PÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY W CZĘŚCI MATEMATYCZNO - PRZYRODNICZEJ Obudowa dydaktyczna arkusza egzaminacyjnego (A1) OKE Kraków, 7 grudnia 2005 30
OPIS ARKUSZA GM A1-XII/05 Zestaw egzaminacyjny z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych składa się z 36 zadań, w tym 25 zadań zamkniętych wielokrotnego wyboru oraz 11 zadań otwartych. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań uczeń może otrzymać 50 punktów. Zadania obejmują umiejętności i wiadomości zawarte w standardach wymagań egzaminacyjnych i podstawie programowej kształcenia ogólnego. Zadania sprawdzają umiejętności i wiadomości opisane w czterech obszarach standardów wymagań egzaminacyjnych: Przyporządkowanie zadań do obszarów standardów wymagań egzaminacyjnych oraz punktację przedstawia poniższa tabela. Obszar standardów I umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu II wyszukiwanie i stosowanie informacji III wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności w szczególności przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych Numery zadań 3., 4., 5., 9., 10., 11., 15., 16., 17., 18., 19., 21., 25., 31. 1., 2., 6., 7., 8., 14., 20., 27., 28., 33. 12., 13., 22, 23., 24., 26., 29., 30., 32., 35. IV stosowanie zintegrowanej wiedzy rozwiązywania problemów i umiejętności do 34,, 36. W obszarze Umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu sprawdzano następujące umiejętności i wiadomości: stosowanie terminów i pojęć matematyczno-przyrodniczych, w tym czytanie ze zrozumieniem tekstów, w których występują terminy i pojęcia matematyczno- - przyrodnicze, wykonywanie obliczeń w sytuacjach praktycznych, w tym: stosowanie własności działań, operowanie procentami, posługiwanie się jednostkami miar, posługiwanie się własnościami figur, w tym: dostrzeganie kształtów figur geometrycznych w otaczającej rzeczywistości, obliczanie miar figur płaskich i przestrzennych. W obszarze Wyszukiwanie i stosowanie informacji sprawdzano następujące umiejętności i wiadomości: odczytywanie informacji przedstawionej w formie mapy, tabeli, schematu, operowanie informacją, w tym: selekcjonowanie, porównywanie, analizowanie, przetwarzanie i wykorzystywanie informacji w praktyce. 31
W obszarze Wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności w szczególności przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych sprawdzano następujące umiejętności i wiadomości: wskazywanie prawidłowości w funkcjonowaniu układów i systemów, w tym wykorzystywanie zasad i praw do objaśniania zjawisk, posługiwanie się językiem symboli i wyrażeń algebraicznych, w tym: zapisywanie wielkości za pomocą symboli i wyrażeń algebraicznych, zapisywanie związków i procesów za pomocą równań, przekształcanie wyrażenia algebraicznych, posługiwanie się funkcjami, w tym opisywanie funkcji za pomocą wzorów, analizowanie funkcji przedstawionej w różnej postaci i wyciąganie wniosków, stosowanie zintegrowanej wiedzy do objaśniania zjawisk przyrodniczych. W obszarze Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania problemów sprawdzano następujące umiejętności i wiadomości: tworzenie i realizowanie planu rozwiązania. 32
