Wykaz skrótów... Wprowadzenie... XVII Wykaz autorów... Rozdział I. Zasady oskładkowania i opodatkowania wynagrodzeń... 1 1. Definicja przychodu ze stosunku pracy... 1 2. Nieodpłatne świadczenia i świadczenia w naturze... 2 3. W którym momencie powstaje przychód?... 3 4. Zaliczka na poczet wynagrodzenia a przychód pracownika... 5 5. Przychody korzystające ze zwolnienia z opodatkowania i oskładkowania... 6 6. Stawki procentowe niezbędne do obliczania wynagrodzenia pracownika... 16 7. Podstawy prawne regulujące obliczanie wynagrodzenia... 18 8. Obliczanie kwoty netto wynagrodzenia pracownika... 21 9. Sposób kalkulacji wynagrodzeń... 25 10. Obliczanie kwoty netto niskiego wynagrodzenia pracownika składka zdrowotna obniżona do wysokości zaliczki... 29 Rozdział II. Ustalanie wynagrodzenia za część miesiąca... 33 1. Zmniejszanie wynagrodzenia za czas choroby pracownika... 34 2. Zmniejszanie wynagrodzenia za czas innej nieobecności pracownika lub rozpoczęcia/zakończenia umowy w trakcie miesiąca... 39 3. Zmniejszanie wynagrodzenia za czas choroby i innych nieobecności... 44 4. Zmniejszanie wynagrodzenia niepełnoetatowca... 48 5. Wynagrodzenie za jeden dzień pracy w razie choroby przez pozostałe 30 dni... 50 6. Wynagrodzenie, gdy pracownik nie przepracował żadnego dnia... 51 7. Zmniejszanie wynagrodzenia w przypadku otrzymywania dodatkowych składników... 52 8. Zmniejszanie wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca w przypadku choroby i zmiany stawki uposażenia w trakcie miesiąca... 54 9. Ustalanie wysokości wynagrodzenia w sytuacji, gdy pracownik z powodu choroby przepracował tylko część miesiąca, ale jednocześnie wypracował obowiązujący go w tym miesiącu pełny wymiar czasu pracy... 56 10. Zmniejszanie wynagrodzenia pracownika młodocianego... 56 XIII XIX V
11. Wartość ujemna wynagrodzenia w przypadku choroby pracownika i zakończenia zatrudnienia w trakcie miesiąca... 58 Rozdział III. Minimalne wynagrodzenie i coroczne konsekwencje jego wzrostu... 61 1. Składniki pensji wliczane do kwoty minimalnego wynagrodzenia... 62 2. Wliczanie okresów działalności zawodowej do okresu uprawniającego do otrzymywania co najmniej minimalnego wynagrodzenia... 66 3. Informacja dla pracownika o wzroście minimalnej pensji... 67 4. Wynagrodzenie za grudzień płatne w styczniu... 69 5. Minimalna podstawa zasiłku chorobowego po zmianie minimalnej pensji... 70 6. Dopełnianie pensji do wynagrodzenia minimalnego przy stawce miesięcznej... 72 7. Dopełnienie pensji do wynagrodzenia minimalnego przy stawce godzinowej... 77 8. Możliwość dokonywania potrąceń z minimalnego wynagrodzenia za pracę... 82 9. Konsekwencje corocznego wzrostu minimalnej pensji... 85 Rozdział IV. Nowy termin wypłaty wynagrodzenia. Jaką procedurę zastosować?... 89 1. Wpływ zmiany regulaminu wynagradzania w zakresie terminu wypłaty na indywidualne umowy... 90 2. Informowanie pracownika o zmianie... 93 3. Zmiana terminu wypłaty a składki ZUS... 94 4. Zmiana terminu wypłaty a ulga podatkowa, koszty uzyskania przychodów i PIT... 95 5. Zmiana terminu wypłaty a podstawa świadczeń chorobowych... 97 Rozdział V. Wynagrodzenie urlopowe i ekwiwalent w sytuacjach nietypowych... 99 1. Składniki wyłączone z podstawy wymiaru wątpliwości praktyczne... 101 2. Stałe miesięczne wynagrodzenie w podstawie wynagrodzenia urlopowego... 102 3. Składniki zmienne w podstawie wynagrodzenia urlopowego... 103 4. Składniki zmienne w podstawie wynagrodzenia urlopowego przy równoważnym systemie czasu pracy... 109 5. Składniki za okresy dłuższe niż miesiąc w podstawie wymiaru... 110 6. Składniki nieregularne w podstawie wymiaru... 111 7. Normalne wynagrodzenie i dodatki za nadgodziny w podstawie wymiaru urlopu... 