EKWADOR DYNAMICZNIE ROZWIJAJĄCY SIĘ PARTNER GOSPODARCZY

EKWADOR DYNAMICZNIE ROZWIJAJĄCY SIĘ PARTNER GOSPODARCZY Agnieszka Ewa Olter Konsultant ds. handlu międzynarodowego i badań rynkowych

SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 4 1. EKWADOR PARTNEREM HANDLOWYM POLSKI 6 1.1. WARTOŚĆ PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO EKWADORU I DYNAMIKA JEGO WZROSTU W LATACH 2000-2014 6 1.2. STRUKTURA PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO EKWADORU 8 1.2. WZROST PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO W PAŃSTWACH AMERYKI POŁUDNIOWEJ W 2014 ROKU (W %) 9 1.3. PROJEKCJE DOTYCZĄCE DYNAMIKI WZROSTU WARTOŚCI PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO W EKWADORZE I INNYCH PAŃSTWACH AMERYKI POŁUDNIOWEJ W LATACH 2013-2015 10 1.4. POZIOM INFLACJI W EKWADORZE ORAZ PAŃSTWACH AMERYKI POŁUDNIOWEJ 11 2. INWESTYCJE ZAGRANICZNE W EKWADORZE 12 2.1. NAPŁYW INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO EKWADORU W LATACH 2010 2014 12 2.2. NAPŁYW INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO EKWADORU WEDŁUG SEKTORA GOSPODARKI 13 2.3. NAPŁYW BEZPOŚREDNICH INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO EKWADORU WEDŁUG KRAJU POCHODZENIA 16 3. HANDEL ZAGRANICZNY EKWADORU 18 3.1. EKSPORT REALIZOWANY PRZEZ EKWADOR 19 3.1.1. GŁÓWNE GRUPY PROUKTÓW EKSPORTOWANYCH PRZEZ EKWADOR W 2014 ROKU 20 3.2. IMPORT REALIZOWANY PRZEZ EKWADOR 21 3.2.1. GŁÓWNE GRUPY PRODUKTÓW IMPORTOWANYCH PRZEZ EKWADOR W 2014 ROKU 22 3.2.2. IMPORT EKWADORSKI WEDŁUG KRAJU POCHODZENIA 23 3.3. WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY EKWADOREM I KRAJAMI NALEŻACYMI DO UNII EUROPEJSKIEJ 24 3.4. WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY POLSKĄ I EKWADOREM 25 3.4.1. POLSKI EKSPORT DO EKWADORU 27 2

3.4.2. IMPORT ZREALIZOWANY PRZEZ POLSKĘ Z EKWADORU W 2014 ROKU 30 3.5. POTENCJALNE POLSKIE PRODUKTY EKSPORTOWE NA RYNEK EKWADORSKI 31 4. TARGI BRANŻOWE REALIZOWANE W EKWADORZE 33 5. STRONY INTERNETOWE DOTYCZĄCE RYNKU EKWADORU 35 5.1. INWESTOWANIE W EKWADORZE 35 5.2. EKWADORSKIE INSTYTUCJE 35 3

WPROWADZENIE Rząd Ekwadoru systematycznie wprowadza reformy, które ułatwiają prowadzenie działalności gospodarczej oraz inwestowanie w tym państwie przez podmioty zagraniczne. Dzięki nim Ekwador rozwija się dynamicznie, co wyraża się w systematycznym wzroście gospodarczym, wzroście Produktu Krajowego Brutto (PKB) na osobę oraz ogólnym polepszeniu się warunków życia. Dynamiczny rozwój gospodarczy Ekwadoru implikuje rosnące zapotrzebowanie na niektóre produkty, w szczególności dobra kapitałowe takie jak maszyny, urządzenia i narzędzia dla górnictwa, przemysłu czy rolnictwa. Może być to zatem atrakcyjny potencjalny rynek zbytu dla polskich przedsiębiorców produkujących tego typu wyroby. Obecnie Ekwador jest jednym z najbardziej stabilnych i najszybciej rozwijających się gospodarczo państw w regionie Ameryki Południowej. W 2014 roku PKB Ekwadoru wyniósł 101.01 mld USD, co oznaczało wzrost o 3.8% w porównaniu do roku poprzedniego. Rozważając natomiast ostatnie piętnastolecie, ekwadorski PKB wzrósł aż pięciokrotnie, utrzymując się na średnim poziomie 4.2%. Było to bez wątpienia wyrazem dużego potencjału rozwojowego tego państwa. Ponadto, według projekcji Banku Światowego, średni wzrost gospodarczy w Ekwadorze w latach 2015 2017 wynieść ma 3.0%, podczas gdy średnia dla wszystkich państw kontynentu południowoamerykańskiego ma być na poziomie 1.1%. Warto również zaznaczyć, że poziom inflacji w Ekwadorze, wynoszący w lutym 2015 roku 4.0%, należy do najniższych na kontynencie i jest również znacznie niższy niż średnia dla państw Ameryki Południowej wynosząca 7.2%. Wymiana handlowa realizowana przez Ekwador systematycznie wzrasta. W ostatnich pięciu latach (2010-2015) wartość importu Ekwadoru wzrosła o 35%, natomiast eksportu o 47%. Wymiana handlowa między Polską i Ekwadorem również wykazuje pozytywną tendencję, choć w dalszym ciągu jest na stosunkowo niskim poziomie. 4

