Powiat lubartowski ul. Juliusza Słowackiego 8 21-200 Lubartów

PROJEKT DO KONSULTACJI PREZES URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ Warszawa, dnia 2014 r. Magdalena Gaj DDRT-WWS-6172-64/13( ) Powiat lubartowski ul. Juliusza Słowackiego 8 21-200 Lubartów DECYZJA Nr DDRT-WWS-6172-64/13( ) Na podstawie art. 7 ust. 1, 3 i 4 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675 z późn. zm. zwanej dalej Ustawą ), w związku art. 104 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm. zwanej dalej Kpa ) oraz w związku z art. 206 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (tekst jednolity Dz. U. z 2014 r., poz. 243 zwanej dalej,,pt ), po rozpatrzeniu wniosku powiatu lubartowskiego, z dnia 30 sierpnia 2013 r. o uzyskanie zgody Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, na świadczenie usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat: I. wyrażam zgodę na świadczenie przez powiat lubartowski usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat za pomocą 109 urządzeń dostępowych umożliwiających dostęp do sieci Internet, zwanych dalej hotspotami, które swoim zasięgiem obejmują miejsca publiczne na terenie powiatu lubartowskiego oraz potencjalnie około 1,32 % mieszkańców powiatu lubartowskiego w miejscu ich zamieszkania; II. określam zakres i warunki świadczenia przez powiat lubartowski usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat za pomocą hotspotów, w następujący sposób: 1. obszar, na którym jest świadczona usługa dostępu do Internetu bez pobierania opłat za pomocą 109 hotspotów, będzie obejmował teren powiatu lubartowskiego, w promieniu do 100 metrów od lokalizacji wskazanych w Załączniku do niniejszej Decyzji; 2. funkcjonowanie poszczególnych hotspotów będzie zgodne z warunkami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Transportu z dnia 3 lipca 2007 r.

w sprawie urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczo-odbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia radiowego (Dz. U. Nr 138, poz. 972 z późn. zm., zwanym dalej Rozporządzeniem ); 3. maksymalna przepływność łączy, dla wysyłania jak i odbierania danych, nie może być wyższa niż 512 kbit/s; 4. łączny czas trwania połączenia nie może być dłuższy niż 45 minut w trakcie pojedynczej sesji, przy czym przerwa pomiędzy sesjami nie może być krótsza niż 15 minut, ograniczenie połączenia dotyczyć będzie: a) urządzenia końcowego lub b) użytkownika, jeżeli będzie on rejestrowany; Na podstawie art. 206 ust. 2a w związku z art. 206 ust. 2 pkt 6 Pt, niniejsza decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu. UZASADNIENIE I. Przebieg postępowania administracyjnego Wnioskiem z dnia 30 sierpnia 2013 r. (data wpływu do Urzędu Komunikacji Elektronicznej, zwanego dalej UKE : 5 września 2013 r.) powiat lubartowski, zwany dalej Powiatem, wniósł o uzyskanie zgody Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, zwanego dalej Prezesem UKE, na świadczenie usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat za pomocą 111 hotspotów. Prezes UKE, wypełniając dyspozycję art. 61 4 Kpa, pismem z dnia 10 września 2013 r., znak: DDRT-WWS-6172-64/13(2), zawiadomił Powiat o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie uzyskania zgody Prezesa UKE na świadczenie przez niego usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat. Pismem z dnia 10 października 2013 r., znak: DDRT-WWS-6172-64/13(3), Prezes UKE wezwał Powiat do przedstawienia dodatkowych informacji dotyczących planowanej przez niego usługi świadczenia dostępu do Internetu bez pobierania opłat. W odpowiedzi na wyżej wskazane wezwanie Prezesa UKE, Powiat pismem z dnia 25 października 2013 r. (data wpływu do UKE: 30 października 2013 r.), przedstawił niezbędne informacje dotyczące świadczenia usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat. Postanowieniem z dnia 4 listopada 2013 r., znak: DDRT-WWS-6172-64/13(5) Prezes UKE przedłużył termin załatwienia sprawy do dnia 7 stycznia 2014 r. ze względu na szczególnie skomplikowany charakter sprawy i konieczność przeprowadzenia postępowania konsultacyjnego, o którym mowa w art. 15 Pt. Pismem z dnia 29 października 2013 r. (data wpływu do UKE: 4 listopada 2013 r.), Powiat przedstawił dodatkowe uzupełnienie informacji dotyczące świadczenia usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat. W odpowiedzi na wezwanie Prezesa UKE, Powiat pismem z dnia 8 listopada 2013 r. (data wpływu do UKE: 13 listopada 2013 r.), przedstawił informacje dotyczące przeprowadzonych konsultacji społecznych. Postanowieniami z dnia 2 stycznia 2014 r., 5 marca 2014 r. oraz 29 kwietnia 2014 r., znak: DDRT-WWS-6172-64/13(8), DDRT-WWS-6172-64/13(10) oraz DDRT-WWS-6172-64/13(12), Prezes UKE przedłużył termin załatwienia sprawy odpowiednio do dnia 7 marca 2

