2010 M. Rokowski WERSJA II PROFILOWANE SKRZYDŁA

1 2010 M. Rokowski WERSJA II PROFILOWANE SKRZYDŁA

Kilka słów od autora - zanim przyst pimy do monta u Dzi kuj Wam za zainteresowanie i wsparcie mojego projektu, jakim jest promowanie i budowa modeli samolotów lataj cych na polskim niebie. Model samolotu An 2, przeznaczony jest dla bardziej zaawansowanych modelarzy. Jego budowa wymaga pewnego do wiadczenia modelarskiego, uwa nego czytania instrukcji, zachowania odpowiedniej kolejno ci monta u, oraz staranno ci wykonania. Tworzywo z jakiego wykonana jest wi kszo elementów - spieniony polipropylen - z uwagi na swoj elastyczno, utrudnia nieco pasowanie elementów. Finalnie jednak, powstaje konstrukcja bardzo odporna na uszkodzenia w trakcie eksploatacji modelu. Polecam ingerencj w sam zestaw i rozbudowanie go/modyfikacj w oparciu o własn wiedz, pomysły i do wiadczenie modelarskie. ycz powodzenia w trakcie budowy i satysfakcji z latania. Zach cam wszystkich, którzy zbudowali swoje An-tki do zalogowania si na mojej stronie www.napolskimniebie.pl i nadsyłanie fotorelacji z budowy i oblotów. Ka dy An-tek zostanie wpisany do rejestru i fotogalerii. Pozdrawiam Marek Rokowski PS. Dzi kuj wszystkim którzy przyczynili si do projektu An 2, a w szczególno ci: Mirkowi, Mariuszowi, mrqs-owi, Jackowi, oraz wszystkim pozostałym, dopinguj cym mnie w pracy, m. in. forumowiczom www.pfmrc.eu. Podstawowe dane techniczne: materiał: EPP rozpi to : 1030 mm długo : 710 mm pow. no na: 27 dm 2 ci ar modelu gotowego do lotu: ~550 gr. obc. pow. no nej: 20,5 gr./dm 2 sterowanie: 4-5 kanałów 2

Narz dzia i materiały potrzebne do wykonania modelu: Kleje: Materiały: - cyjanoakryl (g sto rednia) + przyspieszacz w spray-u (elementy kadłuba i usterzenia, skrzydła - cyjanoakryl (g sto rzadka) + przyspieszacz (elementy zawiasów, ł czenie poszycia kadłuba z usterzeniem pionowym oraz pokrycia dolnej cz ci kadłuba ze ciankami bocznymi) - ywica 5min (klatka podwozia, klejenie wr gi silnikowej oraz bambusowych pr tów wzmacniaj cych, d wigarków i zastrzałów, blokad kół, kabinki itp. - Klej UHU POR niezb dny w celu prawidłowego naklejenia poszycia kadłuba. - szpilki (1 opakowanie długich jako elementy pomocnicze do monta u kadłuba. - szpilki normalne do zrobienia imitacji popychaczy w atrapie silnika - kawałek nitki na wykonanie atrapy anteny oraz do zamocowania ł cznika zastrzałów. Ew. srebrna nitka na wykonanie przewodów zapłonowych w atrapie silnika. - dwa klocki o wym. 25 x ~25 x ~100mm elementy pomocnicze do ustalenia wzniosu skrzydeł - kawałek kartonu 100 x 100mm, na szablon pod wykonanie naci rozpórek skrzydeł - niewielka ilo silikonu uszczelniaj cego do wklejenia podwozia w kiesze, w kadłubie Narz dzia: - ostry no yk, skalpel - no yczki - małe kleszczyki (gi cie ko cówek nap dów etc) - obcinaczki do drutu - rubowkr t (monta nap dów i wyposa enia) - blat roboczy - pisak spirytusowy, czarny do retuszy - mi kki p dzelek - najlepiej taki, jak do akwareli z włosiem w szpic) - spray w kolorze srebrnym (malowanie silnika i ew. wn trza kabiny) - wiertło fi 3,0mm - igła strzykawkowa lub w ska nakładka umo liwiaj ca precyzyjne dawkowanie rzadkiego CA - linijka 50cm, metalowa (do wykonania naci pod płaskowniki w glowe) - du a ekierka, do ustalenia k tów prostych usterzenia - ta ma klej ca, bezbarwna (pomocna przy składaniu do klejenia oszklenia kabiny) - cienkopis - ołówek- kilka arkuszy folii A4 (polecam u ycie folii z koszulek na dokumenty) 3

