Najważniejsze pojęcia i sporządzanie dokumentacji, część III

Najważniejsze pojęcia i sporządzanie dokumentacji, część III Substancje UVCB Gabriele CHRIST http://echa.europa.eu 1

Substancja UVCB Nieznany (Unknown) lub zmienny (Variable) skład złożony (Complex) produkt reakcji lub materiały biologiczne (Biological) http://echa.europa.eu 2

Substancja UVCB Skład chemiczny Brak rozróżnienia na główne składniki i zanieczyszczenia Tożsamość składników należy podać w stopniu, w jakim jest znana Znane składniki > 10% Nazwa wg nomenklatury IUPAC Numer CAS i nazwa wg CAS Typowe stężenia i przedziały stężeń Identyfikacja składników istotnych z punktu widzenia klasyfikacji i/lub oceny PBT http://echa.europa.eu 3

Substancja UVCB Nazewnictwo zgodne ze 1. Źródłem (materiałem lub gatunkiem wyjściowym) oraz 2. Procesem (rodzajem syntezy lub rafinacji) Produkty reakcji [nazwa materiału wyjściowego wg IUPAC] i [nazwa materiału wyjściowego wg IUPAC] i ( Reaction products of... ) Inne parametry identyfikujące Proporcje materiałów wyjściowych Warunki odpowiedniego procesu (rozpuszczalnik, temperatura...) w opisie http://echa.europa.eu 4

Substancje UVCB podtypy Źródło biologiczne, rafinacja Źródło biologiczne, synteza Źródło chemiczne lub mineralne, rafinacja Źródło chemiczne lub mineralne, synteza Szczególne typy substancji UVCB O zróżnicowanych długościach łańcuchów węglowych Substancje otrzymywane z ropy naftowej lub źródeł ropopochodnych Enzymy http://echa.europa.eu 5

Substancja UVCB Substancje pochodzenia Biologicznego: oleje naturalne, np. olej roślinny lub rybny barwniki i pigmenty naturalne, np. henna lub naturalne indygo zapachy naturalne, otrzymane z olejków eterycznych, np. różany, jaśminowy lub chryzantemowy Źródło: roślina/zwierzę (gatunek, rodzaj, rodzina) Proces: ekstrakcja/wyodrębnienie/oczyszczenie http://echa.europa.eu 6

Substancja UVCB rafinacja Nazewnictwo olejków / ekstraktów pochodzenia Biologicznego: Przykład: Olejek chryzantemowy Nazwa: Chrysanthemum cinerariaefolium, Compositae, ekstrakt Opis: Olejek ekstrahowany ze zmiażdżonych kwiatów i liści przy użyciu mieszaniny wody i etanolu (1:10) http://echa.europa.eu 7

Jak sporządzić dokumentację? http://echa.europa.eu 8

IUCLID 5 sekcja 1.1 http://echa.europa.eu 9

Substancja UVCB synteza Nazewnictwo olejków / ekstraktów pochodzenia Biologicznego: Przykłady: Ekstrakty roślinne przereagowane 1. Nazwa: Produkty reakcji Aloe barbadensis, ext. I srebra (Reaction products of Aloe barbadensis, ext. and silver ) 2. Nazwa: Produkty reakcji Acacia mearnsi, ext. I chlorku amonu oraz formaldehydu (Reaction products of Acacia mearnsi, ext., and ammonium chloride and formaldehyde) Uwaga:Opis powinien zawierać informacje o procesie, tj. rodzaju syntezy, proporcjach materiałów wyjściowych i warunkach odpowiedniego procesu http://echa.europa.eu 16

Substancja UVCB Substancje chemiczne i minerały Produkty reakcji o składzie słabo przewidywalnym i/lub zmiennym Źródło: Materiały wyjściowe Proces: Rodzaj reakcji chemicznej, np. estryfikacja, alkilacja, uwodornianie Produkty reakcji [nazwa materiału wyjściowego wg IUPAC] i [nazwa materiału wyjściowego wg IUPAC] i ( Reaction products of... ) Produkty estryfikacji [nazwa materiału wyjściowego wg IUPAC] i [nazwa materiału wyjściowego wg IUPAC] i ( Esterification products of... ) http://echa.europa.eu 17

