Rola badań klinicznych faz wczesnych w procesie rejestracji produktów leczniczych Dr Katarzyna Jarus-Dziedzic Prezes i Dyrektor Medyczny i Naukowy BioVirtus Research Site Sp. z o. o.
Od cząsteczki do leku Poszukiwanie leku Badania przedkliniczne Badania kliniczne Proces rejestracji Faza IV Przydzielenie kodu substancji Pierwsza dawka w badaniach toksykologicznych Pierwsze podanie u ludzi Pierwsze podanie u chorych Ustalenie podstawowej dawki Pierwszy wniosek rejestracyjny Wprowadzenie na pierwszy rynek Wprowadzenie na ostatni główny rynek 1 lek zatwierdzony przez UR 3 6 lat 6 7 lat 0,5 2 lata Na podst. Drug discovery development innovation.org, PHRMA Badania kliniczne. Organizacja, nadzór i monitorowanie pod red. Dr n. med. Marcina Waltera
Działania i decyzje agencji przy ocenie zgłoszenia nowego leku Zgłaszający / Sponsor IND (Investigational New Drug Application Ocena CDER (Center of Drug Evaluation and Research) Medyczna Chemiczna Farmakologicznotoksykologiczna Statystyczna Ocena bezpieczeństwa Decyzja TAK Ocena kompletna Ocena pozytywna NIE NIE TAK Prezentacja nowych wyników Badania wstrzymane Zawiadomienie Sponsora Rozpoczęcie badań klinicznych Na podst. Jak powstają nowe leki (w sto lat po aspirynie) Grzegorz Grynkiewicz, Janusz Obukowicz
Przybliżony czas oczekiwania na wydanie decyzji ws rozpoczęcia badania Europa Azja Ameryka Pn Australia Francja: 5 tygodni Indie: 8-12 tyg USA: 30 dni Australia: 50 dni Czechy, Dania, Estonia, Grecja, Irlandia, Włochy, Litwa, Malta, Holandia, Norwegia, Polska, Rumunia, Serbia, Słowacja, Hiszpania, Szwecja, Wielka Brytania, Ukraina 60 dni Niemcy 60 dni (badania wieloośrodkowe), 30 dni (badania jednoośrodkowe) Cypr 40 dni Bułgaria, Chorwacja, Łotwa, Szwajcaria, Turcja 30 dni Belgia: 15 dni (I faza), 28 dni (pozostałe fazy) Rosja 15 dni Singapur: 30 dni The EFGCP Report on The Procedure for the Ethical Review of Protocols for Clinical Research Projects in Europe and Beyond
Pomysł Analiza potrzeb cel terapeutyczny wykorzystanie wiedzy o mechanizmach odpowiedzialnych za przebieg choroby poszukiwanie substancji, której mechanizm działania może modyfikować proces chorobowy i wywołać efekt terapeutyczny
Poszukiwanie nowych cząsteczek 5 000 10 000 cząsteczek poddawanych jest pierwszym testom w laboratorium 500-100 wykazuje aktywność biologiczna 250 związków testowanych jest w fazie przedklinicznej 5 związków testowanych jest w badaniach klinicznych Jeśli na początkowych etapach projektu przeprowadzone zostaną dokładne analizy z zakresu PK i metabolizmu leków in vitro, szanse powodzenia cząsteczki-kandydata na lek znacznie wzrastają Na podst. Drug discovery development innovation.org, PHRMA
Badania przedkliniczne Ocena skuteczności: na modelu zwierzęcym choroby na liniach komórkowych Ocena właściwości: farmakologicznych, farmakokinetycznych, farmakodynamicznych Ocena bezpieczeństwa: toksykologiczność ostra toksykologiczność przewlekła Immunogenność, karcinogenność i inne
Badania kliniczne Faza I Ocena bezpieczeństwem leku oraz jego farmakokinetyki i farmakodynamiki Udział niewielkiej grupy uczestników I podanie u człowieka (first-in-man) do 5 Uczestników kolejne podania u człowieka 5-20 Uczestników Zdrowi i chorzy
Badania kliniczne Faza IIa i IIb Poszukiwanie dawki terapeutycznej z jednoczesnym monitorowaniem bezpieczeństwa Pierwsze badania porównawcze badanego produktu i placebo Faza IIa Badania pilotażowe na pacjentach lub zdrowych Uczestnikach Wstępna ocena skuteczności i bezpieczeństwa u osób chorych Proof of concept Mechanizm działania Badanie zakresu dawek Faza IIb Badania fundamentalne prowadzone na pacjentach Wybór ostatecznych dawek Skuteczność Badanie 100-500 pacjentów z wybranym schorzeniem.
