Szkolny Program Profilaktyki. Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum. w Pudliszkach

Transkrypt

1 Szkolny Program Profilaktyki Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Pudliszkach Pudliszki 2013

2 PODSTAWY PRAWNE PROGRAMU Rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2002r. -wprowadza zapis o podejmowaniu przez rady pedagogiczne uchwał o wprowadzeniu programu profilaktyki spójnego z programem wychowawczym. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Ustawie z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii. Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

3 CHARAKTERYSTYKA ODBIORCÓW PROGRAMU Spośród wszystkich faz rozwojowych okres dojrzewania, który przypada na lata nauki w szkole podstawowej i gimnazjum stanowi szczególną fazę w życiu człowieka. Właśnie wtedy dokonują się najważniejsze zmiany w zakresie obrazu siebie i otoczenia. Tworzone są nowe wzorce i autorytety. Uczniowie zaczynają doświadczać różnych nowych przeżyć osobistych i społecznych. Rozwijane są umiejętności pozwalające na kształtowanie się poczucia własnej osobowości. Tempo oraz sposoby osiągania celów rozwojowych zależą zarówno od młodego nastolatka jak i od osób, z którymi się kontaktuje. W tym okresie życia młodzi ludzie są bardzo aktywni, eksperymentują z nowymi zachowaniami, poszukują nowych ról, nabywają nowych doświadczeń. Stają się innymi ludźmi o nowych prawach i obowiązkach. Zaczynają mieć nowe potrzeby i oczekiwania. W procesie tym niezwykle ważną rolę odgrywają znaczące osoby dorosłe, a zwłaszcza rodzice i nauczyciele. Szkoła wspierając wszechstronny rozwój ucznia, musi zachować właściwe proporcje między wiedzą a umiejętnościami i wychowaniem. To trudne zadanie, bo też szczególny jest wiek rozwojowy uczniów. DIAGNOZOWANIE PROBLEMÓW I ZAGROŻEŃ Na diagnozę środowiska szkolnego składają się : obserwacja zachowania uczniów, analiza frekwencji w dziennikach lekcyjnych, analiza zeszytów uwag, analiza ankiet przeprowadzanych według potrzeb, analiza frekwencji rodziców na zebraniach organizowanych przez szkołę, wywiady z nauczycielami, uczniami, rodzicami. GŁÓWNE OBSZARY PROFILAKTYKI Program zakłada systematyczną, długotrwałą pracę z młodzieżą w obrębie najbardziej dla nas istotnych obszarów tematycznych: Tytoń Alkohol Wandalizm, agresja i przemoc Wagary Subkultury Zagrożenie mediami Dopalacze i inne używki

4 CELE I ZADANIA PROGRAMU PROFILAKTYKI Profilaktyka to proces, który wspiera zdrowie przez umożliwienie ludziom uzyskania pomocy potrzebnej im do konfrontacji ze złożonymi, stresującymi warunkami życia oraz przez umożliwienie jednostkom osiąganie subiektywnie satysfakcjonującego, społecznie akceptowanego, bogatego życia (Z. Gaś, 1997). Zapobieganie uzależnieniom może dokonywać się na różnych poziomach. W związku z tym wyróżnia się profilaktykę pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia: Profilaktyka pierwszego stopnia to działanie mające na celu: z jednej strony -promocję zdrowia i przedłużenie życia człowieka, zaś z drugiej zapobiegania pojawianiu się problemów związanych z zachowaniami dysfunkcjonalnymi. Szczególnie wyraźnie akcentuje się tutaj budowanie i rozwijanie różnorodnych umiejętności radzenia sobie z wymogami życia, albowiem deficyty w tym zakresie są powszechnie spotykane w populacji osób dysfunkcjonalnych. Równie ważne jest dostarczanie rzetelnych informacji, dostosowanych do specyfiki odbiorców. Może być kierowana do wszystkich uczniów. Profilaktyka drugiego stopnia ma na celu: ujawnianie osób z grupy ryzyka dysfunkcjonalności oraz pomaganie im w redukcji tego ryzyka (a więc zapobieganie rozwojowi zaburzeń). Profilaktyka trzeciego stopnia rozumiana jest jako: interwencja po wystąpieniu dysfunkcji. Ma ona na celu, z jednej strony -przeciwdziałanie pogłębianiu się procesu chorobowego, zaś z drugiej umożliwienie osobie objętej terapią i rehabilitacją powrotu do społeczeństwa, prowadzenia w nim satysfakcjonującego i społecznie akceptowanego trybu życia, wolnego od patologii. (Z. Gaś 1997). Szkolny program profilaktyki to program profilaktyki środowiskowej, to znaczy taki, w którym obiektem działań jest całe środowisko szkolne. Cele programu profilaktycznego: 1. Wspomaganie zdrowego rozwoju psychicznego dzieci i młodzieży; 2. Aktywizacja środowiska szkolnego w zakresie oddziaływań profilaktycznych; 3. Wykształcenie umiejętności i zachowań umożliwiających zdrowy styl życia; 4. Wspieranie rodziców w procesie wychowania; 5. Zapewnienie młodzieży pomocy wychowawczej i terapeutycznej. 6. Ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zagrożeniami patologią.

