Dobre praktyki w zakresie organizacji wspólnej obsługi placówek oświatowych 1 Doradztwo metodyczne dla nauczycieli Powiat Tarnowski Samorządowe Centrum Edukacji w Tarnowie dr Barbara Dagmara Niziołek, prof. oświaty
3
Powiat ziemski tarnowski o powierzchni 1 416 km2 leży we wschodniej części województwa Małopolskiego, zajmując ponad 8,8% jego powierzchni. Zamieszkuje go 192 tys. 998 mieszkańców (dane na koniec czerwca 2005 r.). Większość to kobiety (97 tys. 424), mężczyźni stanowią grupę liczącą 95 tys. 574 osób. Zdecydowanie więcej jest mieszkańców wsi - aż 177 tys. 033 osób. W mieście mieszka 15 tys. 965 ludzi. Gęstość zaludnienia w powiecie tarnowskim wynosi 135 osób na km2.
Powiat tarnowski leży na pograniczu dwóch krain geograficznych: Pogórza Ciężkowicko - Rożnowskiego i Kotliny Sandomierskiej. Powoduje to znaczne zróżnicowanie hydrograficzne, klimatyczne, warunków glebowych oraz dużą różnorodność fauny i flory. Przez teren Powiatu płyną trzy główne rzeki: Wisła, Dunajec, Biała.
Prawdziwą "perłą" Ziemi Tarnowskiej jest XIX wieczny dworek Ignacego J. Paderewskiego w Kąśnej Dolnej, jedyna w świecie posiadłość pozostała po wielkim Polaku, kompozytorze i mężu stanu. Dziś dworek służy jako dom pracy twórczej i muzeum poświęcone pamięci artysty, organizowane są tam koncerty kameralne, warsztaty artystyczne i kursy mistrzowskie. W miejscu tym koncertowali najwięksi muzycy z kraju i zagranicy jak np. Vadim Brodski, Wanda Wiłkomirska, Konstanty Andrzej Kulka.
Powiat Tarnowski jest niezwykle bogaty w zabytki architektury, zwłaszcza architektury drewnianej. Zabytków tego typu jest tak wiele, że można było utworzyć szlak architektury drewnianej.
Powiat Tarnowski jest organem prowadzącym: 8 zespołów szkół, 1 liceum i 4 placówek oświatowych 1. Zespół Szkół Licealnych i Technicznych w Wojniczu. 2. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Radłowie. 3. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Żabnie. 4. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Ryglicach. 5. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Tuchowie. 6. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Zakliczynie. 7. Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Ciężkowicach. 8. Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Gromniku. 9. Liceum Ogólnokształcące w Tuchowie, 10. Samorządowe Centrum Edukacji w Tarnowie. 11. Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Tarnowie. 12. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Zbylitowskiej Górze. 13. Dom Wczasów Dziecięcych w Jodłówce Tuchowskiej.
10
jest jednostką budżetową Powiatu Tarnowskiego, utworzoną 1 września 2000 roku. (pierwszą w woj. małopolskim i jedną z pierwszych w Polsce) Centrum działa na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 listopada 2009 r., w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli, (Dz. U. Nr 200 z 2009 r., poz.1537) wraz z późn. zm.(dz. U., Nr.0. z 2012 r., poz. 1196). 11
Centrum organizacyjnie ma charakter powiatowo - gminny Powiat tarnowski Powiat brzeski Powiat dąbrowski Powiat bocheński Gminy SCE 12
6. Wydawanie materiałów informacyjno - metodycznych 1. Wspomaganie metodyczne nauczycieli, dyrektorów oraz rad pedagogicznych 5. Organizowanie, współorganizowanie turniejów, konkursów przedmiotowych i zainteresowań dla uczniów 2. Doskonalenie zawodowe dyrektorów szkół i placówek w zakresie zarządzania oświatą 4. Opiniowanie pracy nauczycieli 3. Prowadzenie kursów kwalifikacyjnych 13
1) wynikającym z kierunków polityki oświatowej oraz wprowadzanych zmian w systemie oświaty 6) potrzeb zdiagnozowanych na podstawie analizy wyników i wniosków z nadzoru pedagogicznego oraz wyników sprawdzianu i egzaminów 2) wymagań stawianych wobec szkół i placówek, których wypełnianie jest badane przez organy sprawujące nadzór pedagogiczny w procesie ewaluacji zewnętrznej, zgodnie z przepisami w sprawie nadzoru pedagogicznego 5) przygotowania do analizy wyników i wniosków z nadzoru pedagogicznego, wyników sprawdzianu i egzaminów 4) diagnozowania potrzeb uczniów i indywidualizacji procesu nauczania i wychowania 3) realizacji podstaw programowych, w tym opracowywania programów nauczania 14
