KIK/37 Tarliska Górnej Raby

KIK/37 Tarliska Górnej Raby Projekt realizowany jest przez Stowarzyszenie Ab Ovo w partnerstwie z Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej w Krakowie. Współpraca pomiędzy partnerami rozpoczęła się w roku 2007, zatwierdzenie zarysu projektu przez stronę szwajcarską w lutym 2010, umowa w sprawie projektu zawarta w grudniu 2011, całkowity koszt kwalifikowany 4 126 440,00 PLN, udział własny 10%. Aktualne zaawansowanie Projektu: 2 000 000,00 PLN, termin ukończenia: grudzień 2016. Projekt polega głównie na rewitalizacji dolin i koryt górskich rzek interwencjami technicznymi i biologicznymi w ramach utrzymania wód, ale zawiera także elementy udrożniania korytarzy migracji ryb. tarliskagornejraby.pl PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJACARIĘ W W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ

Przebudowa kaskady w Krzczonowie Uzyskanie dostępu dla migracji ryb do dorzecza największego dopływu Raby w rejonie (około 75 km strumieni i potoków) przetarg na projektowanie odbył się 28 czerwca 2012, koszt 950 mln PLN, zaawansowanie ok. 30%

Przebudowa polega na obniżeniu zapory czołowej o 2m, dobudowaniu dwóch basenów i trzech komór dla uzyskania różnicy poziomu wody w kaskadzie nie wiekszej od 30cm.

Przed powodzią

Po powodzi

Stopień na ujściu potoku Krzczonówka 2 km poniżej kaskady: gurt basenu wypadowego zawieszony

Rampa narzutowa kamienno żwirowa bezpośrednio poniżej gurtu

Rampa narzutowa kamienno żwirowa po obniżeniu zapory i uruchomieniu osadów żwirowych przez powódź

Podniesienie koron naturalnych bystrzy potoku Krzczonówka Uzyskanie przekrojów na koronach bystrzy będących w równowadze z zastosowanym uziarnieniem rumoszu skalnego i żwiru; miejsce na pomieszczenie osadów z zapory w korycie potoku; uzyskanie sekwencji riffle & pool pattern koryta i profilu dna potoku. Koszt: 400 tys PLN, 12 bystrzy o skorygowanym kształcie, 2 bystrza w równowadze w sposób naturalny, brak bystrzy nr 1 (wodowskaz), 8 i 9 odcinek roztokowy. Prace wykonywane były jako interwencje techniczne w ramach utrzymania wód.

Podniesienie koron naturalnych bystrzy potoku Krzczonówka Bystrze nr 15 przed interwencją

Podniesienie koron naturalnych bystrzy potoku Krzczonówka Bystrze nr 15 po interwencji

Podniesienie koron naturalnych bystrzy potoku Krzczonówka Bystrze nr 15 po powodzi

Podniesienie koron naturalnych bystrzy potoku Krzczonówka Bystrze nr 5 przed interwencją

Podniesienie koron naturalnych bystrzy potoku Krzczonówka Bystrze nr 5 po interwencji

Podniesienie koron naturalnych bystrzy potoku Krzczonówka Bystrze nr 5 po powodzi

Współpraca z RZGW podparcie wypadu ostatniego stopnia regulacji w Krzczonowie 2 km powyżej zapory Różnica poziomu wody dolnej i górnej ok. 70cm, wybój poniżej o głębokości do 2m

Współpraca z RZGW podparcie wypadu ostatniego stopnia regulacji w Krzczonowie 2 km powyżej zapory Różnica poziomu wody dolnej i górnej ok. 30cm, wybój poniżej pozostawiony, rampa narzutowa z głazów kilkadziesiąt metrów poniżej, w najszerszym miejscu koryta z szeroką terasą zalewową.

Przebudowa zapory w Stróży poniżej bystrze (rampa z głazów) powyżej kaskada betonowych basenów) Zapora ma być obniżona o 4m, długość przebudowanego odcinka koryta około 90m, przetarg na projektowanie odbył się 28 czerwca 2012, koszt 1,6 mln PLN, obecnie trudności z uzyskaniem dostępu do działki (część zapory na gruntach prywatnych). Efekt: dostęp do około 9 km górskiego potoku z dopływami.

Stopień wodowskazu ok. 1 km powyżej zapory, maj 2010

Stopień wodowskazu ok. 1 km powyżej zapory, listopad 2011

WNIOSKI Z REALIZACJI PROJEKTU: 1. Najtańszym i najmniej uciążliwym dla środowiska sposobem rewitalizacji rzek górskich jest ich właściwe utrzymanie. 2. Utrzymanie rzek naturalnych jest najmniej kosztowne, drożej kosztuje utrzymanie rzek uregulowanych, pod warunkiem zapewnienia im przestrzeni w dolinie, najdrożej kosztuje przebudowa zabudowy hydrotechnicznej. 3. Zawężanie przeznaczonego dla rzeki dna doliny prowadzi do kosztownej zabudowy regulacyjnej wymagającej drogich zabiegów utrzymaniowych o charakterze dalszej zabudowy, a więc należy za wszelką cenę unikać zabierania rzece przestrzeni. 4. Bardzo przydatne w robotach utrzymaniowych okazały się być rampy narzutowe kamienno żwirowe wykonywane w miejscach naturalnych bystrzy. Warunkiem ich stosowania jest możliwość rozlania się wody do terasy zalewowej. 5. Rampy narzutowe są wystarczającym elementem udrożnienia stopni regulacyjnych, jeśli można poprzez ich zastosowanie poniżej stopni zmniejszyć różnicę poziomów wody dolnej i górnej do 0,30m oraz usytuować koronę rampy tak, aby woda brzegowa w tym przekroju nie miała dużej jednostkowej mocy strumienia. 6. Szczegóły stosowania interwencji technicznych i biologicznych do utrzymania rzek górskich zawarte są w wytycznych pod adresem: http://www.tarliskagornejraby.pl/download.php?view.94

KIK/37 Tarliska Górnej Raby tarliskagornejraby.pl Dziękuję za uwagę PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJACARIĘ W W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