ZAWIESZENIE TYLNE RUROWE

9 ZAWIESZENIE TYLNE RUROWE 9.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA ZAWIESZENIE TYLNE Zawieszenie tylne tzw. rurowe jest niezależne, ma pojedyncze wahacze wleczone osadzone na rurach poprzecznych i poprzeczne drążki skrętne oraz amortyzatory hydrauliczne teleskopowe i drążek stabilizatora łączący oba wahacze. Zawieszenie to jest stosowane w modelach: hatchback wyposażonych w silniki 1,4 i 1,6; Coupe wyposażonym w silnik 1,6. Amortyzatory Zastosowano amortyzatory hydrauliczne dwustronnego działania. Marka: Apakyb lub De Carbon. Drążki skrętne Zastosowano dwa drążki skrętne umieszczone poprzecznie względem osi podłużnej samochodu. Drążki prawy i lewy są skręcane pod obciążeniem w przeciwnych kierunkach i nie są identyczne. Są oznaczone na końcach: drążek lewy dwoma rowkami; drążek prawy trzema rowkami. Średnica zewnętrzna: wersje hatchback 1,4 i 1,6: 20,5 mm; wersja Coupe 1,6: 21,0 mm. Liczba wielowypustów: od strony zamocowania: 25; od strony wahacza: 24. Drążek stabilizatora Zastosowano pojedynczy drążek stabilizatora, łączący oba wahacze zawieszenia. Średnica zewnętrzna: wersja hatchback 1,4: 15,5 mm; wersje hatchback 1,6 i Coupe 1.6: 18 mm. USTAWIENIE KÓŁ TYLNYCH Wysokości kontrolne zawieszenia samochodu H1 odległość osi obrotu koła przedniego od H2 odległość spodniej powierzchni przedniej podłużnicy (w płaszczyźnie osi kół przednich) od H4 odległość osi obrotu koła tylnego od H5 odległość osi obrotu wahacza tylnego od Wysokości kontrolne zawieszenia samochodu nie obciążonego Rodzaj zawieszenia Hatchback Przednie (H1 -H2) Tylne (H4-H5) Wersje 1,4 1 1.6 105 ±5 14±7,5 Coupe Wersje 1,6 113±5 34 ±7,5 Ustawienie kół tylnych Parametr Kąt pochylenia kola Zbieżność Wartość -1 ±15' Zbieżność 5±2 mm lub 0 50'±20' Wysokość kontrolna (mm) Bez obciążenia Bez obciążenia Sposób regulacji Nie reguluje się Nie reguluje się 221

Zawieszenie tylne rurowe PIASTY KOŁ TYLNYCH Piasta kota tylnego jest ułożyskowana na dwurzędowym łożysku stożkowym. Łożysko jest montowane z naciągiem wstępnym. Pierścień wewnętrzny iożyska jest ustalony przez występ osi koła. zaś pierścień zewnętrzny łożyska przez sprężysty pierścień osadczy w bębnie. Wymiary łożyska: 25 x 52 x 37 mm. Luz osiowy piasty: 0 do 0,03 mm. MOMENTY DOKRĘCANIA Nakrętka piasty: 175 N-m. Dolne mocowanie amortyzatora: 135 N-m. Górne mocowanie amortyzatora: 100 N-m. Mocowanie tylnego zawieszenia do nadwozia: 100 N-m. Śruby mocowania kół: 100 N-m. Mocowanie drążka stabilizatora do wahacza: 60 N-m. 9.2. OBSŁUGA I NAPRAWA UWAGI WSTĘPNE Żaden z kątów ustawienia kół tylnych nie może być regulowany. Wysokość kontrolna zawieszenia tylnego może być regulowana, lecz wymaga to zastosowania specjalnego przyrządu (wymiary przyrządu podano w tekście). Ostateczne dokręcenie wszystkich punktów mocowania elementów zawieszenia tylnego zaleca się wykonać po opuszczeniu samochodu na koła z zachowaniem właściwych momentów dokręcania połączeń gwintowych. 9.2.1. Elementy zawieszenia tylnego WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE AMORTYZATORA TYLNEGO Uwaga. Amortyzatory zawieszenia zawsze należy wymieniać parami. Zaleca się montowanie amortyzatorów renomowanych producentów. Od prawidłowego działania amortyzatorów w znaczym stopniu zależy zachowanie się samochodu podczas jazdy. Wymontowanie W samochodzie stojącym na kołach odkręcić śrubę dolnego mocowania amortyzatora {patrz rys. 9.2). Podnieść tył samochodu i ustawić na podstawkach. 