2014 r., 7 maja 2014 r. oraz 7 lipca 2014 r., ze względu na szczególnie skomplikowany charakter sprawy i konieczność przeprowadzenia postępowania konsultacyjnego, o którym mowa w art. 15 Pt. Pismem z dnia 14 maja 2014 r., znak: DDRT-WWS-6172-64/13(13), Prezes UKE wypełniając dyspozycję art. 77 4 Kpa, zawiadomił Powiat, iż na podstawie posiadanych informacji i dokumentów zebranych w trakcie postępowania administracyjnego, ustalił fakty w zakresie przedsiębiorców działających na terenie Powiatu, liczby usług szerokopasmowej transmisji danych oraz liczby mieszkańców, zamieszkujących Powiat i liczby gospodarstw domowych na terenie Powiatu. Postanowieniem z dnia 3 lipca 2014 r., znak: DDRT-WWS-6172-64/13(14), ze względu na szczególnie skomplikowany charakter sprawy i konieczność przeprowadzenia postępowania konsultacyjnego, o którym mowa w art. 15 Pt, Prezes UKE przedłużył termin załatwienia niniejszej sprawy do dnia 7 września 2014 r. Pismem z dnia 1 lipca 2014 r. (data wpływu do UKE: 3 lipca 2014 r.), Powiat zmodyfikował Wniosek, poprzez zaktualizowanie listy lokalizacji hotspotów oraz uporządkowanie według położenia geograficznego i administracyjnego. II. Informacje przedstawione przez Powiat w toku postępowania Wnioskiem z dnia 30 sierpnia 2013 r., zwanym dalej Wnioskiem, Powiat zwrócił się do Prezesa UKE o uzyskanie zgody na świadczenie usługi dostępu do Internetu za pomocą 111 hotspotów bez pobierania opłat na obszarze Powiatu. We Wniosku Powiat wskazał, że wykonywana działalność telekomunikacyjna będzie obejmowała następujące gminy znajdujące się w obszarze Powiatu, tj. gminy: Abramów, Firlej, Jeziorzany, Kamionka, Kock, Lubartów, Michów, Niedźwiada, Ostrówek, Ostrów Lubelski, Serniki, Uścimów. Z przedstawionych przez Powiat danych wynika, że realizuje on w ramach porozumienia jednostek samorządu terytorialnego (zwanych dalej: JST) projekt z wykorzystaniem finansowania zewnętrznego z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007 2013, Osi Priorytetowej IV Społeczeństwo Informacyjne, Działanie 4.1, pn. Regionalna Sieć Szerokopasmowa Lublin północny wschód, zwanego dalej Projektem. Realizacja tego projektu zakończyła się w 2012 r. Zgodnie z koncepcją Projektu i jego studium wykonalności, wybudowana przez Powiat infrastruktura ma służyć przede wszystkim świadczeniu usług telekomunikacyjnych na potrzeby organów administracji publicznej, państwowych lub samorządowych jednostek organizacyjnych oraz innych podmiotów publicznych. Powiat ponadto podkreślił, że celem świadczenia usług dostępu do Internetu bez pobierania opłat jest pobudzenie popytu, zaspokojenie potrzeb ruchu turystycznego i dostarczenie usług do osób wykluczonych cyfrowo. Zgodnie z informacjami przedstawionymi w trakcie postępowania, Powiat świadczyć będzie usługę dostępu do Internetu za pomocą hotspotów umiejscowionych w 109 lokalizacjach, które zostały szczegółowo wskazane w Załączniku do niniejszej Decyzji. Wszystkie planowane lokalizacje znajdują się na terenie placówek kulturalno-oświatowych, urzędów, remiz strażackich oraz innych powiatowych jednostek organizacyjnych. Powiat oświadczył, że w bezpośrednim zasięgu hotspotów znajdą się 1188 osoby, co stanowi 1,32% ogółu mieszkańców Powiatu, które potencjalnie będą mogły korzystać z dostępu do Internetu w miejscu ich zamieszkania. 3

