SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W PUBLICZNYM GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II W NOWEJ BRZEŹNICY NOWA BRZEŹNICA, wrzesień 2015r. str. 1
I. PODSTAWA PRAWNA DO WPROWADZANIA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W SZKOLE II. III. IV. WIZJA PROFILAKTYKI W SZKOLE CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI PRZEWIDYWANE EFEKTY PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH V. METODY PRACY VI. VII. ZASADY INTERWENCJI WOBEC UCZNIÓW WSPÓŁPRACA Z PODMIOTAMI I INSTYTUCJAMI WSPOMAGAJĄCYMI SZKOŁĘ W JEJ DZIAŁANIACH PROFILAKTYCZNYCH VIII. SPODZIEWANE EFEKTY IX. REALIZACJA ZAGADNIEŃ NA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTACH X. UWAGI KOŃCOWE str. 2
I. PODSTAWA PRAWNA DO WPROWADZANIA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W SZKOLE - Konwencja o Prawach Dziecka (Dz.U. 1991, nr 120 poz. 526) - Szkolny Program Wychowawczy - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2009, Nr 4, poz. 17) - Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 20lOr. Nr 228, poz. 1487). - Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26.09.1982r. (Dz.U. 1982 nr 35 poz. 230) - Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9.11.1995r. (Dz.U. 1996 nr 10 poz. 55) - Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29.07 2005r. (Dz.U. 2005 nr 179 poz. 1485 - Polska Deklaracja w Sprawie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z grudnia 1995r. - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. (Dz.U.poz.1249) str. 3
II. WIZJA PROFILAKTYKI W SZKOLE Otaczająca rzeczywistość niesie ze sobą rozmaite zagrożenia dla młodego człowieka. Przeciwdziałanie tym zagrożeniom lub osłabianie ich wpływu jest istotne dla procesu wychowania i należy do profilaktyki. Profilaktyka to ochrona rozwijającego się człowieka przed zagrożeniami oraz reagowanie na pojawiające się zachowania ryzykowne. Program jest skierowany do uczniów, nauczycieli i rodziców; jest zgodny ze statutem szkoły i szkolnym programem wychowawczym. Szkolny Program Profilaktyki obejmuje profilaktykę pierwszorzędową i drugorzędową. Pierwszorzędowa jest skierowana do wszystkich uczniów, jako grupy niskiego ryzyka. Zadaniem Programu jest przeciwdziałanie zagrożeniom, wspieranie procesu wychowania, identyfikowanie osób będących w grupie podwyższonego ryzyka a także promowanie zdrowego stylu życia. Realizatorami tych działań będą wszyscy nauczyciele wspierani przez specjalistów. Profilaktyka drugorzędową będzie kierowana do grup podwyższonego ryzyka. Celem działań będzie umożliwienie wycofania się z ryzykownych zachowań, pomoc osobom przeżywającym trudności w identyfikowaniu i rozwiązywaniu problemów, wspieranie ich w sytuacjach trudnych. Pomoc będzie organizowana przez pedagoga szkolnego, i za jego pośrednictwem przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną. Program uwzględnia potrzeby adresatów. Dlatego cele i zakres wyznaczane do realizacji mają różną treść - zależnie od grupy docelowej. W ramach programu podjęte zostaną formy i zakres działalności: -diagnoza środowiska szkolnego; - działania informacyjne; - działania edukacyjne; str. 4
