Informacja z kontroli jakości handlowej i prawidłowości oznakowania mięsa i wyrobów mięsnych, (tj. nie poddanych obróbce termicznej) w tym głównie wołowiny oraz wyrobów luksusowych za I kwartał 2011 r. Kontrolą powyższych zagadnień objęto 16 placówek w tym: - 2 hurtownie, - 9 sklepów sieci handlowych, - 5 sklepów mięsnych -specjalistycznych. W 14 placówkach kontrole przeprowadzono bez zawiadomienia przedsiębiorców o zamiarze ich podjęcia, natomiast w 2 sklepach kontrole podjęto po uprzednim zawiadomieniu przedsiębiorców o zamiarze ich przeprowadzenia. Łącznie zbadano 143 partie mięsa wartości 46935 zł w tym: - 39 partii drobiu w tuszkach i elementach, - 42 partie mięsa wieprzowego w elementach, - 23 partie mięsa wołowego w elementach, - 1 partię chudego mięsa mielonego, - 3 partie mielonej czystej wołowiny, -11 partii mięsa mielonego zawierającego wieprzowinę, - 2 partie mięsa mielonego innego gatunku, - 19 partii mięsa garmażeryjnego, - 3 partie innego mięsa (mięso gulaszowe wieprzowe i wołowe, danie tatarskie). I. Jakość mięsa i wyrobów mięsnych W czasie kontroli do badań laboratoryjnych pobrano próby z 13 partii mięsa łącznej wartości 992 zł tj. z: - 1 partii mielonej czystej wołowiny, - 3 partii mięsa mielonego zawierającego wieprzowinę, - 1 partię mięsa mielonego innego gatunku (drobiowego), - 6 partii mięsa garmażeryjnego, - 2 partii innych mięs. że: W wyniku przeprowadzonych analiz fizyczno-chemicznych stwierdzono, Mięso mielone wołowe á 500g nie odpowiadało wymaganiom Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1162/2009 z dnia 30 listopada 2009r. ustanawiającego środki przejściowe do celów wykonania rozporządzeń (WE) nr 853/2004, (WE) nr 854/2004 oraz (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady, ze względu na zawyżoną zawartość tkanki łącznej (stosunek kolagenu 1/8
do białka) tj. 18±4% zamiast 15% i zawyżoną zawartość tłuszczu tj. 29,1± 1,7% zamiast 20% oraz nie spełniało wymagań zadeklarowanych przez producenta w oznakowaniu wyrobu (zawartości tkanki łącznej - poniżej 15% i zawartość tłuszczu - poniżej 20%). W związku z powyższym wszczęto postępowania administracyjne z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 15.12.2000 r. o Inspekcji Handlowej oraz art. 40a ust.1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Mięso garmażeryjne wieprzowo-wołowe á 450g w porównaniu do wymagań zawartych w oznakowaniu zawierało zawyżoną zawartość tkanki łącznej tj. 24±5% zamiast nie więcej niż 18%. W sprawie niewłaściwej jakości ww. wyrobu wystąpiono z pismem do kontrolowanego lecz do dnia wysłania sprawozdania nie uzyskano odpowiedzi od przedsiębiorcy. Danie tatarskie á 250g wykazało zawyżoną zawartość tłuszczu w porównaniu do wymagań zadeklarowanych przez producenta w jego oznakowaniu tj. 4,1±0,2% zamiast 2,3±0,3%. W stosunku do wprowadzającego do obrotu produkt niewłaściwej jakości handlowej wszczęto postępowanie administracyjne z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 15.12.2000r. o Inspekcji Handlowej oraz z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Pozostałe badane mięsa i wyroby mięsne pod względem cech badanych odpowiadały wymaganiom określonym w ich oznakowaniu oraz w: rozporządzeniu Komisji (WE) Nr 1162/2009 z dnia 30.11.2009r. ustanawiającym środki przejściowe do celów wykonania rozporządzeń (WE) Nr 853/2004, (WE) Nr 854/2004 oraz (WE) Nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady, rozporządzeniu Komisji (WE) Nr 275/2007 z dnia 15 marca 2007r. zmieniającym rozporządzenie nr 1825/2000 określające szczegółowe przepisy stosowania rozporządzenia (WE) nr 1760/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do etykietowania wołowiny i produktów z wołowiny, rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18.09.2008r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych, rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007r. w sprawie znakowania środków spożywczych, ustawie z dnia 7.05.2009r. o towarach paczkowanych. Niezależnie od powyższego w 5 placówkach dokonano oceny organoleptycznej znajdujących się w obrocie 11 partii tuszek i elementów drobiowych wartości 11387, zł w odniesieniu do postanowień rozporządzenia Komisji (WE) Nr 543/2008 z dnia 16 czerwca 2008r. wprowadzającego 2/8
szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do mięsa drobiowego. W wyniku oględzin ustalono, że cechy organoleptyczne badanych elementów mięsa drobiowego spełniały wymogi minimalne w celu zaliczenia ich do klasy A i B oraz dodatkowe kryteria w celu zaliczenia tych elementów do klasy jakości handlowej A zgodnie z tabelą zamieszczoną w art. 8 ww. rozporządzenia. Przy czym elementy ze znaczącymi wadami takimi jak zauważalne plamy krwiste i wystające złamane kości tj. 7 szt. Ćwiartek z kurczaka oraz 3 szt. Podudzi z kurczaka zakwestionowano w 3 jednostkach handlowych W wyniku przeprowadzonej oceny organoleptycznej zakwestionowane elementy mięsa drobiowego (10 szt.) wartości 18 zł przedsiębiorcy wycofali z obrotu i przekazali do zniszczenia. II. Prawidłowość oznakowania mięsa, w tym drobiowego Pod względem prawidłowości oznaczeń handlowych zbadano 143 partie mięsa i wyrobów mięsnych łącznej wartości 46935 zł, w tym 39 partii tuszek i elementów drobiowych wartości 4092 zł. Oceną objęto 105 partii mięsa luzem i w opakowaniach o różnej masie netto wartości 42825 zł oraz 38 partii mięsa paczkowanego wartości 4110 zł. Zakwestionowano oznakowanie łącznie 35 partii mięsa wartości 13941 zł w tym 5 partii mięsa paczkowanego wartości 167 zł, ze względu na: a) brak informacji o klasie jakości handlowej przy 20 partiach tuszek i elementów drobiowych oferowanych do sprzedaży luzem w 3 kontrolowanych placówkach detalicznych b) brak informacji o kraju pochodzenia w miejscu sprzedaży 5 partii mięsa wołowego oferowanego luzem w 2 sklepach branżowych c) zastosowanie nazewnictwa w oznakowaniu drobiu niezgodnego z postanowieniami rozporządzenia Komisji (WE) Nr 543/2008 z dnia 16 czerwca 2008r. wprowadzającego szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (WE) w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do 6 elementów drobiowych d) nieczytelne znaki identyfikacyjne (nadane przez Inspekcję Weterynaryjną) w oznakowaniu partii Mięsa mielonego wieprzowego w opakowaniach o różnej masie netto. Powyższe sprzeczne jest z postanowieniami rozporządzenia (WE) nr 853/2004 ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego. e) użycie w oznakowaniu 2 partii mięsa mielonego niepełnej nazwy f) brak informacji o zawartości tłuszczu oraz stosunku tkanki łącznej do białka mięsa na opakowaniach jednostkowych Mięsa mielonego wieprzowego mrożonego á 250g, 3/8
g) brak określenia poprzedzającego termin przydatności do spożycia należy spożyć do na opakowaniach jednostkowych 3 partii mięsa tj. Mięso garmażeryjne drobiowe á 340g, Mięso garmażeryjne wieprzowo-cielęce á 340g oraz Mięso garmażeryjne wieprzowo-wołowe á 340g III. Przestrzeganie aktualności dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia Aktualność terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości sprawdzano we wszystkich kontrolowanych placówkach, obejmując badaniem 143 partie mięsa i wyrobów mięsnych łącznej wartości 46935zł nie stwierdzając nieprawidłowości w powyższym zakresie. IV. Warunki i sposób przechowywania Warunki i sposób przechowywania mięsa i wyrobów mięsnych zgodne były z przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29.04.2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. U. L. 