Ponadto Powiat we Wniosku określił, że mieszkańcy będą mogli korzystać z usług telekomunikacyjnych świadczonych za pośrednictwem publicznych punktów dostępu do Internetu. Jednocześnie wskazano, że w przypadku miejscowości, w których nie ma możliwości budowania infrastruktury szerokopasmowej, zasięg nadawania hotspotów będzie ograniczony tylko do miejsc publicznych. W pozostałych przypadkach Powiat planuje zapewnienie dostępu do Internetu także poza takimi miejscami. Zdaniem Powiatu takie rozwiązanie nie wpłynie negatywnie na poziom konkurencji i nie będzie tworzyć barier dla potencjalnych nowych dostawców usług ze względu na niski stopień penetracji usługami szerokopasmowymi w przypadku ponad 70% miejscowości objętych projektem. Wobec tego Powiat wnioskował o możliwość świadczenia usługi bezpłatnego dostępu do Internetu bez ograniczeń wszędzie tam, gdzie wskaźnik dostępu do Internetu o przepustowości min. 2 Mbit/s wynosi nie więcej niż 30%, a w pozostałych przypadkach ograniczenie tylko w wysyłaniu i odbieraniu danych z maksymalną prędkością połączenia nie więcej niż 2 Mbit/s. Jednocześnie Powiat wskazał, że użytkownicy korzystający z dostępu do Internetu będą musieli zaakceptować regulamin przy każdym logowaniu się do sieci. Nieodpłatne świadczenie przez Powiat usług szerokopasmowego dostępu do Internetu realizowane będzie w technologii radiowej WiMAX (standard IEEE 802.16e), a punkty publicznego dostępu będą funkcjonowały w ramach częstotliwości 2,4 GHz. Ostateczna lista hotspotów wraz z ich lokalizacją została przedłożona Prezesowi UKE przez Powiat pismem z dnia 1 lipca 2014 r. Zostały one szczegółowo wskazane w Załączniku do niniejszej Decyzji. III. Stan prawny Stosownie do art. 206 ust. 1 Pt postępowanie przed Prezesem UKE toczy się na podstawie przepisów Kpa ze zmianami wynikającymi z Pt oraz Ustawy. W art. 3 ust. 1 Ustawy określone zostały podstawowe rodzaje dopuszczalnej działalności samorządów w sektorze telekomunikacyjnym. Zgodnie z pkt 1 i 2 tego przepisu JST, mogą m.in.: 1) budować lub eksploatować infrastrukturę telekomunikacyjną i sieci telekomunikacyjne oraz nabywać prawa do infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych, 2) dostarczać sieci telekomunikacyjne lub zapewniać dostęp do infrastruktury telekomunikacyjnej. W myśl natomiast art. 3 ust. 1 pkt 3 Ustawy, JST w zakresie telekomunikacji mogą świadczyć, z wykorzystaniem posiadanej infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych, usługi na rzecz: a) przedsiębiorców telekomunikacyjnych, b) podmiotów, o których mowa w art. 4 pkt 1, 2, 4, 5 i 8 Pt, c) użytkowników końcowych w zakresie i na warunkach określonych w art. 6 i 7 Ustawy. W art. 7 ust. 1 Ustawy ustawodawca wskazał, jako szczególny rodzaj działalności JST w zakresie telekomunikacji, świadczenie usługi dostępu do Internetu, bez pobierania opłat. Podjęcie działalności w zakresie wskazanym w art. 7 ust. 1 Ustawy uzależnione zostało od kilku warunków: 4

1) spełnienia wymagań, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 5 oraz art. 6 ust. 1 Ustawy oraz 2) uzyskania zgody Prezesa UKE, która jest udzielana, jeżeli zostały spełnione wymagania określone w art. 3 ust. 2 i 5 lub art. 6 ust. 1 Ustawy. IV Ocena spełnienia przez Powiat wymagań określonych w art. 3 ust. 2 i 5 oraz art. 6 ust. 1 Ustawy Po wpłynięciu wniosku JST o udzielenie zgody na świadczenie usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, Prezes UKE dokonuje oceny, czy: 1) JST podjęła uchwałę organu stanowiącego (art. 3 ust. 5 Ustawy), 2) działalność, którą ma zamiar rozpocząć JST, będzie wykonywana przy zachowaniu kompatybilności i połączalności z innymi sieciami telekomunikacyjnymi tworzonymi przez podmioty publiczne lub finansowanymi ze środków publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) oraz przy zagwarantowaniu przedsiębiorcom telekomunikacyjnym, na zasadach równego traktowania, współkorzystania z infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych oraz dostępu do nich (art. 3 ust. 2 pkt 1 Ustawy); 3) na lokalnym rynku telekomunikacyjnym nie jest zaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych oraz działalność JST jest proporcjonalna do sytuacji panującej na lokalnym rynku telekomunikacyjnym i niedyskryminująca użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych (art. 6 ust. 1 Ustawy); 4) działalność, którą ma zamiar rozpocząć JST, będzie wykonywana w sposób niezakłócający rozwoju równoprawnej i skutecznej konkurencji na rynkach telekomunikacyjnych (art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy); 5) działalność, którą ma zamiar rozpocząć JST, będzie wykonywana w sposób przejrzysty (art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy). Wskazać przy tym należy, że wspomniana powyżej ocena jest prowadzona w stosunku do Powiatu, któremu jako jedynemu, przysługuje przymiot strony postępowania w rozumieniu przepisów Kpa. 1. Spełnienie przez Powiat przesłanki z art. 3 ust. 5 Ustawy (podjęcie przez Powiat uchwały w zakresie wykonywania działalności telekomunikacyjnej) Rada Powiatu w Lubartowie, realizując obowiązek wynikający z art. 3 ust. 1 i 5 Ustawy, na podstawie art.12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym ( t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 595 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o samorządzie powiatowym, w dniu 26 marca 2012 r. podjęła uchwałę Nr XIV/106/12 w sprawie podjęcia przez Powiat Lubartowski wykonywania przez działalności w zakresie telekomunikacji. Podjęcie powołanej powyżej uchwały stanowi wypełnienie ustawowej przesłanki warunkującej wydanie przez Prezesa UKE decyzji, o której mowa w art. 7 ust. 2 Ustawy. Uchwała Nr XIV/106/12 w sprawie podjęcia przez Powiat Lubartowski działalności w zakresie telekomunikacji została przedłożona Prezesowi UKE wraz z Wnioskiem. 5

2. Spełnienie przez Powiat przesłanki z art. 3 ust. 2 pkt 1 Ustawy (kompatybilność, połączalność, dostęp do sieci oraz infrastruktury) Na wstępie, należy wyjaśnić, iż hotspot to urządzenia dostępowe obejmujące swoim działaniem obszar, na którym możliwe jest podłączenie się i dostęp do sieci Internet, w technologii bezprzewodowej, przez użytkowników posiadających odpowiednie urządzenia wyposażone w kartę sieciową standardu IEEE 802.11. Za pomocą hotspotu świadczone są określone przez administratora usługi, np.: dostęp do zasobów sieci, udostępnianie połączenia internetowego lub usług opartych na technologii VoIP, czy też usług opartych na technologii WiFi. Podstawowym elementem hotspotu jest AP (ang. Access Point) punkt dostępu. Hotspot składa się co najmniej z jednego punktu dostępowego. Definicja powyższa została zawarta w Stanowisku Prezesa UKE z dnia 10 września 2013 r. w zakresie świadczenia przez jednostki samorządu terytorialnego usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat lub w zamian za opłatę niższa niż cena rynkowa, na podstawie art. 7 Ustawy (opublikowanym na stronie internetowej Urzędu), zwanym dalej Stanowiskiem. W analizowanym przypadku usługa dostępu do Internetu będzie świadczona przez Powiat za pomocą hotspotów, w technologii WiFi umożliwiającej bezprzewodowy dostęp do sieci. Standard WiFi opierać się będzie na IEEE 802.11. Sieć ta, będzie działa w darmowym paśmie częstotliwości od 2 400 do 2 485 MHz (2,4 GHz) lub od 4 915 do 5 825 MHz (5 GHz). Standard ten gwarantuje, że wymogi dotyczące kompatybilności i połączalności w zakresie świadczonej przez Powiat usługi są spełnione. Dodatkowo należy wyjaśnić, że sieć bezprzewodowa, za pomocą której świadczona będzie bezpłatna usługa dostępu do Internetu składać się będzie z 109 hotspotów, będących urządzeniami nadawczo-odbiorczymi. Zgodnie z 2 ust. 2 Rozporządzenia urządzenia o których mowa w ust. 1, nie mogą powodować zakłóceń w pracy innych urządzeń oraz nie podlegają ochronie przed zaburzeniami elektromagnetycznymi ze strony innych urządzeń. W myśl tego przepisu urządzenia, pracujące w pasmach uwolnionych, nie powinny powodować zakłóceń w pracy innych urządzeń radiowych nadawczych i nadawczo odbiorczych, działających na podstawie ważnych pozwoleń radiowych. Wobec powyższego, Prezes UKE, określając zakres i warunki świadczenia przez Powiat usługi bezpłatnego dostępu do Internetu, wskazał w pkt II ust. 2 sentencji niniejszej Decyzji, że funkcjonowanie poszczególnych punktów dostępu będzie zgodne z warunkami określonymi w Rozporządzeniu. W ocenie Prezesa UKE, w przypadku bowiem, gdy praca hotspotów, działających w paśmie nielicencjonowanym, będzie zgodna z warunkami określonymi w Rozporządzeniu, przesłanka wynikająca z art. 3 ust. 2 pkt 1 Ustawy, mówiąca o zachowaniu kompatybilności i połączalności z innymi sieciami telekomunikacyjnymi będzie przez Powiat spełniona. W odniesieniu do wymagania określonego w art. 3 ust. 2 pkt 1 Ustawy, tj. zagwarantowania przedsiębiorcom telekomunikacyjnym, na zasadach równego traktowania, współkorzystania z infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnej oraz dostępu do nich należy wskazać, iż przedmiotem niniejszego postępowania jest wyrażenie zgody na świadczenie usługi dostępu do Internetu za pomocą hotspotów oraz określenie warunków jej świadczenia. Natomiast powyższe wymaganie dotyczy dostępu telekomunikacyjnego polegającego na współkorzystaniu lub dostępie do infrastruktury lub sieci telekomunikacyjnej. Zatem, z uwagi na ww. przedmiot niniejszego postępowania, przesłanka wynikająca z art. 3 ust. 2 pkt 1 Ustawy w zakresie dostępu do sieci i infrastruktury telekomunikacyjnej nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie. 6