Wyposa enie: - 3 lub 4 sztuki serwomechanizmów 9gr. - 2 szt. przedłu aczy do serw (20-25cm) - silnik (polecany: Tower Pro 2410-9) - migło dedykowane 4-łopatowe do dokupienia osobno - regulator 20A - lekki odbiornik - akumulator LiPol 3S/1050-1250 mah lub inny, dobrany pod konkretny nap d 4

Wykaz elementów zestawu: wr gi: Arkusz A 1 szt Arkusz B 1 szt kadłub 1 szt wylot spalin 1 szt chłodnica oleju 2 szt wlot powietrza czarny 2 szt kostki wypełniaj ce 2 szt dolne poszycie kadłuba 1 szt skrzydła g 2 szt skrzydła d 2 szt usterzenie poziome 2 szt usterz pionowe 2 szt osłony anten 2 szt piloci 2 szt sklejka 3mm twarda 1 szt sklejka 3mm mi kka 7 szt rozpórki skrzydeł 2 szt elementy plastikowe białe 1 kpl elementy plastikowe bezbarwne 1 kpl kabinka 1 szt oszklenia boczne 1 kpl płaskownik w glowy 0,5 x 3mm x 300 2 szt pr t w glowy fi2mm x 120.mm 1 szt drut /zastrzały/ 291mm 2 szt drut /zastrzały w rozpórkach/ 127mm 2 szt drut /zastrzały/ 320mm 4 szt drut /zastrzały tylne/ 115 2 szt drut na el. podw. ogonowego 100mm 1 szt drut - podwozie główne 1 szt drut fi 1mm x 500mm 1 szt zawias plastikowy 2 szt bowden 600mm 1 szt koła du e 2 szt koło m 1 szt wzmocnienia bambusowe dł. 300mm 4 szt magnesik do kabiny 1 szt blokada kółeczka ogonowego 3 szt blokada kół głównych 4 szt atrapa silnika 1 szt 5

Elementy zestawu: 6

7

8

9

10

11

dodatkowo: odcinki pr tów, drutów i bowdenów 12

Monta 1. Wyci wr gi kadłuba (rys.1-3). 2. Wykona retusz obrze y okien przy u yciu czarnego, najlepiej lekko zaschni tego pisaka lub przy u yciu p dzelka i g stej srebrnej/szarej farby (uwaga na g sto farby! rzadka farba mo e przenikn poprzez pory w strukturze poszycia uszkadzaj c malowanie zewn trzne! 3. Za pomoc kleju Uhu Por, wklei w otwory okienne elementy oszklenia. 13

4. Sklei statecznik pionowy A z wr g główn 1, zwracaj c uwag na symetri klejenia (uwaga! Elementy s ró nej grubo ci!) 5. Naklei po obu stronach statecznika kostki B i B1. 6. Na powstały element wklei wr gi kadłuba 2 do 6, zwracaj c uwag, aby biegn cy rodkiem kanał pod kable serw, znalazł si po stronie prawej (patrz c od tyłu kadłuba). 7. Zablokowa wr gi podłu nicami bocznymi 8 i 9. 8. Wklei półk górn 10. 9. Pospina konstrukcj szpilkami zwracaj c uwag na zachowanie symetrii. 10. Wklei podłu nice dolne 19 i 20, zacinaj c ich zako czenie od strony ogona w trójk t (tak aby zewn trzne kraw dzie schodziły si ze statecznikiem na 0. UWAGA! wr ga nr 7 zakładamy j tylko czasowo do ustalenia poło enia prowadnic- nie wklejamy jej w tym etapie! 14

11. Na podłu nice 11 i 12 nało y wr g nr 13, oraz doln -14 i górn 15 półk akumulatora (wyci ciami do przodu: to s otwory pod okablowanie). 12. Zło y klatk skrzydeł (7,16,17,18 oraz C). 13. Zło y klatk razem z podłu nicami i wr g 13 w jedn cało. Po spasowaniu cało ci cz ciowo rozebra element w celu dotarcia klejem do wszystkich poł cze. Sklei cz przedni i klatk skrzydeł. 14. Doklei cz ogonow a nast pnie, przy pomocy naklejonych trójk tów 21-24 wzmocni przej cie klatki w ogon -jak na zdj ciu poni ej. 15