Badania kliniczne Faza III Najdłuższy i najkosztowniejszy etap, w którym skuteczność leku musi być ostatecznie potwierdzona. Badania wieloośrodkowe, którego celem jest określenie korzyści medycznych i częstości występowania efektów niepożądanych. Pomyślne zakończenie tej fazy pozwala zarejestrować lek i wprowadzić go na rynek. Liczba pacjentów może wahać się od kilku do kilkunastu tysięcy.
Badania kliniczne Faza IV Badania kliniczne po rejestracji leku w celu potwierdzenia jego efektywności w innych zastosowaniach jak również potwierdzenie ważności wcześniej prowadzonych badań oraz efektywności długoterminowego stosowania leku.
Wydatki firm farmaceutycznych na badania i rozwój Koszt wprowadzenia całkowicie nowego produktu leczniczego osiąga wartość do 900 mln dolarów Federal Trade Comission, Analiza PwC
Wydatki firm farmaceutycznych na badania i rozwój (2012) 12 10 8 6 4 2 0 10,1 9,33 8,167,97,66 6,4 5,95 5,3 5,24 4,32 wydatki w mld $ W pierwszej światowej dziesiątce firm przeznaczających najwięcej środków na badania i rozwój jest pięć firm z branży farmacja i biotechnologia ( The 2013 EU Industrial B+R Investment Scoreboard ) Na badania i rozwój (R&D) firmy farmaceutyczne wydają od 18-30% swoich przychodów. Badania fazy pierwszej mimo, że stanowią kilka procent badań klinicznych, pochłaniają kwoty porównywalne z wydatkami na fazę II. Zwykle koszt badań wczesnej fazy to 50 % szacowanych wydatków na badania następnych faz. Fiercebiotech.com
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba zarejestrowanych badań klinicznych w latach 2000 2015 (18.03.2015) 200000 180000 160000 140000 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 101187 83452 66291 49268 5635 6984857310238 24937 35869 12025 119412 139046 159445 182434 188445 www.clinicaltrials.gov
Ilość ośrodków na świecie 4,1% 48,7% 0,9% 3% 2,4% 7%1,6% 4,1 % 2,8% 2,7% 0,9% 0,5% 0,2% 1,5% 0,03% 0,3% 0,2% 1% 0,7% 2,7% 0,48% 0,4% 2,1% 0,7% 1% 1,% 1,3% 1,5% Ameryka Północna 53,7% Ameryka Południowa 4,3% Europa 28,5% Azja 8% Afryka 4% Australia 1,5% www.clinicaltrials.gov
Liczba rozpoczętych badań klinicznych wszystkich faz w 2014 r. 1200 1087 1000 861 936 934 887 934 922 961 941 800 767 759 600 544 400 200 0 BioPharm Insight in collaboration with BioPharm Clinical, Styczeń 2015
Badania rozpoczęte w 2014 roku z podziałem na kraje BioPharm Insight in collaboration with BioPharm Clinical, Styczeń 2015
Ranking krajów pod względem ilości prowadzonych badań oraz ilości ośrodków Miejsce Kraj Liczba badań Liczba ośrodków 1 USA 3797 26665 2 Niemcy 929 4211 3 Japonia 902 2996 4 Wielka Brytania 857 2058 5 Kanada 733 2459 6 Hiszpania 708 2459 7 Francja 683 2905 8 Australia 634 1268 9 Chiny 605 1650 10 Holandia 602 1096 11 Włochy 568 2175 12 Belgia 499 1215 13 Korea Południowa 386 1184 14 Polska 362 1360 BioPharm Insight in collaboration with BioPharm Clinical, Styczeń 2015
Procentowy udział badań Chiny Meksyk Szwecja Brazylia Indie Udział % badań faz wczesnych na świecie Inne USA Argentyna Rosja Australia Polska Wielka Brytania Kanada Japonia Włochy Hiszpania Francja www.clinicaltrials.gov
Rozdział trwających badań faz wczesnych USA 223 Wielka Brytania 70 Pozostali Zdrowi Uczestnicy Niemcy 33 Chiny 12 Polska 4 Rosja 3 Indie 3 2698 badań faz wczesnych, w tym 579 ze zdrowymi Uczestnikami www.clinicaltrials.gov
Liczba rejestracji badań klinicznych w Polsce, według fazy Badania kliniczne w Polsce Badania i rozwój Price Waterhouse Coopers
Udział procentowy badań wszystkich faz w całkowitej puli badań (w Polsce) Faza II - 26,7 % Faza I - 5,9 % Faza IV - 4 % Faza III - 63,4 % Michał Gryz - Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
FEASIBILITY 53 zapytania o fazę III 18 zapytań o badania nieinterwencyjne 33 zapytania o fazę I 24 zapytania o fazę II