Ekwador realizuje natomiast coraz bardziej dynamiczną wymianę handlową z innymi państwami europejskimi, co świadczy o możliwościach rozwoju bilateralnych stosunków handlowych między Polską i Ekwadorem. Na intensyfikację bilateralnej wymiany handlowej, bez wątpienia będzie miało wpływ przystąpienie Ekwadoru do Umowy o Wolnym Handlu między Unią Europejską oraz Kolumbią i Peru, które planowane jest na 2016 rok. Wpłynie ono m.in. na zniesienie opłat celnych, ograniczenie barier handlowych, ułatwienie dostępu do inwestycji, liberalizację rynku usług oraz zamówień publicznych, ułatwienie procedur rozstrzygania sporów, itd. Czynniki te z pewnością przyczynią się do zintensyfikowania wymiany handlowej między Polską i Ekwadorem. Celem tego opracowania jest, dzięki przedstawieniu pozytywnych tendencji na rynku ekwadorskim, zwrócenie uwagi polskiego przedsiębiorcy na duży potencjał istniejący w dziedzinie wymiany handlowej między Polską i Ekwadorem, a w szczególności na możliwości eksportowe dla polskich przedsiębiorstw na rynek ekwadorski. 5

1. EKWADOR PARTNEREM HANDLOWYM POLSKI Dynamiczny wzrost gospodarczy na średnim poziomie 4.2% w latach 2000-2014, stabilna sytuacja polityczna, korzystne prognozy ekonomiczne, oraz polityka otwarcia na inwestorów zagranicznych, sprawiają, że rynek ekwadorski staje się coraz bardziej atrakcyjny dla podmiotów zagranicznych. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że gospodarka Ekwadoru jest zdolaryzowana, co ułatwia transakcje międzynarodowe, sprawiając tym samym, że wymiana handlowa jest w mniejszym stopniu zależna od wahań walutowych. Ekwador bez wątpienia postrzegany być może być potencjalny rynek zbytu produktów pochodzenia polskiego. 1.1. WARTOŚĆ PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO EKWADORU I DYNAMIKA JEGO WZROSTU W LATACH 2000-2014 W latach 2000-2014 wartość PKB Ekwadoru wzrosła ponad pięciokrotnie, z poziomu 18.5 mld USD w 2000 roku, do 101.1 mld USD w 2014 roku. WARTOŚĆ PKB EKWADORU I DYNAMIKA JEGO WZROSTU W LATACH 2000-2014 (w mld USD) 120 100 101,1 80 69,6 60 40 41,5 20 18,5 0 2000 2005 2010 2014 Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE 6

Stopa wzrostu PKB Ekwadoru w latach 2000-2014 była zrównoważona i utrzymywała się na stosunkowo wysokim średnim poziomie, szacowanym na 4.2%. Jedynie w 2009 roku zanotowano zmianę tendencji wzrostowej PKB, co związane było z negatywnym wpływem na rynek ekwadorski światowego kryzysu gospodarczego. Już w 2010 roku nastąpił jednak ponowny wzrost wartości PKB, o 3.5%, natomiast w 2011 roku aż o 7.9%. W kolejnych latach tempo wzrostu PKB Ekwadoru nieznacznie spadło, co związane było z korektą wynikająca z procesu stabilizowania gospodarki po kryzysie. Obecnie tendencje w gospodarce ekwadorskiej są pozytywne. DYNAMIKA WZROSTU PKB W EKWADORZE W LATACH 2000-2014 (w %) 8,2 7,9 6,4 4,0 4,1 5,3 4,4 3,5 5,2 4,6 3,8 2,7 2,2 1,1 0,6 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Bank Światowy 7

1.2. STRUKTURA PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO EKWADORU Obecnie bardzo istotną rolę dla kompozycji PKB Ekwadoru stanowi przemysł. Państwo to w ostatnich latach rozwijało się bardzo dynamicznie. Zanotowano spadek znaczenia rolnictwa oraz rybołówstwa na rzecz przemysłu, z którego wpływy do skarbu państwa stanowią obecnie 13.4% całkowitej wartości PKB. Kolejną znaczącą dla PKB Ekwadoru gałęzią gospodarki jest górnictwo (11.2%). Wśród wydobywanych surowców najistotniejsze są: złoto, srebro, miedź oraz molibden. Wraz z rozwojem państwa notuje się również wzrost roli budownictwa w tworzeniu PKB, którego udział w PKB Ekwadoru wyniósł w 2014 roku 11.1%. UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH GAŁĘZI GOSPODARKI W PKB EKWADORU w 2014 r. (w %) Usługi finansowe 2.7 Pozostałe usługi 6.3 Poczta i telekomunikacja 2.2 Usługi hotelarskie i gastronomiczne 2.3 Transport 4.4 Pozostałe 4.4 Administracja publiczna 6.3 Rybołówstwo 1.4 Usługi zw. z elektrycznością i wodą 1.2 Przemysł 13.4 Handel 10.2 Aktywność profesjonalna, techniczna Rolnictwo Szkolnictwo i administracyjna 7.3 i usługi zdrowotne 7.2 8.0 Górnictwo 11.2 Budownictwo 11.1 Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE 8

