ZIEMNIAK Ziemniak jest rośliną, która z powodzeniem może być uprawiana na każdym polu, pod warunkiem, że jest ono wcześniej odpowiednio przygotowane. Najlepiej żeby przedplonami były zboża, rośliny strączkowe, mieszanki roślin motylkowych z trawami. Niewskazana jest uprawa ziemniaka po łubinie nasiennym, kukurydzy. Należy przestrzegać zasady, by w zmianowaniu ziemniaki były uprawiane po sobie nie częściej niż 4-5 lat. Należyta uprawa gleby polegająca na głębokim spulchnianiu warstwy ornej, zniszczeniu chwastów (szczególnie rozłogowych), rozbiciu brył, wymieszaniu nawozów mineralnych i odkamienianiu powoduje zwyżkę plonu przeciętnie o 0,4 t/ha. Innym ważnym czynnikiem wpływającym na jakość bulw i wysokość plonu ziemniaka jest wzbogacenie gleby składnikami pokarmowymi w formie organicznej i mineralnej. Rok 2012 był rokiem nieznacznych zmian areału uprawy ziemniaków w strukturze zasiewów w Polsce i aktualnie (wg GUS) wynosi 393 tys. ha. W województwie podlaskim powierzchnia uprawy ziemniaka ustabilizowała się na poziomie 17,2 tys. ha. Mniej korzystnie kształtuje się powierzchnia plantacji nasiennych, która wyklucza możliwość wymiany sadzeniaków przynajmniej co 4 lata. Stan taki wynika z faktu, że ziemniak przestał być rośliną pastewną i zastępowany jest przez kukurydzę, która wykorzystywana jest do karmienia bydła mlecznego. Opracowanie niniejsze zawiera wyniki doświadczeń, z odmianami zarejestrowanymi, w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego przeprowadzonych w 2012 roku w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Krzyżewie i Zakładzie Doświadczalnym Oceny Odmian w Marianowie. Odmiany badano w czterech oddzielnych grupach wczesności: bardzo wczesne, wczesne, średniowczesne, średniopóźne i późne oraz po raz kolejny odmiany skrobiowe. Zgodnie z metodyką badań wszystkie doświadczenia były chronione chemicznie przed zarazą ziemniaka i stonką ziemniaczaną. Zbiór doświadczeń w grupie bardzo wczesnych przeprowadzono w dwóch terminach: I termin 40 dni od wschodów, II termin po zakończeniu wegetacji, w pozostałych grupach zbiór następował po zakończeniu wegetacji. Plon handlowy z wyjątkiem ziemniaków bardzo wczesnych to bulwy o średnicy powyżej 35 mm. Dla wszystkich analizowanych doświadczeń wzorzec stanowiła średnia wszystkich odmian badanych w danej grupie wczesności.
Tabela 54. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2012 r. Wyszczególnienie Marianowo Kompleks glebowy 5 4 Klasa bonitacyjna gleby V IV a ph gleby 4,5 6,1 Zasobność gleby mg/100 g P 2 0 5 K 2 0 Mg 22,1 13,5 2,8 22,2 8,3 4,7 Przedplon Jęczmień ozimy Pszenica ozima Data sadzenia b. wczesne 18.04 - Data sadzenia wczesne 18.04 - Data sadzenia średniowczesne 18.04 27.04 Data sadzenia śr.póżne i późne 18.04 27.04 Data sadzenia skrobiowe 18.04 27.04 Data zbioru b. wczesne II termin kopania 04.09 - Data zbioru wczesne 04.09 - Data zbioru średniowczesne 01.10 03.10 Data zbioru śr.póżne i późne 01.10 08.10 Data zbioru skrobiowe 02.10 08.10 N kg/ha 100 90 P 2 0 5 kg/ha 100 80 K 2 0 kg/ha 150 120 Insektycydy Karate Zeon 050 CS 2 x 80 g Decis 2,5 EC 0,25 l. Herbicydy dawka Fungicydy Afalon Dysp. 450 SC 1,5 l. Fusilade Forte 150 EC 2,5 l. Ridomil Gold MZ 68 WG 2 kg Pyton Consento 450 SC 2 x 2 l. Revus 250 SC 0,6 l. Altima 500 SC 0,4 l. Ridomil Gold MZ 68 WG 2 x 2 kg Revus 250 SC 0,6 l. Pyton 60 WG 1,5 l. Altima 500 SC 0,4 l.
Zawartość skrobi Tabela 55. Plon ziemniaków bardzo wczesnych badanych w 2012 roku (dt. z ha). I termin zbioru II termin zbioru Plon ogólny Plon handlowy Plon ogólny Plon handlowy Wzorzec dt z ha 218 x 214 x 609 x 603 x 12,5 1 Arielle 214 98 211 98 551 91 548 91 13,7 2 Denar 250 115 245 114 705 116 701 116 11,6 3 Impala 200 91 196 92 693 114 684 114 11,0 4 Ingrid 200 91 197 92 455 75 452 75 13,9 5 Justa 187 86 183 85 526 86 525 87 13,9 6 Lord 227 104 222 104 740 122 731 121 11,5 7 Miłek 242 111 236 110 590 97 577 96 13,8 8 Viviana 227 104 223 104 610 100 605 100 10,9 Wzorzec stanowi średnia ze wszystkich odmian.