111 8. Zasady obliczania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy... 112 9. Składniki w stałej stawce miesięcznej w podstawie ekwiwalentu... 114 10. Składniki zmienne za okresy nie dłuższe niż miesiąc w podstawie ekwiwalentu... 116 11. Składniki za okresy dłuższe niż miesiąc w podstawie ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy... 119 12. Współczynnik do obliczania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy... 122 13. Obliczanie ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy niepełnoetatowca... 124 14. Obliczanie ekwiwalentu za urlop pracownika niepełnosprawnego, wobec którego ma zastosowanie skrócona norma czasu pracy... 126 15. Wynagrodzenie urlopowe, gdy w okresie przyjmowanym do podstawy pracownik był nieobecny w pracy... 127 16. Wynagrodzenie urlopowe w przypadku długiej nieobecności poprzedzającej urlop lub wypłatę ekwiwalentu... 128 17. Napiwki w podstawie urlopowej... 130 VI
18 Ustalenie podstawy ekwiwalentu urlopowego w przypadku niewypłacania pracownikowi należnych mu zmiennych składników wynagrodzenia... 132 19. Wyrównanie podstawy urlopowej po wypłacie zaległej pensji... 134 20. Wyrównanie podstawy urlopowej po podwyżce pensji... 135 21. Podstawa wynagrodzenia urlopowego ponownie zatrudnionego pracownika... 137 22. Termin wypłaty wynagrodzenia urlopowego i ekwiwalentu za urlop... 138 Rozdział VI. Rozliczanie godzin nadliczbowych w sytuacjach nietypowych... 141 1. Obliczanie normalnego wynagrodzenia... 141 2. Normalne wynagrodzenie a premie wynikowe... 143 3. Dodatki za pracę nadliczbową... 144 4. Rozliczanie godzin nadliczbowych (nadgodzin) z tytułu pracy w harmonogramowo wolną sobotę... 148 5. Odbiór czasu wolnego za nadgodziny w innym miesiącu... 150 6. Kiedy pracodawca jest zwolniony z obowiązku zapłaty za godziny nadliczbowe?... 151 7. Praca nadliczbowa podczas podróży służbowej... 154 8. Wynagrodzenie za nadgodziny kierownika za pracę wykonywaną w razie konieczności... 156 9. Wynagrodzenie za nadgodziny w przypadku zostawania w biurze po godzinach... 158 10. Wynagrodzenie za nadgodziny niepełnoetatowca... 159 11. Ryczałt za godziny nadliczbowe... 161 Rozdział VII. Wynagrodzenie za pracę w niedziele i święta... 167 1. Zasady udzielania dnia wolnego za święto... 168 2. Wynagrodzenie i dodatek za pracę w niedzielę i święto... 169 3. Dwa dodatki wątpliwości interpretacyjne... 170 Rozdział VIII. Wynagrodzenie za czas zwolnienia od obowiązku świadczenia pracy... 173 Rozdział IX. Premia a nagroda... 179 1. Charakter prawny dobrowolnych świadczeń wypłacanych przy rozwiązaniu stosunku pracy oraz ich opodatkowanie i oskładkowanie... 179 2. Nagrody i premie w podstawie wymiaru składek i podatku... 182 3. Nagrody i premie w podstawie zasiłku... 182 4. Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych w podstawie zasiłku... 188 Rozdział X. Rozliczanie pracy w nocy... 191 1. Obliczanie wynagrodzenia za pracę w nocy... 191 2. Pracownik pracujący w nocy... 195 3. Ryczałt za pracę w porze nocnej... 195 4. Praca w nocy a zmiana czasu z letniego na zimowy... 197 Rozdział XI. Rozliczanie nietypowych wypłat... 199 1. Napoje i posiłki dla pracowników... 200 2. Finansowanie pracownikom biletów miesięcznych... 203 3. Ufundowanie pracownikom biletów na koncert... 205 4. Szczepienia przeciwko grypie dla pracowników... 206 VII