2. Do obowiązkowych zadań należy także organizowanie i prowadzenie doskonalenia zawodowego dyrektorów szkół i placówek w zakresie zarządzania oświatą. 3. Centrum może realizować również inne zadania z zakresu doskonalenia zawodowego nauczycieli wynikające z diagnozy ich potrzeb oraz zadania zlecone przez organ prowadzący: 1) prowadzenie kursów kwalifikacyjnych; 2) organizowanie, współorganizowanie turniejów, konkursów przedmiotowych i zainteresowań: gminnych, międzygminnych, powiatowych, międzypowiatowych i regionalnych; 3) wydawanie Biuletynu Informacyjnego Centrum wydawanie lub współwydawanie publikacji związanych z problematyką oświatową; 15
2. Do obowiązkowych zadań należy także organizowanie i prowadzenie doskonalenia zawodowego dyrektorów szkół i placówek w zakresie zarządzania oświatą. 3. Centrum może realizować również inne zadania z zakresu doskonalenia zawodowego nauczycieli wynikające z diagnozy ich potrzeb oraz zadania zlecone przez organ prowadzący: 1) prowadzenie kursów kwalifikacyjnych; 2) organizowanie, współorganizowanie turniejów, konkursów przedmiotowych i zainteresowań: gminnych, międzygminnych, powiatowych, międzypowiatowych i regionalnych; 3) wydawanie Biuletynu Informacyjnego Centrum wydawanie lub współwydawanie publikacji związanych z problematyką oświatową; 16
Centrum realizuje zadania obowiązkowe w szczególności przez: Organizowanie i prowadzenie wspomagania szkół i placówek, polegającego na zaplanowaniu i przeprowadzeniu działań mających na celu poprawę jakości pracy szkoły lub placówki Organizowanie i prowadzenie sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli oraz dyrektorów szkół i placówek Udzielanie konsultacji Prowadzenie form doskonalenia, w tym seminariów, konferencji, wykładów, warsztatów i szkoleń. a) pomoc w diagnozowaniu potrzeb szkoły lub placówki b) ustalenie sposobów działania prowadzących do zaspokojenia potrzeb szkoły lub placówki c) zaplanowanie form wspomagania i ich realizację, d) wspólną ocenę efektów i opracowanie wniosków z realizacji zaplanowanych form wspomagania. Upowszechnianie przykładów dobrej praktyki 17
-Samorządowe Centrum Edukacji w Tarnowie ma w swojej ofercie ponadto dodatkowe formy Bezpłatne Płatne Samorządowe Centrum Edukacji w Tarnowie jest placówką akredytowaną 18
Czynniki wpływające na tworzenie i działanie wspólnej obsługi zadań metodycznych: Zapoznanie i przekonanie władz samorządowych odnośnie korzyści wynikających z posiadania placówki zajmującej się doskonaleniem zawodowym nauczycieli i doradztwem metodycznym korzyści merytoryczne finansowe Dostęp do wszystkich doradców przedmiotowych, form szkoleniowych materiałów informacyjno - szkoleniowych Forma zatrudnienia doradcy (godziny, niepełny etat) bezpłatne formy szkoleniowe, projekty Diagnoza - przed przystąpieniem do tworzenia tego typu placówki należy dokładnie rozeznać potrzeby nauczycieli oraz uzyskać poparcie nauczycieli, dyrektorów szkół a przede wszystkim samorządów (rad gmin i powiatów, komisji oświaty). Zneutralizowanie środowisk niechętnych. 19
Zapewnienia doradztwa metodycznego nauczycieli dla wszystkich nauczycieli (od przedszkola po szkoły ponadgimnazjalne) - system doradztwa Wypracowywanie środków z dochodów własnych i zewnętrznych - projektów i grantów). Współfinansowanie podstawowej działalności z udziałów finansowych, wnoszonych przez jednostki obsługiwane (mniejsze koszty doradztwa) Bliskość ośrodka doskonalenia i doradców metodycznych w stosunku do szkół. 20
21 Realizowany w ramach Priorytetu III PO KL (Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki). Wysoka jakość systemu oświaty. Działania 3.5 Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół I etap od 1.09.2013 r. do 31.08.2014 r. II etap od 1.09.2014 r. do 31.07. 2015 r. Poprawa jakości funkcjonowania systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Tarnowskim poprzez wdrożenie kompleksowych planów wspomagania w 160 (167) placówkach w okresie od VIII. 2013 r. do VII. 2015 r.
