Społeczna Odpowiedzialność Biznesu w sektorze przedsiębiorstw energetycznych w świetle działań Prezesa URE Prezentacja przygotowana na podstawie materiałów zgromadzonych w Urzędzie Regulacji Energetyki Dobczyce 1 października 2010 r.
SOB Unia Europejska koncepcja, zgodnie z którą przedsiębiorstwa dobrowolnie uwzględniaj dniają problematykę społeczn eczną i ekologiczną w swojej działalno alności komercyjnej i w stosunkach z interesariuszami (Zielona Księga, 2001)
SOBE to: strategia w kontaktach z interesariuszami (odbiorcy, pracownicy, akcjonariusze, dostawcy, społeczno eczność lokalna), charakteryzująca ca się efektywności cią,, jawności cią,, przejrzystości cią,, rzetelności cią działania ania wkład biznesu w realizację polityki energetycznej państwa oraz taki sposób b prowadzenia firmy,, który nie nadużywa jej przewagi wobec odbiorcy energii, gazu czy ciepła a (samoograniczenie( przewagi monopolistycznej). SOBE powinno zapewnić przedsiębiorstwom trwały rozwój i wzrost wartości ( w perspektywie długofalowej).
Sektor energetyczny a SOBE W Polsce przedsiębiorstwa energetyczne: w zdecydowanej większości są własnością Państwa; nie działaj ają w warunkach rynkowych; PGNiG S.A. monopol; ciepło monopol lokalny.
Działania Prezesa URE w zakresie SOBE Prezes URE jako pierwszy organ administracji rządowej rozpoczął badania dotyczące SOB w obszarze rynku energetycznego. Powołał 3 zespoły robocze, które zakończyły pracę raportami: Program pomocy odbiorcom wrażliwym społecznie na rynku energii elektrycznej i gazu oraz propozycje zmian legislacyjnych niezbędnych do wdrożenia programu (2007/2008) Prezes URE a społeczna energetycznych (2008 r.) odpowiedzialność Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw w świetle badań ankietowych (2009 r.) przedsiębiorstw energetycznych
Działania Prezesa URE w zakresie SOBE Powołanie Strefę Odbiorców przybliżenie problemów w odbiorców w energii (procedury wstrzymania ee,, odmowy przyłą łączeń,, podział odbiorców w na grupy taryfowe, zmiana sprzedawcy). Adresatami są miejscy rzecznicy konsumentów, zarządcy budynków wielolokalowych,, przedsiębiorstwa energetyczne, UOKiK,, Izby Gospodarcze, władze lokalne itd. Publikowanie w Biuletynach URE materiałów w poświ więconych zagadnieniom SOB. Prezes URE zaprosił do współpracy przedstawicieli przedsiębiorstw, samorządowców, instytucji naukowych, organizacji pozarządowych.
Działania Prezesa URE w zakresie SOBE Powołanie Zespołu u ds. Koordynacji Prac nad Problematyką Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw Energetycznych w Urzędzie Regulacji Energetyki STREFA ODBIORCY.
Społecznie Odpowiedzialny Biznes koncepcja definicji Prezesa URE Jest to strategia harmonijnie łącz cząca ca etyczne i ekologiczne aspekty w działalno alności gospodarczej z jej dominującym atrybutem czyli efektywności cią,, eksponująca jawność ść,, przejrzystość działania, ania, rzetelność wobec klientów w (kalkulacja cen, jakość dostaw i obsługi) oraz w kontaktach z pozostałymi interesariuszami (m.in. z pracownikami, akcjonariuszami, dostawcami, społeczno ecznością lokalną), samoograniczenie przewagi monopolistycznej. To wkład biznesu w realizację polityki energetycznej państwa oraz taki sposób b prowadzenia firmy, który nie nadużywa jej przewagi wobec odbiorcy energii elektrycznej, gazu czy ciepła. 9 Korzyści strategii powinny być rozpatrywane w perspektywie długofalowej i sąs to: zwiększenie lojalności konsumentów w i interesariuszy,, poprawa relacji ze społeczno ecznością i władzami w lokalnymi, podnoszenie poziomu kultury organizacyjnej firmy. A przede wszystkim zapewnienie firmie trwałego rozwoju oraz wzrostu jej wartości.
Sektor energetyczny a SOB, c.d
Działania ania Prezesa URE zmierzają do implementacji koncepcji SOB do sektora energetycznego na rzecz: odbiorcy wrażliwego społecznie, ubóstwa energetycznego, efektywności energetycznej.
Odbiorca wrażliwy lub osoba fizyczna uprawniona do otrzymywania pomocy społecznej zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.) uprawniona do otrzymywania dodatku mieszkaniowego na podstawie ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych.dz. U. Nr 71, poz. 734, z późn. zm.)
