IFM GLOBAL INVESTMENT RESEARCH GLOBALNE DRUKOWANIE PIENIĄDZA
IFM GLOBAL INVESTMENT RESEARCH GLOBALNE DRUKOWANIE PIENIĄDZA Pod koniec ubiegłego tygodnia Europejski Bank Centralny ogłosił rozpoczęcie operacji quantitative easing (QE, luzowanie ilościowe), polegającej w skrócie na zakupie różnego rodzaju papierów dłużnych. Decyzja EBC nie była zaskoczeniem zdecydowana większość inwestorów oczekiwała, że bank centralny strefy euro dołączy do działań, podejmowanych od dłuższego czasu przez banki centralne z USA, Japonii i Anglii. Jaki jest cel QE? Co do tej pory zrobiły banki centralne? PO CO W OGÓLE JEST TO QE? Luzowanie ilościowe to niekonwencjonalny instrument, stosowany do tej pory przez banki centralne bardzo rzadko. Idea tych działań sprowadza się do zakupu od banków komercyjnych różnego rodzaju instrumentów finansowych, prowadząc tym samym do zwiększenia ilości gotówki w ich bilansach. Teoretycznie kroki te zwiększają płynność sektora bankowego, obniżają stopę procentową i pozwalają bankom osiągnąć stabilność działania. To w konsekwencji powinno przełożyć się na większą akcję kredytową i ożywienie gospodarcze. W ostatnich latach QE miało również neutralizować negatywne skutki destabilizacji systemu finansowego, wywołane ostatnimi kryzysami finansowymi. PREKURSOREM BYŁA JAPONIA Pionierem omawianego sposobu pobudzenia gospodarki była na początku XXI wieku Japonia. Co ciekawe, japoński bank centralny (BOJ) bardzo długo utrzymywał, że QE jest nieefektywne. Członkowie tej instytucji zmienili swoje stanowisko 19 marca 2001 roku, kiedy ogłosili zakupy dłużnych papierów rządowych. Operacja trwała ostatecznie 5 lat, do marca 2006 roku i zamknęła się w kwocie ok. 300 miliardów USD, sprowadzając stopy procentowe w Japonii de facto do zera. Zapraszamy na naszego bloga www.blog.ifmgam.com 2
AMERYKA WALCZY Z KRYZYSEM Mimo doświadczeń Japonii, QE trafiło na czołówki gazet dopiero za sprawą amerykańskiego banku centralnego (FED). Wybuch kryzysu finansowego zmusił tę instytucję do sięgnięcia po niekonwencjonalne rozwiązania amerykańskie luzowanie ilościowe polegało na skupie obligacji skarbowych, papierów zabezpieczonych kredytami hipotecznymi oraz innych instrumentów pochodzących głównie od banków, które dotkliwie odczuły skutki światowego kryzysu finansowego. Pierwsza odsłona programu osiągnęła wartość 1,75 biliona USD. Do tej pory FED przeprowadził trzy odsłony QE, zwiększając swój bilans do poziomu 4,5 biliona USD. W tym czasie gospodarka amerykańska, po zawirowaniach związanych z kryzysem finansowym, odzyskała swój blask, notując ostatnio 5% tempo wzrostu gospodarczego i spadek stopy bezrobocia do niespełna 6%. ANGLIA IDZIE ŚLADAMI USA Działania FED-u szybko stały się wzorem do naśladowania dla innych banków centralnych. Jeszcze w 2009 roku Bank Anglii, w reakcji na gorszą koniunkturę gospodarczą, zdecydował się na uruchomienie swojej wersji luzowania ilościowego. Pierwszy program zakupu aktywów przyjął ostatecznie wartość ok. 200 miliardów funtów brytyjskich. Pod koniec 2010 roku zdecydowano o rozpoczęciu kolejnej tury zakupów, która była cyklicznie zwiększana, sięgając ostatecznie 375 miliardów funtów. Warto wspomnieć, że zdaniem Banku Anglii program zakończył się sukcesem, ale miał jedną wadę ponieważ przyczynił się do wzrostu cen instrumentów finansowych (również akcji), jego pozytywne skutki bardziej odczuły zamożne gospodarstwa domowe. Zapraszamy na naszego bloga www.blog.ifmgam.com 3
