JAK ZACIEKAWIĆ UCZNIA TEMATEM PREZYDENCJI? KaŜdy projekt jest doskonałym sposobem zwiększenia motywacji uczniów do uczenia się. Samodzielność w podejmowaniu decyzji, świadomość szczególnej roli i wagi zadań do wykonania, moŝliwość decydowania o sposobie jego realizacji powodują, Ŝe właściwie nie trzeba ich zachęcać do pracy. Najlepsze rezultaty osiąga się jednak wówczas, gdy zarówno nauczyciel, jak i uczniowie są przekonani o wartości i uŝyteczności gromadzonej wiedzy i nabywanych (bądź doskonalonych) umiejętności. Dlatego kluczowe jest zainteresowanie uczniów proponowaną tematyką oraz wskazanie korzyści, jakie uczniowie odniosą angaŝując się w proponowane działania. Często zakres tematyczny projektu wynika z potrzeb określonych przez samych uczniów to oni wskazują problem, którego rozwiązaniem chcą się zająć, opowiadają o swoich zainteresowaniach czy pasjach, które chcieliby rozwijać itp. Projekt moŝe teŝ stanowić uzupełnienie, wsparcie lub wręcz realizację wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego danego przedmiotu (jednego lub kilku), moŝe teŝ być elementem programu wychowawczego szkoły. W programie Młodzi Aktywiści Prezydencji zakres tematyczny jest niejako narzucony wszystkie realizowane przez uczniów projekty będą w jakimś stopniu dotyczyły Unii Europejskiej. Do decyzji nauczyciela naleŝy jednak uszczegółowienie tego zakresu tematycznego i przedstawienie go uczniom w taki sposób, by chcieli pogłębiać swoją wiedzę samodzielnie, realizując działania projektowe. Sposób wprowadzenia uczniów w tematykę zawsze będzie zaleŝał od poziomu i moŝliwości uczniów, z którymi realizowany będzie projekt. Oczywiste jest, Ŝe wieloletni członkowie klubów europejskich mają wiekszą wiedzę i doświadczenie w działaniach o tematyce europejskiej, niŝ np. uczniowie I klasy gimnazjum. WaŜne jest, by we wprowadzeniu wykorzystać atrakcyjne narzędzia, propozycje ćwiczeń, tematy do dyskusji a takŝe nawiązywać do wiedzy i umiejętności, które uczniowie juŝ zdobyli (np. na wcześniejszych zajęciach czy na poprzednim etapie edukacyjnym). Sprawdzonym pomysłem jest teŝ rozmowa z nimi o ich własnych doświadczeniach. Dzięki dobrze zaplanowanemu wprowadzeniu moŝna sprawdzić, jakie zagadnienia i działania mogą być dla uczniów najbardziej interesujące. Centrum Edukacji Obywatelskiej Projekt edukacyjny Materiały dla nauczycieli Strona 1
W zaleŝności od tego, jaki zakres tematyczny zostanie przez nauczyciela wybrany, moŝna: przeprowadzić lekcję (zgodnie z programem nauczania) lub proste ćwiczenie pokazujące temat, obejrzeć film poświęcony wybranym zagadnieniom lub prezentujący określony problem, zorganizować wycieczkę do wybranej instytucji, przeprowadzić terenową wyprawę po okolicy, wspólnie obejrzeć lokalne wydania gazet lub stronę internetową miejscowości, przeprowadzić minisondaŝ wśród uczniów szkoły lub rodziców i wspólnie przyjrzeć się jego wynikom, skorzystac z licznych interaktywnych materiałów edukacyjnych zamieszczanych na stronach poświęconych tematyce europejskiej itp. Oto kilka propozycje róŝnych aktywności, materiałów i narzędzi, które moŝna wykorzystać do wprowadzenia uczniów w tematyke proponowaną w programie Młodzi Aktywiści Prezydencji ). Przykład 1 Wspołpraca ze Wschodem czy bezpieczeństwo ekologiczne? Co waŝniejsze? O priorytetach polskiej Prezydencji Przedstaw uczniom przykłady inicjatyw podejmowanych na forum europejskim przez polskie władze (rząd lub prezydent), związanych ze współpracą z naszymi wschodnimi partnerami (relacja Polska - Białoruś, Polska Gruzja, Polska -Rosja, Polska-Ukraina). Zapytaj ich, dlaczego kwestie relacji między naszymi wschodnimi sąsiadami a Unią Europejską tak Ŝywo obchodzą nasz kraj. Po dyskusji, zapytaj, czy - jako kraj przewodniczący Radzie UE powinniśmy aktywnie występować w sprawach regulowania sytuacji wschodnich partenerów Polski (nie będących członkami Unii). To ćwiczenie moŝe być wprowadzeniem do projektu, którego celem jest poznanie i zrozumienie priorytetów polskiej Prezydencji. Centrum Edukacji Obywatelskiej Projekt edukacyjny Materiały dla nauczycieli Strona 2