15. Wklei wr gi boczne 26 i 27 oraz wypełnienia boczne 25 (A+B - po 2szt, jedna na drugiej, na dole, oraz po jednej na górze w miejscach oznaczonych naci ciami. 16. Wklei wr g 28 w dolne otwory podłu nic z przodu kadłuba (owalne wyci cie ma by skierowane do przodu). 17. Wklei wr g 7A od strony klatki skrzydeł. 18. Wklei w górne otwory podłu nic zewn trzne wr gi 30 i 31 (maj zw a si ku przodowi), a nast pnie pozostałe elementy przodu: doln podłu nic nr 29 oraz jej obustronne wzmocnienia: 38-41. 19. Wklei doln wr g nr 37 oraz górn :32 oraz 3 małe wr gi-wzmocnienia: 33-35. 20. Na wr g 36, przy pomocy ywicy lub podobnego kleju, naklei bli niaczy element ze sklejki. Po wyschni ciu osadzi element w kadłubie (fasolkowym wyci ciem w dół). 16

21. Wklei sklejon wcze niej ywic, kiesze podwozia oraz wklei wzmacniaj ce konstrukcj pr ciki bambusowe w odpowiednie otwory. UWAGA! Pr ty dolne musz tylko nieznacznie zagł bi si w pierwszej warstwie sklejki kieszeni podwozia. Zbyt gł bokie wsuni cie pr cików uniemo liwi pó niej wsuni cie w kiesze wygi tego z drutu podwozia. Górne i rodkowe pr ty powinny przej na wylot, przez wr gi a poza klatk skrzydeł. 17

22. Wklei podłu nice boczne 42 i 43. 18

Zakładanie poszycia kadłuba 23. Obrysowa na wewn trznych brzegach poszycia lini o grubo ci dolnego płata poszycia. 24. Nast pnie zało y na prób poszycie na kadłub, zaczynaj c od ogona. Przymierzaj c poszycie nale y zwróci uwag na nast puj ce punkty: -górny bryt i boczne elementy poszycia powinny ko czy si mniej wi cej równo z przedni wr g kosza skrzydeł. -z przodu (przed kabin ), poszycie dochodzi mniej wi cej do sklejkowej wr gi silnika. Powinno zamkn si w pełny kształt tak na górze jak i na dole (poszycie przykryje kiesze podwozia) Przed przyst pieniem do monta u skrzydeł, w tym miejscu trzeba b dzie doci poszycie do wymiaru ci ciwy dolnego skrzydła (strzałka na czarnym polu, na rysunku poni ej). 19

25. Je li przymiarka wypadła pomy lnie- smarujemy górn półk kadłuba 10 klejem UHU Por i odbijamy klej na górnym wewn trznym fragmencie poszycia. Po przeschni ciu kleju, delikatnie osadzamy poszycie na miejscu, zwracaj c uwag na wła ciwe spasowanie wzgl dem wyci w stateczniku oraz na symetryczno wzgl dem podłu nej osi kadłuba. 26. Nast pnie delikatnie zalewamy klejem CA szczelin mi dzy statecznikiem a poszyciem, dociskamy i utrwalamy za pomoc przyspieszacza (zdj cie powy ej). 27. Po wyschni ciu, to samo robimy od strony wewn trznej. Naklejamy równie usztywnienia konstrukcyjne pod serwa. 28. Smarujemy o ebrowanie kadłuba UHU-Porem i odbijamy klej na wewn trznej stronie poszycia (od ogona do klatki skrzydeł wł cznie, pomijaj c na razie cz dziobow ). Po przeschni ciu, delikatnie zaczynamy układa poszycie, rozpoczynaj c od linii przylegania górnych i dolnych skrzydeł, pasuj c stosowne kraw dzie. Nast pnie przemieszczamy si w tył, korzystaj c z narysowanych wcze niej po wewn trznej stronie poszycia linii. W miejsce gdzie oba boki zbiegaj si razem wklejamy wyci te z kawałka odpadu, z czarnego epp, trójk tne wypełnienie oraz wklejamy plastikowy zawias. 29. Po wyschni ciu zamykamy przedni cz kadłuba. W tym wypadku smarujemy ebra i podłu nice. Smarujemy tak e maj ce si ze sob styka fragmenty poszycia. I to wła nie od nich zaczynamy potem proces sklejania/zamykania cz ci przedniej: Ł czymy oba fragmenty a dopiero potem dociskamy do wr g i podłu nic. Na koniec doklejamy dolne poszycie kadłuba G w cz ci tylnej. Samo poł czenie poszycia bocznego i dolnego polecam wykona przy pomocy CA wprowadzanego igł w szczelin. Pami tajmy o docisku elementów poprzez foli! Wyciek kleju 20

