Zagadnienia z Ekologii Lasu 2015/2016
Spis ważniejszych zagadnień w ramach przedmiotu (rozszerzonego) EKOLOGIA LASU 1. EKOLOGIA OGÓLNA (wybrane zagadnienia) - Podstawowe pojęcia (ich znaczenie i wzajemne relacje). - Niektóre prawa ekologiczne (m. in. prawo kompleksowego działania i kompensowania się czynników środowiska, prawo tolerancji Shelforda). - Mechanizmy samoregulacyjne na różnych poziomach organizacji przyrody (komórka, osobnik, populacja, biocenoza, ekosystem, krajobraz, biosfera). 2. LAS JAKO SYSTEM EKOLOGICZNY (przykłady procesów samoregulacyjnych) - Ekologiczna adaptacja drzew. (Ekotypowe zróżnicowanie drzew leśnych oraz jego znaczenie przyrodnicze i gospodarcze.) - Dynamika biocenoz leśnych. Sukcesja ekologiczna w biocenozach leśnych. - Polodowcowa historia lasów w Europie Środkowej. - Struktura i funkcjonowanie ekosystemów leśnych. - Środowiskotwórcza rola lasu (las w krajobrazie). - Cykle biogeochemiczne (szczególnie cykl węgla).
3. LAS JAKO ZJAWISKO GEOGRAFICZNE - Ogólne uwarunkowania biomów leśnych. - Przystosowania roślin i drzew do życia w różnych biomach leśnych. - Porównanie wskaźników ekologicznych typowych biomów leśnych. - Charakterystyka najważniejszych biomów leśnych. 4. EKOLOGICZNE PODSTAWY SIEDLISKOZNAWSTWA LEŚNEGO - Siedlisko jako wypadkowa położenia (ogólne zależności między położeniem i siedliskiem, znaczenie poszczególnych geograficznych i topograficznych składowych położenia dla siedliska).
- Klimatyczne czynniki siedliska: - światło: - fizyczne właściwości i pomiar, - stosunki świetlne w lesie, - znaczenie światła dla drzew (wzrost i rozwój, zagrożenia), - regulowanie stosunków świetlnych w lesie pod kątem wymagań drzew i potrzeb hodowli lasu. - ciepło i temperatura: - fizyczne właściwości i pomiar, - stosunki termiczne w lesie, - znaczenie ciepła i temperatury dla drzew (wzrost i rozwój, zagrożenia), - regulacja stosunków termicznych w lesie pod kątem wymagań drzew i potrzeb hodowli lasu.
- woda: - wiatr: - fizyczne właściwości, występowanie i znaczenie w przyrodzie, - stosunki wodne w lesie (wilgotność powietrza, transpiracja, opady, wilgotność gleby i poziom wód gruntowych), - poziom wód gruntowych a jakość siedliska, - znaczenie różnych postaci wody dla drzew (wzrost i rozwój, zagrożenia), - wpływ cięć na stosunki wodne w lesie, - regulacja stosunków wodnych w lesie pod kątem wymagań drzew i potrzeb hodowli lasu. - zjawisko wiatru ( mechanizm powstawania, prędkość i siła, skala Beauforta), - rodzaje wiatrów (cyrkulacja atmosfery i wiatry globalne, wiatry lokalne: bryzy, wiatry gór i dolin, wiatry fenowe), - stosunki anemometryczne w lesie, - znaczenie wiatru dla drzew (wzrost i rozwój, zagrożenia, drzewostany szczególnie zagrożone), - sposoby zwiększania odporności drzew i drzewostanów na wiatry burzowe. - Ogólna charakterystyka fitoklimatu leśnego.
- Glebowe czynniki siedliska: - powstawanie, rozwój i właściwości gleb: fizyczne, chemiczne, biologiczne, - humifikacja: - przebieg procesu, - formy i typy próchnicy leśnej, - gleba jako podekosystem i ważna składowa ekosystemu leśnego, - mikoryza: - charakterystyka zjawiska, - znaczenie mikoryzy dla drzew leśnych, - mikoryzowanie drzew leśnych, - ekologiczne podstawy pielęgnacji, uprawy i nawożenia gleb leśnych, - Ogólna charakterystyka gleb leśnych. - Wymagania ekologiczne drzew leśnych: szeregi ekologiczne - Zagadnienie szkód wyrządzanych w lesie przez czynniki abiotyczne: - nadmierna insolacja, podwyższone prom. UV-B, niedostatek światła, - przymrozki i temperatury ekstremalne, - susze, podtopienia, powodzie, - okiść śnieżna i lawiny, - silne wiatry, huragany, - zanieczyszczenia atmosfery i gleby.
5. DRZEWOSTAN - Pojęcie drzewostanu. - Cechy drzewostanu: - Pochodzenie drzewostanu. - Wiek drzewostanu: - sposoby określania, - fazy rozwojowe drzewostanu, - fazy rozwojowe a zabiegi pielęgnacyjne w drzewostanach. - Wielkość i kształt drzewostanu: - ekologiczne kryterium wielkości drzewostanu (drzewostan duży i mały), - części drzewostanu (grupy, kępy, smugi, pasy). - Skład gatunkowy drzewostanu: - stopień i forma zmieszania ( według ugrupowania i trwałości domieszki), - zalety drzewostanów mieszanych. - Budowa piętrowa drzewostanu: - drzewostany jedno-, dwu- i wielopiętrowe, - budowa lasów pierwotnych, - klasyfikacje trzebieżowe.
- Zagęszczenie drzew w drzewostanie: - objaśnienie cechy, - pojęcie i znaczenie więźby, - biogrupy drzew (naturalne, sztuczne). - Zwarcie drzewostanu: - pojęcie i znaczenie, - stopnie zwarcia. - Jakość drzewostanu. - Struktura (wybranych cech) drzewostanu: grubości, wysokości, wieku, klas biologicznych. - Dynamika rozwoju drzewostanu.
6. LEŚNICTWO W WARUNKACH ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA - Zagrożenie środowiska leśnego i stan lasów w Polsce. - Biologiczne reakcje drzew na zagrożenia środowiskowe: - rekcje obronne - typowe uszkodzenia - symptomy zamierania lasotwórczych gatunków drzew. - Próby wyjaśnienia mechanizmu zamierania lasów: - mechanizm zamierania drzew według A. Szujeckiego, - łańcuchowy model zamierania lasu - spiralny model zamierania lasu - cybernetyczny model zamierania lasu - stresowy model zamierania lasu - Odnowienia i zalesienia w warunkach klęski ekologicznej. 7. AKTUALNE TRENDY W LEŚNICTWIE 8. INNE ZAGADNIENIA (omawiane lub sygnalizowane na zajęciach)
Do zobaczenia!