Przykład 2 Polska Prezydencja szansą na aktywizowanie obywateli Polska Prezydencja wypada w drugiej połowie roku, który ogłoszony został Europejskim Rokiem Wolontariatu. PokaŜ uczniom film ilustrujący społeczne zaangaŝowanie na rzecz innych (moŝesz wykorzystać zamieszczony na stronie http://www.wolontariat.org.pl/strona.php?p=1316 film promujący akcję Centrum Wolontariatu Pomaganie wzmacnia z udziałem Pudzianowskiego) lub opowiedzieć o programie CEO Poczytaj mi przyjacielu (http://www.ceo.org.pl/portal/poczytaj_mi_przyjacielu), w którym młodzieŝ czyta młodszym kolegom i koleŝankom ksiąŝki, umoŝliwając im tym samym poŝyteczne spędzanie wolnego czasu, promując czytelnictwo itp. Zapytaj uczniów, jak mogliby włączyć się w roku polskiej Prezydencji w działania promujące wśród swoich kolegów wolnotariat. A moŝe sami zaangaŝują się w działania na rzecz innych? Takie wprowadzenie mogłoby zainicjować projekt niekoniecznie wprost związany z Prezydencją, ale odpowiadający na jej podstawowe wyzwania. Skorzystaj z naszej bazy projektów Poczytaj mi przyjacielu (www.ceo.org.pl/poczytaj), przeczytaj wywiad z dr Jackiem Kucharczykiem na temat wolontariatu (link na naszej stronie). Przykład 3 Trio Prezydencji Polska, Dania i Cypr Zaproponuj uczniom stworzenie mapy mentalnej trzech państw: Polski, Danii i Cypru. Poproś ich, by dla kaŝdego państwa spróbowali określić po 6 charakterystycznych dla nich cech, skojarzeń, haseł bądź informacji (odpowiadając na pytanie Co nam się kojarzy z tym państwem?). Najprostsze bedzie stworzenie mapy manetalnej Polski. Kolejne mogą juŝ uczniom sprawić kłopot. To proste ćwiczenie moŝe być inspiracją do realizacji projektu na temat znaczenia współpracy pomiędzy państwami Trio oraz działań promujących niezbyt znane kraje. Centrum Edukacji Obywatelskiej Projekt edukacyjny Materiały dla nauczycieli Strona 3
Przykład 4 Co to jest Trio Prezydencji? Młodszym uczniom moŝesz zaproponować wykreślankę Detektyw literek 1. Wcześniej wyjaśnij im, Ŝe Prezydencja to kierowanie przez państwo członkowskie pracą Rady Unii Europejskiej. Kraje wymieniają się tym zadaniem. KaŜdy sprawuje swoją misję przez sześć miesięcy. Dla ułatwienia zadania kaŝde państwo ma do pomocy jeszcze dwa kraje, z którymi tworzy trio (trio=3) Prezydencji. Polskę w jej pracy będą wspierały Dania i Cypr. Kiedy nasz kraj skończy sześciomiesięczne przewodnictwo w Radzie, to zastąpią go kolejno właśnie te państwa. Nastepnie poproś uczniów, by odszukali nazwy trzech państw sprawujących obecnie (rok 2010 i pierwsza połowa 2011 roku) trio Prezydencji w Radzie UE. C F H P O L H K M C H P Ń Z H I S Z P A N I A K D F J K Z B A Ł K P I C L O H Y Ź K A B L Ć O T X I N S T N K E K Q Z K Q K O L P I O L F W B G A O R T A M S G S P A D P R Z E J A Y I T M Ł R O Ś C I E N P A U A K I L O N D E D I L Z H P J J G O D Z F Ń C Ź L I Ł M L K W Ę G R Y P O C Q Ę N K L K T Q L O T A F H K S T O P R Ś D Ń O L To proste ćwiczenie moŝe być inspiracją do realizacji projektu na temat znaczenia współpracy pomiędzy państwami Trio. 1 Ćwiczenie Detektyw literek zostało opracowane przez p. Kingę Gawinkowską i opublikowane w Pakiecie edukacyjnym o Prezydencji opracowanym przez RCIE w Poznaniu (www.rcie.poznan.pl) Centrum Edukacji Obywatelskiej Projekt edukacyjny Materiały dla nauczycieli Strona 4
Przykład 5 Rada Europy, Rada Europejska czy Rada Unii Europejskiej? Przygotuj krótkie informacje na temat trzech europejskich instytucji: Rady Europejskiej, Rady Unii Europejskiej, Rady Europy. Wśród informacji mogą się pojawić charakterystyczne logotypy, zdjęcia siedzib, nazwy podejmowanych inicjatyw itp. Następnie potnij te informacje na kawałki (np. zgodnie z akapitami lub tak, by na kaŝdej kartce było jedno zdanie) i poproś uczniów, by spróbowali złoŝyć na nowo opisy trzech instytucji. Z pewnością uczniowie popełnią błędy, wymieszają informacje. Będzie to dobry początek projektu, w którym uczniowie nauczą sie odróŝniać te trzy, róŝne przecieŝ instytucje. Przykład 6 Co daje nam zjednoczona Europa? 