Arkusz kalkulacyjny. mgr inż. Adam Bielański Wydział Prawa i Administracji UJ, Pracownia Komputerowa

Arkusz kalkulacyjny mgr inż. Adam Bielański Wydział Prawa i Administracji UJ, Pracownia Komputerowa

Arkusz kalkulacyjny to program komputerowy przedstawiający dane, głównie liczbowe, w postaci zestawu dużych tabel dwuwymiarowych, pozwalający na automatyczną obróbkę tych danych oraz na prezentację ich w różny sposób. Popularny program stosowany w księgowości oraz w biurze. Te dwuwymiarowe tabele również nazywane są arkuszami. Najważniejszym narzędziem arkusza kalkulacyjnego są funkcje (matematyczne, statystyczne, daty i czasu, finansowe, bazodanowe, logiczne), za pomocą których wprowadzone do arkusza dane są automatycznie przetwarzane. Możliwe jest także tworzenie różnego rodzaju symulacji. Za pomocą arkusza kalkulacyjnego można także przedstawiać graficznie dane, prezentując je w postaci wykresów (kolumnowych, słupkowych, kołowych, liniowych, warstwowych itd.), które pozwalają łatwiej zorientować się we wzajemnych zależnościach i tendencjach.

Arkusz (dwuwymiarowa tabela) Arkusze składają się z komórek tworzących pionowe kolumny i poziome wiersze. Kolumny oznaczane są kolejnymi literami alfabetu łacińskiego, lub kombinacjami tych liter: A, B, C,...Z, AA, AB, AC...AZ, BA, BB,... Wiersze oznaczane są kolejnymi liczbami całkowitymi od 1 Arkusze Excela do wersji 2007 mają 256 kolumn i 65 536 wierszy. Arkusz programu Excel 2010 ma 16384 kolumny i 1 048 576 wierszy, czyli 17 179 869 184 komórki.

Komórki arkusza Adresem komórki jest kolumna i wiersz, w których leży komórka, np..: B2, AB173. Do komórek można wpisywać TYLKO JEDEN z rodzajów zawartości: Tekst Wartości (liczby, daty itd.) Formuły obliczeniowe Wpisanie do komórki wartości liczbowej i tekstu spowoduje, że cała zawartość będzie traktowana jako tekst. Taka komórka nie będzie mogła występować jako argument w operacjach arytmetycznych. Zawartość komórki rozpoznana jako liczba domyślnie wyrównywana jest do prawej strony, zawartość tekstowa do lewej.

Obliczenia w arkuszu Arkusz NIE JEST NOTATNIKIEM DO ZAPISYWANIA OBLICZEŃ ROBIONYCH W PAMIĘCI. Jeśli wykonywane są obliczenia na wartościach zawartych w komórkach arkusza w formułach obliczeniowych występują adresy tych komórek, a nie wartości stanowiące ich zawartość!

Kopiowanie wzorów obliczeniowych adresy względne i bezwzględne Komórka C2 zawiera formułę = LICZBA.CAŁK(B2/C1). Po skopiowaniu tego wzoru do komórki B3 otrzymamy =LICZBA.CAŁK(B3/C2), a powinno być =LICZBA.CAŁK(B3/C1). Aby poprawnie kopiować zawartość komórki B2, trzeba zablokować przed zmianami adres C1, zastępując adres względny C1, adresem bezwzględnym $C$1

Typy danych - Stałe liczbowe Stałe liczbowe mają postać zależną od wyboru jednego ze zdefiniowanych sposobów formatowania. Najczęściej występują liczby w zapisie dziesiętnym (cyfry 0-9, ew. separator dziesiętny KONIECZNIE przecinek, a NIE kropka. Taka liczba może być poprzedzona znakiem + lub. Liczba NIE MOŻE ZAWIERAC WEWNĄTRZ SPACJI! Format naukowy liczby stosowany jest do zapisywania bardzo dużych i bardzo małych liczb. I tak liczbę 267 000 000 000 000 = 2,67 10 14 w Excelu zapiszemy jako 2,67E14. Liczba całkowita może być wyświetlana jako data wtedy obowiązuje konwencja 1 to 1 stycznia 1900, 2 to 2 stycznia 1900 i kolejne liczby to kolejne daty z kalendarza. Gdy szerokość komórki jest za mała do wyświetlenia liczby, w komórce widać znaki ########.

Typy danych stałe logiczne Są tylko dwie polskiej wersji programu PRAWDA i FAŁSZ. Można je pisać dużymi lub małymi literami. Podobnie jak przy liczbach, w przypadku za wąskiej komórki wyświetlany jest ciąg znaków ######

Typy danych tekstowe (literały) Excel sam rozpoznaję zawartość tekstową i prezentuje ją wyrównaną do lewej strony. Jeśli pierwszym znakiem jest apostrof to cała komórka, niezależnie od zawartości, traktowana jest, jako tekst, przy czym apostrof nie wchodzi w skład tekstu jest tylko znakiem formatującym.