222 Zdjąć z odpowiedniej strony tylne koło. Odkręcić śrubę górnego mocowania amortyzatora i wyjąć amortyzator. Zamontowanie Powlec smarem (np. Molykote BR2) obie śruby mocowania amortyzatora. Założyć amortyzator i lekko dokręcić ręką górną śrubę jego mocowania. Założyć tylne koło i opuścić samochód na ziemię. Lekko dokręcić ręką dolną śrubę mocowania amortyzatora. Nacisnąć kilkakrotnie silnie na tył samochodu; następnie dokręcić śruby mocowania amortyzatora właściwym momentem. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE DRĄŻKA STABILIZATORA Wymontowanie Podnieść tył samochodu i ustawić na podstawkach. Koła powinny zwisać swobodnie. Oznaczyć kierunek montażu drążka stabilizatora. Z obu stron drążka stabilizatora odkręcić po dwie śruby (1, rys. 9.3) mocowania drążka do wahacza i wyjąć ich nakrętki. Wyjąć drążek stabilizatora. Zamontowanie W celu zamontowania drążka stabilizatora należy wykonać czynności w kolejności odwrotnej do podanej podczas jego wymontowania. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE WAHACZA Wymontowanie Podnieść tył samochodu i ustawić na podstawkach oraz zdjąć koła tylne. Wymontować drążek stabilizatora (patrz poprzedni Wykręcić tylko dolną śrubę mocowania tylnego amortyzatora z odpowiedniej strony samochodu. Odczepić pod samochodem przy dźwigni dwuramiennej (orczyku) linkę hamulca awaryjnego z odpowiedniej strony samochodu. Odłączyć elastyczny przewód hydrauliczny hamulca tylnego z odpowiedniej strony samochodu. Wykręcić nakrętki mocowania wspornika zdejmowanego wahacza do nadwozia, a następnie poluzować nakrętki wspornika wahacza z drugiej strony samochodu tak, aby możliwe było wysunięcie wyjmowanego wahacza z jego zaczepów. Wyjąć wahacz, wysuwając go na zewnątrz samochodu.

Elementy zawieszenia tylnego Rys. 9.2. Śruby mocowania amortyzatora zawieszenia tylnego Rys. 9.1. Elementy tylnego zawieszenia tzw. rurowego 1 amortyzator, 2 rura poprzeczna z wahaczem lewym. 3 rura poprzeczna z wahaczem prawym, 4 wspornik, 5 drążek usztywniający, 6 drążki skrętne, 7 drążek stabilizatora, 8 bęben hamulca. 9 osłona łożyska, 10 łożysko piasty koła, 11 pierścień osadczy. 12 podkładka, 13 nakrętka piasty koła, 14 kołpak Rys. 9.3. Śruby (1) mocowania drążka stabilizatora do wahacza I nakrętki (2) mocowania wsporników wahaczy do nadwozia 223

Zawieszenie tylne rurowe Zamontowanie Sprawdzić stan bieżni i igiełek łożyska wahacza. Wsunąć koniec rury wymontowanego wahacza w rurę wahacza pozostałego w samochodzie tak. aby uzyskać położenie zapewniające, że otwory mocowania drążka stabilizatora znajdą się naprzeciw otworów w wahaczu. Wkręcić lekko nakrętki mocowania do nadwozia wspornika montowanego wahacza, a następnie dokręcić nakrętki mocowania wspornika po przeciwnej stronie. Ostatecznie dokręcić wszystkie nakrętki właściwym momentem po ustawieniu samochodu na kołach. Zamontować drążek stabilizatora (patrz odpowiedni Podłączyć elastyczny przewód hydrauliczny do hamulca tylnego oraz linkę hamulca awaryjnego do dźwigni dwuramiennej (orczyka). Odpowietrzyć układ hydrauliczny hamulców i wyregulować hamulec awaryjny (patrz opis w p. 11.2.4). Przykręcić koła tylne i opuścić samochód. Założyć i dokręcić dolną śrubę mocowania amortyzatora właściwym momentem. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE DRĄŻKA SKRĘTNEGO Wymontowanie Podnieść tyl samochodu i ustawić na podstawkach. Wymontować z odpowiedniej strony amortyzator tylny (patrz odpowiedni Za pomocą ściągacza bezwładnościowego wyciągnąć drążek skrętny na zewnątrz samochodu (rys. 9.5). Zamontowanie Uwaga. Do właściwego ustawienia wahacza, umożliwiającego prawidłowe zamontowanie drążka skrętnego jest konieczne użycie specjalnego przyrządu o wymiarach podanych na rysunku 9.8. Ustawić wstępnie odległość osi (X. rys. 9.6) przyrządu na wartość X = 465 mm dla modelu hatchback lub X = 457 mm dla modelu Coupe. Zamontować przyrząd zamiast zdjętego amortyzatora (rys. 9.7). Wypełnić rowki wielowypustu drążka skrętnego smarem (np. Molykote BR2). Wsunąć drążek skrętny w jego łożysko oraz w otwór wahacza i ostrożnie obracając znaleźć położenie, w którym daje się on wsunąć bez naprężania. Usunąć przyrząd i zamontować amortyzator (patrz odpowiedni Opuścić samochód. 224 Rys. 9.4. Oznaczenia identyfikacyjne na powierzchni czołowej drążków skrętnych I drążek lewy dwa rowki, 2 drążek prawy trzy rowki Rys. 9.5. ściągacza Wymontowanie drążka skrętnego za pomocą bezwładnościowego wysokości kontrolne samochodu (patrz odpowiedni korektor siły hamowania (patrz opis w p. 11.2.4). ustawienie świateł reflektorów (patrz opis w.p. 12.2.3).

Elementy zawieszenia tylnego^ Rys. 9.6. Wstępne ustawianie odległości osi (X) przyrządu specjalnego do zamontowania drążka skrętnego X = 465 mm dla wersji Hatchback; X = 457 mm dla wersji Coupe Rys. 9.8. Wymiary (w mm) specjalnego przyrządu do ustawienia wahacza w położenie umożliwiające prawidłowe zamontowanie drążka skrętnego A nakrętka Ø 14, B nakrętka Ø 12, C pręt gwintowany Ø 12 x 660. D kątownik z płaskownika 30 x 5 t E śruba Ø 12 x 20, F spoiny Rys. 9.7. Sposób zamontowania zamiast amortyzatora przyrządu z ustawioną wstępnie odległością osi SPRAWDZENIE I REGULACJA WYSOKOŚCI KONTROLNYCH ZAWIESZENIA SAMOCHODU Sprawdzenie i regulację przeprowadza się po ustawieniu nie obciążonego samochodu z pełnym zbiornikiem paliwa na poziomej i równej Sprawdzenie Zmierzyć odległości H4 i H5 i obliczyć ich różnicę (H4 - H5), która powinna odpowiadać wartości podanej w rozdz. 9.1. W przeciwnym razie wyregulować wysokości kontrolne zawieszenia samochodu (patrz następny Regulacja Uwaga. Minimalna zmiana wysokości, związana z przestawieniem drążka skrętnego o jeden ząbek" wynosi 3 mm. W związku z tym wysokości odniesienia samochodu uzyskiwane przez regulację muszą różnić się o wielokrotność 3 mm. Wymontować z odpowiedniej strony amortyzator tylny (patrz odpowiedni Zamontować specjalny przyrząd (wykorzystywany wcześniej przy wymontowaniu drążka skrętnego) w miejscu wymontowanego amortyzatora. Wyregulować wstępnie odległość osi specjalnego przyrządu stosownie do rodzaju nadwozia samochodu (patrz rys. 9.6). Wysunąć drążek skrętny z jego zaczepów i wyjąć go. Wyregulować wysokość kontrolną zawieszenia samochodu wiedząc, że: zwiększenie odległości między osiami przyrządu o 3 mm zwiększa wysokość o 3 mm; zmniejszenie odległości między osiami przyrządu o 3 mm zmniejsza wysokość o 3 mm. Wsunąć drążek skrętny do wspornika oraz do wahacza, obracając go nieznacznie w obu kierunkach i szukając położenia, w którym daje się on zamontować bez konieczności napinania. Usunąć przyrząd i zamontować amortyzator tylny. korektor siły hamowania (patrz opis w p. 11.2.4). ustawienie świateł reflektorów (patrz opis w p. 12.2.3). 225