Substancja UVCB rafinacja Źródła chemiczne lub minerały Glina, np. kaolin lub bentonit Koncentraty lub wytopy, np. minerały metaliczne Pozostałości po procesach metalurgicznych, np. żużle Źródło: Minerał lub rudy Proces: Obróbka mechaniczna, wytop, obróbka cieplna lub różne procesy metalurgiczne http://echa.europa.eu 18

Substancja UVCB rafinacja Nazewnictwo substancji ze źródła chemicznego lub mineralnego : Przykład: Glina Nazwa: Kaolin, kalcynowany Opis: Produkt wysokotemperaturowej kalcynacji (powyżej 450 C (842 F)) występującego w przyrodzie kaolinitu, czyli uwodnionego krzemianu glinu, skutkującej wydzieleniem wody i utworzeniem nowych substancji w zależności od zastosowanej temperatury kalcynacji. Przykład: Żużle Nazwa: Żużle powstałe przy produkcji żelazoboru Opis: Produkt uboczny produkcji stopu żelazoboru, który składa się z tlenków glinu, boru i żelaza. http://echa.europa.eu 19

Substancja UVCB synteza Nazewnictwo substancji ze źródła chemicznego lub mineralnego : Przykład: Substancja nieorganiczna Nazwa: Produkty reakcji wodorotlenku wapnia i tlenku żelaza (III) oraz wodorotlenku magnezu (Reaction products of calcium hydroxide and iron (III) oxide and magnesium hydroxide) Przykład: Gliny przereagowane Nazwa: Produkty reakcji wypalanej gliny i wapna gaszonego oraz mąki pszennej (Reaction products of fired clays and hydrated lime and wheat flour) Uwaga:Opis powinien zawierać informacje o procesie, tj. rodzaju syntezy, proporcjach materiałów wyjściowych i warunkach odpowiedniego procesu http://echa.europa.eu 20

Substancja UVCB szczególne typy O zróżnicowanych długościach łańcuchów węglowych Substancje otrzymywane z ropy naftowej lub źródeł ropopochodnych Enzymy http://echa.europa.eu 21

Substancje UVCB szczególne typy O zróżnicowanych długościach łańcuchów węglowych Identyfikatory i konwencja nazewnictwa: Długość łańcucha węglowego (liczba atomów węgla) Nasycenie Struktura (liniowa i/lub rozgałęziona) Położenie grupy funkcjonalnej http://echa.europa.eu 22

Substancje UVCB szczególne typy O zróżnicowanych długościach łańcuchów węglowych Nazewnictwo przy użyciu deskryptorów: Deskryptor alkilowy C6-18 (parzyste, C18 nienasycone) C8-12 (liniowe i rozgałęzione) Deskryptor funkcyjności Aminy lub alkohole lub kwasy tłuszczowe Deskryptor soli Potas lub sód lub chlorek lub siarczan Przykład: C8-18 (parzyste, C18 nienasycone) sulfonian alkilowy, sól sodowa (C8-18 (even numbered, C18 unsaturated) alkyl sulfonate, sodium salt) http://echa.europa.eu 23

Substancje UVCB szczególne typy O zróżnicowanych długościach łańcuchów węglowych Ważne informacje przy wykorzystywaniu deskryptorów w nazewnictwie: Wyszczególnienie deskryptora alkilowego jeżeli nie podano: liniowy, nasycony, obecne wszystkie długości łańcuchów w przeciwnym razie wyszczególnić: rozgałęziony, nienasycony, C18 nienasycony, parzyste, Zakres deskryptora alkilowego Przedział długości łańcuchów opis źródła naturalnego C8-20 C12-18 (zakres wąski zakres) http://echa.europa.eu 24