Obszary odbiorców w wrażliwych społecznie UBÓSTWO UB STWO WYKLUCZENIE WYKLUCZENIE SPOŁECZNE SPO ECZNE 934 934 tys. tys. rodzin obj rodzin objętych tych pomocą pomoc z z powodu powodu ubóstwa ub stwa EMERYCI EMERYCI I RENCIŚCI 354 tys. Ok. 9 MLN tys. rodzin obj 3 MLN os rodzin objętych pomocą społeczn eczną emerytów w i rencistów 9 MLN emeryt Ok. Ok. 3 MLN osób b w w tych tych rodzinach rodzinach OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE NOSPRAWNE 392 tys. rodzin objętych pomocą społeczn eczną 2,2 MLN niepełnosprawnych nosprawnych ODBIORCA WRAŻLIWY SPOŁECZNIE 185 tys. odbiorców odłą łączonych od sieci z powodu niepłacenia rachunków OBSZARY OBSZARY WIEJSKIE WIEJSKIE 14 MLN os 810 RODZINY WIELODZIETNE RODZINY WIELODZIETNE ok. 5,7 MLN osób ok. ok. 1 1 MLN MLN rodzin, rodzin, 4,5 4,5 MLN MLN osób os b w w rodzinach rodzinach rodzin 810 tys. rodzin obj 5,7 mln tys. rodzin objętych pomocą społeczn eczną, mln osób b w tych rodzinach rodzinach PRZEWLEKLE PRZEWLEKLE CHORZY CHORZY 394 394 tys. os tys. osób b skorzystało z pomocy pomocy społecznej BEZROBOTNI 1,2 MLN d 864 MLN długotrwale bezrobotni. 188 188 tys. tys. rodzin 864 tys. rodzin skorzysta tys. rodzin skorzystało objętych obj tych pomocą pomoc społeczn spo eczną z pomocy społecznej Źródło: opracowanie własne Zespołu do Spraw Prac Badawczych nad Problematyką Odbiorców Wrażliwych Społecznie w URE
Ubóstwo energetyczne Trzy główne g czynniki wpływaj ywające na ubóstwo energetyczne: rosnące ceny energii i gazu, poziom dochodu gospodarstwa domowego (Jeśli dochody gospodarstw domowych rosną wolniej niż ceny energii wówczas wczas przyczynia się to do wzrostu liczby gospodarstw domowych w sytuacji ubóstwa energetycznego i odwrotnie), efektywność energetyczna domu/mieszkania (wpływaj ywając c na polepszenie stanu efektywności energetycznej budynków poprzez lepszą izolację oraz sprawniejszy system grzewczy wpływamy na obniżenie rachunków w za energię,, a tym samym na kondycję finansową gospodarstw domowych).
Ubóstwo energetyczne W sytuacji ubóstwa energetycznego znajduje się gospodarstwo domowe, które na utrzymanie dostatecznego poziomu ogrzewania musi przeznaczyć więcej niż 10% swojego dochodu (Wielka Brytania)
Zaangażowanie oddziałów w terenowych URE w poszczególne tematy dane ogólne 140 120 123 100 80 70 2008 2009 60 40 20 25 30 41 24 45 41 18 55 Plany 0 Zmiana sprzedawcy Odbiorca wrażliwy społecznie Świadomość energetyczna Popularyzacja ogólnej koncepcji SOB Pozostałe działania
Kierunki prac w 2010 r. Odbiorcy: indywidualni i zbiorowi OTOCZENIE Organy władzy i administracji: OPS, OPR Szkoły: każdego szczebla Uniwersytet Trzeciego Wieku PRZEDSIĘBIORSTWO ENERGETYCZNE Rzecznicy Konsumentów Zrzeszenia, Stowarzyszenia, Związki
Propozycje prac w 2010 r., m.in.: Kodeksy Dobrych Praktyk (energia, gaz) zakończenie prac (kwestie przejrzystości umów, zmiany sprzedawcy, informowanie o dostępnych sposobach racjonalizacji zużycia ee,, standardy jakościowe obsługi odbiorców); Rekomendowanie Kodeksów w do stosowania przez przedsiębiorstwa energetyczne w relacjach z odbiorcami: : spotkania, prasa; ANKIETY (raport czerwiec 2010); Prace w ramach Strefy Odbiorcy ( efektywność energetyczna, SOBE); Aktywizacja środowiska lokalnego (przedsięwzi wzięcia na rzecz OPS przedsiębiorstw energetycznych, propagowanie efektywności energetycznej); Biuletyn URE, osobne opracowania; ; tematy: 1) korzyści z SOB dla przedsiębiorstwa; 2) dostępno pność funduszy z UE na rzecz implementacji koncepcji SOB; Praktyczny Poradnik SOBE jak wdrażać SOBE w przedsiębiorstwie energetycznym.