5. Potrącenia ze świadczeń pozapłacowych... 207 6. Warunki opodatkowania nieodpłatnych świadczeń dla pracowników... 214 7. Wartość pakietu medycznego fundowanego zatrudnionym wciąż z daniną... 215 Rozdział XII. Rozliczanie zwolnień lekarskich pracownika i zleceniobiorcy... 217 1. Pracodawcy uprawnieni do wypłaty świadczeń chorobowych... 218 2. Okres wyczekiwania na prawo do zasiłku... 219 3. Wynagrodzenie chorobowe... 220 4. Wypłata zasiłku chorobowego... 223 5. Choroba przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych... 228 6. Choroba w następnym miesiącu po miesiącu zatrudnienia... 229 7. Choroba w miesiącu zatrudnienia... 229 8. Wyłączenia niepełnych miesięcy... 230 9. Podstawa zasiłku kontynuowana... 232 10. Zmiana wymiaru etatu... 234 11. Dodatkowe składniki wynagrodzenia przysługujące do określonego terminu a podstawa wymiaru zasiłków... 234 12. Dostarczenie zwolnienia lekarskiego po terminie i obniżenie zasiłku o 25%... 237 13. Nowe reguły ustalania podstawy wymiaru zasiłku zleceniobiorców... 240 Rozdział XIII. Dokonywanie potrąceń z wynagrodzeń i zasiłków... 243 1. Dopuszczalność i rodzaje potrąceń... 244 2. Granice dokonywania potrąceń... 246 3. Kwota wolna od potrąceń... 248 4. Ustalanie kwoty wolnej od potrąceń, gdy doszło do zmiany wymiaru czasu pracy w trakcie miesiąca... 254 5. Potrącenie należności stwierdzonych tytułem wykonawczym... 254 6. Potrącenia komornicze z zasiłku chorobowego... 261 7. Zbieg potrąceń z wynagrodzenia: potrącenie komornicze i zaliczka na poczet wynagrodzenia... 266 8. Zajęcie komornicze w przypadku wypłaty pensji za dwa miesiące... 269 9. Egzekucja świadczeń socjalnych wypłacanych pracownikowi... 270 10. Potrącenia za zgodą pracownika... 273 11. Odliczanie wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy... 277 12. Potrącenie nadpłaconego wynagrodzenia... 278 13. Zajęcie komornicze wynagrodzenia z tytułu umowy-zlecenia... 279 14. Limity wiążące przy obowiązkowych potrąceniach z wynagrodzenia za pracę... 280 Rozdział XIV. Przekroczenie progu podatkowego i składek emerytalno-rentowych... 283 1. Graniczna kwota dotyczy składek emerytalnej i rentowej... 284 2. Dwa zakłady pracy i przekroczenie granicy składek... 285 3. Zastosowanie skali w danym zakładzie pracy... 286 4. Preferencyjne zasady opodatkowania... 287 5. Obliczanie dochodu narastająco od początku roku... 288 6. Skala a dochody z umów-zleceń i o dzieło... 291 VIII
Rozdział XV. Akty prawne... 293 1. Ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy... 293 Preambuła... 293 Dział Pierwszy. Przepisy ogólne... 293 Rozdział I. Przepisy wstępne... 293 Rozdział II. Podstawowe zasady prawa pracy... 295 Rozdział IIa. Równe traktowanie w zatrudnieniu... 296 Rozdział IIb. Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy... 298 Rozdział III. (uchylony)... 299 Dział Drugi. Stosunek pracy... 299 Rozdział I. Przepisy ogólne... 299 Rozdział II. Umowa o pracę... 301 Rozdział IIa. Warunki zatrudnienia pracowników skierowanych do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa będącego członkiem Unii Europejskiej... 312 Rozdział IIb. Zatrudnianie pracowników w formie telepracy... 313 Rozdział III. Stosunek pracy na podstawie powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę... 316 Dział Trzeci. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia... 318 Rozdział I. Ustalanie wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą... 318 Rozdział Ia. Wynagrodzenie za pracę... 320 Rozdział II. Ochrona wynagrodzenia za pracę... 321 Rozdział III. Świadczenia przysługujące w okresie czasowej niezdolności do pracy... 323 Rozdział IIIa. Odprawa rentowa lub emerytalna... 324 Rozdział IV. Odprawa pośmiertna... 324 Dział Czwarty. Obowiązki pracodawcy i pracownika... 325 Rozdział I. Obowiązki pracodawcy... 325 Rozdział II. Obowiązki pracownika... 327 Rozdział IIa. Zakaz konkurencji... 327 Rozdział III. Kwalifikacje zawodowe pracowników... 