Podsumowując, w ocenie Prezesa UKE, działalność Powiatu, o której mowa we Wniosku, będzie wykonywana przy zachowaniu kompatybilności i połączalności z innymi sieciami telekomunikacyjnymi. Natomiast przesłanka dotycząca zapewnienia przedsiębiorcom telekomunikacyjnym dostępu do sieci oraz infrastruktury telekomunikacyjnej na poziomie sieci dostępowej nie będzie miała zastosowania. 3. Spełnienie przez Powiat przesłanki z art. 6 ust. 1 Ustawy (niezaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych na usługi dostępu do Internetu, działalność jest proporcjonalna i niedyskryminująca) Zgodnie z art. 6 ust. 1 Ustawy, świadczenie na rzecz użytkowników końcowych przez JST bezpłatnej usługi dostępu do Internetu, może mieć miejsce, jeżeli nie jest zaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych. Działalność taka musi być proporcjonalna, co oznacza, że musi być odpowiednia do zidentyfikowanych lokalnych potrzeb oraz działań podejmowanych przez przedsiębiorców w zakresie rozwoju lokalnego rynku usług szerokopasmowych. Jednocześnie każde zróżnicowanie odbiorców w zakresie świadczonych usług powinno być uzasadnione. Ponadto, Ustawa wymaga, aby działalność ta była niedyskryminująca. Jak stanowi art. 6 ust. 2 Ustawy, powyższych wymagań nie stosuje się w przypadku świadczenia usług telekomunikacyjnych na potrzeby organów administracji publicznej, państwowych lub samorządowych jednostek organizacyjnych oraz innych podmiotów publicznych, a także w przypadku usług telekomunikacyjnych świadczonych wyłącznie w miejscach publicznych przez publicznie dostępne punkty dostępu do Internetu. W niniejszej sprawie istnieje konieczność dokonania oceny spełnienia przesłanek, określonych w art. 6 ust. 1 Ustawy, z uwagi na fakt, że usługi nie będą świadczone wyłącznie w miejscach publicznych gdyż określona liczba mieszkańców, ze względu na swoje miejsce zamieszkania, znajdzie się w zasięgu powiatowych hotspotów i ci użytkownicy końcowi będą mogli korzystać z bezpłatnej usługi dostępu do Internetu również w miejscu swojego zamieszkania. Jak wynika bowiem z informacji, przekazanych przez Powiat, w zasięgu hotspotów znajdzie się około 1,32 % mieszkańców Powiatu. Powyższe obrazują także mapy pokrycia zasięgiem Powiatu, stanowiące załącznik do Wniosku. Dokonując oceny spełnienia przez Powiat przesłanek, o których mowa w art. 6 ust. 1 Ustawy, należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 23 ustawy o samorządzie powiatowym powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie działalności w zakresie telekomunikacji. Zadania określone w ust. 1 art. 4 ustawy o samorządzie powiatowym są zadaniami publicznymi, służącymi zaspokajaniu potrzeb lokalnej wspólnoty samorządowej. W przypadku, gdy potrzeby danej lokalnej wspólnoty w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych nie są zaspokojone, może dojść do zjawiska tzw. wykluczenia cyfrowego, które oznacza systemowe różnice w dostępie i korzystaniu z komputerów i Internetu pomiędzy osobami o różnym statusie społeczno-ekonomicznym (wykształceniu, dochodach, zawodzie), na różnych etapach życia, między mężczyznami i kobietami, mieszkańcami obszarów miejskich i wiejskich, a także różnych regionów. Do obowiązków lokalnej wspólnoty samorządowej należy zaspokajanie potrzeb jej mieszkańców przez władze lokalne. W przypadku wystąpienia zjawiska ich niezaspokojenia, lokalna wspólnota samorządowa powinna podejmować działania zmierzające do niwelowania różnic w procesie zaspokajania podstawowych potrzeb, gdy są one wywołane czynnikami niezależnymi od jednostki czy rodziny. Jednocześnie należy pamiętać, że zadania z zakresu 7