Zawieszenie tylne rurowe WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE KOMPLETNEGO ZAWIESZENIA TYLNEGO Wymontowanie Podnieść tył samochodu i umieścić na podstawkach oraz zdjąć koła tylne. Odkręcić śruby dolnego mocowania amortyzatorów i wyjąć je. Odłączyć od hamulców tylnych elastyczne przewody hamulcowe. Pod samochodem odczepić od dźwigni dwuramiennej (orczyka) linki hamulca awaryjnego. Odłączyć od zawieszenia tylnego drążek sterowania korektora siły hamowania. Podeprzeć podnośnikiem przewoźnym (lub kilkoma podnośnikami) rurę tylnego zawieszenia i wykręcić śruby mocowania do nadwozia wsporników wahaczy. Opuszczać stopniowo tylne zawieszenie i wyjąć je od spodu samochodu. Zamontowanie Ustawić tylne zawieszenie w położeniu odpowiednim do montażu, założyć śruby mocowania do nadwozia wsporników wahaczy i połączyć dolne ucha amortyzatorów z wahaczami. Podłączyć do tylnego zawieszenia drążek sterowania korektora siły hamowania. Podłączyć linki hamulca awaryjnego do dźwigni dwuramiennej (orczyka). Podłączyć do hamulców tylnych elastyczne przewody hydrauliczne. Przykręcić tylne koła i opuścić samochód. Dokręcić śruby dolnego mocowania amortyzatorów. Odpowietrzyć układ hydrauliczny hamulców oraz wyregulować hamulec awaryjny (patrz opis w p. 11.2.4). 9.2.2. Ustawienie kół tylnych SPRAWDZANIE USTAWIENIA KOL TYLNYCH Uwaga. Żaden z kątów ustawienia kół tylnych nie jest regulowany. Możliwe jest wyłącznie ich sprawdzenie. Warunki wstępne Sprawdzić stan obu kół tylnych (ten sam rozmiar i typ ogumienia, jednakowy stopień zużycia bieżnika, jednakowe ciśnienie powietrza). Sprawdzić stan połączeń elementów zawieszenia (elementy metalowo-gumowe oraz luzy w łożyskach). Sprawdzić bicie obręczy kół, które nie powinno przekraczać 1,2 mm (jest kompensowane przez urządzenia pomiarowe ustawienia kół). Sprawdzić wysokości kontrolne zawieszenia samochodu nie obciążonego (patrz dane w rozdz. 9.1). Sprawdzenie Zmierzyć charakterystyczne kąty ustawienia kół tylnych i porównać je z danymi w rozdziale 9.1. Rys. 9.9. Punkty pomiaru wysokości kontrolnych tylnego zawieszenia samochodu H4 odległość osi obrotu koła tylnego od nawierzchni, H5 odległość osi obrotu wahacza tylnego od nawierzchni 226

Ustawienie kół tylnych i wymiana łożyska piasty W razie uzyskania niewłaściwych wartości należy sprawdzić stan odpowiednich elementów konstrukcyjnych zawieszenia samochodu. 9.2.3, Piasty kół tylnych WYMIANA ŁOŻYSKA PIASTY Uwaga. Łożysko po wymontowaniu nie nadaje się do dalszego użytkowania i musi być wymienione. Zaleca się jednoczesną wymianę łożysk w piastach obu kół nawet wtedy, gdy zużyciu lub uszkodzeniu uległo tylko łożysko piasty jednego z kół. Ponieść tył samochodu i umieścić na podstawkach oraz zdjąć z odpowiedniej strony tylne koło. Wymontować bęben hamulca (patrz opis w p. 11.2.2). Rys. 9.11. Sposób wymiany stożkowego łożyska piasty koła tylnego A wypychanie łożyska z piasty bębna hamulca, B wciskanie nowego łożyska do piasty bębna hamulca Rys. 9.10. Pierścień osadczy łożyska umieszczony w bębnie hamulca Za pomocą odpowiednich szczypiec zdjąć sprężysty pierścień osadczy dwurzędowego łożyska stożkowego z rowka w piaście bębna hamulca (patrz rys. 9.10). Za pomocą prasy i tulei o średnicy zewnętrznej 49 mm wypchnąć łożysko z piasty bębna hamulca (rys. 9.11 A). Za pomocą prasy i tulei o średnicy zewnętrznej 51 mm wcisnąć do oporu nowe łożysko do piasty bębna hamulca (rys. 9.11B). Założyć nowy sprężysty pierścień osadczy łożyska w rowku bębna hamulca. Zamontować bęben hamulca (patrz opis w p. 11.2.2). Założyć koła i opuścić samochód.