1.2. WZROST PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO W PAŃSTWACH AMERYKI POŁUDNIOWEJ W 2014 ROKU (w %) W 2014 roku Ekwador znalazł się wśród czterech najszybciej rozwijających się państw Ameryki Południowej. Wzrost PKB na poziomie 3.8% był szybszy niż na przykład w Urugwaju (3.5%), Peru (2.8%), czy Chile (1.8%) 1. WZROST PKB W PAŃSTWACH AMERYKI POŁUDNIOWEJ W 2014 r. (w %) Boliwia Kolumbia Paragwaj Ekwador Urugwaj Peru Chile Brazylia Argentyna Wenezuela -4-3 -2-1 0 1 2 3 4 5 6 Źródło: PRO ECUADOR Instytut Promocji Eksportu i Inwestycji 1 Źródło: PRO ECUADOR Instytut Promocji Eksportu i Inwestycji 9

1.3. PROJEKCJE DOTYCZĄCE DYNAMIKI WZROSTU WARTOŚCI PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO W EKWADORZE I INNYCH PAŃSTWACH AMERYKI POŁUDNIOWEJ W LATACH 2013-2015 Z projekcji Banku Światowego wynika, że średni wzrost gospodarczy w latach 2015-2017, będzie w Ekwadorze na poziomie 3.0%, przy średnim wzroście gospodarczym dla wszystkich państw Ameryki Południowej na poziomie 1.1%. Wynik ten świadczy o bardzo dobrym stanie koniunktury i dynamicznym rozwoju gospodarczym kraju. DYNAMIKA WZROSTU PKB W EKWADORZE I AMERYCE POŁUDNIOWEJ W LATACH 2015-2017 (w %) 4,2 3,0 2,5 1,9 1,5 2015 2016 2017-0,6 Ameryka Południowa Ekwador Źródło: Bank Światowy 10

1.4. POZIOM INFLACJI W EKWADORZE ORAZ PAŃSTWACH AMERYKI POŁUDNIOWEJ Z danych Banku Centralnego Ekwadoru wynika, że Ekwador znajduje się wśród państw o najniższym poziomie inflacji na kontynencie. Podczas gdy średnia dla państw Ameryki Południowej wynosiła w lutym 2015 roku 7.17%, w Ekwadorze była na poziomie 4.0%. POZIOM INFLACJI W AMERYCE POŁUDNIOWEJ W LUTYM 2015 r. (w %) 68,5 20,9 7,7 7,4 5,5 4,4 4,4 4,0 3,2 2,8 Wenezuela Argentyna Brazylia Urugwaj Boliwia Chile Kolumbia Ekwador Paragwaj Peru Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE 11

2. INWESTYCJE ZAGRANICZNE W EKWADORZE Prezydent Ekwadoru, Rafael Correa, aktywnie wspiera politykę sprzyjającą zmianom wzorców w procesie produkcji oraz specjalizacji gospodarki, co pozwala na zwiększenie wartości dodanej produkcji oraz sprzyja dynamicznemu wzrostowi gospodarki. Te oraz inne reformy wpływają na zwiększenie zainteresowania Ekwadorem przez zagraniczne przedsiębiorstwa. Niewątpliwie czynnikami przyciągającymi inwestorów zagranicznych do Ekwadoru są: zdolaryzowana i dynamicznie rozwijająca się gospodarka, strategiczne położenie geograficzne, wykwalifikowana siła robocza, zróżnicowany klimat i bogactwo dóbr naturalnych. 2.1. NAPŁYW INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO EKWADORU W LATACH 2010 2014 NAPŁYW INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO EKWADORU W LATACH 2010-2014 (w mln USD) 643,8 584,9 730,9 773,9 307,9 165,5 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE 12

W latach 2010 2014 napływ inwestycji zagranicznych do Ekwadoru charakteryzowała tendencja wzrostowa. Podmioty zagraniczne zachęcane są do inwestowania w Ekwadorze korzystnymi regulacjami dotyczącymi prowadzenia działalności gospodarczej, takimi jak na przykład: Niskie stawki podatkowe; Sprzyjające warunki finansowania inwestycji w walucie zagranicznej; Korzystne warunki kredytowania inwestycji; Możliwość dostępu do finansowania prywatnego dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (MŚP) zagwarantowana przez Narodowy Fundusz Gwarancyjny; Wsparcie finansowe MŚP przez organy rządowe oraz programy współfinansowania procesów prowadzających do zwiększenia wydajności w przedsiębiorstwie, innowacyjności, promocji eksportu, itp; Sprzyjające warunki dla firm działających w specjalnych strefach ekonomicznych. 2.2. NAPŁYW INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO EKWADORU WEDŁUG SEKTORA GOSPODARKI Analizując dane dotyczące napływu inwestycji zagranicznych do Ekwadoru, można zidentyfikować najbardziej atrakcyjne dla przedsiębiorstw zagranicznych i jednocześnie najprężniej rozwijające się sektory gospodarki tego państwa. 13

INWESTYCJE ZAGRANICZNE W EKWADORZE W 2014 r. (w mln USD, wg sektora) 490,1 141,9 107,6 38,9 25,8 14,1 4,3-4,7-51,6 Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE INWESTYCJE ZAGRANICZNE W EKWADORZE W 2014 r. (w %, wg sektora) Handel 17.2% Przemysł 13.1% Górnictwo 59.6% Rolnictwo i rybołówstwo 4.7% Usługi dla firm 3.1% Pozostałe usługi 1.7% Budownictwo 0.5% Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE 14