przez pory epp mo e zniszczy nam poszycie przyklejaj c do palców drukowane fragmenty. Nast pnie naklejamy obudowy anten B1. 30. Przymierzamy do kadłuba, a nast pnie sklejamy w tulej zewn trzn osłon silnika H (na razie nie przyklejamy jej do reszty kadłuba). 31. Równie w kształt tulei sklejamy wzmocnienie przedniej cz ci 45 (wcze niej przeci gamy je po kraw dzi stołu co ułatwi nam jej uformowanie). Oklejamy je z wierzchu, przygotowanym paskiem polistyrenu (zob. na dole po prawej). Cały element ma ciasno pasowa si wewn trz osłony zewn trznej silnika (H ). Usterzenie 32. Nacinamy no ykiem w kształcie litery V kraw dzie stateczników i zaklejamy je przy pomocy UHU Por- uzyskuj c tym samym zaokr glone kraw dzie elementów. 21

33. Sklejamy ze sob obie połówki usterzenia poziomego, a nast pnie wykonujemy naci cie pod wklejenie 2mm pr ta w glowego ł cz cego obie cz ci steru wysoko ci. Aby wła ciwie naci płyt dobrze jest zaznaczy sobie gł boko wci cia na ostrzu no a i w ten sposób kontrolowa gł boko ci cia. Naci cie powinno znajdowa si w odległo ci ok. 10mm od rodka zawiasu statecznika. Naci cie wykonujemy na gł. ok. 6mm. 34. Nast pnie wklei przy pomocy CA ł cznik - pr cik w glowy. W trakcie klejenia dobrze jest docisn kraw dzie np. kawałkiem sklejki ale poprzez kawałek folii. Uzyskamy w ten sposób czyste, niemal bez ladowe zasklepienie pr ta wewn trz statecznika. (Na podobnej zasadzie wklejamy w trakcie pó niejszego monta u, płaskowniki w glowe usztywniaj ce skrzydła. 35. Wklei statecznik w kadłub, zwracaj c uwag na zachowanie prawidłowych k tów 36. Naklei plastikowe, przezroczyste wzmocnienia pod mocowania serw: posmarowa delikatnie klejem CA element, kadłub w miejscu klejenia spryska przyspieszaczem. Nast pnie przyło y i docisn poprzez foli wzmocnienie do kadłuba. Zapobiegniemy w ten sposób przyklejeniu si palców czy wylaniu nadmiaru kleju poza obszar klejenia wzmocnienia. 22

37. Dopasowa plastikowe zastrzały statecznika poziomego. Nast pnie doci wzmocnienia z pr ta stalowego (lub wymieni na wzmocnienia w glowe). Wzmocnienia maj długo 115 mm i maj si zagł bi po ok. 5mm w statecznik oraz ok. 10mm w kadłub. Wklei zastrzały. Nast pnie przyklei plastikowe atrapy zastrzałów. 23

38. Naci pod k tem, a nast pnie przy pomocy kleju UHU-Por zaklei natarcie wywa enia aerodynamicznego steru kierunku, dociskaj c je symetryczne: tzn. je li dociskamy z góry linijk, to musimy cały ster poło y pod k tem na stole, aby wyoblenie nie pojawiło si tylko z jednej strony. 24

39. Przygotowa i wklei zawiasy w statecznik pionowy a nast pnie w ster kierunku. 40. Wykona pasowanie dolnych skrzydeł (natarcie powinno pokrywa si z kraw dzi pierwszej wr gi klatki skrzydeł jak i górnymi skrzydłami. W razie konieczno ci, nale y wyci no ykiem nadmiar poszycia (strzałka na czarnym tle, w rysunku poni ej). 41. Sklejamy ze sob prawe i lewe skrzydło D1 i D2. 42. Je li planujemy wykonanie wersji z klapami w tym momencie musimy wykona naci ciezawiasy klap oraz wklei usztywniaj ce je płaskowniki w glowe. 25