Odchylenie od wzorca Odchylenie od wzorca Plon skrobi dt z ha Zawartość skrobi % Tabela 56. Plon ziemniaków wczesnych badanych w 2012 roku (dt. z ha). Plon ogólny Plon handlowy Wzorzec dt z ha 548 x x 539 x x 71,1 13,0 1 Altesse 450-98,2 82 446-92,6 83 53,5 11,9 2 Aruba 451-97,1 82 437-102,3 81 67,2 14,9 3 Bellarosa 537-10,3 98 534-4,8 99 74,2 13,8 4 Carrera 621 72,8 113 608 69,1 113 67,7 10,9 5 Cyprian 519-29,0 95 515-23,9 96 72,6 14,0 6 Gwiazda 540-7,9 99 526-13,2 98 66,4 12,3 7 Michalina 658 110,6 120 647 108,2 120 83,6 12,7 8 Oman 518-30,1 95 502-37,5 93 69,9 13,5 9 Owacja 637 89,3 116 631 92,3 117 84,7 13,3 10 Vineta 548-0,1 100 544 4,8 101 71,2 13,0 - Wzorzec stanowi średnia ze wszystkich odmian.
Plon handlowy Plon ogólny Tabela 57. Plon ziemniaków średniowczesnych badanych w 2012 roku (dt. z ha). Marianowo Wzorzec % 524 385 455 x 1 Ametyst 620 458 539 118 2 Bartek 496 440 468 103 3 Bursztyn 473 352 412 91 4 Cekin 519 326 423 93 5 Dali 483 335 409 90 6 Finezja 441 432 436 96 7 Gawin 491 394 443 97 8 Jurek 638 418 528 116 9 Jutrzenka 472 475 474 104 10 Legenda 508 316 412 91 11 Oberon 633 406 519 114 12 Promyk 501 404 452 99 13 Sagitta 459 361 410 90 14 Satina 517 399 458 101 15 Stasia 484 252 368 81 16 Tajfun 558 444 501 110 17 Tetyda 623 338 480 106 18 Irga 476 x 91 Wzorzec dt z ha 510 362 436 x 1 Ametyst 615 432 524 120 2 Bartek 472 418 445 102 3 Bursztyn 461 334 397 91 4 Cekin 516 298 407 93 5 Dali 476 312 394 90 6 Finezja 424 415 420 96 7 Gawin 478 358 418 96 8 Jurek 618 409 514 118 9 Jutrzenka 455 438 446 102 10 Legenda 496 296 396 91 11 Oberon 612 369 490 112 12 Promyk 493 396 445 102 13 Sagitta 436 304 370 85 14 Satina 514 391 452 104 15 Stasia 464 235 349 80 16 Tajfun 546 438 492 113 17 Tetyda 598 311 454 104 18 Irga 471 x 92
Plon skrobi z ha Zawartość skrobi Tabela 58. Zawartość i plon skrobi ziemniaków średniowczesnych (% i dt. z ha). Marianowo Wzorzec % 14,4 15,5 15,0 x 1 Ametyst 14,2 16,7 15,5 103 2 Bartek 14,0 16,3 15,2 101 3 Bursztyn 16,4 17,9 17,2 114 4 Cekin 14,9 15,6 15,3 102 5 Dali 13,2 12,4 12,8 85 6 Finezja 15,9 16,1 16,0 107 7 Gawin 16,3 16,5 16,4 109 8 Jurek 11,9 14,5 13,2 88 9 Jutrzenka 15,0 16,1 15,6 104 10 Legenda 16,1 18,0 17,1 114 11 Oberon 12,9 14,0 13,5 90 12 Promyk 14,0 14,8 14,4 96 13 Sagitta 14,5 14,8 14,7 98 14 Satina 14,1 13,2 13,7 91 15 Stasia 14,2 16,1 15,2 101 16 Tajfun 16,2 17,1 16,7 111 17 Tetyda 13,0 13,1 13,1 87 18 Irga 13,2 x 91 Wzorzec dt z ha 75,6 59,7 67,7 x 1 Ametyst 88,0 76,5 82,2 122 2 Bartek 69,5 71,8 70,6 104 3 Bursztyn 77,5 63,2 70,3 104 4 Cekin 77,3 50,9 64,1 95 5 Dali 63,9 41,2 52,5 78 6 Finezja 70,1 69,5 69,8 103 7 Gawin 80,0 64,9 72,5 107 8 Jurek 76,0 60,5 68,2 101 9 Jutrzenka 70,9 76,5 73,7 109 10 Legenda 81,8 56,7 69,3 102 11 Oberon 81,5 56,8 69,2 102 12 Promyk 70,1 59,7 64,9 96 13 Sagitta 66,6 53,3 60,0 89 14 Satina 72,8 52,7 62,8 93 15 Stasia 68,6 40,7 54,6 81 16 Tajfun 90,5 76,0 83,3 123 17 Tetyda 80,8 44,0 62,4 92 18 Irga 63,0 43,0 53,0 83
