłącza: R p = 0.288Ω X p = 0.174Ω Zabezpieczenie w RG S301 10A Przewód YDY 3x1.5 mm 2 l=20m Moc 0,2 kw odbiór jednofazowy I B = 0,2/ 0.23 = 0,9 A Dobór wyłącznika: Wyłącznik B10 I WE = 3 5 I N = 30 50A Dobór przewodu ze względu na obciążenie: Przewód ułożony w tynku YDY 3x1.5 Wg PN-IEC 60364-5-523 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych T52-B2; poz.57; C T52-B1; kol. 3 T52-C1; kol. 6 dla 1.5mm 2 Cu obciążalność 19.5A 0,9 < 19.5A warunek spełniony Dobór kabla ze względu na skuteczność szybkiego wyłączenia: R p = 0.288Ω R k = 2 x 20 / 56 x 1.5 = 0.429Ω R c = 0.288 + 0.429 = 0,717Ω X P = 0.174Ω Z = (R C2 + X C2 ) = 0,739Ω X k = 29 x 1.42 x 10-4 = 0.003Ω X C = 0.174 + 0.004 = 0.177Ω I = 230 / 0,994 = 311 A I WE = 1,05 x 50 = 52.5 < 311A gdzie 1.05 wsp. bezp. warunek spełniony Dobór kabla ze względu na przeciążenie. (1) 0,9 10 19.5A warunek spełniony (2) 1.45 x 10 1.45 x 19.5A 14.52 28.3A warunek spełniony Spadek napięcia: U% = 2 x100 x 200 x 20 / 56 x 1.5 x 230 2 = 0,16 % 7. Uwagi końcowe - Instalację wykonać zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie instalacji elektrycznych. - Wykonać dokumentację powykonawczą i dołączyć pomiary wykonanej instalacji elektrycznej. Projektowane instalacje w budynku są instalacjami zalicznikowymi i nie podlegają uzgodnieniu w ZE. Projektant:
8. BEZPIECZEŃSTWO I OCHRONA ZDROWIA-INFORMACJA Zamierzeniem budowlanym, dla którego opracowano niniejszą informację jest projekt budowlany instalacji elektrycznej rozbudowy, przebudowy i zmiany sposobu użytkowania na dom ludowy w Trzebieszowie dz. Nr 489/2, gm. Trzebieszów 1. Zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów. Zakres realizacji robót: Montaż rozdzielni RG Montaż instalacji elektrycznej w budynku Kolejność realizacji robót: - ułożenie kabli instalacyjnych, montaż rozdzielni głównej - montaż osprzętu elektrycznego, - wykonanie pomiarów powykonawczych instalacji 2. Wykaz istniejących obiektów budowlanych Budynek pieczarkarnia 3. Wskazanie elementów zagospodarowania działki lub terenu, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi. Inwestycja nie stwarza zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi na działkach przyległych do terenu inwestycji. 4. Wskazanie dotyczące przewidywanych zagrożeń występujących podczas realizacji robót budowlanych, określające skalę i rodzaje zagrożeń oraz miejsce i czas ich wystąpienia. Zagrożenie podczas prac na wysokości przy układaniu instalacji oświetleniowej i zasilającej urządzenia elektryczne. W trakcie wykonywania robót istnieje zagrożenie: a) stłuczeniem, b) skaleczeniem, c) porażeniem prądem elektrycznym, d) poparzeniem, e) upadkiem, Czynności przewidywane w trakcie budowy należy sklasyfikować względem ryzyka i zastosować przewidziane odpowiednimi przepisami zabezpieczenia. 5. Wskazanie sposobu prowadzenia instruktażu pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych. Przed przystąpieniem do robót należy zapoznać pracowników z zakresem stanowiskowym prac wskazać miejsce występowania zagrożeń oraz dokonać szkolenia w zakresie BHP na stanowisku pracy i potwierdzić na piśmie przeprowadzenie szkolenia. Pracownicy zatrudnieni przy montażu powinni: a) posiadać aktualne badania lekarskie, b) posiadać odpowiednie zaświadczenia kwalifikacyjne (w zależności od rodzaju wykonywanych prac), c) posiadać poświadczenie szkolenia okresowego BHP, 6. Wskazanie środków technicznych i organizacyjnych zapobiegających niebezpieczeństwom wynikającym z wykonywania robót budowlanych w strefach szczególnego zagrożenia zdrowia lub w ich sąsiedztwie, w tym zapewniających bezpieczną i sprawną komunikację, umożliwiającą szybką ewakuację na wypadek pożaru, awarii i innych zagrożeń. Roboty montażowe muszą być wykonywane zgodnie z zasadami ustalonymi w przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych, opublikowanych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. (Dz.U. 1999 Nr 80 poz. 912). W szczególności należy zwrócić uwagę na: a) Poprawne przygotowanie, zabezpieczone i oznakowanie miejsce pracy, b) Wyłączenie urządzeń przy których będą wykonywane prace z ruchu (pozbawienie napięcia), c) Uniemożliwienie dokonania zmian środków ochrony i zabezpieczeń przez osoby nieupoważnione, d) Wykonywanie prac przez co najmniej dwie osoby, e) Zastosowanie narzędzi i sprzętu ochronnego, posiadających aktualne świadectwa i oznaczenia prób okresowych w zakresie określonym w Polskich normach i dokumentacji producenta. f) Sprawdzanie stanu technicznego narzędzi pracy i sprzętu ochronnego bezpośrednio przed jego użyciem, g) Sprawdzenie poprawności wykonania przerw izolacyjnych w obwodach wyłączanych spod napięcia. h) Zastosowanie zabezpieczeń przed przypadkowym załączeniem napięcia, i) Sprawdzenie braku napięcia w wyłączonym obwodzie, j) Uziemienie wyłączonego obwodu, Prace powinny być wykonywane na podstawie polecenia pisemnego. Polecenie powinno zawierać: a) zakres, rodzaj, miejsce i termin wykonania prac, b) środki i warunki bezpiecznego wykonania prac, c) liczbę pracowników skierowanych do pracy, d) dane osobowe (wraz ze stanowiskiem służbowym) pracowników odpowiedzialnych za organizację i wykonanie pracy, pełniących funkcje: koordynującego, dopuszczającego, kierownika robót, e) planowane przerwy w pracy, Prace rozruchowe i próby techniczne urządzeń i instalacji powinny być prowadzone zgodnie z wymaganiami Polskich Norm, obowiązujących przepisów, instrukcji eksploatacji oraz wytycznych Inwestora 7. Przepisy związane a) Ustawa z dn.07.07.1994 Prawo budowlane z późniejszymi zmianami. b) Ustawa z dn.10.04.1997 Prawo energetyczne z późniejszymi zmianami c) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. (Dz.U. 1999 Nr 80 poz. 912). d) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 06.02.2003 r. (Dz. U. nr 47 poz. 401) w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlanych. Projektant: