Nazwa modułu: Socjologia i antropologia Internetu, Badanie użyteczności serwisów internetowych Rok akademicki: 2012/2013 Kod: HKL-2-104-KM-s Punkty ECTS: 6 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Kulturoznawstwo Specjalność: Kultura nowych mediów Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 1 Strona www: http://www.wh.agh.edu.pl/main/pl/programy-zajec-i-sylabusy Osoba odpowiedzialna: dr Kapralska Łucja (lkapral@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: mgr inż. Królewski Jarosław (jaroslaw.krolewski@agh.edu.pl) dr Kapralska Łucja (lkapral@agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Zna zależności między technologią a zmianami społecznymi, rozumie wieloaspektowe uwarunkowania rozwoju świata społ. i kultury Internetu KL2A_W22 Esej M_W002 Zna terminologię i teorie niezbędne do opisu i analizy środowiska Internetu KL2A_U05 Kolokwium Umiejętności M_U001 Potrafi scharakteryzować przemiany społ. i kulturowe zaistniałe pod wpływem nowych technologii KL2A_U23 Esej Kompetencje społeczne M_K001 Wykazuje postawy odpowiedzialności i humanistyczne podejście do świata mediów cyfrowych KL2A_K09 Aktywność na zajęciach Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć 1 / 6
Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 Umiejętności M_U001 Zna zależności między technologią a zmianami społecznymi, rozumie wieloaspektowe uwarunkowania rozwoju świata społ. i kultury Internetu Zna terminologię i teorie niezbędne do opisu i analizy środowiska Internetu Potrafi scharakteryzować przemiany społ. i kulturowe zaistniałe pod wpływem nowych technologii Kompetencje społeczne M_K001 Wykazuje postawy odpowiedzialności i humanistyczne podejście do świata mediów cyfrowych Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład Socjologia i antropologia Internetu Wykład ma na celu spojrzenie na Internet z perspektywy socjologii i antropologii. Socjologia i antropologia Internetu badają styk świata społecznego i wirtualnego, przy czym Internet nie jest traktowany jako technologia, ale jako określona, specyficzna przestrzeń społeczna, w której jako rezultat komunikacji zapośredniczonej przez komputer tworzą się szczególne praktyki społeczne i kulturowe. Wykład prezentuje społeczną historię internetu oraz dokonuje analizy środowisk Sieci zwracając uwagę na relacje społeczne, które w nich występują oraz tworzoną przez ich uczestników kulturę. Przedstawia i analizuje różnorodne zjawiska i procesy, które choć znane ze świata realnego, w Internecie przyjmują inne formy i cechy. Takie fenomeny jak wirtualne wspólnoty, serwisy społecznościowe, subkultura/subkultury Internetu będą przedmiotem obserwacji i analizy na zajęciach. Podobnie jak w socjologii i antropologii klasycznej, wykład ma unaocznić, że świat społeczny Internetu jest tworzony przez komunikujące się jednostki a twórcą jego kultury jest człowiek. Tematy: 1. Wprowadzenie do socjologii i antropologii Internetu: definicje, przedmiot badań, metody badań. Krótka historia wczesnych badań Internetu (Barry Wellman i Milena Gulia, Howard Rheingold, P. Hine, Castells; polskie ośrodki badawcze) Przykład: Wirtualne Miasto Toruń w Polsce, Netville w Kanadzie jako przyklady 2 / 6
inżynierii społecznej opartej na Sieci. 2. Internet: od Sputnika do Facebooka. Społeczna historia Sieci i aplikacji sieciowych, struktura i cechy. Etapy rozwoju Internetu: WEB 1.0 Web 2.0 i jej następstwa. Społeczeństwo informacyjne jako rezultat rozwoju technologii komunikacyjnych. Przykład: Kult amatora jako rezultat istnienia WEB 2.0 3. Jednostka w Sieci statystyka użytkowania, struktura aktywności podejmowanej w sieci. Wływ Internetu na proces socjalizacji, Internauta jako twórca amator, internauta jako ekspert, internauta jako prosument.). Indywidualizm sieciowy i anonimowość w Sieci oraz jej społeczne skutki. Przykład: internautki czy płeć ma znaczenie w Sieci? 4. Internet i struktury społeczne: Grupy społeczne w świecie Internetu. Problemy definicyjne, cechy, typy. Istota komunikowania i więzi w cyberprzestrzeni. Wspólnoty nieterytorialne Wellmana, wirtual community Rehingolda, nowe plemiona, flashmob, smartmob, Przykład: wspólnota WELL 5.Internet i struktury społeczne c.d. sieci społeczne. Serwisy społeczno ich powstanie i rozwój. Teoria 6 stopni oddalenia S. Miligrama i jej zastosowanie do serwisów społecznościowych. Liczba Dunbara 6.Przykład: Film The Social Network reż. reż. Dawid Fincher,, USA 2010 7.Internet i struktury cd. nowe klasy społeczne i nowe formy wykluczenia: netokracja, przepaść cyfrowa. Sposoby walki z wykluczeniem cyfrowym, Wiek a użytkowanie Internetu. Przekład: seniorzy w Sieci. 8.Subkultury Internetu: gekowie, nerdowie, hakerzy, crakerzy. Charakterystyka, cechy, znaczenie Przykład: odcinek filmu Teoria wielkiego podrywu 9. Film Obława (Takedown, rzecz o najsłynniejszym hakerze Kevinie Mitnicku), Reż. Joe Chapelle, USA 2000 10.Kontrola i prawo w Sieci netykieta i rozwiązania prawne dot. sieci. Zjawisko peer to peer, ściąganie, Creative Commons, Wolna kultura 11.Ciemna strona Sieci: internet podziemny, samobójstwa i pakty samobójcze, uzależnienia, hikikomori, agresja w Sieci Przykład: film Sala samobójców reż. Jan Komasa, Polska 2011 12.Kultura daru w Internecie Internet jako dobro wspólne, wymiana, ekonomia daru, grupy wsparcia, Wikipedia jako realizacje kultury daru Przykład: Couchsurfing 13.- 14. Nowe praktyki kulturowe oparte na sieci wirtualna żałoba, wirtualne cmentarze; blogi, vlogi, liternet, twiteratura, miłość w sieci ( randki, czaty, portale randkowe i inne ( do wyboru) 15. Podsumowanie zajęć cyberspołeczeństwo i cyberkultura rzeczywistość czy nowe terminy?. Ćwiczenia laboratoryjne Jak projektować interfejsy? Wstęp do badań użyteczności serwisów i aplikacji internetowych CEL ZAJĘĆ: Celem przedmiotu jest zaznajomienie słuchaczy z tematyką szeroko pojętej użyteczności i dostępności interfejsów aplikacji oraz serwisów internetowych w kontekście informatyki społecznej. Badania nad użytecznością i dostępnością są ciekawym i popularnym paradygmatem w tworzeniu narzędzi, oprogramowania i urządzeń łatwych w obsłudze. Jest to również atrakcyjna ścieżka rozwoju zawodowego dla osób chcących łączyć nauki humanistyczne, takie jak: psychologia, socjologia, kognitywistyka z nowymi technologiami. 3 / 6
SKRÓCONY PROGRAM ZAJĘĆ: BLOK I: Teoretyczne wprowadzenie do zagadnień użyteczności, projektowania interfejsów oraz interakcji. Omówienie podstawowych pojęć niezbędnych podczas tworzenia prototypów serwisów i aplikacji internetowych. Zwrócenie uwagi na najistotniejsze zalety projektowania intuicyjnych narzędzi i usług. Zaprezentowanie podstawowych założeń niezbędnych do stworzenia użytecznego i intuicyjnego interfejsu. Omówienie heurystyk Jacoba Nielsena. Wprowadzenie do informatyki społecznej. [zajęcia teoretyczne] BLOK II: Metodologia badań nad użytecznością i dostępnością serwisów i aplikacji internetowych, w tym m.in: sposób określania grupy docelowej w obrębie społeczności internetowych; techniczne wymagania tworzonych projektów; prowadzenie badań metodą Cognitive Walkthrough; testy użyteczności; analiza ekspercka i heurystyczna; analiza konkurencji; tworzenie strategii; opracowanie technologii oraz przygotowanie architektury informacji; wykorzystanie neuromarketingu w przygotowaniu serwisów i aplikacji WWW; testy A/B; clicktracking; badania jakościowe i inne. [zajęcia praktyczno-teoretyczne] BLOK III: Omówienie najnowocześniejszych narzędzia do projektowania i prototypowania interfejsów zgodnie z filozofią User-Centered Design (UCD), a także zaprezentowanie metod sporządzania dokumentacji. Ponadto: kurs tworzenia makiet/prototypów aplikacji i serwisów internetowych w oparciu o praktyczne metody przygotowania i rozbudowy interfejsów. Będą to między innymi: projektowanie pierwszego wrażenia i nawigacji; wykorzystywanie diagramu Gutenberga; prawo Fittsa; persony; card sorting; poziomy emocjonalnego projektowania Dana Normana; kategoryzacja; analiza kolorystyki; stosowanie symboli; usprawnianie wyszukiwania treści; standaryzacja interfejsów; projektowanie złożonych formularzy i walidacji; asynchroniczne elementy interfejsu; dostosowywanie interfejsu do osób niepełnosprawnych i inne. [zajęcia praktyczne] WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU: - Obecność obowiązkowa; - Aktywność na zajęciach (maksymalnie 12 punktów, 4 punkty na każde zajęcia); - Projekt (10 punktów); - Kolokwium (30 punktów) test wyboru z tematyki zajęć I i II. Aby zaliczyć zajęcia należy uczęszczać na kurs i uzyskać minimum 51 % wszystkich możliwych do zdobycia punktów. PROJEKT PRAKTYCZNY: - Projekty praktyczne będą obejmować przygotowanie serwisu lub aplikacji internetowej; - Tematy projektów powinny zostać uzgodnione z prowadzącym po drugich zajęciach bądź poprzez kontakt via email; - Projekty mogą zostać opracowane w grupach: maksymalnie 3-osobowych; - Projekty powinny składać się z makiet (8-10) serwisu/aplikacji internetowej wraz z krótkim opisem funkcjonalności zastosowanych w projekcie; - Dokładne wymogi dotyczące projektu zostaną przedstawione studentom na drugich zajęciach; - Projekty powinny zostać przedstawione prowadzącemu nie później niż tydzień przed oficjalnym startem sesji egzaminacyjnej. - Ocena z projektu będzie wliczana do oceny końcowej z przedmiotu LITERATURA - Hoekman Robert. 2010. Magia Interfejsu. Praktyczne metody projektowania aplikacji 4 / 6
internetowych. Gliwice: Wydawnictwo Helion. - Kalbach James. 2008. Projektowanie nawigacji strony WWW. Optymalizacja funkcjonalności witryny. Gliwice: Wydawnictwo Helion. - Karwatka Tomasz. 2009. Usability w e-biznesie. Co kieruje Twoim klientem? Gliwice: Wydawnictwo Helion. - Kasperski Marek, Anna Boguska-Torbicz. 2008. Projektowanie stron WWW. Użyteczność w praktyce. Gliwice: Wydawnictwo Helion. - Krug Steve. 2010. Nie każ mi myśleć! O życiowym podejściu do funkcjonalności stron internetowych. Gliwice: Wydawnictwo Helion. - Linderman Matthew, Jason Fried. 2005. Przyjazne witryny WWW. Jak uczynić lepszymi komunikaty o błędach, pomoc, formularze i inne kluczowe punkty witryny. Gliwice: Wydawnictwo Helion. - Nielsen Jakob, Hoa Loranger. 2007. Optymalizacja funkcjonalności serwisów internetowych. Gliwice: Wydawnictwo Helion. - Thatcher Jim i inni. 2006. Web Accessibility. Web Standards and Regulatory Compliance. Nowy Jork: friendsofed. - Weinschenk M. Susan. 2011. Kliknij tu! Wykorzystaj neuromarketing w projektowaniu WWW. Siła skutecznego kliknięcia. Gliwice: Wydawnictwo Helion. - oraz materiały internetowe, które pojawią się w bibliotece i na stronie internetowej przed drugimi zajęciami Sposób obliczania oceny końcowej Ocena końcowa jest wypadkową noty uzyskanej z kolokwium sprawdzającego znajomość poruszanych zagadnień oraz eseju na wybrany temat dot. życia społ. i kultury internetu. Obecność i aktywność na zajęciach podnoszą ocenę. Wymagania wstępne i dodatkowe Wymagania wstępne Zaliczony kurs Wstępu do socjologii oraz Antropologii Kulturowej, Warunki zaliczenia Obecność na zajęciach Pozytywne oceny z końcowych prac pisemnych Ew. referat czy prezentacja podniesie ocenę końcową. Zalecana literatura i pomoce naukowe Literatura obowiązkowa: Re: Internet: społeczne aspekty medium, Warszawa 2006, WAiP Magdalena Kamińska, Niecne memy. Dwanaście wykładów o kulturze Internetu wyd. Galeria Miejska Arsenał Warszawa 2011( wybrane wykłady) Nicholas A. Christakis, James Fowler, W sieci. Wyd. Smak słowa, Sopot 2011. Lektury polecane: E. Bendyk, Bunt sieci, Wyd. Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2012. M. Castells, Społeczeństwo Sieci. Warszawa 2007 Michał Janczewski, CeWEBryci. Sława w Sieci. Wyd. Impuls 2011 Ł. Kapralska( red.) Kulturowe aspekty społeczeństwa informacyjnego, wyd. Print Pap. Łódź 2011 J. Mucha Nie tylko Internet. Kraków 2010, wyd. Nomos B. Szmigielska ( red.) Całe życie w Sieci., WUJ 2008,. Filmy: Obława ( Takedown, rzecz o najsłynniejszym hakerze Kevinie Mitnicku) Reż. Joe Chapelle, USA 2000 The Social Network, reż. Dawid Fincher,, USA 2010 Sala samobójców, reż. Jan Komasa, Polska 2011 Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu 5 / 6
Nie podano dodatkowych publikacji Informacje dodatkowe Brak Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w wykładach Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Przygotowanie do zajęć Udział w zajęciach praktycznych Przygotowanie sprawozdania, pracy pisemnej, prezentacji, itp. Wykonanie projektu Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 30 godz 6 godz 2 godz 42 godz 20 godz 10 godz 20 godz 24 godz 154 godz 6 ECTS 6 / 6