139 z 30.04.2004 ze zm.) oraz deklaracjami producentów zamieszczonymi na opakowaniach. V. Przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 7 maja 2009r. o towarach paczkowanych Na podstawie badań laboratoryjnych 21 opakowań jednostkowych mięsa mielonego i innych wyrobów mięsnych (13 partii) stwierdzono, że oceniane produkty spełniały wymagania określone w ustawie z dnia 7.05.2009 r. o towarach paczkowanych w zakresie zgodności ilości zadeklarowanej przez producentów w oznakowaniu, z ilością rzeczywistą. VI. Orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych Aktualność orzeczeń lekarskich wydawanych osobom bezpośrednio stykającym się z żywnością do celów sanitarno epidemiologicznych sprawdzano we wszystkich kontrolowanych placówkach, nie stwierdzając nieprawidłowości w powyższym zakresie. VII. Identyfikacja kontrolowanego przedsiębiorcy Kontrolowani przedsiębiorcy posiadali aktualne decyzje dotyczące rejestracji i zatwierdzania zakładów przez organy nadzoru sanitarnego, a określony w nich rodzaj działalności zgodny był ze stanem faktycznym i z wpisem do ewidencji lub rejestru sadowego. 4/8
VIII. Wykorzystanie ustaleń kontrolnych Za stwierdzone wykroczenia z art. 136 2 KW wobec 4 osób zastosowano kary grzywny nałożone w formie mandatów karnych kredytowanych w łącznej kwocie 550 zł. Ponadto w stosunku do kierowników działów 2 placówek zastosowano art. 41 KW w formie ostrzeżenia w związku z naruszeniem art. 136 2 KW. W związku z nieprawidłowościami stwierdzonymi w czasie kontroli tutejszy Inspektorat wystąpił ze stosownymi pismami do: producentów, wnosząc o podanie przyczyn nieprawidłowości w oznakowaniu mięsa i wyrobów mięsnych wprowadzonych do sprzedaży, podmiotów kontrolowanych i jednostek nadrzędnych, którym podlegały kontrolowane placówki, informując o wynikach przeprowadzonych kontroli. Dodatkowo w 3 przypadkach opracowano informacje do Wojewódzkich Inspektoratów Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Wnioski W porównaniu do wyników kontroli przeprowadzonych w II kwartale 2010r. znacząco pogorszyła się jakość handlowa mięsa mielonego i innych wyrobów mięsnych. Badania laboratoryjne wykazały, że 23,1% badanego mięsa nie odpowiadało wymaganiom jakościowym. W roku ubiegłym nie kwestionowano żadnej partii w tym zakresie. Odnotowano natomiast znaczną poprawę w zakresie oznakowania mięsa i wyrobów mięsnych w stosunku do roku ubiegłego. Nadmienia się, że w I kwartale tego roku, z uwagi na nieprawidłowości w oznakowaniu zakwestionowano 24,5 % badanego mięsa, natomiast w roku ubiegłym aż 49% mięsa i jego wyrobów. Z wyjaśnień osób odpowiedzialnych za oznakowanie produktów wprowadzanych do obrotu handlowego wynika, że przyczyną stwierdzonych nieprawidłowości w powyższym zakresie była niedostateczna znajomość obowiązujących przepisów oraz zaniedbania pracowników. W związku z powyższym niezbędne jest kontynuowanie kontroli w zakresie jakości handlowej oraz prawidłowości oznakowania mięsa i wyrobów mięsnych ( tj. nie poddanych obróbce termicznej). WYROBY LUKSUSOWE MIĘSO Jakość i prawidłowość oznakowania mięsa i wyrobów mięsnych luksusowych badano w 4 placówkach, w tym w: - 3 sklepach sieci handlowych, - 1 sklepie branżowym. 5/8