43. Przy pomocy ostrego no yka i szablonu wykonujemy w skrzydłach górnych i dolnych, w miejscach zaznaczonych naci ciami, ci cia pod monta bocznych rozpórek. Skrzydła górne : naci cia usytuowane s 200mm od zewn trznych ko ców skrzydeł. Skrzydła dolne: 120mm od ko cówek skrzydeł. 26

Nast pnie wklejamy w skrzydła górne płaskownik w glowy 0,5 x 3mm Naci cie wykonujemy podobnie jak to miało w miejsce przy stateczniku poziomym, od spodniej strony płata, w 1/3 jego ci ciwy (odległo ci mi dzy noskiem a kraw dzi spływu). 44. Przyklejamy dolne skrzydła do kadłuba dbaj c o zachowanie symetrii oraz k ta prostego w stosunku do osi kadłuba (mo na np. narysowa sobie na płycie monta owej pomocnicze linie wzgl dem których ustawimy klejone elementy. 45. Podkładamy pomocnicze klocki pod skrzydła dolne i przyst pujemy do spasowania rozpórek, zastrzałów oraz skrzydeł górnych. UWAGA!W kierunku obu skrzydeł dolnych biegnie po jednym zastrzale (z przodu), a w kierunku skrzydeł górnych po dwa. Sama rozpórka nie jest symetryczna. Wła ciwe jej ustawienie pokazuje poni szy rysunek. Prosz zwróci uwag na dodatkowy pr t wzmacniaj cy usztywniaj cy sam rozpórk. Ma on długo 127mm. 27

46. Wklejamy zastrzały, rozpórki i skrzydła górne przy u yciu ywicy 5min., zwracaj c uwag na prawidłowe unieruchomienie/doci ni cie klejonych elementów. Kraw d natarcia skrzydeł górnych ma si pokrywa z przednia wr g klatki skrzydeł. Podwozie 47. Przy pomocy szpileczki sondujemy gdzie znajduje si kiesze podwozia i wykonujemy naci cie poszycia. Wklejamy na silikonie wygi ty drut podwozia przedniego (wygi ciem w przód) oraz wklejamy sklejkowe zabezpieczenie. Nast pnie docinamy wg schematu atrapy pozostałych elementów podwozia, wyginamy ł czniki wg zał. Schematu oraz łaczymy wszystko w cało. 28

48. Wyginamy z dwóch rednich spinaczy biurowych elementy ł czne ( w zły przy kołach). 29

49. Przykładaj c doci te wg schematu bowdeny: krótszy z przodu, a dłu szy z tyłu znajdujemy miejsca gdzie nale y wbi i zaklei wygi te metalowe ł czniki (zdj cie powy ej). Nast pnie nakładamy na golenie wygi te ze spinaczy zł czki oraz wewn trzne blokady kół i zaklejamy wszystko ywic. UWAGA! bowdenów nie przyklejamy do metalowych ł czników w kadłubie(tylny ł cznik widoczny na zdj ciu powy ej, po prawej). Takie poł czenie spełnia funkcj lizgaczy przy twardszych l dowaniach. 50. Zakładamy koła główne i blokujemy je plastikowymi nasadkami osadzonymi na ywicy. 51. Profilujemy drut podwozia ogonowego wg schematu i montujemy cały zestaw przy u yciu niewielkiej ilo ci ywicy lub kleju dwuskładnikowego. 52. Nawiercamy otwór w tylnej cz ci kadłuba, i delikatnie wklejamy kompletny zestaw, uwa aj c aby nadmiar kleju nie spowodował unieruchomienia elementów obrotowych. 30

31

Kabina 53. Uformowa delikatnie kabink, zaginaj c ponacinane kraw dzie, a nast pnie poł czy elementy przyklejon po wierzchu ta m klej c. Nast pnie przy pomocy drucika wygi tego w hokejk nanie od wewn trz, na ł czenia, niewielkie ilo ci kleju tworz ce spoin. 54. Dopasowa podstaw kabiny 46. Mo e okaza si pomocne wcze niejsze wklejenie pomocniczych rozpórek pomi dzy poszycie a podłu nice kadłuba (zdj cie poni ej, po prawej). 32