działalności telekomunikacyjnej powinny być skierowane do osób najbardziej potrzebujących. Gminna oraz powiatowa administracja publiczna jest bowiem usytuowana najbliżej obywatela i ma możliwość zidentyfikować na takim poziomie osoby potrzebujące wsparcia. Interwencja publiczna powinna być skierowana tylko tam, gdzie mechanizmy konkurencji i wolny rynek nie zapewniają w sposób wystarczający potrzeb w zakresie telekomunikacji. W celu dokonania właściwej oceny stanu lokalnego rynku usług dostępu do Internetu na obszarze Powiatu pod kątem zapotrzebowania użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych, Prezes UKE wziął pod uwagę zarówno dane przedstawione przez Powiat we Wniosku, jak i dane będące w jego posiadaniu, m.in. analizy rynku telekomunikacyjnego. Zgodnie z danymi znanymi Prezesowi UKE z urzędu (według stanu na dzień 31 grudnia 2012 r.), na terenie Powiatu działali następujący przedsiębiorcy telekomunikacyjni świadczący usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu (zarówno w technologii przewodowej jak i bezprzewodowej): Lp. Przedsiębiorca telekomunikacyjny Technologia 1. Ambit Systemy Informatyczne Bogdan Kozicki Ethernet, WiFi 2. Bor-Wan Michał Paszkowski WiFi 3. Elektroniczny Zakład Usługowy Wojciech Dębski WiFi 4. Exatel S.A. POTS/ISDN 5. Good-Net Magdalena Drozd WiFi 6. GtNet sp. j. Tomasz Gajewski, Grzegorz Mazurek WiFi 7. Interduo Łukasz Bujek, Jarosław Kłopotek, Jakub Sowa s.c. 8. Netia S.A. 9. Nordisk Polska sp. z o.o. CDMA Ethernet, FTTH, WiFi CDMA, UMTS/HSPA, xdsl 10. P4 Sp. z o.o. UMTS/HSPA 11. Paweł Krasucki Oknet WiFi 12. Polkomtel sp. z o.o. CDMA 13. T-Mobile S.A. UMTS/HSPA, xdsl 14. Orange Polska S.A. 15. Roboty Remontowo-Budowlane Marian Biaduń WiFi CDMA, UMTS/HSPA, xdsl 16. Spółdzielnia Mieszkaniowa w Lubartowie HFC, WiFi 8

17. Swoboda.net.pl Tomasz Augustyński Ethernet, WiFi 18. Telefonia Dialog sp. z o.o. UMTS/HSPA, xdsl Na koniec 2012 r. na terenie Powiatu aktywnych było 14 212 usług szerokopasmowej transmisji danych (stacjonarnych oraz mobilnych 1 ), co odpowiada penetracji na poziomie prawie 15,79 % ogólnej liczby ludności Powiatu. Zgodnie z publicznie dostępnymi danymi Głównego Urzędu Statystycznego, Powiat zamieszkuje 90 009 mieszkańców 2, tworzących 31 918 gospodarstw domowych 3. W 2012 r. penetracja Internetem szerokopasmowym na obszarze Powiatu o przepływności poniżej 1 Mbit/s była nieznaczna, szczególnie w przeliczeniu na jedną osobę (1,37%). Większą popularnością cieszyły się usługi o wyższej przepływności. Korzystało z nich ponad 14 % mieszkańców, a przeliczając penetrację na gospodarstwa domowe, prawie 41 % z nich posiada dostęp do Internetu o przepływności powyżej 1 Mbit/s. Wykres 1. Penetracja usługami dostępu do sieci Internet (stacjonarnymi oraz mobilnymi) na obszarze Powiatu w podziale na usługi o przepływności poniżej 1 Mbit/s oraz 1 Mbit/s i powyżej (31.12.2012 r.) Źródło: UKE na podstawie danych przekazanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Biorąc pod uwagę wszystkie usługi szerokopasmowego dostępu do sieci Internet dostępne na obszarze Powiatu w 2012 r., ich penetracja wyniosła 15,79 % w przeliczeniu na mieszkańców. Była ona zatem niższa od penetracji usługami szerokopasmowymi w Polsce odpowiednio o 11,98 pp. w odniesieniu do liczby mieszkańców. 1 Dane przekazane przez operatorów sieci mobilnych uwzględniają także klientów korzystających z usług przedpłaconych, o ile udostępnili swoje dane lub operator mógł ich zidentyfikować. 2 Dane GUS: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r. 3 Uzyskana wartość to iloraz liczby ludności oraz średniej liczebności gospodarstwa domowego w 2011 r. wg. danych GUS. 9

Wykres 2. Penetracja usługami dostępu do sieci Internet (stacjonarnymi oraz mobilnymi) w Polsce oraz na obszarze Powiatu (31.12.2012 r.) Źródło: UKE na podstawie danych przekazanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Badając poziom zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu, jak już wcześniej wskazano, należy określić poziom zainteresowania usługami na wskazanym obszarze. W celu oszacowania tej wielkości w niniejszej analizie posłużono się danymi pochodzącymi z raportu: Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce w 2013 r. Raport z badania klientów indywidualnych. Badanie funkcjonowania rynku usług telekomunikacyjnych zostało przeprowadzone na reprezentatywnej próbie gospodarstw