Zawód: technik mechanizacji rolnictwa Symbol cyfrowy zawodu: 311[22] Numer zadania: Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu 311[22]-0-102 Czas trwania egzaminu: 240 minut ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010 Informacje dla zdającego: 1. Materiały egzaminacyjne obejmują: ARKUSZ EGZAMINACYJNY z treścią zadania i dokumentacją, zeszyt ze stroną tytułową KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ oraz KARTĘ OCENY. 2. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera stron. Sprawdź, czy materiały egzaminacyjne są czytelne i nie zawierają błędnie wydrukowanych stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki w materiałach egzaminacyjnych zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego etap praktyczny. 3. Na KARCIE PRACY EGZAMINACYJNEJ: wpisz swoją datę urodzenia, wpisz swój numer PESEL. 4. Na KARCIE OCENY: wpisz swoją datę urodzenia, wpisz swój numer PESEL, wpisz symbol cyfrowy zawodu, zamaluj kratkę z numerem odpowiadającym numerowi zadania, przyklej naklejkę ze swoim numerem PESEL w oznaczonym miejscu na karcie. 5. Zapoznaj się z treścią zadania egzaminacyjnego, dokumentacją załączoną do zadania, stanowiskiem egzaminacyjnym i jego wyposażeniem. Masz na to 20 minut. Czas ten nie jest wliczany do czasu trwania egzaminu. 6. Po upływie tego czasu przystąp do rozwiązywania zadania. Rozwiązanie obejmuje opracowanie projektu realizacji prac określonych w treści zadania, wykonanie prac związanych z opracowywanym projektem i sporządzenie dokumentacji z ich wykonania. 7. Zadanie rozwiązuj w zeszycie KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ od razu na czysto. Notatki, pomocnicze obliczenia itp., jeżeli nie należą do pracy, obwiedź linią i oznacz słowem BRUDNOPIS. Zapisy oznaczone BRUDNOPIS nie będą oceniane. 8. Po rozwiązaniu zadania ponumeruj strony pracy egzaminacyjnej. Numerowanie rozpocznij od strony, na której jest miejsce do zapisania tytułu pracy. Wszystkie materiały, które załączasz do pracy, opisz swoim numerem PESEL w prawym górnym rogu. 9. Na stronie tytułowej zeszytu KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ, wpisz liczbę stron swojej pracy i liczbę sztuk załączonych materiałów. 10. Zeszyt KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ i KARTĘ OCENY przekaż zespołowi nadzorującemu etap praktyczny. Powodzenia!
Zadanie egzaminacyjne W warsztacie zajmującym się naprawą ciągników i maszyn rolniczych znajduje się ciągnik URSUS C-360, w którym podczas jazdy grzeją się hamulce prawego koła. Podczas weryfikacji wstępnej stwierdzono, że jałowy skok pedału hamulca zasadniczego jest prawidłowy oraz hamulec pomocniczy wyregulowany jest prawidłowo. Opracuj projekt realizacji prac związanych z naprawą układu hamulcowego ciągnika URSUS C-360. Wykonaj pomiary i oględziny elementów szczęki hamulcowej ciągnika Ursus C-330, która znajduje się na stanowisku egzaminacyjnym, dokonaj ich kwalifikacji i wskaż sposoby naprawy. Oceń stan techniczny szczęki hamulcowej. Projekt realizacji prac powinien zawierać: 1. Tytuł wynikający z treści zadania. 2. Założenia do projektu, wynikające z treści zadania. 3. Wykaz możliwych przyczyn zdiagnozowanych niesprawności układu hamulcowego ciągnika znajdującego się w warsztacie. 4. Ogólny wykaz etapów prac związanych z naprawą hamulca zasadniczego ciągnika URSUS C-360, np. w formie schematu blokowego. 5. Wykaz przyrządów i narzędzi niezbędnych do wykonania naprawy hamulca. 