55. Po dopasowaniu cało ci, sklejamy kabink z podstaw (tylko dwie najdłu sze, boczne kraw dzie). 56. W razie konieczno ci, wkr camy w podstaw kabinki mał rubk (np. tak do mocowania serwomechanizmów) a w kadłubie przyklejamy magnesik utrzymuj cy kabin na miejscu. 57. cinamy do grubo ci ok. 2mm osłon rury wydechowej J i sklejamy ja klejem Uhu-Por. Wklejamy rur w kadłub a nast pnie wyka czamy fragment osłon. 58. Oklejamy tulej długopisu elementem K (b dzie z tego kształtowana chłodnica oleju). 59. cinamy do gr ok. 2-3mm element I, nacinamy pod k tem prostym załamania, i sklejamy górny wlot powietrza. Przyklejamy do kadłuba mask silnika i naklejamy chłodnic oraz wlot powietrza. 33

(UWAGA! Elementy I i K zostały zdublowane na wypadek uszkodzenia w trakcie monta u) Monta nap dów i wyposa enia 60. Przykr camy dwa serwa w cz ci ogonowej, wprowadzaj c okablowanie do rodka kadłuba (przedłu acze przewodów serw). 61. Na ywicy lub kleju dwuskładnikowym, wklejamy d wigienki do steru kierunku, wysoko ci oraz do lotek (opcjonalnie tak e do klap) 62. Ł czymy stosowne nap dy z d wigienkami serwomechanizmów. Prowadzenie nap du lotek uzyskujemy przebijaj c popychaczami kadłub od strony lotek, w kierunku serwomechanizmu, w kabinie pilotów. 63. Szlifujemy jedn z okr głych sklejek-wr g tak, aby doprowadzi do trójk tnego jej przekroju. 34

Dzi ki odpowiedniemu wklejeniu tej podkładki uzyskamy skłon i wykłon silnika. Wr ga ta nie b dzie wklejana centralnie a w przesuni ciu do góry i w prawo (patrz c od przodu). Zabieg ten ma na celu wyosiowanie wzgl dem siebie silnika nap dzaj cego i atrapy silnika gwiazdowego. Na tak zeszlifowan wr g mo emy (ale nie musimy) naklei bli niaczy element wykonany ze sklejki lotniczej (twardej). 64. Atrap silnika uzbrajamy w ko cówki popychaczy szpilki wbijane od wewn trznej strony z widoczne gniazda oraz w zako czenia głowic cylindrów. Po zalaniu klejem CA, główki szpilek nale y odci c kami. Przy pomocy igły i srebrnej nitki, wykonujemy atrapy przewodów instalacji zapłonowej. Cało silnika malujemy srebrnym spray-em. Atrap montujemy na miejscu i blokujemy dwoma szpilkami. 65. Mocujemy silnik do kadłuba a nast pnie podpinamy regulator obrotów. 66. W kabince, wklejamy wyci t ze sklejki półk pod serwomechanizm lotek. Malujemy j na czarno/szaro lub srebrno zale nie od wybranej opcji wyko czenia wn trza. 35

67. Wklejamy atrapy mocowa lotek do skrzydeł górnych i dolnych, zwracaj c uwag aby nie ograniczały ruchu lotek i ew. klap. 68. Wklejamy ł czniki poziome zastrzałów (wewn trzny plastikowy odcinek bowdenu). Wzmacniamy mocowanie wi c elementy przy pomocy nitki i zalewaj c w zły klejem CA. 69. Wklejamy anten i rozci gamy cienk nitk jako atrap przewodu antenowego 70. Przy pomocy mi kkiego p dzelka i farb akrylowych doka czamy retusz elementów modelu: podwozia, zastrzałów, wn trza osłony silnika itd. 36

Wywa enie i regulacja modelu 71. Po skompletowaniu modelu- wraz z wyposa eniem i nap dem, przyst pujemy do jego wywa enia. Zmieniamy je przesuwaj c ulokowanie akumulatora i blokuj c go np. kostk g bki. 72. rodek ci ko ci powinien znajdowa si w zakresie 35-42 mm od kraw dzi natarcia dolnego skrzydła. 37