- działania integracyjne; - działania wdrażające określone umiejętności; - działania interwencyjne. III. CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI CELE - ZAKRES - UCZNIOWIE - Dostarczenie wiedzy z zakresu mechanizmów powstawania uzależnień takich jak: alkoholizm, narkomania, dopalacze, nikotynizm, lekomania, informacje o zagrożeniach AIDS i HIV, stresu, przemocy i innych zagrożeń, szkoła wolna od przemocy - Przeciwdziałanie problemom w adaptacji do nowego środowiska, integracja uczniów - Zachęcanie młodzieży do życzliwości, otwartości, szacunku i wzajemnej pomocy. Integrowanie środowiska uczniowskiego do walki z przejawami niepożądanych zachowań. - Promowanie zdrowego życia - uświadamianie, czym ono jest i jak je realizować. - Kształtowanie takich umiejętności prospołecznych obniżających ryzyko wystąpienia zachowań szkodliwych dla zdrowia psychicznego i fizycznego, jak: świadome wyrażanie emocji, zachowania asertywne, rozwiązywanie konfliktów, str. 5
- Pobudzanie uczniów do działalności na rzecz własnego rozwoju oraz promocji zdrowego stylu życia. - Dążenie do stworzenia modelu człowieka szczęśliwego" - wszelkie nałogi są niejednokrotnie rekompensatą dyskomfortu psychicznego. -Kształtowanie orientacji zawodowej, planowanie kariery, rozwijanie i poszerzanie zainteresowań i uzdolnień uczniów CELE ZAKRES- NAUCZYCIELE: - Poszerzanie wiedzy nauczycieli z zakresu uzależnień (objawy zażywania, mechanizm powstawania uzależnień, formy pomocy). - Zwiększanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. - Aktywizacja nauczycieli do wykonywania zadań profilaktyczno - wychowawczych. - Zwiększanie umiejętności diagnozowania sytuacji wychowawczej i różnych zagrożeń. CELE ZAKRES- RODZICE: - Przekazywanie wiedzy z zakresu uzależnień, stresu, agresji, i innych zagrożeń. - Powiększanie poczucia bezpieczeństwa i kompetencji rodziców poprzez wskazanie, co robić i gdzie szukać pomocy w sytuacji problemowej (wychowawcy, nauczyciele, pedagog szkolny, pielęgniarka szkolna, Publiczna Poradnia Psychologiczno- str. 6
Pedagogiczna). - Uświadamianie rodzicom wpływu ich postaw wobec zagrożeń na zachowanie się ich dzieci w określonych sytuacjach. IV. PRZEWIDYWANE EFEKTY PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Poprzez realizację zakresu działań profilaktycznych zmierzamy do tego, aby uczeń naszej Szkoły: - Wiedział co to są uzależnienia i jak ich unikać. - Posiadał wiedzę o konsekwencjach zachowań ryzykownych. - Nie sięgał po narkotyki, substancje psychoaktywne, dopalacze i znał skutki stosowania używek i umiał dokonywać wartościowych wyborów. - Umiał zachować się asertywnie. - Posiadał umiejętność rozwiązywania konfliktów. - Radził sobie w sytuacjach stresujących. - Odznaczał się wysoką kulturą zachowania. - Nie posługiwał się wulgaryzmami, nie zachowywał się agresywnie. - Umiał wyrażać swoje uczucia oraz szanował i identyfikował się z uczuciami innych. - Dostrzegał korzyści płynące z prowadzenia zdrowego stylu życia. - Osiągał dojrzałą osobowość psychospołeczną str. 7
V. METODY I FORMY PRACY - pogadanki - dyskusja - wykłady - zajęcia terapeutyczne - wywiady, ankiety, obserwacje - konsultacje dla rodziców z pracownikami szkoły i specjalistami z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej VI. ZASADY INTERWENCJI WOBEC UCZNIÓW Dostrzeżenie prób podejmowania zachowań ryzykownych (przez całą społeczność szkolną - pracowników, nauczycieli, uczniów, rodziców) powinno prowadzić do powiadomienia wychowawcy dziecka lub pedagoga szkolnego. Jeżeli zajdzie potrzeba, należy odwołać się do specjalistycznej pomocy. Powinno się to odbywać przy udziale rodziców dziecka. Wychowawca powiadamia rodziców, pedagoga szkolnego i motywuje do działania. Pedagog szkolny podejmuje środki zaradcze stosownie do sytuacji. VII. WSPÓŁPRACA Z PODMIOTAMI I INSTYTUCJAMI WSPOMAGAJĄCYMI SZKOŁĘ W JEJ DZIAŁANIACH PROFILAKTYCZNYCH. - Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna; - Poradnie specjalistyczne; - Kuratorium Oświaty; - Urząd Gminy (GOPS), sąd; str. 8