10 ZAWIESZENIE TYLNE CZTERODRĄŻKOWE 10.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA ZAWIESZENIE TYLNE Zawieszenie tylne tzw. czterodrążkowe jest niezależne, ma pojedyncze wahacze wleczone połączone belką poprzeczną podatną skrętnie, amortyzatory hydrauliczne dwustronnego działania, dwa poprzeczne drążki skrętne i równoległe do nich dwa poprzeczne drążki stabilizatora oraz drążek usztywniający. Drążki skrętne i drążki stabilizatora, osadzone we wspólnym uchwycie środkowym, tworzą zespół czterech drążków. Zawieszenie to jest stosowane w modelach: hatchback wyposażonych w silnik 2,0; sedan i Scenie wyposażonych w silniki 1,4; 1,6 i 2,0; Coupe wyposażonych w silniki 2,0 i 2,0 16 V. Amortyzatory Zastosowano amortyzatory hydrauliczne dwustronnego działania. Marka: Apakyb lub De Carbon. Drążki skrętne W zawieszeniu zastosowano dwa poprzeczne drążki skrętne, po jednym dla każdego wahacza. Ponieważ kierunki ich skręcania przy obciążeniu sąprzeciwne, więc drążki skrętne lewy i prawy nie są identyczne. Na ich końcach, na powierzchni czołowej naniesiono znaki rozpoznawcze: lewy 228 drążek ma dwa rowki rozmieszczone co 180 ; prawy drążek ma trzy rowki rozmieszczone co 120. Podstawowe dane drążków skrętnych Wersja Średnica zewnętrzna (mm) Liczba wypustów od strony wewnętrznej (uchwytu) -~ od strony zewnętrznej (wahacza) Halclfiack 2,0; Coupe Sedan 1,4; 1.6 i 2,0 2,0 i 2..0 16V 23,8 27 26 23,3 Scenic 1.4; 1.6 i 2.0 23,3 Drążki stabilizatora W zawieszeniu zastosowano dwa poprzeczne drążki stabilizatora zamocowane we wspólnej obsadzie z drążkami skrętnymi. Średnica zewnętrzna: wersje hatchback 2,0 oraz sedan 1,4; 1,6 i 2,0: 23,15 mm; wersja Coupe 2,0: 24,5 mm; wersja Coupe 2,0 16 V: 25,0 mm; wersje Scenie 1,4; 1,6 i 2,0: 23,0 mm. Liczba wypustów: od strony uchwytu: 31; od strony wahacza: 30. 31 30

Charakterystyka techniczna USTAWIENIE KOL TYLNYCH Wysokości kontrolne zawieszenia samochodu H1 odległość osi obrotu koła przedniego od H2 odległość spodniej powierzchni przedniej podłużnicy (w płaszczyźnie osi kół przednich) od H4 odległość osi obrotu koła tylnego od H5 odległość osi obrotu wahacza tylnego od Wysokości kontrolne zawieszenia samochodu nie obciążonego Hatchback i Sedan Rodzaj zawieszenia Hatchback Przednie (H1-H2) Tylne (H4-H5) Wersja 2,0 108±5 22 ±7,5 Wersja 1,4 Wersje 1,6 i 2,0 Scenie i Coupe Rodzaj zawieszenia Sedan Scenie 105±5 108±5 Przednie (H1-H2) 18±7,5 19±7,5 Tylne (H4-H5) Wersje 1.4; 1,6 i 2,0 103±5 24 ±7,5 Wersja 2.0 Wersje 2,0 16V Coupe 114±5 123±5 39 ±7,5 51 ±7,5 PIASTY KOL TYLNYCH Hatchback, Sedan i Coupe Piasta koła tylnego jest ułożyskowana na dwurzędowym łożysku stożkowym.łożysko jest montowane z naciągiem wstępnym. Pierścień wewnętrzny łożyska jest ustalony przez występ osi koła, zaś pierścień zewnętrzny łożyska przez sprężysty pierścień osadczy w bębnie. Wymiary łożyska: 25 x 52 x 37 mm. Luz osiowy piasty: 0 do 0,03 mm. Scenie Piasta łożyska tylnego jest ułożyskowana na dwurzędowym łożysku kulkowym skośnym. Luz osiowy piasty: 0 do 0,03 mm. MOMENTY DOKRĘCANIA Dolne mocowanie amortyzatora: hatchback, sedan i Coupe: 135 N-m; Scenie: 125 N-m. Górne mocowanie amortyzatora: 100 N-m. Mocowanie belki osi tylnej do nadwozia: 100 N-m. Śruby mocowania kół: 90 N-m. Mocowanie osi piasty do wahacza modelu