Główne sektory, w których lokowane były inwestycje zagraniczne w Ekwadorze w 2014 roku to górnictwo, handel oraz przemysł. Mniej inwestowano natomiast w rolnictwo i rybołówstwo, usługi dla firm oraz pozostałe usługi, a także budownictwo. W przypadku sektora wody, gazu i elektryczności, a także transportu i łączności, w 2014 roku zanotowano nieznaczne wycofanie kapitału zagranicznego. Przedsiębiorców inwestujących w sektor górnictwa przyciąga nie tylko obfitość zasobów mineralnych, ale i niskie koszty produkcji. Koszty operacyjne w sektorze górniczym w Ekwadorze są do 8.0% niższe niż analogiczne koszty w Gwatemali, Kolumbii czy Brazylii. Wynika to ze stosunkowo niskich kosztów siły roboczej oraz podstawowych usług. Głównymi czynnikami przyciągającymi inwestorów zagranicznych do Ekwadoru są: Łatwość otrzymania kredytu; Wydajność systemu prawnego w przypadku zaistnienia sporów; Krótki okres egzekwowania umów; Ochrona własności intelektualnej; Dostępność wykwalifikowanych naukowców oraz inżynierów; Wysoka jakość infrastruktury; Korzystny wskaźnik kosztów utrzymania; Wydajność systemu edukacyjnego 2. Sektory, w których inwestowanie przez podmioty zagraniczne jest ograniczone lub zabronione to główne te związane ze strategicznymi działaniami państwa takimi jak: dostarczanie wody pitnej, kanalizacja, energia elektryczna, a także oświetlenie uliczne; zasoby nieodnawialne; dziedzictwo kulturowe; stacje telewizyjne; 2 PRO ECUADOR Instytut Promocji Eksportu i Inwestycji podlegający Ministerstwu Handlu Zagranicznego Ekwadoru 15

transport wewnętrzny określonych produktów np. transport morski produktów petrochemicznych i węglowodorów, transport rzeczny oraz państwowy transport powietrzny. 2.3. NAPŁYW BEZPOŚREDNICH INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO EKWADORU WEDŁUG KRAJU POCHODZENIA Ponad połowa, bo aż 51.4% wszystkich inwestycji zagranicznych w Ekwadorze zrealizowanych w 2014 roku pochodziła z państw Ameryki Północnej oraz Ameryki Łacińskiej, w szczególności z Kanady, Urugwaju, Panamy, Wenezueli, Kostaryki, Chile oraz Kolumbii; 29.2% pochodziła z Europy, głównie z krajów takich jak: Holandia, Hiszpania, Szwajcaria, Włochy oraz Wielka Brytania. Znaczący okazał się również udział Chin, których wartość inwestycji zrealizowanych w Ekwadorze w łącznej wartości inwestycji zagranicznych w tym kraju wyniosła w 2014 roku 10.3%. BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE W EKWADORZE W 2014 r. (w %, wg kraju pochodzenia) Wenezuela 2.6 Wielka Brytania 3.3 Włochy 3.5 Kolumbia Chile 2.4 2.4 Kostaryka 2.4 Panama 3.6 Szwajcaria 3.7 Pozostałe 9.1 Urugwaj 8.1 Hiszpania 8.8 Holandia 9.9 Kanada 29.9 Chiny 10.3 Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE 16

Europejscy inwestorzy są w Ekwadorze bardzo pozytywnie postrzegani i chętnie przyjmowani, co stanowić może zachętę dla polskich przedsiębiorców zainteresowanych rozpoczęciem działalności w tym państwie. Ciekawym i kompletnym źródłem informacji na temat możliwości inwestowania w Ekwadorze jest strona internetowa Instytutu Promocji Eksportu i Inwestycji PRO ECUADOR, gdzie umieszczona jest obszerna informacja o możliwościach inwestycyjnych, dane dotyczące głównych przedsiębiorstw zagranicznych obecnych na rynku ekwadorskim oraz aktualnie realizowanych i planowanych projektów. 17

3. HANDEL ZAGRANICZNY EKWADORU W ostatnich latach wymiana handlowa realizowana przez Ekwador systematycznie wzrastała. W 2010 roku import wyniósł 19.5 mld USD, natomiast w 2014 roku już 26.4 mld USD, czyli zanotowano wzrost o 35%, podczas gdy w tym samym okresie eksport wzrósł o 47%, z poziomu 17.5 mld USD do 25.7 mld USD. HANDEL ZAGRANICZNY EKWADORU W LATACH 2010-2014 (w mld USD) 25,9 26,4 23,2 24,2 23,8 24,8 25,7 19,5 22,3 17,5 Eksport Import 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE Handel zagraniczny, który w 2014 roku reprezentował 10.2% PKB Ekwadoru, jest bardzo istotny dla gospodarki tego kraju. Przychody do skarbu państwa z jego tytułu wykazują tendencję wzrostową. W latach 2010 2014 wartość zarówno eksportu jak i importu zrealizowanego przez Ekwador systematycznie wzrastała. W 2014 roku eksport wyniósł 25,7 mld USD, natomiast import 26,4 mld USD, co oznaczało negatywne saldo w handlu zagranicznym w wysokości 0,7 mld USD. Jest to istotne z punktu widzenia polskich eksporterów zainteresowanych rynkiem Ekwadoru, ponieważ świadczy o wysokiej chłonności tego rynku na produkty pochodzenia zagranicznego. Biorąc pod uwagę również nieustanny wzrost PKB tego państwa, 18

