Szanowny Panie/Szanowna Pani,

Szanowny Panie/Szanowna Pani, Obecnie kontynuuję badania realizowane w ramach projektu pt. Opracowanie systemowego podejścia do zrównoważonego rozwoju społeczeństwa informacyjnego na przykładzie Polski (http://www.ue.katowice.pl/fileadmin/user_upload/wfiu/katedry/sam-zaklinf-gosp/granty/projekt_ncn_ez.pdf). Jednym z kluczowych aktorów społeczeństwa informacyjnego są gospodarstwa domowe, w których ich członkowie wykorzystują ICT po to, aby osiągnąć swoje różnorodne cele osobiste i zawodowe. Zamierzeniem niniejszego badania jest ocena poziomu wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) w polskich gospodarstwach domowych w kontekście zrównoważonego rozwoju ekologicznego, ekonomicznego, społeczno-kulturowego i politycznego. Poprzez uczestnictwo w badaniu będzie Pan/Pani miał/a wpływ na ostateczny kształt rekomendacji formułowanych pod adresem władzy publicznej, zarządzających przedsiębiorstwami i pracowników administracji publicznej, a dotyczących poprawy efektywności, skuteczności, innowacyjności i sprawności kraju dzięki wykorzystaniu ICT. W związku z powyższym zwracamy się z prośbą o wypełnienie kwestionariusza ankiety. Pana/Pani wiedza i doświadczenie są bardzo cenne w kontekście prowadzonych badań. Gwarantuję pełną anonimowość udzielanych odpowiedzi. Natomiast jeżeli jest Pan/Pani zainteresowany/a wynikami badań proszę o podanie adresu e-mail w metryce kwestionariusza. W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości związanych z badaniem bardzo proszę o kontakt mailowy ewa.ziemba@ue.katowice.pl. Dziękując za pomoc w realizacji badania uprzejmie proszę o wypełnienie kwestionariusza w terminie do 30 maja br. Jednocześnie informuję, iż kwestionariusz podlega Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Z poważaniem prof. UE dr hab. Ewa Ziemba Wydział Finansów i Ubezpieczeń Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Katowice, 2015.04.23 str. 1

Objaśnienia pojęć: a. ICT to infrastruktura teleinformatyczna (sprzęt komputerowy, sieci komputerowe, Internet, sprzęt telefoniczny) oraz oprogramowanie (różne aplikacje, e-produkty, e-usługi, e-usługi publiczne). b. Skuteczność określa czy planowane działania zostały wykonane, a oczekiwane wyniki osiągnięte. c. Efektywność określa relacje między osiągniętymi wynikami, a wykorzystanymi zasobami i poniesionymi kosztami. str. 2

Część I. Proszę przeczytać uważnie poniższe charakterystyki dotyczące różnych sytuacji i zjawisk decydujących o skutecznym i efektywnym wykorzystaniu ICT w Pana/Pani gospodarstwie domowym. Sytuacje te i zjawiska rzadko kiedy są jednoznaczne, niemniej proszę przedstawić swoją opinię odnosząc się do własnych doświadczeń i obserwacji. Swoją opinię proszę przyporządkować wstawiając znak X do następującej skali ocen: 5 zdecydowanie się ; 4 raczej się ; 3 trudno powiedzieć czy się, czy nie; 2 raczej się nie ; 1 zdecydowanie się nie. W miarę możliwości proszę unikać oceny "3 trudno powiedzieć czy się, czy nie". Jeżeli zgadza się Pan/Pani ze wszystkimi lub prawie wszystkimi wymienionymi w danym punkcie sytuacjami i zjawiskami proszę wybrać ocenę "5 zdecydowanie się "; jeżeli z większością "4 raczej się "; jeżeli tylko z nielicznymi "2 raczej się nie "; jeżeli nie zgadza się Pan/Pani z żadnymi sytuacjami i zjawiskami "1 zdecydowanie się nie ". Sytuacje i zjawiska decydujące o skutecznym i efektywnym wykorzystaniu ICT w moim gospodarstwie domowym 1. Finansowe możliwości gospodarstwa domowego zapewniają zakup i bieżące używanie sprzętu komputerowego, oprogramowania, sieci internetowej i telekomunikacyjnej oraz doskonalenie kompetencji cyfrowych 2. Wydatki ponoszone w gospodarstwie domowym umożliwiają zakup i używanie sprzętu komputerowego i oprogramowania, dostęp do sieci internetowej, telefonię oraz doskonalenie kompetencji cyfrowych 3. Członkowie gospodarstwa domowego potrafią obsługiwać komputer i Internet, używać różnego rodzaju oprogramowania i aplikacji, wyszukiwać informację, korzystać z niej i oceniać jej przydatność oraz kreatywnie, skutecznie i efektywnie wykorzystywać ICT po to, żeby uzyskiwać różnorodne korzyści w różnych sferach życia osobistego i zawodowego się Raczej się Ocena sytuacji i zjawisk Trudno powiedzieć Raczej się nie czy się, czy nie się nie str. 3