KARTOTEKA ARKUSZA GM A1-XII/05 Numer zadania 1 Numer obszaru i standardu oraz nazwa sprawdzanej umiejętności Uczeń: w formie diagramu 2 II/2 operuje informacją 3 4 5 Nazwa sprawdzanej czynności Uczeń: Forma zadania Liczba punktów do uzyskania za zadanie porównuje liczby WW 0-1 oblicza jakim procentem jednej liczby jest druga liczba WW 0-1 określa rodzaj zależności między populacjami WW 0-1 określa co to jest zapylenie WW 0-1 wskazuje informacje, które nie dotyczą procesu rozmnażania wegetatywnego WW 0-1 6 II/2 operuje informacją wyznacza amplitudę temperatur WW 0-1 7 II/2 operuje informacją określa czas trwania klimatycznego lata WW 0-1 8 9 10 11 12 w formie tabeli I/2 wykonuje obliczenia w różnych sytuacjach praktycznych III/1 wskazuje prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu układów i systemów porównuje liczby WW 0-1 wskazuje wzór sumaryczny glicerolu WW 0-1 rozpoznaje wodorotlenki WW 0-1 oblicza stężenie procentowe roztworu WW 0-1 określa warunki stosowania bezpiecznika WW 0-1 13 III/3 posługuje się funkcjami wskazuje medianę WW 0-1 33
14 15 w formie wykresu wskazuje odcinek odpowiadający topnieniu lodu WW 0-1 rozpoznaje glebę 16 I/3 posługuje się własnościami figur wskazuje figurę osiowosymetryczną WW 0-1 17 I/2 wykonuje obliczenia w różnych sytuacjach praktycznych wykonuje obliczenia z zastosowaniem porównania różnicowego WW 0-1 WW 0-1 18 I/3 posługuje się własnościami figur oblicza długość drogi jaką pokonało koło WW 0-1 19 rozpoznaje reakcję syntezy WW 0-1 20 w formie rysunku rozpoznaje figury podobne WW 0-1 21 I/3 posługuje się własnościami figur wskazuje trzy odcinki, które mogą być bokami trójkąta WW 0-1 22 III/2 posługuje się językiem symboli i wyrażeń wyraża pole wielokąta za pomocą wyrażenia algebraicznych algebraicznego WW 0-1 23 III/4 stosuje zintegrowaną wiedzę do objaśniania zjawisk przyrodniczych rozpoznaje zjawisko osmozy WW 0-1 24 III/3 posługuje się funkcjami oblicza wartość funkcji WW 0-1 25 I/3 posługuje się własnościami figur zamienia akry na ary WW 0-1 34 26 III/3 posługuje się funkcjami 27 28 29 30 w formie mapy w formie mapy III/4 stosuje zintegrowaną wiedzę do objaśniania zjawisk przyrodniczych III/1 wskazuje prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu układów i systemów zapisuje zależność między dwoma wielkościami i oblicza wartość jednej z nich KO 0-2 rozpoznaje państwo na mapie Europy KO 0-1 dopasowuje klimat do obszaru jego występowania KO 0-1 wskazuje bezpośrednie i pośrednie przyczyny stosowania freonu L 0-2 oblicza koszt zużycia energii elektrycznej RO 0-3
31 32 III/1 wskazuje prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu układów i systemów 33 II/2 operuje informacją 34 IV/4 tworzy i realizuje plan rozwiązania 35 III/4 stosuje zintegrowaną wiedzę do objaśniania zjawisk przyrodniczych 36 IV/4 tworzy i realizuje plan rozwiązania rozumie przyczyny i sposoby korygowania krótkowzroczności oblicza przyspieszenie w ruchu jednostajnie przyspieszonym analizuje informacje z układu okresowego pierwiastków dotyczące glinu stosuje twierdzenie Pitagorasa i porównanie ilorazowe do obliczenia pola prostokąta L 0-2 RO 0-2 L 0-3 RO 0-3 podaje przyczyny i skutki fizycznego wietrzenia skał KO 0-2 rozwiązuje zadanie z zastosowaniem obliczeń procentowych, oblicza objętość prostopadłościanu, wykorzystuje dzielenie z resztą RO 0-4 35
KLUCZ ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZADAŃ ARKUSZA GM A1-XII/05 ZADANIA ZAMKNIĘTE (WW) Numer zadania Odpowiedź poprawna 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 C A B A B A C C D B B C D B A D B A A A B B B D C ZADANIA OTWARTE Uwagi ogólne: Jeśli w zadaniu przyznawane są punkty za bezbłędne obliczenia (wykonanie), to uczeń otrzymuje je tylko wtedy, gdy stosuje poprawną metodę rozwiązania. Jeśli uczeń mimo polecenia zapisz obliczenia nie przedstawił żadnych obliczeń, a napisał poprawną odpowiedź, to nie otrzymuje punktu za rozwiązanie zadania. Za każde poprawne i pełne rozwiązanie przyznajemy maksymalną liczbę punktów należnych za zadanie. Uczeń w trakcie obliczeń może nie zapisywać jednostek, ale jeżeli je pisze, to oceniamy ich poprawność. Sprawdzając prace uczniów z dysleksją rozwojową, stosujemy w punktowaniu wszystkich zadań otwartych punkty 1., 2., 3., 5., 7., 10., 11., 13., 14., 15., 16. z katalogu typowych błędów dyslektycznych. Numer zadania Odpowiedź poprawna typowa Odpowiedzi dopuszczalne mimo usterek Odpowiedzi niedopuszczalne Zasady przyznawania punktów 26 0-2p y = 200 15x zapisanie poprawnego wzoru (zaliczamy każdą poprawną zależność między wielkościami x i y) 36