22 1. 2. Był to największy projekt edukacyjno - szkoleniowy w historii Powiatu Tarnowskiego i największy z tego typu realizowanych obecnie w kraju. Na program kompleksowego wspomagania szkół i przedszkoli Starostwo pozyskało kwotę przeszło 4 008 979 mln zł. (powiat 433 395, gminy 3 575 584 zł.) 3. Obejmował wszystkie szkoły Powiatu oraz gminy w Powiecie, czyli wszystkie typy placówek oświatowych - od przedszkoli do szkół ponadgimnazjalnych.
23 2013/2014 Gminy 143, Powiat - 17 Razem placówek - 160 2014/2015 Gminy -150, Powiat -17 Razem placówek - 167
24 Klienci projektu Dyrektorzy, dyrektorki 138 Nauczyciele, nauczycielki 2292 Gminy: przedszkola-15, 99-szkoły podstawowe, 36-gimnazja Powiat: szkoły ponadgimnazjalne - 17
25
26
27
28 Formy szkoleniowe dla dyrektorowi nauczycieli 2469 godzin warsztatów 2595 1600 godzin spotkań grupowych 1670 640 godzin konsultacji grupowych 668 2400 godzin konsultacji indywidualnych 2505 Materiały metodyczne i informacyjne dla dyrektorów i nauczycieli Dobre lokalne praktyki dotyczące wsparcia szkół Konsultacje grupowe z SORE 4 sieci współpracy i samokształcenia 6) 4 Koordynatorów sieci 6 20 spotkań sieci współpracy i samokształcenia 30 catering, w tym także obiady
Publikacje Centrum 29
Interesariusze zewnętrzni współpraca - wyższe uczelnie - Polskie Towarzystwo Historyczne - Kuratoriom Oświaty w Krakowie - Muzeum Okręgowe w Tarnowie - inne ośrodki doskonalenia - Pearson- SCE jako autoryzowany ośrodek egzaminowania z j. angielskiego - Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne - wydawnictwa - ORE - KOWEZiU 30
31 Refleksje dotyczące doskonalenia nauczycieli i wsparcia szkółi co dalej? Jeśli chcesz być tam, gdzie nigdy nie byłeś, musisz iść drogą, którą nigdy nie szedłeś. Jeśli chcesz osiągnąć to, czego nigdy nie miałeś, musisz robić to, czego nigdy nie robiłeś Coniquliaro Dominick
32 Nim uzyskamy dopowiedź na to pytanie ze strony władz oświatowych spróbujmy wychwycić jego mocne strony. Mając powyższe na uwadze należy więc: Utrzymać system wspomagania silnie nakierowany na wspomaganie konkretnej szkoły, przy jednoczesnym wspomaganiu poszczególnych nauczycieli w rozwiązywaniu indywidualnych problemów. Wspomaganie pracy szkoły powinno być wdrażane na poziomie powiatu, co pozwala na organizowanie wsparcia blisko szkoły i nauczyciela. Większą rolę w przygotowaniu nauczycieli do wdrażania nowego modelu doskonalenia powinien wykonać dyrektor szkoły lub przedszkola, szczególnie w zakresie zmiany świadomości nauczycieli, dotyczącej konieczności wdrażania zmian.
33 Należy zmienić formułę doboru trenerów i ekspertów, mając na uwadze wymagania w stosunku do ich kwalifikacji - uruchomienie systemu ich doskonalenia, szczególnie pod kątem wymogów szkolnictwa zawodowego. Na podstawie wniosków z ewaluacji projektu można stwierdzić, że fundamentalne znaczenie dla jego merytorycznej realizacji ma wybór kluczowych osób w nim tj. SORE, koordynatora sieci, ekspertów i trenerów oraz jakość pracy wszystkich zainteresowanych. Zmiany na poziomie szkoły efekty doradztwa powinny bardziej korespondować z ewaluacją wewnętrzną i zewnętrzną. Oferty dotyczące obszarów doskonalenia powinny pozostać ramowe, a szkoły powinny mieć możliwość z jednej strony ich wyboru, ale z drugiej przygotowywania własnych, wynikających ze szczegółowej diagnozy potrzeb.
34 Wszystko, czego się dotąd nauczyłeś, zatraci sens, jeśli nie potrafisz znaleźć zastosowania dla tej wiedzy Paulo Coelho Dziękuję za uwagę