6.1. Wykaz kolejnych czynności dotyczących zamontowania w układzie hamulcowym pompy hamulcowej z wyrównywaczem ciśnienia. 6.2. Wykaz parametrów prawidłowo wyregulowanego hamulca zasadniczego. Dokumentacja z wykonanych prac powinna zawierać: 7. Wypełnioną kartę weryfikacji szczęki hamulcowej ciągnika Ursus C-330 zawierającą: 7.1. Wyniki pomiarów i oględzin elementów szczęki hamulcowej, ich kwalifikację oraz sposoby naprawy. 7.2. Ogólną ocenę stanu technicznego szczęki hamulcowej. Do wykonania zadania wykorzystaj: Schematy przyczyn niesprawności układu hamulcowego Załącznik 1 Wyposażenie warsztatu naprawczego Załącznik 2 Wyciąg z Instrukcji napraw ciągnika URSUS C-360 Załącznik 3 oraz zamieszczoną w KARCIE PRACY EGZAMINACYJNEJ Kartę weryfikacji szczęki hamulcowej ciągnika Ursus C-330 Czas przeznaczony na wykonanie zadania wynosi 240 minut. Strona 2 z 6
Schematy przyczyn niesprawności układu hamulcowego Załącznik 1 Strona 3 z 6
Wyposażenie warsztatu naprawczego (możesz korzystać tylko z narzędzi i przyrządów podanych poniżej) Załącznik 2 kliny zabezpieczające klucz dynamometryczny macki mikrometr młotek myjka do mycia części nitownica podnośnik hydrauliczny przecinak smarownica suwmiarka szczotka druciana szczypce do pierścieni osadczych sprężynujących szczypce uniwersalne ściągacz uniwersalny średnicówka wybijak zestaw kluczy płaskich, oczkowych, nasadowych zestaw wkrętaków Strona 4 z 6
1. CHARAKTERYSTYKA Fragmenty Instrukcji napraw ciągnika Ursus C-360 Układ hamulcowy ciągnika Ursus C-360 Ciągnik wyposażony jest w dwa niezależne układy hamulcowe: zasadniczy (nożny) sterowany hydraulicznie, pomocniczy (ręczny) sterowany mechanicznie. Schemat działania hamulców zasadniczych (nożnych) przedstawiony jest na rysunku 1. Hamulce nożne, szczękowe umożliwiają niezależne działanie na każde z kół tylnych ciągnika. Do sterowania tymi hamulcami zastosowano dwie pompy hamulcowe. W jednej z nich znajduje się wyrównywacz ciśnienia. Pompę hamulcowa 1 i pompę z wyrównywaczem hamulcowym 4 można uruchomić pedałami 2 niezależnie lub jednocześnie. W celu uzyskania jednoczesnego hamowania obu kół pedały łączy się zapadką 3. Załącznik 3 Podczas hamowania przy złączonych pedałach wyrównywacz pompy utrzymuje jednakowe ciśnienie w obu cylinderkach hamulcowych 9. Do pompy 1 podłączony jest hydrauliczny wyłącznik światła stop 10. Cięgło 11 łączy pedał hamulca nożnego z zaworem hamulcowym pneumatycznym, który steruje hamulcami przyczep. Schemat działania hamulca pomocniczego (ręcznego) przedstawiony jest na rysunku 2. Hamulec ręczny taśmowy (niezależny od hamulca zasadniczego) sterowany jest za pomocą dźwigni ręcznej 1 umieszczonej z lewej strony skrzyni przekładniowej. Taśma hamulca ręcznego 5 działa na zewnętrzną powierzchnie bębna hamulcowego 6. Cięgło 8 łączy dźwignię hamulca ręcznego z zaworem hamulcowym pneumatycznym, który steruje hamulcami przyczep. Rys. 1. Schemat działania hamulców nożnych: 1 pompa hamulcowa, 2 pedały, 3 zapadka, 4 pompa hamulcowa z wyrównywaczem ciśnienie, 5 sworzeń dociskowy, 6 nakrętka, 7 szczęki hamulcowe, 8 bęben hamulcowy, 9 cylinderek, 10 hydrauliczny wyłącznik światła stop, 11 cięgła, 12 przewód, 13 przewód: pompa lewa - wyrównywacz, 14 przewód wyrównywacz - cylinderek hamulcowy II prawy, 15 przewód wyrównywacz- cylinderek hamulcowy II lewy, 16 zbiornik płynu hamulcowego Rys. 2. Schemat działania hamulca ręcznego. 1 dźwignia hamulca, 2 zapadka, 3 przeciwnakrętka, 4 nakrętka, 5 taśma hamulcowa, 6 bęben hamulcowy, 7 - nakrętka regulacyjna, 8 cięgło, 9 wspornik taśmy, 10 sprężyna, 11 czop. Strona 5 z 6