50 ścieŝek w kierunku największych sukcesów Europy Zaproponuj uczniom wirtualną wędrówkę pięćdziesięcioma ścieŝkami europejskiej strategii. Na stronie uczniowie bedą mogli poznać 50 ścieŝek do największych sukcesów Unii Europejskiej. Być moŝe jedna z nich przykuje ich uwagę i o tym bedzie ich projekt! Europejska telewizja bez granic, Europa w stałym kontakcie czy promocja europejskiego filmu mogą zainteresować nawet tych, którym temt Unii wydaje się potwornie nudny. Źródło: portal Europa www.europa.eu Przykład 7 Odkryjmy Europę Zaproponuj uczniom interaktywną - indywidualną lub zespołową - grę w odkrywanie Europy. Na stronie http://europa.eu/success50/index_pl.htm uczniowie - w pięcioosobowych zespołach - mogą odbyć wirtualną podróŝ po naszym kontynencie. Miejsce, w którym najbardziej się im sposoba, albo o którym najmniej będą wiedzieli moŝe stać się inspiracją do ich projektu. Źródło: portal Europa www.europa.eu Centrum Edukacji Obywatelskiej Projekt edukacyjny Materiały dla nauczycieli Strona 5
Przykład 8 Unijne origami - przegląd osiągnięć Unii Europejskiej Zapytaj uczniów, co ich zdaniem zrobiła w ciągu ostatniego roku Unia dla nich samych, dla ich rodziców. Wcześniej moŝesz ich poprosić, by o to samo zapytali swoich rodziców. Odpowiedzi uczniów zapisz na tablicy. Krótko je omów, a nastepnie przedstaw uczniom 10 ilustracji figurek origami, z których kaŝda ilustruje jedno z działań unijnych, wpływajacych w istotny sposób na Ŝycie kaŝdego i kaŝdej z nas. To, które pojawiało sie najcześciej wśród uczniowskich odpowiedzi moŝesz wykorzystać jako temat waszego projektu (moŝe bedzie wśród nich ochrona obywateli europejskich przed skutkami światowego kryzysu? moŝe ochrona praw podróznych? moŝe walka ze zmianą klimatu itp.) Na stronie http://europa.eu/success50/index_pl.htm znajdziesz nie tylko ilustracje takich właśnie działań Unii, ale takŝe krótkie opisy i filmy na ten temat. PokaŜ jeden z filmików uczniom (moŝe to być ten, który dotyczy najbardziej popularnej odpowiedzi z poczatku ćwiczenia). Przykład 9 Na tropie Unii w naszej gminie... Wybierz się z uczniami na terenową wycieczkę po okolicy. Zaopatrzcie się w aparaty, długopisy, notatniki oraz szkic/plan waszej miejscowości. Wspólnie znajdźcie (sfotografujcie, wynotujcie i zaznaczcie na planie miejscowości) wszystkie ślady Unii (mogą to być namacalne dowody: flaga UE, tablica z informacją o tym, Ŝe coś jest finansowane ze środków Unii, budynek, który powstał w ramach projektu unijnego, ale teŝ inne przejawy obecności UE w Waszej miejscowości). To ćwiczenie moŝe być punktem wyjścia do wielu róŝnych projektów uczniowie mogą potem zorganizować grę terenową Na tropie UE..., stworzyć mapę przemian w swojej miejscowości, przygotować wystawę zdjęć itp. Centrum Edukacji Obywatelskiej Projekt edukacyjny Materiały dla nauczycieli Strona 6
Przykład 10 Co wiem, czego nie wiem, a co powinienem/powinnam wiedzieć o Prezydencji? Poproś uczniów, by zapytali w domu rodzciów, dziadków, starsze rodzeństwo, co wiedzą na temat Prezydencji. KaŜdy uczeń powinien zadać bliskim te same pytania. Na kolejnym spotkaniu spróbujcie zebrać wnioski i je przeanalizować. Co juŝ wiedzą nasi bliscy na temat Prezydencji? Czego jeszcze nie wiedzą, a chcieliby się dowiedzieć? Taka minisonda wśród rodziców moŝe być dobrym punktem wyjścia do zaplanowania projektu edukacyjno-informacyjnego na temat Prezydencji Polski w II połowie 2011 roku. To tylko kilka propozycji ciekawych wprowadzeń w tematykę Prezydencji. Zachęcamy zarówno do korzystania z przedstawionych ćwiczeń, jak i do wymyślania własnych (te chętnie zamieścimy na naszych stronach prosimy o nadsyłanie ich na adres prezydencja@ceo.org.pl). Ponadto na stronie programu Młodzi Aktywiści Prezydencji zamieściliśmy wiele innych materiałów (bądź linków do nich), z których warto korzystać i podczas wprowadzania uczniów w tematykę, i podczas gromadzenia informacji przez uczniów (zakładka Materiały pomocnicze ). Centrum Edukacji Obywatelskiej Projekt edukacyjny Materiały dla nauczycieli Strona 7