Zawartość skrobi Plon handlowy Plon ogólny Marianowo Plon skrobi (dt z ha) Tabela 59. Plon ziemniaków późnych jadalnych badanych w 2012 r. (dt. z ha). Wzorzec dt z ha 499 397 448 x 1 Gustaw 456 323 344 78 2 Jelly 449 359 404 92 3 Syrena 560 512 536 122 4 Zagłoba 579 469 524 119 5 Zenia 449 321 385 88 Wzorzec dt z ha 494 369 432 x 1 Gustaw 453 293 373 86 2 Jelly 446 348 397 92 3 Syrena 556 476 516 120 7 Zagłoba 574 433 504 117 8 Zenia 438 297 368 85 Wzorzec dt z ha 13,1 14,2 13,7 x 60,2 1 Gustaw 15,9 17,6 16,8 153 64,7 2 Jelly 13,3 12,9 13,1 119 53,0 3 Syrena 13,1 15,2 14,2 129 75,6 7 Zagłoba 10,9 11,0 11,0 100 57,4 8 Zenia 12,2 14,3 13,3 121 50,4
Plon handlowy Plon ogólny Srednia 2011 Marianowo 2011 2012 Tabela 60. Plon ziemniaków skrobiowych badanych w 2011 i 2012 roku. (dt. z ha). 2012 Wzorzec dt z ha 502 419 429 424 x 463 1 Adam 343 295 369 332 78 338 2 Glada 398 358 446 402 95 400 3 Jubilat 451 378 365 372 88 412 4 Pasat 545 368 362 365 86 455 5 Zuzanna 491 409 381 395 93 443 6 Bosman 436 366 371 369 87 403 7 Danuta 479 355 417 98 209 8 Hinga 516 451 515 483 114 500 9 Inwestor 461 380 448 414 98 438 10 Kuras 636 563 567 565 133 601 11 Pokusa 612 568 544 556 131 584 Wzorzec dt z ha 482 407 400 403 x 443 1 Adam 323 265 310 288 71 306 2 Glada 376 343 425 384 95 380 3 Jubilat 433 374 350 362 90 398 4 Pasat 523 356 339 348 86 436 5 Zuzanna 471 397 365 381 95 426 6 Bosman 429 363 361 362 90 396 7 Danuta 461 319 390 97 195 8 Hinga 501 441 474 457 113 479 9 Inwestor 434 367 402 384 95 409 10 Kuras 611 551 544 548 136 580 11 Pokusa 584 554 509 531 132 558
Zawartość skrobi Plon skrobi Srednia 2011 Marianowo 2011 2012 Tabela 61. Plon i zawartość skrobi ziemniaków skrobiowych badanych w 2011 i 2012 r. (dt. z ha i %). 2012 Wzorzec dt z ha 98,5 79,7 87,6 83,6 x 91,1 1 Adam 57,0 49,2 69,7 59,5 71 58,3 2 Glada 78,5 67,6 86,5 77,1 92 77,8 3 Jubilat 83,3 68,7 79,3 74,0 88 78,7 4 Pasat 95,8 66,6 65,4 66,0 79 80,9 5 Zuzanna 87,2 79,7 75,0 77,4 92 82,3 6 Bosman 84,8 70,2 70,2 70,2 84 77,5 7 Danuta x 96,8 71,3 84,1 100 x 8 Hinga 114,7 90,6 118,5 104,6 125 109,7 9 Inwestor 93,6 71,4 95,3 83,4 100 88,5 10 Kuras 125,6 106,9 121,9 114,4 137 120,0 11 Pokusa 104,5 108,5 111,0 109,8 131 107,2 Wzorzec dt z ha 19,7 18,9 20,3 19,6 x 19,7 1 Adam 16,4 16,7 18,9 17,8 91 17,1 2 Glada 19,8 18,9 19,4 19,2 98 19,5 3 Jubilat 18,5 18,2 21,7 20,0 102 19,3 4 Pasat 17,7 18,1 18,1 18,1 92 17,9 5 Zuzanna 17,9 19,5 19,7 19,6 100 18,8 6 Bosman 19,6 19,2 18,9 19,1 97 19,4 7 Danuta x 20,2 20,1 20,2 103 x 8 Hinga 22,1 20,1 23,0 21,6 110 21,9 9 Inwestor 20,3 18,8 21,3 20,1 102 20,2 10 Kuras 19,8 19,0 21,5 20,3 103 20,1 11 Pokusa 17,2 19,1 20,4 19,8 101 18,5