domowych w Polsce, wśród osób w wieku 15 lat i powyżej. Poziom zapotrzebowania na usługi dostępu do Internetu określono na podstawie: liczby ankietowanych, którzy wskazali, że posiadają dostęp do Internetu w domu, liczby ankietowanych, którzy wskazali, że nie posiadają dostępu do Internetu w domu z przyczyn finansowych lub z powodu braku możliwości podłączenia Internetu w miejscu zamieszkania (czyli de facto osób chcących go posiadać, gdyby pozwalały im na to warunki techniczne lub materialne). Znając orientacyjną wartość poziomu zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce można określić, czy JST (w tym przypadku Powiat) spełnia warunek, o którym mowa w art. 6 ust. 1 Ustawy, tj. czy na jej terenie jest zaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych. 10

Szczegółowe wyliczenia przedstawia poniższy schemat. Rysunek 1. Schemat wyliczenia poziomu zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w 2013 r. przez klientów indywidualnych. 60 % klientów posiadało dostęp do Internetu 0,60=X1 40 % klientów nie posiadało dostępu do Internetu 23 % z 40 % klientów nieposiadających dostępu do Internetu chciałoby mieć taki dostęp 0,23 * 0,40 = 0,0,092=X2 X1 + X2 = 0,60+0,092 = 0,692 = 69,2 % - oszacowany poziom zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce w 2013 r. Źródło: UKE na podstawie raportu: Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce w 2013 r. Raport z badania klientów indywidualnych. Zgodnie z powyższymi wyliczeniami, poziom zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce w 2013 r. wyniósł ok. 69,2 % (w przeliczeniu na mieszkańców). Zatem penetracja usługami dostępu do Internetu w Powiecie, która wyniosła w 2012 r. 15,79% w odniesieniu do liczby mieszkańców, znajduje się znacznie poniżej wartości zapotrzebowania na te usługi w Polsce. Należy zatem zauważyć, iż na obszarze Powiatu liczba osób, posiadających dostęp do Internetu jest dużo niższa od teoretycznego zapotrzebowania na usługę. Kolejną przesłanką z art. 6 ust. 1 Ustawy, która powinna być spełniona, aby Powiat mógł świadczyć usługi bezpłatnego dostępu do Internetu jest proporcjonalność i niedyskryminacja prowadzonej działalności. Odnosząc się do usługi świadczonej przez Powiat za pomocą hotspotów należy zauważyć, że przesłanka proporcjonalności zostanie spełniona, gdyż usługa bezpłatnego dostępu do Internetu będzie odpowiadać zidentyfikowanym potrzebom mieszkańców Powiatu, które nie mogą zostać zaspokojone przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych, działających na lokalnym rynku telekomunikacyjnym. Wprowadzone niniejszą Decyzją zasady świadczenia bezpłatnej usługi dostępu do Internetu w zakresie maksymalnej przepływności łącza (512 kbit/s), limitu czasu połączenia w trakcie pojedynczej sesji (maksymalnie 45 minut, z przerwą między sesjami nie krótszą niż 15 minut) uwzględniają sytuację panującą na lokalnym rynku telekomunikacyjnym, na którym to rynku nie jest zaspokojone zapotrzebowanie na usługi dostępu do Internetu. Zasada proporcjonalności oznacza bowiem, 11

że interwencja Powiatu powinna być adekwatna do zdiagnozowanych problemów na rynku lokalnym. Jednocześnie działania Powiatu w zakresie zapewnienia możliwości korzystania z usługi bezpłatnego Internetu za pomocą hotspotów należy uznać za niedyskryminujące, gdyż udostępnione będą głównie na terenie budynków publicznych, przez co dostęp do usługi nie będzie ograniczony do konkretnych odbiorców. Istotnym jest również fakt, że z darmowej usługi dostępu do Internetu świadczonej przez Powiat będą mogli korzystać nie tylko mieszkańcy Powiatu, ale również inni użytkownicy końcowi będący w zasięgu sieci bezprzewodowej np. turyści. Biorąc powyższe pod uwagę, Prezes UKE stwierdza, iż warunki świadczenia bezpłatnej usługi dostępu do Internetu za pomocą hotspotów spełniają następujące przesłanki wskazane w art. 6 ust. 1 Ustawy: a) brak zaspokojenia przez lokalny rynek telekomunikacyjny zapotrzebowania użytkowników końcowych na usługi dostępu do Internetu, b) niedyskryminowania określonej grupy użytkowników końcowych oraz świadczenia usług w sposób proporcjonalny. 