Typy danych formuły Wszystkie formuły obliczeniowe rozpoczynają się od znaku równości =. W treści formuły mogą wystąpić: stałe: liczbowe, logiczne, tekstowe, tablicowe adresy komórek lub zakresów (obszarów), np..: A3:B7 nazwy stałych, komórek, zakresów lub innych formuł operatory działań wywołania funkcji nawiasu okrągłe mogę być zagnieżdżane, wielokrotnie otwierane i zamykane. UWAGA: Stałe tekstowe we formułach MUSZĄ BYĆ ujęte w cudzysłów, np.: tekst. Nie wolno tu używać dwóch apostrofów zamiast pojedynczego cudzyłówu. Adresy można wprowadzać z klawiatury, lecz wygodniej kliknąć myszką odpowiednią komórkę.

Operatory działań : dwukropek) Operator zakresu. Zapis A1:B3 oznacza zakres komórek od A1 do B3 czyli A1, A2,A3, B1, B2, B3 - odejmowanie + dodawanie % Dzieli argument po lewej stronie przez 100 * mnożenie / dzielenie ^ potęgowanie

Operatory działań (c.d.) = relacja równości - zwraca wartość PRAWDA gdy wyrażenia po obu stronach znaku równości są równe, w przeciwnym razie FAŁSZ > większy niż < mniejszy niż <= mniejszy lub równy >= większy lub równy <> nie równy (różny) & złączenie tekstów

niektóre funkcje logiczne JEŻELI(warunek;wartość_gdy_prawda; wartość_gdy_fałsz) LUB(wart.logiczna1; wart.logiczna2;...) ORAZ(wart.logiczna1; wart.logiczna2;...) sprawdza, czy warunek jest spełniony i zwraca jedną wartość gdy prawda, drugą gdy fałsz Zwraca wartość FAŁSZ, gdy wszystkie argumenty mają wartość FAŁSZ, w przeciwnym razie zwraca wartość PRAWDA Zwraca wartość PRAWDA, gdy wszystkie argumenty mają wartość PRAWDA, w przeciwnym razie zwraca wartość FAŁSZ Funkcje ORAZ i LUB mogą występować jako warunek w funkcji JEŻELI.

niektóre funkcje matematyczne LICZBA.CAŁK(liczba) SUMA(komórka1;komórka2;...) SUMA(zakres_komórek) SUMA.JEŻELI(zakres;kryterium;suma_za kres) ZAOKR(liczba;ilość_miejsc_dziesietnych) Obcina liczbę do całkowitej, usuwając część dziesiętną lub ulamkową Dodaje wszystkie liczby w zakresie komórek Sumuje komórki z zakresu suma_zakres, z wierszy, w których komórki zawarte w zakres spełniają podane kryterium Zaokrągla liczbę do wskazanej ilości miejsc dziesiętnych

niektóre funkcje statystyczne LICZ.JEŻELI(zakres;kryteria) SUMA(komórka1:komórka2) MAX(liczba1;liczba2;...) MAX(zakres_komórek) ŚREDNIA(komórka1;komórka2;...) ŚREDNIA(zakres_komórek) Oblicza ilość komórek spełniających podane kryteria Zwraca największą wartość ze zbioru wartości ignorując wart. logiczne i tekst Oblicza średnią arytmetyczną podanych argumentów

niektóre funkcje informacyjne CZY.BŁĄD(wartość) CZY.LICZBA(wartość) CZY.NIEPARZYSTE(liczba) CZY.PARZYSTE(liczba) CZY.PUSTA(wartość) CZY.TEKST(wartość) sprawdza, czy wartość jest błędem i zwraca wartość PRAWDA lub FAŁSZ sprawdza, czy wartość jest liczbą i zwraca wartość PRAWDA lub FAŁSZ sprawdza, czy wartość jest nieparzysta i zwraca wartość PRAWDA lub FAŁSZ sprawdza, czy wartość jest parzysta i zwraca wartość PRAWDA lub FAŁSZ sprawdza, czy odwołanie następuje do pustej komórki i zwraca wartość PRAWDA lub FAŁSZ sprawdza, czy wartość to tekst i zwraca wartość PRAWDA lub FAŁSZ Funkcje te mogą występować jako warunek w funkcji JEŻELI.

niektóre funkcje wyszukiwania i adresu WYSZUKAJ.PIONOWO (szukana_wartość;tablica; nr_kolumny;zakres) WYSZUKAJ.POZIOMO (szukana_wartość;tablica; nr_wiersza;zakres) INDEKS(tablica;nr_wiersza; nr_kolumny Wyszukuje wartość w pierwszej kolumnie tablicy i zwraca wartość z tego samego wiersza, ze wskazanej kolumny Wyszukuje wartość w górnej kolumnie tablicy i zwraca wartość z tej samej kolumny, ze wskazanego wiersza Zwraca wartość znajdującą się na przecięciu wiersza i kolumny tablicy

funkcje tekstowe działania na tekstach Złącz.teksty(tekst1;tekst2;...) FRAGMENT.TEKSTU(tekst;po zycja;ilość_znaków) łączy teksty wybiera wskazane znaki z tekstu. Wynikiem tej funkcji jest komórka typu tekst, co wymaga niekiedy przekształcenia na liczbę funkcją WARTOŚĆ(tekst) WARTOŚĆ(tekst) przekształca tekst reprezentujący liczbę na liczbę DŁ(tekst) zwraca liczbę znaków w ciągu znaków