5 Cele działań profilaktycznych są realizowane przez: 1. Programy informacyjno - edukacyjne; 2. Programy profilaktyczne; 3. Zajęcia alternatywne; 4. Współpracę między różnymi instytucjami i organizacjami (szkołami, poradniami, policją, sądem, kuratorami, stowarzyszeniami, fundacjami itp. METODY PRACY PROFILAKTYCZNO WYCHOWAWCZEJ Projekt Warsztaty Wykład (mini wykład, pogadanka) Dyskusja Rozmowa kierowana Filmy dydaktyczne i fabularne Spotkania z zaproszonymi gośćmi Praca indywidualna i zespołowa Tekst literacki, artykuły z czasopism Konkursy (plastyczny, wiedzy) Ankiety, testy, wypowiedzi anonimowe jako analiza postaw uczniów, ocena własnych i cudzych zachowań Formy alternatywne (szeroki udział uczniów w zajęciach pozalekcyjnych kółka zainteresowań, UKS, samorządność uczniowska) Udział w imprezach kulturalnych Wycieczki, dyskoteki szkolne OSOBY REALIZUJĄCE SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY Dyrekcja inicjator programu. Realizatorzy : Pedagog szkolny przygotowuje narzędzia diagnostyczne, diagnozuje obszary problemów wychowawczo-profilaktycznych, koordynuje i monitoruje realizację programu. Wspiera wychowawców w realizacji zadań profilaktycznowychowawczych (opracowuje przykładowe scenariusze lekcji, prowadzi wybrane zajęcia profilaktyczne z uczniami na godzinie wychowawczej w zakresie profilaktyki pierwszorzędowej, której celem jest promocja zdrowia ). Organizuje pomoc, pracę indywidualną dla uczniów według potrzeb. Współpracuje aktywnie z rodzicami

6 (udziela porad, prowadzi konsultacje, sporządza wnioski do odpowiednich instytucji w celu niesienia określonej pomocy). Ewaluacja Programu Profilaktycznego szkoły. Wychowawcy klas znają potrzeby swoich podopiecznych, znają wyniki diagnozy obszarów problemowych swojej klasy, utrzymuje pozytywne relacje osobowe z uczniami, korzystają z pomocy osób wspierających realizację programu, współpracują aktywnie z pedagogiem szkolnym w zakresie realizacji planu profilaktycznego swojej klasy, współpracują z rodzicami. Nauczyciele wychowania fizycznego w ramach zajęć wychowania fizycznego i zajęć pozalekcyjnych realizują obszary tematyczne profilaktyki alternatywnej, będących alternatywą dla zachowań ryzykownych, promowanie różnych form aktywnego wypoczynku, organizacja czasu wolnego. Higienistka szkolna realizuje programy z zakresu promocji zdrowia, współpracuje z pedagogiem szkolnym w zakresie realizacji zagadnień prozdrowotnych, prowadzi profilaktykę chorób zakaźnych. Rada Pedagogiczna zapoznaje się z wynikam badań ankietowych przeprowadzonych w określonych obszarach problemowych. Pracuje wraz z rodzicami i uczniami nad kształtem programu profilaktycznego i po wspólnych konsultacjach zatwierdza go do realizacji. Rodzice współpracują w tworzeniu dokumentów regulujących pracę szkoły, prowadzą różne formy pracy indywidualnej wynikające z bieżących potrzeb, udział w działaniach związanych z profilaktyką domową, której podstawą jest prawidłowa więź emocjonalna z dzieckiem, dobra komunikacja w okresie dorastania, ustalony system norm i wartości, aktywna współpraca ze szkołą, stanowienie dla dziecka wzoru osobowego-modelu, reakcja na pierwsze sygnały świadczące o zagrożeniu. INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE SZKOŁĘ W DZIAŁANIACH PROFILAKTYCZNYCH Pełnomocnik Burmistrza ds. Uzależnień: Nadzór merytoryczny i finansowanie świetlicy socjoterapeutycznej dla dzieci i rodzin zagrożonych i patologicznych Składanie wniosków dotyczących refundacji wypoczynku zimowego i letniego dla uczniów z rodzin patologicznych i w trudnej sytuacji finansowej Proponowanie młodzieży alternatywnych form spędzania wolnego czasu Systematyczna współpraca z pedagogiem szkolnym pod kątem potrzeb środowiska szkolnego