Ekwador jest zdecydowanie perspektywicznym kierunkiem eksportu dla polskich produktów. SALDO HANDLU ZAGRANICZNEGO EKWADORU W LATACH 2010-2014 (w mld USD) 17 490 19 469 23 152 22 322 24 205 23 765 25 889 26 445 25 732 24 848 2010 2011-830 2012-441 2013-1 041 2014-712 -1 979 Eksport Import Saldo Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE 3.1. EKSPORT REALIZOWANY PRZEZ EKWADOR Wartość eksportu ekwadorskiego w 2014 roku była o 3.6% wyższa niż analogiczna wartość w 2013 roku. Jedynie eksport ropy naftowej i produktów ropopochodnych spadł o 5.7%. Wartość eksportu pozostałych produktów wzrosła natomiast o 15.7%. W tej ostatniej grupie wartość eksportu produktów tradycyjnych wzrosła o 23.0%, natomiast produktów nietradycyjnych o 9.0%. Wśród produktów tradycyjnych, których dynamika wzrostu była największa znalazły się krewetki (44.0%), kakao i jego produkty (33.7%), banany (11.0%) oraz tuńczyk i inne produkty rybne (3.6%). Jednocześnie zanotowano spadek wartości eksportu kawy i jej produktów w wysokości 18.6%. 19

3.1.1. GŁÓWNE GRUPY PROUKTÓW EKSPORTOWANYCH PRZEZ EKWADOR W 2014 ROKU W ekwadorskim eksporcie w dalszym ciągu przeważają produkty tradycyjne. Całkowita ich wartość w 2014 roku stanowiła aż 83% całego zrealizowanego eksportu. Tym samym wartość eksportu produktów nietradycyjnych wyniosła zaledwie 17%. EKSPORT PRODUKTÓW PRZETWORZONYCH I NIEPRZETWORZONYCH ZREALIZOWANY PRZEZ EKWADOR W 2014 r. (w %) Produkty przetworzone 17 Pordukty nieprzetworzone 83 Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE Eksport ropy naftowej jest w dalszym ciągu bardzo istotny w handlu zagranicznym Ekwadoru. W 2014 roku eksport tego surowca wyniósł aż 51% całkowitej wartości zrealizowanego eksportu. Wśród pozostałych tradycyjnych produktów eksportowanych przez Ekwador znalazły się banany (10%), krewetki (10%), kakao (3%), kawa (1%) oraz produkty rybne, wśród nich głównie tuńczyk (1%). Eksport produktów nietradycyjnych wyniósł w 2014 roku 17%. Najważniejsze wśród nich były produkty pochodzenia morskiego (5%), produkty metalowe (2%), produkty ropopochodne (1%) oraz produkty chemiczne i farmaceutyczne (1%). 20

PRODUKTY EKSPORTOWANE PRZEZ EKWADOR W 2014 r. (w %) Produkty chemiczne i farmaceutyczne (NT) 1% Produkty pochodzenia morskiego (NT) 5% Produkty ropopochodne (NT) 1% Produkty metalowe (NT) 2% Pozostałe produkty nietradycyjne (NT) 8% Pozostałe produkty tradycyjne (T) 7% Produkty rybne (T) 1% Kawa (T) 1% Kakao (T) 3% T - produkty tradycyjne Krewetki (T) 10% Banany (T) 10% Ropa naftowa (T) 51% Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE 3.2. IMPORT REALIZOWANY PRZEZ EKWADOR Wartość importu ekwadorskiego w 2014 roku była o 2.3% wyższa niż analogiczna wartość w 2013 roku. Import dóbr konsumpcyjnych spadł w tym okresie o 0.2%, natomiast paliw i smarów wzrósł o 8.3%. Wzrost w wysokości 3.2% odnotowano również w przypadku surowców, głównie rolnych (20.9%) oraz materiałów konstrukcyjnych (11.0%). Nieznaczny spadek w wysokości 1.0% miał miejsce w imporcie surowców przemysłowych. We wspomnianym okresie wartość importu dóbr kapitałowych ogółem spadła o 2.0%. Odnotowano jednocześnie wzrost importu dóbr kapitałowych wykorzystywanych w rolnictwie (2.5%), a także urządzeń 21

transportowych (3.6%) oraz spadek wysokości 4.0% wartości importu dóbr kapitałowych wykorzystywanych w przemyśle. 3.2.1. GŁÓWNE GRUPY PRODUKTÓW IMPORTOWANYCH PRZEZ EKWADOR W 2014 ROKU Wśród głównych towarów importowanych w 2014 roku do Ekwadoru znalazły się paliwa i smary (24.3%), surowce przemysłowe (21.9%), dobra konsumpcyjne (19.7%), dobra kapitałowe dla przemysłu (17.7%), sprzęt transportowy (7.0%), surowce rolne (4.8%), materiały konstrukcyjne (3.9%), dobra kapitałowe dla rolnictwa (0.5%) i pozostałe produkty (0.2%). PRODUKTY IMPORTOWANE PRZEZ EKWADOR W 2014 r. (w %) Materiały konstrukcyjne 3.9 Surowce rolne 4.8 Dobra kapitałowe dla rolnictwa 0.5 Pozostałe 0.2 Sprzęt transportowy 7.0 Paliwa i smary 24.3 Dobra kapitałowe dla przemysłu 17.7 Surowce przemysłowe 21.9 Dobra konsumpcyjne 19.7 Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE 22