27 0-28 0-29 0-2p. 30 0-3p. I sposób 35 = 200 15x 15x = 165 x = 11 II sposób 200 35 = 165 165 : 15 = 11 Po 11 miesiącach poprawne wyznaczenie liczby miesięcy (niezależnie od pierwszego kryterium) Norwegia Dania prawidłowe podanie nazwy państwa, przez które przebiega izoterma 0 o C. kontynentalny A śródziemnomorski B dziura ozonowa, zniszczenie warstwy ozonowej czerniak, rak skóry, choroby nowotworowe poparzenia W = E = P t = 14 10 365 = 51100 (Wh) obliczenie pracy bez podania wzoru 51100 Wh = 51,1 kwh 51,1 0,40 = 20,44 zł podanie dwóch lub więcej liter dla jednego obszaru grzybica, łuszczyca, wysypka, zaczerwienienie podanie samego wzoru, bez podstawienia liczb wskazanie właściwych obszarów dla wskazanych klimatów poprawne uzupełnienie pierwszej luki poprawne uzupełnienie drugiej luki poprawna metoda obliczenia wykonanej pracy brak zamiany jednostek poprawna metoda obliczenia kosztów zużytej energii błędna zamiana jednostek poprawność rachunkowa 31 0-2p. 32 0-2p. Obraz powstaje przed siatkówką lub b) Soczewka wklęsła w okularach lub e) km 1000 m m 36 = 36 = 10 h 3600 s s km 36 h 10m = 36 36s m = 10 s podanie kilku przyczyn podanie kilku sposobów bez jednostki poprawne uzupełnienie pierwszej luki poprawne uzupełnienie drugiej luki zamiana km m na h s 37
a = V t = 10 : 3 = 3 3 1 m 2 s V a = t wynik bez jednostki a = 3,(3) lub a = 3,3 podanie samego wzoru, bez podstawienia liczb obliczenie wartości przyspieszenia (punkt przydzielamy niezależnie od poprawnej zamiany jednostek) 33 0-3p. Numer grupy 13 Numer okresu 3 Liczba powłok elektronowych 3 Liczba elektronów walencyjnych 3 Al 2 O 3 wskazanie numeru grupy i okresu wskazanie liczby powłok elektronowych i elektronów walencyjnych III Al II podanie wzoru tlenku 2 O 3 34 0-3p. b = 3a a 2 + (3a) 2 = 30 2 a 2 + 9a 2 = 900 10a 2 = 900 a 2 = 90 a = 90 = 3 10 P = 3 10 3 3 10 = Jeżeli uczeń pisze: a 2 + 3a 2 = 900 a 2 + 9a 2 = 900 otrzymuje 1p za pierwsze kryterium Jeżeli uczeń pisze: a 2 + 3a 2 = 900 4a 2 = 900 otrzymuje (0,0,...) 2 270 cm podanie wzoru bez podstawienia liczb podanie poprawnej zależności miedzy bokami a, b i d poprawne obliczenie długości boków prostokąta (przy poprawnej metodzie w kryterium 1) obliczenie powierzchni kartki z jednostką (punktujemy niezależnie od kryterium 1 i 2) 35 0-2p. częste zmiany temperatury powietrza mechaniczne działanie korzeni roślin zamarzanie i rozmarzanie wody w szczelinach skał zmiany temperatury zmiany klimatyczne wiatr woda, śnieg, deszcz warunki środowiskowe ujemne temperatury podanie przyczyny fizycznego wietrzenia skał (jeżeli uczeń umieścił inne informacje, które nie są w sprzeczności z główną przyczyną, otrzymuje 1p) 38
tworzenie skał okruchowych zwietrzelina rumowisko pękanie skał niszczenie skał kruszenie skał zmniejszanie się skał obniżanie się skał tworzenie jaskiń wyżłobienia podanie skutku fizycznego wietrzenia skał (jeżeli uczeń umieścił inne informacje, które nie są w sprzeczności z głównym skutkiem, otrzymuje 1p) 20% z 90 = 18 cm poprawna metoda wyznaczenia wysokości skrzynki 36 0-4p V = 24 90 18 = 38880 cm 3 poprawne metoda obliczenia objętości skrzynki 38880 : 1000 = 38,88 dm 3 zamiana cm 3 na litry 38,88 : 5 = 7,776 8 worków wyznaczenie liczby worków (przy poprawnych metodach i poprawnej zamianie jednostek) i poprawność rachunkowa w całym zadaniu 39