Sytuacje i zjawiska decydujące o skutecznym i efektywnym wykorzystaniu ICT w moim gospodarstwie domowym 4. Członkowie gospodarstwa domowego biorą udział w szkoleniach dotyczących obsługi komputera i Internetu, korzystania z różnego rodzaju oprogramowania i aplikacji, wyszukiwania informacji i korzystania z niej oraz wykorzystania ICT na potrzeby ułatwienia i poprawy jakości życia osobistego i zawodowego 5. Członkowie gospodarstwa domowego są wizjonerami, liderami i kreatorami innowacyjnych pomysłów i rozwiązań dotyczących wykorzystania ICT na potrzeby ułatwienia i poprawy jakości życia osobistego i zawodowego 6. Członkowie gospodarstwa domowego są otwarci na zmiany i nowości, potrafią negocjować i budować zaufanie, potrafią pracować w grupie oraz wielokulturowym zespole, umieją budować różnorodne relacje i sieci powiązań, potrafią dzielić się wiedzą 7. Członkowie gospodarstwa domowego wykorzystują ICT do wystawiania ocen i opinii, komentowania i dyskutowania oraz proponowania różnych udoskonaleń i nowatorskich rozwiązań dotyczących działalności przedsiębiorstw, oferowanych przez nie towarów i usług oraz poprawy obsługi klienta 8. Członkowie gospodarstwa domowego wykorzystują ICT do wystawiania ocen i opinii, komentowania i dyskutowania oraz proponowania różnych udoskonaleń i nowatorskich rozwiązań dotyczących działalności administracji publicznej, oferowanych przez nią usług oraz poprawy obsługi klienta 9. W gospodarstwie domowym decyzja o zakupie ICT jest poprzedzona analizą potrzeb poszczególnych członków gospodarstwa domowego, analizą jakości i cen dostępnych na rynku ICT oraz analizą potencjalnych korzyści z zakupu i stosowania ICT się Raczej się Ocena sytuacji i zjawisk Trudno powiedzieć Raczej się nie czy się, czy nie się nie str. 4