3.2.2. IMPORT EKWADORSKI WEDŁUG KRAJU POCHODZENIA W 2014 roku aż 28.8% importu zrealizowanego przez Ekwador pochodziła ze Stanów Zjednoczonych. Kolejnym istotnym dostawcą dóbr były Chiny, z których pochodziło 12.7% całkowitej wartości ekwadorskiego importu. Państwa leżące w Ameryce Łacińskiej, takie jak Kolumbia, Panama, Peru, Meksyk, Brazylia czy Argentyna również miały duży udział w ekwadorskim imporcie. Istotne jest, że do Ekwadoru sprowadza się również coraz więcej produktów europejskich, w szczególności z takich państw jak Niemcy, Hiszpania czy Wielka Brytania. Wzrost zainteresowania produktami pochodzenia europejskiego w ostatnich latach był w Ekwadorze znaczny, co bez wątpienia jest dobrym sygnałem dla polskich eksporterów zainteresowanych tamtejszym rynkiem. Japonia 2.2 IMPORT EKWADORSKI W 2014 r. WG KRAJU POCHODZENIA (w %) Wielka Brytania 1.3 Argentyna, 1.5 Niemcy 2.1 Chile 2.3 Hiszpania 2.7 Brazylia 3.2 Meksyk 3.5 Korea Południowa 3.7 Pozostałe 16.5 Peru 4.2 Panama 6.7 Kolumbia 8.6 USA 28.8 Chiny 12.7 Źródło: Bank Centralny Ekwadoru, BCE 23

240,2 211,0 182,7 67,7 57,2 46,4 40,5 39,7 39,0 27,9 17,3 15,6 14,0 3.3. WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY EKWADOREM I KRAJAMI NALEŻACYMI DO UNII EUROPEJSKIEJ W celu zobrazowania potencjalnych możliwości handlowych między Polską i Ekwadorem, warto przeanalizować wysokość wymiany handlowej między Ekwadorem i państwami członkowskimi UE. W poniższej tabeli przedstawiono państwa członkowskie UE, z których wartość importu zrealizowanego przez Ekwador w 2014 roku była najwyższa. Głównym europejskim dostawcą dóbr i usług do Ekwadoru były Niemcy. Wartość importu zrealizowanego w 2014 roku przez Ekwador z Polski była aż 42 razy niższa niż analogiczna wartość dla Niemiec. Dane te stanowią interesujący punkt odniesienia dla polskich eksporterów. 657,4 619,0 IMPORT ZREALIZOWANY PRZEZ EKWADOR Z PAŃSTW CZŁONKOWSKICH UE W 2014 r. (w mld USD) 374,3 373,6 Źródło: International Trade Center (ITC), Światowa Organizacja Handlu Eksport zrealizowany przez Polskę do Ekwadoru w latach 2010 2014 wzrósł jedynie o 8%, co stanowi jeden z najniższych wyników odnotowanych przez państwa unijne w danym okresie. Ponadto Polska jako jedno z niewielu państw członkowskich UE 24

(poza Włochami, Holandią, Francją oraz Belgią) posiada ujemne saldo w wymianie handlowej z Ekwadorem. Oznacza to, że większość państw unijnych czynnie eksportuje swoje dobra do Ekwadoru, co stanowi szansę dla polskich przedsiębiorców szukających rynku zbytu na swoje produkty w tym kraju. 3.4. WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY POLSKĄ I EKWADOREM Poziom wymiany handlowej między Polską i Ekwadorem wzrasta systematycznie, jednak w dalszym ciągu jest stosunkowo niski, o wiele niższy niż wskazywać mógłby potencjał handlowy istniejący między tymi państwami. Bez wątpienia bilateralne relacje handlowe między ww. państwami ożywi włączenie Ekwadoru do Umowy o Wolnym Handlu między Unią Europejską a Kolumbią i Peru, które planowane jest na 2016 rok. W poniższej tabeli zestawiono dane dotyczące dwustronnej wymiany handlowej między Polską i Ekwadorem w latach 2011-2014 (w mld USD). Podane wartości to dane polskiego Ministerstwa Gospodarki. Należy zaznaczyć, że niekiedy różnią się one znacznie od wartości, które publikowane są przez Międzynarodowe Centrum Handlu (International Trade Center) - agencję Światowej Organizacji Handlu oraz Narodów Zjednoczonych. 25

WYMIANA HANDLOWA MIĘDZY POLSKĄ I EKWADOREM W LATACH 2010-2014 (w mln USD) 239,5 256,8 253,6 270,9 166,5 177,9 138,7 152,6 160,9 178,0 11,4 13,9 17,1 17,3 17,3 2010 2011 2012 2013 2014 Eksport Import Obroty Saldo -155,1-124,8-143,8-222,2-236,3 Źródło: Ministerstwo Gospodarki RP Ponadto trzeba zaznaczyć, że przedstawione dane mogą być zaniżone i tym samym nie odzwierciedlać w pełni współpracy gospodarczej między państwami. Związane jest to z faktem, że dostępne dane obejmują jedynie dostawy bezpośrednie, pomijając tym samym handel poprzez pośredników z innych krajów i nie uwzględniają współpracy inwestycyjnej ani wymiany usług. Obroty handlowe między Polską i Ekwadorem w latach 2010 2014 systematycznie się zwiększały. W tym okresie wzrósł przede wszystkim poziom importu dóbr realizowanego przez Polskę z Ekwadoru. W 2010 roku był on na poziomie 166.6 mln USD, podczas gdy cztery lata później osiągnął wartość 253.6 mln USD. Tendencja w eksporcie realizowanym we wspomnianym okresie z Polski do Ekwadoru była pozytywna. Zaznaczyć jednak należy, że odnotowano jedynie 26