- Organizacje pozarządowe. VIII. SPODZIEWANE EFEKTY: 1. Utrwalenie zachowań asertywnych 2. Wzrost wiedzy uczniów oraz rodziców na temat uzależnień i przeciwdziałania im 3. Dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne 4. Umiejętność organizowanie czasu wolnego 5. Zmniejszenie liczby zachowań agresywnych 6. Zachowanie higieny osobistej 7. Prawidłowe reakcje w sytuacji zagrożenia IX. REALIZACJA ZAGADNIEŃ NA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTACH Treści Klasa Przedmiot 1. Higiena osobista i otoczenia: zasady pielęgnowania skóry i włosów, hałas, nadmierne nasłonecznienie, używanie kosmetyków 2. Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc: przepisy bezpieczeństwa w domu, szkole i miejscu publicznym, II wychowawcy, biologia, fizyka, plastyka wychowawcy, wychowanie fizyczne str. 9
pierwsza pomoc w najczęstszych sytuacjach zagrożenia życia, bezpieczeństwo w sieci 3. Żywność i żywienie: skład żywności, układanie jadłospisów, ich różnice ze względu na stan zdrowia, wiek, rodzaj wykonywanej pracy, higiena produkcji i przechowywania żywności, prawa konsumenta, reklama żywności 4. Aktywność ruchowa i umysłowa: aktywność fizyczna w różnych okresach życia i stanach zdrowia, zalety regularnego uprawiania sportu i kształtowanie sylwetki, wypoczynek bierny i czynny, jak się uczyć, sposoby, metody efektywnego uczenia się, higiena pracy umysłowej i snu, zapobieganie trudnościom w uczeniu się, organizacja czasu wolnego, osoby niepełnosprawne i ich potrzeby I, III III II III I II III wychowawcy, technika, matematyka, chemia Technika, język polski wychowawcy, informatyka Biologia, godziny do dyspozycji wychowawcy Wychowanie fizyczne, godziny do dyspozycji wychowawcy Godziny do dyspozycji wychowawcy str. 10
5. Zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu podejmowanie odpowiedzialnych wyborów, korzystanie z pomocy służby zdrowia 6. Poczucie własnej wartości, dawanie i przyjmowanie wsparcia, asertywność, emocje, empatia 7. Przyczyny i skutki używania substancji psychoaktywnych: papierosy i e-papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze, napoje energetyzujące, leki 8. Formy pomocy dla osób eksperymentujących i uzależnionych. Sposoby radzenia sobie w sytuacjach trudnych 9. Przeciwdziałanie agresji: kształtowanie postaw prospołecznych uczniów, zapewnienie bezpieczeństwa w Szkole, integracja zespołów klasowych, nauka rozwiązywania konfliktów, zapobieganie stresowi I Wychowanie fizyczne, język polski, godziny do dyspozycji wychowawcy wychowawcy wychowawcy, biologia, wychowanie fizyczne, chemia wychowawcy wychowawcy 10. Kultura osobista: wychowawcy, str. 11
propagowanie kulturalnych sposobów komunikowania się, wszystkie przedmioty walka z wulgaryzmami, zasady savoir-vivre u w różnych sytuacjach 11. Wagary i niska frekwencja procedury dotyczące obowiązku szkolnego, konsekwencje opuszczania zajęć, sukces szkolny wychowawcy, wszystkie przedmioty X. UWAGI KOŃCOWE Przyjmuje się program do realizacji, z uwzględnieniem potrzeby nieustannego doskonalenia treści oraz sposobów realizacji. Ewaluacji Programu Profilaktycznego Publicznego Gimnazjum w Nowej Brzeźnicy dokonują: - na bieżąco wychowawcy oddziałów - semestralnie: pedagog szkolny i zespół wychowawczy Program profilaktyki został zatwierdzony na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu: 11.09.2015 r. Program profilaktyki został zatwierdzony na posiedzeniu Rady Rodziców w dniu: 14.09.2015 r. str. 12
str. 13