328 Rozdział IV. Regulamin pracy... 330 Rozdział V. Nagrody i wyróżnienia... 331 Rozdział VI. Odpowiedzialność porządkowa pracowników... 331 Dział Piąty. Odpowiedzialność materialna pracowników... 332 Rozdział I. Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy... 332 Rozdział II. Odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi... 334 Dział Szósty. Czas pracy... 334 Rozdział I. Przepisy ogólne... 334 Rozdział II. Normy i ogólny wymiar czasu pracy... 335 Rozdział III. Okresy odpoczynku... 336 Rozdział IV. Systemy i rozkłady czasu pracy... 337 Rozdział V. Praca w godzinach nadliczbowych... 340 IX
Rozdział VI. Praca w porze nocnej... 343 Rozdział VII. Praca w niedziele i święta... 343 Dział Siódmy. Urlopy pracownicze... 345 Rozdział I. Urlopy wypoczynkowe... 345 Rozdział II. Urlopy bezpłatne... 350 Dział Ósmy. Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem... 350 Dział Dziewiąty. Zatrudnianie młodocianych... 359 Rozdział I. Przepisy ogólne... 359 Rozdział II. Zawieranie i rozwiązywanie umów o pracę w celu przygotowania zawodowego... 360 Rozdział III. Dokształcanie... 361 Rozdział IIIa. Zatrudnianie młodocianych w innym celu niż przygotowanie zawodowe... 361 Rozdział IV. Szczególna ochrona zdrowia... 362 Rozdział V. Urlopy wypoczynkowe... 363 Rozdział VI. Rzemieślnicze przygotowanie zawodowe... 363 Dział Dziesiąty. Bezpieczeństwo i higiena pracy... 363 Rozdział I. Podstawowe obowiązki pracodawcy... 363 Rozdział II. Prawa i obowiązki pracownika... 366 Rozdział III. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy... 367 Rozdział IV. Maszyny i inne urządzenia techniczne... 367 Rozdział V. Czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia... 368 Rozdział VI. Profilaktyczna ochrona zdrowia... 371 Rozdział VII. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe... 373 Rozdział VIII. Szkolenie... 375 Rozdział X. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy... 377 Rozdział XI. Konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz komisja bezpieczeństwa i higieny pracy... 378 Rozdział XII. Obowiązki organów sprawujących nadzór nad przedsiębiorstwami lub innymi jednostkami organizacyjnymi państwowymi albo samorządowymi... 379 Rozdział XIII. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące wykonywania prac w różnych gałęziach pracy... 380 Dział Jedenasty. Układy zbiorowe pracy... 380 Rozdział I. Przepisy ogólne... 380 Rozdział II. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy... 385 Rozdział III. Zakładowy układ zbiorowy pracy... 387 Dział Dwunasty. Rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy... 390 Rozdział I. Przepisy ogólne... 390 Rozdział II. Postępowanie pojednawcze... 390 Rozdział III. Sądy pracy... 392 Dział Trzynasty. Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika... 393 (oznaczenie oraz tytuł rozdziału I uchylone).... 393 Rozdział II. (uchylony)... 395 X
Dział Czternasty. Przedawnienie roszczeń... 395 Dział Czternasty A. (uchylony)... 396 Dział Piętnasty. Przepisy końcowe... 397 Odnośnik... 400 2. Ustawa z 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę... 402 3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8.1.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop... 406 4. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15.5.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy... 410 Rozdział 1. Usprawiedliwianie nieobecności w pracy... 410 Rozdział 2. Zwolnienia od pracy... 411 Rozdział 3. Przepisy końcowe... 413 5. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29.5.1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy... 414 6. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe... 418 XI