niewielki wzrost jego wartości z 11.4 mln USD w 2010 roku do 17.3 mln USD w 2014 roku. Tym samym saldo obrotów handlowych między Polską i Ekwadorem było w ostatnich latach negatywne. Udział polskiego eksportu do Ekwadoru w całkowitej wartości polskiego eksportu realizowanego w latach 2010 2014, podobnie jak udział importu z Ekwadoru w całkowitej wartości importu zrealizowanego przez Polskę, był niewielki i zdecydowanie nie odzwierciedlał możliwości handlowych istniejących między tymi dwoma państwami. Biorąc pod uwagę ciągły rozwój Ekwadoru, a przede wszystkim dynamikę wzrostu PKB tego państwa, a tym samym rosnący parytet siły nabywczej społeczeństwa, można dojść do wniosku, że Ekwador ma szansę stać się w najbliższych latach czynnym odbiorcą polskich dóbr i usług. 3.4.1. POLSKI EKSPORT DO EKWADORU W 2014 roku poziom eksportu zrealizowanego przez polskie przedsiębiorstwa do Ekwadoru wyniósł 17.3 mln USD. Na poniższym wykresie przedstawiono główne grupy produktów pochodzenia polskiego, które cieszyły się zainteresowaniem w Ekwadorze. 27

GŁÓWNE GRUPY PRODUKTÓW EKSPORTOWANYCH Z POLSKI DO EKWADORU W 2014 r. (w %) Przyrządy i aparaty pomiarowe, medyczne, optyczne, itd. 4.8 Tworzywa sztuczne i kauczuk oraz wyroby z nich 2.9 Obuwie, nakrycia głowy, parasole, itp. 4.0 Produkty mineralne 4.8 Artykuły spożywcze 5.4 Wyroby z kamieni, cementu, gipsu, azbestu, wyroby ceramiczne, szkło, itd. 5.9 Pojazdy i urządzenia transportowe 11.0 Wyroby nieszlachetne 2.7 Pozostałe 2.7 Wyroby różne 16.2 Urządzenia elektryczne i mechaniczne 20.4 Produkty przemysłu chemicznego 19.2 Źródło: Ministerstwo Gospodarki RP Natomiast główne produkty, które w 2014 roku wyeksportowano z Polski do Ekwadoru przedstawiono poniżej. 28

GŁÓWNE PRODUKTY WYEKSPORTOWANE Z POLSKI DO EKWADORU W 2014 r. (w mln USD) Zabawki konstrukcyjne, modele, łamigłówki 2,31 Samochody ciężarowe 1,46 Proszek lub ziarno z materiałów ściernych Kosmetyki Oleje ropy naftowej, oleje napędowe, benzyna, itp.. Spycharki, koparki i inne urządzenia drogowe Nakrycia głowy Części urządzeń mechanicznych Silniki i siłowniki Narzędzia lekarskie i weterynaryjne Nawozy azotowe Substancje chemiczne Perfumy i wody toaletowe Przetwory spożywcze 0,98 0,84 0,72 0,61 0,58 0,54 0,54 0,48 0,47 0,47 0,45 0,39 Źródło: Ministerstwo Gospodarki RP 29

3.4.2. IMPORT ZREALIZOWANY PRZEZ POLSKĘ Z EKWADORU W 2014 ROKU Wyroby cukiernicze niezawierające kakao 0.8 Papier, tektura, Drewno wata celulozowa Tytoń przetarte nieprzetworzony 1.0 lub i jego odpady strugane 1.1 1.3 Ziarno kakaowe 2.0 Pozostałe zakonserwowane owoce i warzywa 2.1 IMPORT POLSKI Z EKWADORU W 2014 r. (w %) Pozostałe 2.0 Ekstrakty, esencje, koncentraty kawy oraz herbaty 24.4 Banany świeże lub suszone 65.2 Źródło: Ministerstwo Gospodarki RP Import zrealizowany przez Polskę w 2014 roku z Ekwadoru opierał się na produktach nieprzetworzonych. Aż 65.2% stanowiły banany i 24.4% ekstrakty, esencje i koncentraty kawy oraz herbaty. Inne produkty, którymi były pozostałe zakonserwowane owoce i warzywa, ziarno kakaowe, drewno, tytoń, papier, tektura, wata celulozowa oraz wyroby cukiernicze, a także pozostałe wyroby, miały niewielkie znaczenie dla ogólnej wartości importu. 30

