W ŚWIECIE MITÓW OBYŚ NIE BŁĄDZIŁ POTOMKU ATENY I MIŁOŚNIKU FORTUNY TEST Z JĘZYKA POLSKIEGO W GIMNAZJUM Imię i nazwisko... Przeczytaj uważnie tekst i wykonaj poniższe polecenia.,,muzo! Męża wyśpiewaj, co święty gród Troi Zburzywszy, długo błądził i w tułaczce swojej Siła różnych miast widział, poznał tylu ludów Zwyczaje, a co przygód doświadczył i trudów! A co strapień na morzach, gdy przyszło za siebie Lub za swe towarzysze stawić się w potrzebie, By im powrót zapewnić! Nad siły on robił, Lecz druhów nie ocalił: każdy z nich się dobił Sam, głupstwem własnym. Czemuż poświęcone stada Heliosowi pojadła niesforna gromada? Za karę bóg też nie dał cieszyć się powrotem. Jak było? Powiedz, córko Diosa, coś o tem! Wszyscy inni, uszedłszy srogiego pogromu, Krwawych burz i bitw morskich, wrócili do domu; Jego tylko, serdecznie do swoich, do żony Tęskniącego, trzymała w skale wydrążonej Nimfa Kalypso, z bogiń najcudniejsza kształtem, Pragnąca go małżonkiem przy sobie mieć gwałtem. 1
A nawet kiedy nastał w czasów kołowrocie Ów rok, iż z woli bogów o prędkim powrocie Do Itaki mógł myśleć, to jeszcze i wtedy Nie ujrzał swoich, końca nie widział swej biedy. Homer Odyseja w tłum. L. Siemieńskiego 1. Do kogo są kierowane słowa w inwokacji?...... 2. O jakim mężu mowa?...... 3. Czy Kalypso wyglądała jak: (zaznacz prawidłową odpowiedź ) a) wydrążona w skale, b) ta co pragnęła wiele, c) bogini najcudniejsza kształtem. 4. Co się stało z towarzyszami tułaczki?: a) uciekli w nieznane, b) zjedli święte woły Heliosa, c) pozabijali się wzajemnie. 5. Wypisz z tekstu co bohater: - zburzył... - widział... - poznał... 2
- czego doświadczył... 6. Kto mógłby wypowiedzieć te słowa? a),,kochany, zobaczmy co jest w środku tej puszki. Co to za prezent, którego nie można otworzyć?... b) Śmierdzi tu niesłychanie...... c) O tak...widzę...widzę cierpienie, czarne chmury nad miastem - koń naszą zgubą.... d) Ach jestem niezdarą. Przepraszam najdroższy. Mam nadzieję, że blizna po oparzeniu woskiem szybko się zagoi.... e) Rzuć monetę, a popłyniemy daleko, jeszcze dalej niż te obłoki...... f) Jak oni śmieli mnie nie zaprosić na wesele!... g) Wcale nie jestem piękna! Mówisz tak, ponieważ kochasz mnie szalenie. Ale dlaczego wyrzeźbiłeś mi taki wielki nos i koślawe nogi?!... h) Koniecznie muszę kupić okulary, bo strzały moje nie trafiają do celu.... 7. Nazwij środki stylistyczne 3
Pallas sowiooka,,a jako na równinie czwórka dziarskich koni sadzi w górę kopytem, gdy ja bicz pogoni(...), tak ich okręt się wspinał, dziobem prąc morze kipiące spiętrzonymi bałwanami...,,męża(...), co święty gród Troi zburzywszy, długo błądził...,,gniew, bogini opiewaj Achilla, syna Peleusa, zgubę niosący i klęski nieprzeliczone Achajom... 8. Napisz dosłowne (a) i przenośne(b) znaczenie poniższych związków frazeologicznych: nić Ariadny a)...... b)... szata Dejaniry a)...... b)...... syzyfowa praca a)...... b)...... stajnia Augiasza a)...... b)...... koń trojański a)... 4
... b)...... róg obfitości a)...... b)... pięta Achillesa a)...... b)... Ikarowe loty a)...... b)... 9. Wyjaśnij pojęcia: prometeizm-...... narcyzm -...... mit-...... politeizm-...... antyk-... 10. Zredaguj zaproszenie na bal u Dionizosa............................ 5
11. Jaką filozofię życiową reprezentują przedstawione postacie? 1... 2.... 3..... 12. Przeczytaj uważnie wiersz i przyjrzyj się rzeźbie G. Berniniego.,,Dafne Driady kora cierpka i cierpiące usta, Pierś nacięta, spod której rosy zieleń chlusta, Gałązki nad źrenicą oraz wodospady Łez chwiejnych, jako blaski poprzez winogrady, I krzewów dygot śniady w gonitwy powiewie, Zmilknijcie. Niechaj luna w posrebrzanym śpiewie Spływa 4.... strunami, trąca głuche, kona ścicha5.... Głos, jak warga, co we śnie nad milczeniem wzdycha; Nad pieczary, strug tafle, w uśpione niebiosy Dafne, wcielona w drzewo, rozpuściła włosy. a) Wymień motywy (postać, przedmiot, zdarzenie, sytuacja, przeżycia) łączące wiersz z rzeźbą: 6
-... G. Bernini Apollo i Dafne -... -... -... -... b) Czy bohaterką utworu jest: - drzewo, - Dafne wcielona w drzewo, - luna spływająca strunami. b) Poeta nagromadził w wierszu czasowniki by: - nadać utworowi sensacyjnego charakteru, - opisać dramatyczną sytuację przemienienia Dafne, - stworzyć nastrój grozy. c) Czy rzeźba jest: - statyczna, - dynamiczna, 7
d) Określ środki stylistyczne występujące w wierszu: kora cierpka wodospady łez chwiejnych,,kona ścicha głos, jak warga, co we śnie nad milczeniem wzdycha f) Rzeźba Apollo i Dafne posiada układ: -pionowy -ukośny(diagonalny) -poziomy 13. Inspirowany wierszem S. Napierskiego Dafne i rzeźbą G.Berniniego Apollo i Dafne opisz moment przemienienia Dafne w drzewo laurowe (pamiętaj o zasadach redagowania opisu sytuacji). 8
14. Podaj (jeśli są) rzymskie odpowiedniki imion greckich bogów, zakres ich władzy i charakterystyczne atrybuty (podane w ramce niżej). Hera Amor Apollo Hefajstos Posejdon Zeus Tanatos Afrodyta Atena Tyche Nike Hestia Demeter Helios Hades Eris Temida Złoty rydwan, ognisko domowe, głowa i sowa, czarne skrzydła, piorun, lawa wulkaniczna, jabłko, strzały, waga i opaska, koło, V, piana, trójząb, muzy, obrączki, Cerber, nasiona i ziemia. 9