Próba badawcza - charakterystyka ciepło 9 gaz 13 energia elektryczna 31
Wyniki formalne 1. Ilość odpowiedzi; 2. Pozytywne odpowiedzi nie są jednoznaczne ze spełnieniem oczekiwań zawartych w pytaniu; 40% Struktura ilościowa odpowiedzi 21 (energia elektryczna 12, gaz 6, ciepło 3) 6 (67%) energia elektryczna ciepło 7 (54%) 19 (61%) gaz ankiety nieodesłane 60%
Wyniki merytoryczne
Posiadanie strategii na rzecz SOB 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 86% 66% 47% 32% 16% 14% 16% 5% 0% 0% 16% 1% energia elektryczna gaz ciepło tak nie w planach brak odpowiedzi Obecność zasad SOB w strategii biznesowej 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 57% 50% 42% 43% 37% 33% 21% 0% energia elektryczna gaz ciepło 17% tak nie w planach
Główne powody włąw łączenia SOB jako elementu zarządzania Spółką korzyści wizerunkowe, reputacyjne (26) lepsze relacje z interesariuszami (25) wzrost wartości firmy (17) wzrost motywacji pracowników (16) rosnące oczekiwania społeczne (12) zasady etyczne (11) pozyskanie nowych rynków/klientów (11) wzrost konkurencyjności (9) zarządzanie ryzykiem (6) pozyskanie dobrych pracowników (5) wzrost efektywności kosztowej (1) 13 6 6 12 5 0 7 6 3 8 2 2 5 3 3 7 2 2 6 2 1 2 1 3 2 2 1 1 0 14 7 5 0 5 10 15 20 25 30 energia elektryczna gaz ciepło
Odbiorca wrażliwy społecznie (OWS) Definicja w planach 5 (16%) tak 1 (3%) nie 18 (56%) brak odpowiedzi 8 (25%)
Formy pomocy OWS Współpraca z Ośrodkami Pomocy Społecznej; Rozłożenie należności głównej na raty, rozłożenie należności głównej wraz z odsetkami na raty, zawarcie porozumienia o spłacie długu, umorzenie odsetek; Przedpłatowe urządzenia pomiarowo-rozliczeniowe.
OWS brak danych I. Brak rejestrów OWS w firmach. II. III. IV. Brak ewidencji kosztów pomocy udzielanej OWS, w tym: Pomocy Ośrodków Pomocy Społecznej i jej wielkości; Liczby zamontowanych liczników przedpłatowych i kosztów; Liczby wstrzymania dostaw energii / ciepła i liczby ponownie podłączonych do sieci; Wielkości zadłużenia odbiorców; Form udzielanej pomocy i kosztów tej pomocy; Kosztów administracyjnych udzielanej pomocy. Brak informacji o odbiorcach korzystających w domu z urządzeń medycznych. Brak informacji o samoodłączeniach się odbiorców od sieci. V. Brak informacji o odbiorcach utraconych, z powodu braku wstrzymania dostaw i braku ponownego podłączenia do sieci. VI. Brak możliwo liwości OSR przy propozycjach wprowadzenia ustawowych regulacji pomocy odbiorcom wrażliwym społecznie.
OWS wybrane obserwacje Samoodłączenie się odbiorcy od sieci energetycznej; Trwałe wstrzymanie dostaw energii do ponad 2 500 odbiorców; Wstrzymanie dostaw energii do odbiorców korzystających w domu z urządzeń medycznych.
Wnioski Dysonans poznawczy: 1. Zbieżność poglądów na definicję 2. Trudności zrozumienia istoty SOB i jej stosowania; 1. Dominacja logiki: filantropia (w szerokim znaczeniu) wizerunek korzyść firmy, śladowe dowody zrozumienia SOB jako SOBE; 2. Ranga dużych, transnarodowych firm: duże struktury (grupy kapitałowe) o zróżnicowanej działalności, operujące na wielu rynkach; 3. Nie są realizowane zapisy Dyrektyw 2009/72/WE i 2009/73/WE, w zakresie pomocy odbiorcom wrażliwym społecznie.
Rekomendacje dla Prezesa URE Rola, jaką powinien pełnić Prezes URE w upowszechnianiu koncepcji SOB 30 25 20 5 3 5 7 energia elektryczna gaz ciepło 15 10 5 16 15 0 wsparcie edukacyjne /komunikacyjne (26) 3 2 2 7 współtworzenie wytycznych i wsparcie w zdefiniowaniu wskaźników adekwatnych dla branży (12) 4 5 1 2 0 0 1 1 1 stworzenie branżowego inna (1) systemu rankingowego do oceny praktyk w zakresie SOB (4) pokazanie przykładów /najlepszych praktyk globalny benchmark (25) stworzenie grup roboczych /badawczych przedstawicieli firm energetycznych (11) nie powinien pełnić żadnej roli (1)
Dziękuję za uwagę