JEDNA ZE STRZAŁEK PREMIERA ABE W Japonii nowa runda QE, która ruszyła pełną parą w 2012 roku, była jednym z elementów całego pakietu reform, mającego doprowadzić do ożywienia gospodarczego (słynne 3 strzałki, czyli polityka pieniężna, fiskalna i strukturalne reformy). Skala programu, który trwa do dzisiaj, jest ogromna - w październiku ubiegłego roku zdecydowano o zwiększeniu wartości skupowanych aktywów z 60-70 bilionów JPY rocznie, do 80 bilionów. W odróżnieniu od pozostałych banków centralnych, Bank Japonii w ramach programu kupuje również akcje japońskich przedsiębiorstw, przyczyniając się do wzrostów na giełdzie. Wydaje się, że działania banku centralnego zażegnały ryzyko spadku cen (deflacji), z którym Japonia boryka się od dziesięcioleci. CZAS NA EUROPĘ Jak wspomniano na początku, ostatnio do grona banków przeprowadzających luzowanie ilościowe przystąpił EBC. To, co przez wiele miesięcy wydawało się mało realne, stało się faktem 22 stycznia 2015 roku Mario Draghi, prezes EBC, podjął decyzję o rozpoczęciu w marcu skupu aktywów o wartości 60 miliardów EUR miesięcznie. Program ma trwać do września 2016 roku, co spowoduje, że jego całkowita wartość przekroczy 1 bilion EUR. Jego celem, podobnie jak w Japonii, jest niedopuszczenie do deflacji, która mogłaby mieć szkodliwy wpływ na słabą, europejską koniunkturę. Uruchomienie QE w Europie to duże osiągnięcie polityczne, ponieważ strefa euro to obszar 19 państw, które charakteryzują różne interesy ekonomiczne. Dodatkowo Niemcy oficjalnie i głośno demonstrują swoje niezadowolenie z planów EBC - powszechny sprzeciw wobec programu niemal nieustannie wygłaszał Jens Weidmann, szef Bundesbanku, wspierany przez kanclerz Angelę Merkel. Ich zdaniem QE tylko opóźni reformy w krajach najsilniej obciążonych skutkami kryzysu finansowego. Zapraszamy na naszego bloga www.blog.ifmgam.com 4
JAKIE BĘDĄ SKUTKI QE? Eksperci są bardzo podzieleni w opinii na temat skuteczności programu luzowania ilościowego. Bez wątpienia zasilenie systemu bankowego wlało optymizm w inwestorów zarówno w przypadku USA, jak i Japonii, giełdy notowały ogromne zwyżki (ponad 130% w USA i ok. 90% w Japonii). Czy tak samo będzie w Europie? Wielu chciałoby takiego rozwoju sytuacji. Pewniejsze wydają się skutki dla rynku walutowego. Działania EBC z pewnością przyczynią się do osłabienia EUR w stosunku do USD. To z kolei może spowodować poprawę w konkurencyjności europejskich spółek, a tym samym zwiększenie ich zysków i długo oczekiwany wzrost gospodarczy. Zespół IFM GLOBAL INVESTMENT RESEARCH Zapraszany na naszego bloga: www.blog.ifmgam.com 5
NOTA: Niniejszy tekst powstał na podstawie analiz własnych IFM Global Asset Managment Sp. z o.o. IFM Global Asset Management Sp. z o.o. Katowice, tel. (32) 602 79 00 Warszawa, tel. (22) 319 57 60 Wrocław, tel. (71) 757 29 50 ifmgam.com Linkedln: IFM Global Asset Managment blog.ifmgam.com Nota prawna: Niniejszy dokument sporządzono wyłącznie dla celów informacyjnych i nie stanowi on: 1) oferty kupna lub sprzedaży ani zachęty do kupna lub sprzedaży jakichkolwiek papierów wartościowych bądź instrumentów finansowych, o których mowa w niniejszym dokumencie, ani też nie ma charakteru: 2) doradztwa inwestycyjnego. Wszelkie decyzje o inwestycji w papiery wartościowe omówione w niniejszym dokumencie należy podejmować po zapoznaniu się z najbardziej aktualną wersją prospektu emisyjnego. Ponadto potencjalni inwestorzy powinni przeprowadzić stosowne analizy, jakie uznają za niezbędne oraz powinni skorzystać z usług doradztwa w kwestiach prawnych, księgowych i podatkowych w celu samodzielnego i świadomego ustalenia stosowności oraz konsekwencji i skutków inwestycji w papiery wartościowe. Opinie zawarte w niniejszym dokumencie mogą ulec zmianie bez uprzedniego powiadomienia. Osiągnięte w przeszłości przez zaprezentowane fundusze stopy zwrotu nie są gwarancją uzyskania podobnych stóp zwrotu w przyszłości.