3.5. POTENCJALNE POLSKIE PRODUKTY EKSPORTOWE NA RYNEK EKWADORSKI W celu określenia polskich możliwości eksportowych na rynek ekwadorski, warto przeanalizować z jednej strony ofertę eksportową Polski, a z drugiej strony strukturę ekwadorskiego importu. GŁÓWNE PRODUKTY EKSPORTOWE POLSKI W 2014 r. (w mld USD) 10,7 6,7 5,7 5,4 5,0 4,8 4,4 4,1 3,5 3,2 3,0 2,9 2,4 2,4 2,3 2,2 Źródło: Ministerstwo Gospodarki RP Głównymi towarami eksportowymi Polski w 2014 roku były części i akcesoria samochodowe (4.8% całkowitej wartości eksportu), samochody (3.0%), meble oraz ich części (2.5%), aparatura odbiorcza do telewizji, monitory i projektory wideo (2.5%), aparatura do telefonii oraz telekomunikacyjna (2.3%), oleje ropy naftowej, benzyna, nafta, oleje napędowe (2.2%), pozostałe meble i części (2.0%). Wartość eksportu pozostałych produktów wyniosła mniej niż 2.0% całkowitej wartości eksportu zrealizowanego w 2014 roku przez polskie przedsiębiorstwa. 31

Biorąc pod uwagę z jednej strony profil eksportowy Polski oraz z drugiej strony produkty, które najchętniej importowane są przez Ekwador, wyszczególnione w punkcie 3.2., a także strukturę istniejącej już wymiany handlowej miedzy Polską i Ekwadorem (3.4.) i najprężniej rozwijające się gałęzie przemysłu ekwadorskiego (1.2. oraz 2.2.), można podjąć próbę określenia potencjalnych grup polskich produktów mogących znaleźć rynek zbytu w Ekwadorze. Wśród nich znajdują się: Maszyny i urządzenia używane w przemyśle; Maszyny, sprzęt i akcesoria dla górnictwa (głównie przeznaczone do działalności wydobywczej oraz przetwórczej); Maszyny, sprzęt i akcesoria dla rolnictwa; Nawozy rolnicze; Maszyny i urządzenia do przetwórstwa spożywczego; Pojazdy ciężarowe, pojazdy specjalne; Pojazdy do transportu osób i towarów; Narzędzia, aparatura i przyrządy lekarskie i weterynaryjne; Surowce przemysłowe. 32

4. TARGI BRANŻOWE REALIZOWANE W EKWADORZE Udział w Targach Międzynarodowych w Ekwadorze jest doskonałą okazją do zaprezentowania swoich produktów potencjalnym klientom z wielu państw Ameryki Łacińskiej, nawiązania kontaktów handlowych, a nawet długotrwałej współpracy. Poniżej wyszczególniono najważniejsze wydarzenia tego typu realizowane w głównych miastach Ekwadoru w 2015 roku. W większości przypadków są to wydarzenia organizowane corocznie. EXPO ALIMENTAR QUITO Międzynarodowe Targi Żywności, Napojów oraz Maszyn II edycja luty 2015 www.expoalimentar.com.ec XPOTEX QUITO Międzynarodowe Targi Tekstyliów, Maszyn oraz Materiałów. Najważniejsze targi o tej tematyce w Ekwadorze, w których bierze udział ok. 15 tys. uczestników. V edycja marzec 2015 www.xpotex.com.ec EXPOMINAS QUITO Targi Maszyn Górniczych i Budowlanych VIII edycja marzec 2015 www.hjbecdachferias.com 33

HABITAT GUAYAQUIL Targi Projektów Nieruchomościowych i Rozwiązań Mieszkaniowych XXIV edycja kwiecień 2015 www.expoplaza.ec FIGRAMPA QUITO Międzynarodowe Targi Przemysłu Graficznego oraz Reklamy V edycja październik 2015 www.aig.org.ec FITE GUAYAQUIL Międzynarodowe Targi Turystyczne Jedne z największych targów o tej tematyce w regionie, w których biorą udział przedsiębiorstwa z ponad 30 państw. XIII edycja październik 2015 www.fite.info MADI Targi Przemysłu Drzewnego i Projektowania IV edycja listopad 2015 www.madi.ec 34

5. STRONY INTERNETOWE DOTYCZĄCE RYNKU EKWADORU Poniżej znajdują się strony internetowe ekwadorskich instytucji, na których znaleźć można interesujące informacje dotyczące inwestycji w Ekwadorze, a także strony internetowe dotyczące prowadzenia działalności handlowej z podmiotami z tego państwa. 5.1. INWESTOWANIE W EKWADORZE Ekwador staje się coraz bardziej atrakcyjnym państwem z punktu widzenia inwestorów zagranicznych. Poniżej znaleźć można strony internetowe, które zawierają obszerne informacje dotyczące warunków inwestowania w tym kraju. 1. Instytut Promocji Eksportu oraz Inwestycji w Ekwadorze 2. Ekwadorskie Stowarzyszenie Eksporterów 3. Narodowy Instytut Statystyczny i Spisu Ludności (Katalog Przedsiębiorstw oraz Instytucji) 4. Narodowy Instytut Statystyczny i Spisu Ludności (Katalog Firm) 5. Katalog Przedsiębiorstw Eksportujących 6. Ekos - Portal Biznesowy 7. Wiadomości Gospodarcze z Ekwadoru 8. Bank Rozwoju Ameryki Łacińskiej 9. Komisja Gospodarcza Narodów Zjednoczonych ds. Ameryki Łacińskiej i Karaibów 5.2. EKWADORSKIE INSTYTUCJE Strony internetowe istotne z punktu widzenia importerów oraz eksporterów zainteresowanych rynkiem Ekwadoru są następujące: 1. Oficjalna Strona Prezydenta Ekwadoru 2. Ministerstwo Handlu Zagranicznego 3. Ministerstwo Finansów 35

4. Bank Centralny Ekwadoru 5. Narodowy Instytut Statystyczny 6. Dziennik Urzędowy 36