Scenie: 70 N-m. Mocowanie drążka stabilizatora do wahacza: 60 N-m. Nakrętka piasty koła: 175 N-m. Ustawienie kół tylnych Hatchback, Sedan i Coupe Parametr Kąt pochylenia koła Zbieżność Scenie Parametr Kąt pochylenia koła Zbieżność Wartość -0 50'±15' Zbieżność 3±2 mm lub 0 30'±20' Wartość -1 15'±15' Wysokość kontrolna (mm) Bez obciążenia Bez obciążenia Wysokość kontrolna (mm) Bez obciążenia Sposób regulacji Nie reguluje się Nie reguluje się Sposób regulacji Nie reguluje się i Zbieżność 2,5±2 mm lub Bez obciążenia Nie reguluje się 0*25' ±20' 10.2. OBSŁUGA I NAPRAWA UWAGI WSTĘPNE Żaden z kątów ustawienia kół tylnych nie może być regulowany. Wysokość kontrolna zawieszenia tyinego może być regulowana, lecz wymaga to zastosowania specjalnego przyrządu (wymiary przyrządu podano w tekście). Ostateczne dokręcenie wszystkich punktów mocowania elementów zawieszenia tylnego zaleca się wykonać po opuszczeniu samochodu na koła z zachowaniem właściwych momentów dokręcania połączeń gwintowych. W modelach Scenie piasta koła i jej łożysko stanowią nierozbieralny zespół. W razie nadmiernego zużycia łożyska należy wymienić cały zespół. 229

Zawieszenie tylne czterodrążkowe Rys. 10.1. Elementy tylnego zawieszenia tzw. czterodrąźkowego A wersja Scenie, B wersje hatchback (tylko silnik 2,0 dm 3 ), sedan i Coupe 1 amortyzator, 2 wahacze zespolone belką poprzeczną, 3 wsporniki, 4 drążek usztywniający, 5 drążki stabilizatora, 6 drążki skrętne. 7 uchwyt drążków (tzw, lornetka). 8 oś piasty kola, 9 piasta kola, 10 bęben hamulca, 11 nakrętka piasty kola, 12 kołpak ochronny, wspornik zacisku hamulca, 14 osłona blaszana, tarcza hamulca. 16 osłona łożyska, 17 łożysko piasty kola, 18 pierścień osadczy, 19 podkładka 230

Elementy zawieszenia tylnego 10.2.1. Elementy zawieszenia tylnego WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE AMORTYZATORA TYLNEGO Opis czynności wymontowania i zamontowania amortyzatora tylnego podano w p. 9.2.1. Wymontowanie drążka skrętnego Metoda postępowania jest analogiczna do opisanej poprzednio. Konieczne jest jednak uprzednie wymontowanie kompletnego zawieszenia tylnego (patrz odpowiedni WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE DRĄŻKA STABILIZATORA LUB DRĄŻKA SKRĘTNEGO Czynności te nie stwarzają istotnych trudności. Drążki wyciąga się za pomocą ściągacza bezwładnościowego wyposażonego w gwintowaną końcówkę wkręcaną do wyciąganego drążka. Wymontowanie drążka stabilizatora Wymontować amortyzator (patrz odpowiedni Wykręcić korek drążka stabilizatora i na jego miejsce wkręcić końcówkę ściągacza bezwładnościowego. Wyciągnąć drążek stabilizatora {rys. 10.2B). Rys. 10.3. Oznaczenia identyfikacyjne na powierzchni czołowej drążków skrętnych A drążek lewy {dwa rowki), B drążek prawy (trzy rowki) Zamontowanie drążka stabilizatora lub drążka skrętnego W celu zamontowania drążka stabilizatora lub drążka skrętnego należy wykonać czynności w kolejności odwrotnej do ich wymontowania. SPRAWDZENIE I REGULACJA WYSOKOŚCI KONTROLNYCH ZAWIESZENIA SAMOCHODU Sprawdzenie i regulację przeprowadza się po ustawieniu nie obciążonego samochodu z pełnym zbiornikiem paliwa na poziomej i równej Sprawdzenie Zmierzyć odległości H4 i H5 (patrz rys. 9.9) i obliczyć ich różnicę (H4 H5), która powinna odpowiadać wartości podanej w rozdziale 10.1. W przeciwnym razie wyregulować wysokości kontrolne zawieszenia samochodu (patrz następny Rys. 10.2. Wymontowanie drążka skrętnego (A) I drążka stabilizatora (B) za pomocą ściągacza bezwładnościowego Regulacja Mogą wystąpić trzy przypadki: 1) wysokości kontrolne z jednej strony sąw granicach tolerancji, lecz różnica między lewą i prawą stroną samochodu jest zbyt duża; 231