2. HAMULCE NOŻNE 2.1.1. Wymiana pompy hamulcowej i pompy hamulcowej z wyrównywaczem ciśnienia. Kolejność czynności odmontowania pompy hamulcowej 1 (rys. 3) Rys. 4. Hamulec ręczny po wymontowaniu. 1 wspornik taśmy hamulcowej, 2 taśma hamulcowa, 3 sprężyna, 4 nakrętki regulacyjne, 5 czop dźwigni. Rys. 3. Pompy hamulcowe zamocowanie na ciągniku. 1 - pompa hamulcowa, 2 pompa hamulcowa z wyrównywaczem ciśnienia, 3 przewód hamulcowy, 4 przewód hamulcowy, 5 przewód pompa lewa wyrownywacz, 6 hydrauliczny wyłącznik świateł stop, 7 łącznik, 8 przewód doprowadzający, 9 wspornik pomp hamulcowych. > Odłączyć wyłącznik światła stop. > Odłączyć przewód 5 łączący pompę (lewą) z wyrównywaczem ciśnienia pompy 2 (prawej). > Odłączyć od pompy przewód 8 doprowadzający płyn hamulcowy ze zbiorniczka. > Odkręcić dwie śruby M8 mocujące pompę do wspornika 9. > Wysunąć ostrożnie pompę 2 ze wspornika, aż sworzeń dociskowy 5 (rys. 1) wysunie się z otworu w tłoczku i z osłony gumowej. Zamontowanie pompy wykonuje się w kolejności odwrotnej niż odmontowanie. Uwaga Odmontowanie pompy hamulcowej z wyrównywaczem 2 (rys. 3) wykonuje się w sposób identyczny jak pompy 1 (lewej) z tym, że oprócz ww. czynności należy ponadto odłączyć dwa przewody hamulcowe 3 i 4 łączące wyrównywacz ciśnienia pompy z cylinderkami hamulcowymi. 3. HAMULEC RECZNY 3.1. Taśma hamulcowa z okładziną Hamulec ręczny po wymontowaniu pokazany jest na rysunku 4. Kolejność czynności wymontowania taśmy. > Odłączyć pochwę ze zwolnicą. > Wyjąć zawleczkę i odłączyć cięgło hamulca od dźwigni. > Odkręcić cztery śruby M10 mocujące wspornik taśmy. > Odłączyć sprężynę 10 od tulei dystansowej. > Odłączyć jeden koniec taśmy od wspornika przez wyjęcie czopa 11. > Wyjąć podzespół hamulca ręcznego (rys. 4) 4. REGULACJA HAMULCÓW Do czynności obsługowych należy odpowietrzenie hamulców hydraulicznych oraz regulacja obydwu układów hamulców: nożnego i ręcznego. Regulację hamulców przeprowadza się, wówczas gdy nie spełniają one wymagań Kodeksu Drogowego oraz po każdorazowym demontażu podzespołów układu hamulcowego. Regulacja hamulca nożnego Luz pomiędzy tłokiem pompy a sworzniem dociskowym 5 (rys.1, szczegół a) reguluje się nakrętką 6. Luz ten powinien wynosić nie więcej niż 1 mm. Jałowy skok pedału hamulca, mierzony na końcu pedału, powinien wynosić 40 70 mm. Luz między szczękami hamulcowymi 7 a bębnem 8 regulowany jest samoczynnie w cylinderku 9. Regulacja hamulca ręcznego Hamulec ręczny powinien być tak wyregulowany, aby hamował skutecznie już przy położeniu dźwigni na trzecim nacięciu zębatki. Regulację hamulca ręcznego przeprowadzamy następująco: - zluzować dźwignię hamulca ręcznego 1 (rys.2) ustawiając ją w maksymalne dolne położenie, - odmontować pokrywy na korpusie tylnego mostu, aby uzyskać dostęp do śrub regulacyjnych taśm hamulcowych 5. - zluzować cięgła hamulcowe lewe i prawe nakrętkami 7, - zluzować przeciwnakretkę 3 na śrubie regulacyjnej, a nakrętkę 4 dokręcić momentem 3,5 4,5 kgm, w ten sam sposób postąpić z drugą taśmą hamulcową, - skasować luzy uprzednio zluzowanych cięgieł, należy zwrócić uwagę aby cięgła były jednakowo naciągnięte, - podciągnąć dźwignię hamulca ręcznego, aż zapadka wskoczy za pierwszy ząbek, - odblokować obie taśmy hamulcowe przez odkręcenie nakrętek o 3,5 4 obroty i w takim położeniu dokręcić przeciwnakrętkę. Strona 6 z 6