7 Prowadzenie różnorodnych szkoleń dla pedagogów i nauczycieli Kierowanie uczniów problemami na konsultacje ze specjalistami Udział dzieci i młodzieży w akcjach inicjowanych przez pełnomocnika. Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna Pomoc PPP w zakresie diagnozowania przyczyn niepowodzeń szkolnych uczniów i określania form i sposobów pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Udział w szkoleniach, radach szkoleniowych prowadzonych przez pracowników PPP. Prowadzenie zajęć przez pracowników PPP według potrzeb. Komenda Policji Organizowanie profilaktycznych spotkań pracowników Policji z młodzieżą, w celu wzbogacenia wiedzy o sposobach właściwego postępowania. Wspólne realizowanie programów, zmierzających do wyeliminowania wszelkich zagrożeń z terenu szkoły. Kontrolowanie zachowań młodzieży poza terenem szkoły. Sąd Rejonowy Wydział ds. Rodzinnych i Nieletnich Wydawanie opinii odnośnie nieletnich, objętych postępowaniem sądowym. Zgłaszanie prze pedagoga sygnałów o konieczności podjęcia przez sąd interwencji w danej rodzinie, mającej na celu ochronę interesów życiowych i dobro zagrożonych dzieci. Współpraca z kuratorami rodzinnymi pod kątem funkcjonowania uczniów w środowisku szkolnym i ich rodzin. Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna Współpraca w zakresie podejmowania w szkole edukacji zdrowotnej wśród uczniów, korzystanie z propozycji realizacji określonych programów zdrowotnych i pozyskiwanie materiałów koniecznych do realizacji programów. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

8 Przydzielenie odpowiedniej pomocy uczniom i ich rodzinom ze względu na trudną sytuację materialną (refundacja obiadów, wyprawek, wypoczynku dzieci itp.) na wniosek pedagoga szkolnego. Udzielanie pomocy specjalistycznej w szczególnie trudnej sytuacji życiowej rodziny np. ciężka choroba na wniosek j.w. EFEKTY PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO Spodziewane efekty podejmowanych działań w zakresie profilaktyki: UCZNIOWIE Zmiany w postawach, wiedzy i zachowaniu: nabycie wiedzy o szkodliwości alkoholu i innych środkach odurzających, nabycie umiejętności dbania o własne bezpieczeństwo, zdobycie wiedzy na temat skutków prawnych i społecznych używania środków odurzających, umiejętne radzenie sobie w sytuacjach zetknięcia się z przemocą i uzależnieniami, nauczenie się pozytywnych zachowań oraz właściwego postrzegania i rozumienia ludzi, RODZICE zdobycie umiejętności dokonywania wartościowych i sensownych wyborów w wychowaniu dziecka, poszerzenie wiedzy dotyczącej prawidłowości rozwojowych dziecka, poszerzenie wiedzy na temat zagrożeń w środowisku lokalnym, rozbudzenie czujności rodziców dotyczącej zażywania środków zmieniających świadomość, wyposażenie w materiały edukacyjne i informacyjne o uzależnieniach i zdrowym stylu życia. NAUCZYCIELE poszerzenie wiedzy i umiejętności w zakresie wspierania zdrowotnego rozwoju psychicznego uczniów, zaktywizowanie nauczycieli na rzecz podejmowania oddziaływań o charakterze profilaktycznym, udoskonalenie współpracy pomiędzy różnymi grupami społeczności szkolnej.

9 EWALUACJA PROGRAMU Cel ogólny ewaluacji: podniesienie efektywności pracy szkoły i zmniejszenie zagrożeń, o których mowa w programie. Cel szczegółowy: sprawdzenie funkcjonowania Programu Profilaktyki w praktyce szkolnej oraz jego modyfikacja i wyeliminowanie dostrzeżonych braków. Ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki dokonywana jest w następujących formach: w dyskusjach na posiedzeniach Rady pedagogicznej,w dyskusjach zespołu wychowawczego, dyskusjach z udziałem Rady Rodziców, dyskusjach z udziałem rodziców na zebraniach klasowych, na lekcjach wychowawczych. Ewaluacji dokonał zespół w składzie: 1. Sylwia Kosowicz 2. Jagoda Grzelczak-Serwatka Wrzesień 2013 r.