Zawieszenie tylne czterodrążkowe 2) zarówno wysokości kontrolne, jak i ich różnica między lewą i prawą stroną samochodu są niewłaściwe; 3) wysokości kontrolne są niewłaściwe, lecz różnica między prawą i lewą stroną samochodu jest właściwa. Podnieść tył samochodu i umieścić na podstawkach oraz zdjąć koła tylne. Wymontować amortyzatory tylne (patrz odpowiedni Ustawić wstępnie odległość osi (X, patrz rys. 9.6) przyrządów specjalnych, która powinna wynosić: dla modeli hatchback oraz Coupe 2,0: X = 457 mm; dla modelu Coupe 2,0 16 V: X = 449 mm; dla modelu sedan: X = 463 mm; dla modelu Scenie: X = 470 mm. Zamontować przyrządy specjalne zamiast zdjętych amortyzatorów (patrz rys. 9.7). 1. przypadek Zaznaczyć na wspornikach oraz na uchwycie drążków (tzw. lornetce) położenie kątowe drążków stabilizatora i drążka skrętnego po niższej stronie. Wymontować razem trzy oznaczone drążki (dwa drążki stabilizatora i drążek skrętny po niższej stronie). Po stronie wymontowanego drążka skrętnego zmierzyć odległość osi obrotu koła tylnego od Zmniejszyć po tej stronie zmierzoną różnicę wysokości między stronami prawą i lewą. O tę różnicę należy zwiększyć rozstaw osi przyrządu specjalnego. W tym położeniu zamontować drążek skrętny. Obracać drążek powoli w prawo i lewo do położenia, w którym będzie możliwe wprowadzenie bez napinania jego wielowypustu do uchwytu drążków i wahacza. Zamontować następnie drążki stabilizatora bez przestawiania ich oznaczeń montażowych. Zdjąć przyrządy specjalne i zamontować amortyzatory tylne (patrz odpowiedni Założyć koła tylne i opuścić samochód. Sprawdzić ustawienie i w razie potrzeby wyregulować korektor siły hamowania (patrz opis wp. 11.2.4). ustawienie świateł reflektorów (patrz opis wp. 12.2.3). 2. przypadek Zaznaczyć na wspornikach oraz na uchwycie drążków (tzw. lornetce) położenie kątowe drąż- 232 ków stabilizatora oraz drążka skrętnego po niższej stronie. Wymontować razem trzy drążki dwa drążki skrętne i drążek stabilizatora po niższej stronie. Po stronie wymontowanego drążka stabilizatora zmierzyć odległość osi obrotu koła tylnego od Zmniejszyć po tej stronie zmierzoną różnicę wysokości między stronami prawą i lewą. O tę różnicę należy zwiększyć rozstaw osi przyrządu specjalnego. W tym położeniu zamontować drążek stabilizatora. Obracać drążek powoli w prawo i lewo do położenia, w którym będzie możliwe wprowadzenie bez napinania jego wielowypustu do uchwytu drążków i wahacza. Zmieniając jednocześnie rozstaw osi obu przyrządów specjalnych, zmniejszyć lub zwiększyć (zależnie od potrzeb) odległość między osiami obrotu kół tylnych i nawierzchnią. Zamontować następnie drążki skrętne bez przestawiania ich oznaczeń montażowych. Zdjąć przyrządy specjalne i zamontować amortyzatory tylne (patrz odpowiedni Założyć koła tylne i opuścić samochód. Sprawdzić ustawienie i w razie potrzeby wyregulować korektor siły hamowania (patrz opis wp. 11.2.4). ustawienie świateł reflektorów (patrz opis wp. 12.2.3). 