Substancje UVCB szczególne typy Otrzymywane z ropy naftowej lub źródeł ropopochodnych Substancja otrzymywana z ropy naftowej (substancje ropopochodne), np. ropa naftowa lub dowolny strumień rafineryjny lub źródeł pokrewnych, np. węgla Połączenie procesów; np. destylacja, po której następuje kraking http://echa.europa.eu 25

Substancje UVCB szczególne typy Otrzymywane z ropy naftowej lub źródeł ropopochodnych Identyfikacja za pośrednictwem Materiału wyjściowego (np. źródła strumienia) Procesu/procesów (26 procesów zidentyfikowanych na potrzeby EINECS) Zakresu temperatur wrzenia (lub innych właściwości fiz.-chem., np. lepkości) Przedziału liczby atomów węgla liczba dotyczy wszystkich atomów węgla w cząsteczce zdefiniowane zakresy dla konkretnych procesów, obejmujące zakresy węższe Typowy skład węglowodór alifatyczny ( aliphatic hydrocarbon ) i/lub węglowodór aromatyczny ( aromatic hydrocarbon ), http://echa.europa.eu 26

Substancje UVCB szczególne typy Otrzymywane z ropy naftowej lub źródeł ropopochodnych Przykład: destylaty ropy naftowej Nazwa: Frakcja średnich destylatów (ropa naftowa), pełny zakres destylacji pierwotnej (Distillates (petroleum), full-range straight-run middle) Opis: Złożona mieszanina węglowodorów otrzymywana w wyniku destylacji ropy naftowej. Składa się z węglowodorów o liczbie atomów węgla głównie w zakresie C9 C25, wrzących w zakresie temperatur ok. 150 400 C) (320 752 F) Przykład: destylaty węgla Nazwa: Destylaty średnie (smoła węglowa), zgazowanie (Distillates (coal tar), gasification, middle) Opis: Destylat ze smoły ze zgazowania ciśnieniowego węgla bitumicznego, wrzący w zakresie temperatur ok. 170 240 C (338 464 F). Złożony głównie z homologów indenu/indanu, naftalenu i homologów naftalenu, węglowodorów alifatycznych i naftenowych oraz fenolu i homologów fenolu. http://echa.europa.eu 27

Substancja UVCB szczególne typy Enzyme Enzymy Głównym identyfikatorem jest aktywność katalityczna Nazewnictwo zgodne z nomenklaturą Międzynarodowej Unii Biochemii i Biologii Molekularnej (IUBMB) http://www.chem.qmul.ac.uk/i ubmb/nomenclature/ EC 1 Oxidoreductases EC 2 Transferases EC 3 Hydrolases EC 3.1 Acting on ester bonds EC 3.2 Glycosylases EC 3.2.1 Glycosidases EC 3.2.1.1 α-amylase http://echa.europa.eu 28

Substancja UVCB szczególne typy Enzymy Przykłady: Oksydoreduktazy Z NAD+ lub NADP+ jako akceptorem EC 1.1.1.1 dehydrogenaza alkoholowa EC 1.1.1.21 reduktaza aldehydowa EC 1.1.1.27 dehydrogenaza L-mleczanowa Z tlenem jako akceptorem EC 1.1.3.4 oksydaza glukozowa EC 1.1.3.11 oksydaza L-sorbozy http://echa.europa.eu 29

Podsumowanie substancja UVCB 1.1* Nazewnictwo zgodnie ze 1. Źródłem (materiałem lub gatunkiem wyjściowym) oraz 2. Procesem (rodzajem syntezy lub rafinacji) oraz innymi parametrami identyfikującymi 1.2* Skład chemiczny Brak rozróżnienia na główne składniki i zanieczyszczenia Identyfikacja składników (> 10%) oraz istotnych z punktu widzenia klasyfikacji i/lub oceny PBT Dodatkowe identyfikatory dla szczególnych typów substancji UVCB 1.4* Dane analityczne Dane spektroskopowe i chromatograficzne * sekcja w IUCLID http://echa.europa.eu 30