Sytuacje i zjawiska decydujące o skutecznym i efektywnym wykorzystaniu ICT w moim gospodarstwie domowym 10. Członkowie gospodarstwa domowego stosują zasady bezpieczeństwa informacji i ochrony danych osobowych poprzez używanie oprogramowania antywirusowego, zmienianie haseł dostępu do aplikacji, nieudostępnianie swoich danych dostępowych do aplikacji innym osobom lub w Internecie 11. Członkowie gospodarstwa domowego wykorzystują ICT oraz podnoszą swoje kompetencje cyfrowe ponieważ są do tego obligowani przez przedsiębiorstwa i instytucje, np. do korzystania z elektronicznej bankowości czy elektronicznych faktur, kursów e-learningowych, elektronicznego dziennika, składania wniosków urzędowych elektronicznie 12. Członkowie gospodarstwa domowego wykorzystują ICT oraz podnoszą swoje kompetencje cyfrowe pod wpływem różnorodnych zachęt, takich jak awans zawodowy czy nagrody w pracy, promocje i nagrody oferowane przez przedsiębiorstwa i instytucje 13. Członkowie gospodarstwa domowego znają przepisy prawa związane ze stosowaniem ICT, takie jak dotyczące elektronicznych faktur, podpisu elektronicznego, ochrony danych osobowych i świadczenia usług drogą elektroniczną, a w razie potrzeby mają dostęp do porad prawników i instytucji regulujących rynek, jak Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Urząd Komunikacji Elektronicznej, Federacja Konsumentów Polskich, Powiatowy Rzecznik Praw Konsumenta 14. W gospodarstwie domowym nie ma barier technologicznych ograniczających wykorzystanie ICT, np. mają stały dostęp do Internetu, mają dostęp do oprogramowania i aplikacji, prędkość łącza internetowego jest powyżej 30Mb/s, sprzęt komputerowy ma odpowiednie parametry, członkowie gospodarstwa domowego posiadają podpis elektroniczny 15. Członkowie gospodarstwa domowego korzystają głównie z darmowych oprogramowania i aplikacji, a rzadziej z oprogramowania i aplikacji odpłatnych się Raczej się Ocena sytuacji i zjawisk Trudno powiedzieć Raczej się nie czy się, czy nie się nie str. 5

Sytuacje i zjawiska decydujące o skutecznym i efektywnym wykorzystaniu ICT w moim gospodarstwie domowym 16. Wykorzystywane w gospodarstwie domowym oprogramowanie i aplikacje są dopasowane do potrzeb jego członków, są łatwe i przyjazne w obsłudze, są stale aktualizowane i rozbudowywane o nowe funkcjonalności, działają stabilnie i bezbłędnie, można z nich korzystać na różnych urządzeniach (także mobilnych) oraz mogą współdziałać ze sobą 17. Wykorzystywane w gospodarstwie domowym oprogramowanie i aplikacje posiadają różne sposoby zabezpieczenia danych i zapewniają bezpieczne ich użytkowanie, takie jak wymóg umieszczania w hasłach dostępu różnych znaków, maskowanie haseł, dodatkowe hasła jednorazowe dla wrażliwych operacji, cykliczna zmiana haseł, uwierzytelnianie tożsamości 18. Członkowie gospodarstwa domowego korzystają z e-usług dostarczanych im przez przedsiębiorstwa na różnym poziomie dojrzałości, tzn. (a) korzystają z informacji; (b) wypełniają elektronicznie formularze (np. zamówienia), a następnie je drukują i dostarczają drogą tradycyjną do przedsiębiorstwa; (c) wypełniają elektroniczne formularze i przesyłają je drogą elektroniczną oraz odbierają towar/usługę drogą tradycyjną; (d) realizują całą usługę elektronicznie, czyli zamówienie, zakup, sprzedaż, zapłata i dostawa są realizowane elektronicznie; (e) korzystają ze spersonalizowanych usług, czyli dostosowanych do swoich indywidualnych potrzeb się Raczej się Ocena sytuacji i zjawisk Trudno powiedzieć Raczej się nie czy się, czy nie się nie str. 6