3. przypadek Zaznaczyć na wspornikach oraz na uchwycie drążków (tzw. lornetce) położenie kątowe drążków stabilizatora oraz drążka skrętnego po niższej stronie. Wymontować razem oba drążki skrętne. Z obu stron zmierzyć odległość osi obrotu kół tylnych od Zmieniając jednocześnie rozstaw osi obu przyrządów specjalnych, zmniejszyć lub zwiększyć (zależnie od potrzeb) odległość osi obrotu kół tylnych od nawierzchni, aby uzyskać właściwe wartości wysokości kontrolnych z obu stron samochodu. Zamontować następnie drążki skrętne bez przestawiania ich oznaczeń montażowych. Zdjąć przyrządy specjalne i zamontować amortyzatory tylne (patrz odpowiedni Założyć koła tylne i opuścić samochód. Sprawdzić ustawienie i w razie potrzeby wyregulować korektor siły hamowania (patrz opis wp. 11.2.4). ustawienie świateł reflektorów (patrz opis wp. 12.2.3).

Ustawienie kół tylnych i wymiana łożyska piasty Rys. 10.4. Nakrętki mocowania wsporników wahaczy do nadwozia WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE KOMPLETNEGO ZAWIESZENIA TYLNEGO Wymontowanie i zamontowanie kompletnego zawieszenia tylnego przebiega analogicznie do opisanego w p. 9.2.1. 10.2.2. Ustawienie kół tylnych SPRAWDZANIE USTAWIENIA KOŁ TYLNYCH Uwaga. Żaden z kątów ustawienia kół tylnych nie jest regulowany. Możliwe jest wyłącznie ich sprawdzenie. Warunki wstępne Sprawdzić stan obu kół przednich (ten sam rozmiar i typ ogumienia, jednakowy stopień zużycia bieżnika, jednakowe ciśnienie powietrza). Sprawdzić stan połączeń elementów zawieszenia (elementy metalowo-gumowe oraz luzy włożyskach). Sprawdzić bicie obręczy kół, które nie powinno przekraczać 1,2 mm (jest kompensowane przez urządzenia pomiarowe ustawienia kół). Sprawdzić wysokości kontrolne zawieszenia samochodu nie obciążonego (patrz dane w rozdz. 9.1). Sprawdzenie Zmierzyć charakterystyczne kąty ustawienia kół tylnych i porównać je z danymi w rozdziale 10.1. W razie uzyskania niewłaściwych wartości należy sprawdzić stan odpowiednich elementów konstrukcyjnych zawieszenia samochodu. 10.2.3. Piasty kół tylnych WYMIANA ŁOŻYSKA PIASTY Hatchback, sedan i Coupe Sposób wymiany łożyska piasty kola tylnego jest analogiczny do podanego w p. 9.2.3 z uwzględnieniem odpowiedniego sposobu wymontowania bębna lub tarczy hamulca tylnego (patrz opis wymontowania w p. 11.2.2 lub 11.2.3) Scenie Uwaga. W tej wersji samochodu łożysko stanowi integralną część piasty koła i nie może być wymontowane samodzielnie. W razie niesprawności łożyska należy wymienić kompletną piastę koła tylnego. Z reguły wymienia się wówczas piasty obu kół tylnych. Podnieść tył samochodu i umieścić na podstawkach oraz zdjąć z odpowiedniej strony koto tylne. Odkręcić dwie śruby mocowania i zdjąć bęben hamulca. Zdjąć kołpak ochronny nakrętki piasty koła. Odkręcić nakrętkę piasty koła tylnego. Za pomocą ściągacza o zewnętrznych zaczepach ściągnąć piastę koła z jej osi. Oczyścić i sprawdzić stan powierzchni osi piasty koła tylnego. Powlec olejem oś piasty i założyć na oś piastę koła. Założyć nową podkładkę i nowąnakrętkę piasty oraz dokręcić ją właściwym momentem. Założyć bęben hamulca i zamocować go dwiema śrubami. Założyć kołpak ochronny nakrętki piasty kola. Założyć koło tylne i opuścić samochód. 233