Budowa i funkcje komórek nerwowych Fizjologia Komórki nerwowe neurony w organizmie człowieka około 30 mld w większości skupione w ośrodkowym układzie nerwowym podstawowa funkcja przekazywanie informacji w postaci impulsów nerwowych
Neurony są dość mocno zróżnicowane pomiędzy sobą - morfologicznie i funkcjonalnie Fizjologia Ciało neuronu 4 150 µm zasadnicze miejsce metabolizmu Akson najdłuższe mogą sięgać 1,2 m ( występują w jądrach ruchowych pnia mózgu i rdzenia kręgowego w nerwach czaszkowych do mięśni szkieletowych)
Neurony są dość mocno zróżnicowane pomiędzy sobą - morfologicznie i funkcjonalnie Fizjologia gałąź oboczna aksony neuron pośredniczący krótki akson, rozgałęziony w pobliżu ciała neuron
Neurony nie są samotne oligodendrocyt astrocyt pośrednik z naczyniem włosowatym
Bodziec Potencjał czynnościowy Gwałtowny napływ Na + do wnętrza komórki Miejscowe wyrównanie różnicy potencjałów zew/wew komórki
Bodziec Potencjał czynnościowy Gwałtowny napływ Na + do wnętrza komórki Miejscowe wyrównanie różnicy potencjałów zew/wew komórki Depolaryzacja błony komórkowej Przesunięcie się miejscowej depolaryzacji wzdłuż komórki (aksonu)
Depolaryzacja błony komórkowej Przesunięcie się miejscowej depolaryzacji wzdłuż komórki (aksonu)
Depolaryzacja błony komórkowej Fizjologia
Bodziec Potencjał czynnościowy Gwałtowny napływ Na + do wnętrza komórki Miejscowe wyrównanie różnicy potencjałów zew/wew komórki Depolaryzacja błony komórkowej Impuls nerwowy Przesunięcie się miejscowej depolaryzacji wzdłuż komórki (aksonu)
synapsa sygnał elektryczny na sygnał chemiczny Fizjologia 15-50 nm (śr. 20 nm)
synapsa sygnał elektryczny na sygnał chemiczny Fizjologia
transmitery chemiczne depolaryzatory błony Fizjologia acetylocholina receptor cholinergiczny dopamina działanie na receptory D 1 i D 2 aktywując cyklazę adeninową adrenalina, noradrenalina działanie na receptory adrenergiczne serotonina 5HT 1 i 5HT 2 gamma-aminmasłowy GABA podstawowy transmiter hamujący
mięśnie poprzecznie prążkowane Fizjologia
Sarkomer - podstawowa jednostka czynnościowa mięśnia poprzecznie prążkowanego (2,5 mikrometra) Pojedyncza komórka mięśni prążkowanych może zawierać do 100 000 sarkomerów Przyjmuje się, że sarkomer leży pomiędzy liniami Z, które regularnie powtarzają się w mięśniu. Linie te są w istocie cienkimi błonami oddzielającymi jedne sarkomery od drugich
Sakromer jest w kompleksem kilkunastu białek, które tworzą dwa podstawowe filamenty: - filamenty grube, składające się z miozyny i tityny - filamenty cienkie, składające się z aktyny, troponiny i tropomiozyny Wzajemne oddziaływania między obu typami filamentów, pod wpływem jonów wapnia powodują skurcz sarkomerów i co za tym idzie również skurcz całych mięśni
Schemat skórczu mięśnia Fizjologia
Fazy skórczu mięśnia Fizjologia
Mięśnie gładkie brak jednostek kurczliwych w postaci sarkomerów Fizjologia Wnętrze komórki mięśniowej gładkiej jest wypełnione przez nitki kurczliwe ułożone równolegle i biegnące wzdłuż długiej osi komórki Kalmodulina występującą w cytoplazmie łączy się z napływającymi jonami wapnia i aktywuje własności enzymatyczne jednego z łańcuchów lekkich w głowie cząsteczki miozynu -wielojednostkowe mięśnie gładkie (ściany naczyń krwionośnych) - trzewne mięśnie gładkie (warstwy lub pierścienie równolegle ułożonych komórek skórcze lub/i zmiany napięcia
Mięśnie gładkie kurczą się pod wpływem: 1. Samoistnego pobudzenia występuje rytmicznie niektórych komórkach trzewnych m. gładkich rola rozrusznika dla innych komórek 2. Czynnika miejscowego mechanicznego lub chemicznego działającego bezpośrednio na komórki rozciąganie mięśnia, zmiana ph, wzrost ilości CO 2 3. Związków chemicznych wytworzonych w odległych tkankach kontrola humoralna (hormony rdzenia nadnerczy) 4. Związków chemicznych wydzielanych z aksonów neuronów należących do układu autonomicznego antagonistyczne działanie układu współczulnego (noradrenalina) i przywspółczulnego (acetylocholina)
Mięsień sercowy Fizjologia Dwa mięśnie mięsień przedsionków i mięsień komór odgrodzone od siebie pierścieniami włóknistymi Budowa przypominająca mięsień poprzecznie prążkowany szkieletowy, jednak czynnościowo zbliżony do mięśni gładkich komórki kardiomiocyty odpowiedź skórczem maksymalnym wszystko albo nic
Proces widzenia Fizjologia Bez względu na różnice w budowie oka różnych organizmów, aby światło zostało zarejestrowane musi oddziaływać z fotoreceptorami
Twardówka Siatkówka Naczyniówka Rogówka Plamka żółta Źrenica Soczewka Tęczówka Nerw wzrokowy Ciałko rzęskowe
Cukrzyca Fizjologia
Czopki - widzenie barwne Pręciki - widzenie szare (po zmroku) Pręciki Czopki
Charakterystyczną własnością fotoreceptorów jest przesunięcie widma absorpcji w zależności od połączonego z chromoforem białka Fizjologia Położenie pasma absorpcyjnego zależy od: 1. położenia naładowanych grup w otoczeniu wiązań sprzężonych 2. oddziaływań chromoforu z silnie polarnymi grupami lipidowobiałkowymi Retinal 1 ---------- rodopsyna Retinal 2 ---------- porfiropsyna Retinal 3 ---------- ksantopsyna Retinal 4 ---------- X
Widzenie barwne XIXw P.Helmholtz trójchromatyczna teoria widzenia czerwień, zieleń, błękit (trzy niezależne receptory) Przełom 1987 izolacja barwników odpowiedzialnych za widzenie barwne
Czerwony dwie odmiany - 564 nm - 552 nm
Wszystkie barwniki zawierają identyczny 11-cis-retinal Różnice w łańcuchu białkowym
Siatkówka ludzka Siatkówka kocia
DALTONIZM dwubarwność Fizjologia Wada spowodowana wymianą części genu na chromosomie X
1. Absorpcja fotonu przez 11-cis-retinal Proces widzenia Fizjologia 2. Izomeryczne przejście z formy cis w trans 200 ms 3. Energia zmagazynowana w formie trans zostaje wykorzystana do inicjacji sygnału. 4. Gwałtowne uwalnianie Ca 2+ 5. Zmiana polaryzacji błony 6. Wzbudzenie komórki nerwowej