Sytuacje i zjawiska decydujące o skutecznym i efektywnym wykorzystaniu ICT w moim gospodarstwie domowym 19. Członkowie gospodarstwa domowego korzystają z e-usług publicznych dostarczanych im przez administrację publiczną na różnym poziomie dojrzałości, tzn. (a) korzystają z informacji; (b) wypełniają elektronicznie formularze (np. wniosek), a następnie je drukują i dostarczają drogą tradycyjną do urzędu; (c) wypełniają elektroniczne formularze i przesyłają je drogą elektroniczną oraz odbierają decyzję administracyjną drogą tradycyjną; (d) realizują całą usługę elektronicznie od wypełnienia i złożenia wniosku, po otrzymanie decyzji administracyjnej; (e) korzystają ze spersonalizowanych usług, czyli dostosowanych do swoich indywidualnych potrzeb, np. wstępnie wypełnione roczne zeznanie podatkowe PIT36/PIT37 20. Gospodarstwo domowe wykorzystując konkurencję na rynku ICT kupuje i wykorzystuje wyższej jakości ICT po niższej cenie się Raczej się Ocena sytuacji i zjawisk Trudno powiedzieć Raczej się nie czy się, czy nie się nie Część II. Proszę ocenić korzyści (skuteczność i efektywność) Pana/Pani gospodarstwa domowego wynikające z wdrożenia i wykorzystania ICT, wstawiając znak X do następującej skali ocen: 5 zdecydowanie duże; 4 raczej duże; 3 trudno powiedzieć czy duże, czy małe; 2 raczej małe, 1 zdecydowanie małe. Proszę w miarę możliwości unikać odpowiedzi 3 trudno powiedzieć czy duże, czy małe. Ś1 Korzyści z wykorzystania ICT w moim gospodarstwie domowym Zmniejszenie zużycia energii i zwiększenie ochrony środowiska dzięki ICT zużywającym mniej energii oraz zbudowanym z mniejszej ilości (miniaturyzacja) i łatwiej podlegającym recyklingowi i utylizacji materiałów duże Raczej duże Ocena korzyści Trudno powiedzieć czy duże, czy małe Raczej małe małe str. 7

Korzyści z wykorzystania ICT w moim gospodarstwie domowym Ś2 Zmniejszenie zużycia energii i innych zasobów (np. papieru, benzyny) oraz zwiększenie ochrony środowiska dzięki "odmaterializowaniu" produkcji i konsumpcji, np. korzystaniu z e-dokumentów zamiast dokumentów papierowych, robieniu zakupów w e-sklepach zamiast w sklepach tradycyjnych, udziałowi w e-szkoleniach w miejsce szkoleń tradycyjnych, korzystaniu z e-produktów zamiast produktów tradycyjnych E3 Zmniejszenie kosztów, np. dzięki niższym cenom zakupu towarów/usług w Internecie, wyeliminowaniu kosztów podróży, niższym kosztom komunikacji przez Internet niż komunikacji telefonicznej lub osobistej E4 Wzrost dochodów, np. uzyskanie wyższego oprocentowania lokat zakładanych elektronicznie, pozyskanie dodatkowego źródła dochodów z pracy świadczonej przez Internet (np. z płatnego wypełniania ankiet, tworzenia treści) E5 Ułatwienie codziennego życia osobistego, np. uczenia się, robienia zakupów, pozyskiwania informacji, załatwiania spraw urzędowych, komunikowania się, organizowania spotkań towarzyskich, korzystania z rozrywki E6 Ułatwienie codziennego życia zawodowego, np. wykonywanie pracy w domu bez konieczności codziennego dojeżdżania do miejsca pracy, uczestniczenie w wirtualnych spotkaniach służbowych, efektywniejsze i szybsze wykonywanie zadań i poleceń służbowych E7 Wzrost satysfakcji z usług publicznych dostarczanych przez administrację publiczną, w tym z e-usług publicznych E8 Wzrost satysfakcji z usług i towarów dostarczanych przez przedsiębiorstwa, w tym z e-usług i e-produktów E9 Rozszerzenie już posiadanych wiedzy i umiejętności oraz zdobycie nowych (w tym wiedzy i umiejętności cyfrowych) a także lepsze dostosowanie sposobu myślenia i działania w odpowiedzi na zmieniającą się rzeczywistość, wymogi rynku pracy oraz potrzeby pracodawców i klientów duże Raczej duże Ocena korzyści Trudno powiedzieć czy duże, czy małe Raczej małe małe str. 8