Łącznie zbadano 17 partii mięsa wartości 2598 zł, w tym: - 7 partii drobiu- tuszek i elementów drobiowych (produkty mrożone), - 1 partię wołowiny, - 9 partii innych mięs (8 partii cielęciny i 1 partia królika dzielonego mrożonego), I. Jakość mięsa W wyniku przeprowadzonego rozeznania handlowego ustalono, że mięso i wyroby mięsne zaliczane do segmentu produktów luksusowych, wprowadzane są do obrotu handlowego na terenie województwa lubelskiego sporadycznie, najczęściej na zamówienia konsumentów, bez zapewnienia ze strony przedsiębiorcy o możliwości realizacji zamówienia. W związku z powyższym w czasie kontroli do badań laboratoryjnych pobrano próbkę tylko z 1 partii mięsa ( Królik dzielony produkt głęboko mrożony á 1000g wartości 276 zł), zaliczając ww. produkt do wyrobów luksusowych z względu na wysoką cenę detaliczną. Badania laboratoryjne w zakresie cech organoleptycznych i fizycznochemicznych wykazały właściwą jakość handlową ww. produktu. II. Prawidłowość oznakowania Sprawdzono prawidłowość oznakowania 17 partii mięsa o łącznej wartości 2598 zł, w tym 8 partii cielęciny wartości 1387 zł i 1 partii królika dzielonego wartości 276 zł. Badaniem objęto 11 partii mięsa w opakowaniach jednostkowych wartości 1065 zł, 1 partię mięsa paczkowanego wartości 276 zł oraz 5 partii mięsa oferowanego luzem wartości 1259 zł. Zakwestionowano oznakowanie łącznie 5 partii mięsa luzem wartości 1259 zł. Nieprawidłowości stwierdzono tylko w 1 placówce - sklepie mięsno wędliniarskim, w którym w obrocie handlowym znajdowała się 1 partia mięsa wołowego w elementach (polędwica wołowa) wartości 150 zł, przy której w miejscu sprzedaży brak było informacji dotyczącej kraju pochodzenia mięsa, z którego wyprodukowano ww. element. Ponadto zakwestionowano oznakowanie 4 partii mięsa cielęcego w elementach (udziec b/k, mostek, karkówka, gicz) łącznej wartości 1109 zł, z uwagi na brak informacji w miejscu sprzedaży o wieku cieląt, z których pochodziły ww. elementy, tj. wiek do 8 m-cy - w przypadku cielęciny lub wiek od 8 do 12 m-cy - w przypadku młodej wołowiny. 6/8
W czasie kontroli przy ww. elementach mięsnych uzupełniono brakujące informacje oraz pouczono przedsiębiorcę o przepisach obowiązujących w zakresie znakowania mięsa. III. Przestrzeganie aktualności dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia Aktualność terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości sprawdzano we wszystkich kontrolowanych placówkach, obejmując badaniem 17 partii mięsa o łącznej wartości 2598zł. Nie stwierdzono towarów oferowanych po upływie ich terminów przydatności do spożycia IV. Warunki i sposób przechowywania Sposób i warunki przechowywania mięsa luksusowego zgodne były z deklaracjami producentów zamieszczonymi na opakowaniach oraz przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29.04.2004r w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. U. L. 139 z 30.04.2004 ze zm.). V. Przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 7 maja 2009r. o towarach paczkowanych Badania laboratoryjne prób mięsa ( Królik dzielony produkt głęboko mrożony á 1000g) w zakresie zgodności ilości zadeklarowanej przez producenta na etykiecie z ilością rzeczywistą, nie wykazały nieprawidłowości. Wykorzystanie ustaleń kontrolnych Za stwierdzone wykroczenia z art. 136 2 KW wobec przedsiębiorcy zastosowano karę grzywny nałożoną w formie mandatu karnego kredytowanego kwocie 200 zł. 7/8
Wnioski Kontrolę jakości i prawidłowości oznakowania mięsa i wyrobów mięsnych luksusowych tut. Inspektorat przeprowadził po raz pierwszy, w związku z powyższym wyników bieżących kontroli nie można porównać do wyników z lat ubiegłych. Przeprowadzone kontrole wykazały, że z powodu niewłaściwych oznaczeń handlowych zakwestionowano 29,4% partii badanych. Uchybienia w znakowaniu polegały na braku informacji w miejscu sprzedaży mięsa i wyrobów mięsnych o: kraju pochodzenia mięsa wołowego, z którego wyprodukowano dany element oraz wieku cieląt, z których powstały elementy, tj. wiek do 8 m-cy - w przypadku cielęciny lub wiek od 8 do 12 m-cy - w przypadku młodej wołowiny. Badania laboratoryjne wykazały, że jakość badanego mięsa luksusowego była zgodna z deklaracjami producentów oraz obowiązującymi przepisami. 8/8