Korzyści z wykorzystania ICT w moim gospodarstwie domowym S10 Zwiększenie aktywności w różnych grupach społeczno-kulturowych, których członkowie dzielą wspólną pasję, wymieniają się wiedzą i poglądami, wspomagają się nawzajem i budują swoją reputację S11 Rozwój i doskonalenie swojego środowiska nauki i pracy, np. uczenie się przez całe życie dzięki korzystaniu z e-learningu i pozyskiwaniu wiedzy w czasie rzeczywistym, współpraca z różnymi osobami ze swojego środowiska zawodowego/szkolnego, współpraca z profesjonalistami/ kolegami z różnych kręgów kulturowych, lepsza komunikacja, tworzenie więzi pracownika/ucznia z przedsiębiorstwem/szkołą S12 Zwiększenie bezpieczeństwa człowieka i grup społecznych oraz włączenie się w jego doskonalenie poprzez dostęp do informacji i udostępnianie informacji o różnego rodzaju zagrożeniach i katastrofach (np. pogodowych, żywnościowych, chorobowych) oraz podejmowanie i organizowanie działań w akcjach humanitarnych i na rzecz sprawiedliwości społecznej S13 Zmniejszenie wykluczenia społecznego ze względu na wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania czy niepełnosprawność, którego przyczyny tkwiły ograniczonym i utrudnionym uczestnictwie/partycypacji w życiu społecznym lub zbiorowym oraz ograniczonym lub utrudnionym dostępie do zasobów, dóbr publicznych i instytucji społecznych, a także do przedsiębiorstw i ich produktów/usług oraz miejsc pracy P14 Wzrost udziału w konsultacjach społecznych i demokratycznym podejmowaniu decyzji publicznych oraz rozwój współpracy, komunikacji, partnerstwa i sieci powiązań z administracją publiczną, instytucjami użyteczności społecznej, przedsiębiorstwami społecznymi P15 Zwiększenie i ułatwienie dostępu do usług administracji publicznej oraz przepisów prawa i ich interpretacji, np. dotyczących pracy, ochrony socjalnej, zdrowia, życia rodzinnego, udziału w życiu kulturalnym i edukacji oraz praw osobistych i politycznych duże Raczej duże Ocena korzyści Trudno powiedzieć czy duże, czy małe Raczej małe małe str. 9

Część III. Metryczka 1. Liczba osób w gospodarstwie domowym (proszę wpisać liczbę osób): w tym: liczba osób poniżej 21 lat liczba osób od 21 do 35 lat liczba osób od 36 do 50 lat liczba osób od 51 do 65 lat liczba osób powyżej 65 lat w tym: liczba osób z wykształceniem wyższym liczba osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym i zarodowym liczba osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym liczba osób z wykształceniem gimnazjalnym i podstawowym liczba osób bez wykształcenia 3. Miejscowość (proszę wpisać znak X ): obszar wiejski miasto o liczbie mieszkańców poniżej 20 tys. miasto o liczbie mieszkańców od 20 tys. do 100 tys. miasto o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys. 4. Rodzaj gospodarstwa domowego (proszę wpisać znak X ): gospodarstwo pracowników (wyłącznym lub głównym źródłem utrzymania jest dochód z pracy najemnej w sektorze publicznym lub prywatnym) gospodarstwo rolników (wyłącznym lub głównym źródłem utrzymania jest dochód z użytkowanego gospodarstwa indywidualnego w rolnictwie) gospodarstwo pracujących na własny rachunek (wyłącznym lub głównym źródłem utrzymania jest praca na własny rachunek poza rolnictwem lub wykonywanie wolnego zawodu) gospodarstwo emerytów i rencistów (wyłącznym lub głównym źródłem utrzymania jest emerytura lub renta) gospodarstwo utrzymujące się z niezarobkowych źródeł (wyłącznym lub głównym źródłem utrzymania są źródła niezarobkowe poza rentą i emerytura, np. różnego rodzaju zasiłki) str. 10