4. Spełnienie przez Powiat przesłanki z art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy (niezakłócanie równoprawnej i skutecznej konkurencji na właściwym rynku telekomunikacyjnym) Kolejnym warunkiem, od spełnienia którego uzależnione jest wydanie zgody przez Prezesa UKE na świadczenie bezpłatnej usługi dostępu do Internetu przez JST za pomocą hotspotów jest zagwarantowanie, by nie została zakłócona równoprawna i skuteczna konkurencja na rynku telekomunikacyjnym (art. 7 ust. 1 i 2 w związku z art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy). Odnosząc się do powołanej powyżej przesłanki niezakłócania równoprawnej i skutecznej konkurencji na lokalnym rynku telekomunikacyjnym, należy zauważyć, że pomoc JST dla swoich mieszkańców w zakresie dostępu do usług szerokopasmowych nie może wypierać inicjatyw prywatnych, zarówno tych już realizowanych, jak i planowanych do realizacji przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Dzięki działaniom JST w zakresie telekomunikacji, może zostać osiągnięta większa penetracja usług szerokopasmowych, jednakże nie może to się odbywać kosztem przedsiębiorców komercyjnych. Tak więc pozytywne działania podejmowane w tym zakresie przez JST powinny przeważać nad negatywnymi, tj. zakłóceniem konkurencji. W tym kontekście ważnym jest, aby działalność JST na lokalnym rynku telekomunikacyjnym sprzyjała efektywnemu inwestowaniu w infrastrukturę telekomunikacyjną przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Powiat poinformował we Wniosku, że głównym celem jego działalności w zakresie telekomunikacji jest przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu, upowszechnienie dostępu do szerokopasmowych usług internetowych wśród mieszkańców oraz zwiększenie dostępu do informacji poprzez sieć Internet turystom. Powiat wskazał również we Wniosku, że mieszkańcy będą mogli korzystać z bezpłatnych usług telekomunikacyjnych świadczonych przez Powiat za pośrednictwem publicznych punktów dostępu do Internetu. Jednocześnie wskazano, że w przypadku miejscowości, w których nie jest zasadne budowanie infrastruktury szerokopasmowej ze środków publicznych (zgodnie z wykazem dla działania 8.4 POIG nasycenie infrastrukturą szerokopasmową przekracza 30 punktów), zasięg oddziaływania hotspotów będzie ograniczony tylko do miejsc publicznych. W pozostałych przypadkach Powiat planuje 12

zapewnienie dostępu do Internetu także poza takimi miejscami. Zdaniem Powiatu takie rozwiązanie nie wpłynie negatywnie na poziom konkurencji i nie będzie tworzyć barier dla potencjalnych nowych dostawców usług ze względu na niski stopień penetracji usługami szerokopasmowymi w przypadku ponad 70% miejscowości objętych Projektem. Jak już zostało wskazane, Powiat wnioskował o możliwość świadczenia usługi dostępu do bezpłatnego Internetu bez ograniczeń wszędzie tam, gdzie wskaźnik dostępu do Internetu o przepustowości min. 2 Mb/s wynosi nie więcej niż 30%, zaś w pozostałych przypadkach zastosowanie jednego ograniczenia tylko w wysyłaniu i odbieraniu danych z maksymalną prędkością połączenia nie więcej niż 2 Mb/s. Zdaniem Prezesa UKE bezpłatna usługa szerokopasmowego dostępu do sieci Internet w proponowanej przez Powiat postaci mogłaby wpłynąć na ograniczenie rozwoju równoprawnej i skutecznej konkurencji na terenie Powiatu i stworzyć bariery dla potencjalnych nowych dostawców usług. Dlatego też Prezes UKE wprowadził ograniczenia funkcjonalne dla przedmiotowej usługi, rekomendowane w Stanowisku. Prezes UKE ustanowił maksymalną prędkość transferu danych na poziomie do 512 kbit/s zarówno dla odbierania jak i wysyłania danych. Aktualnie prędkości te nie występują już prawie w ofertach operatorów telekomunikacyjnych. Działający na rynku komercyjnym przedsiębiorcy telekomunikacyjni świadczą usługi dostępu do Internetu na o wiele wyższym poziomie. Wprawdzie technologia WiFi, w jakiej Powiat będzie świadczyć usługę, mogłaby być uznana za konkurencyjną w stosunku do ofert telefonii ruchomej, jednakże należy pamiętać, że realnie osiągana przepływność łącza powiatowej usługi będzie znacznie niższa niż ta, która jest możliwa do uzyskania w sieciach mobilnych, w szczególności w przypadku świadczenia mobilnej usługi dostępu do Internetu w technologii HSPA, gdzie maksymalna prędkość wynosi do 14 Mbit/s, w HSPA+ - do 28 Mbit/s, a LTE nawet do 100 Mbit/s. Należy także zauważyć, że jednym z charakterystycznych trendów dla rynku dostępu do Internetu jest, zgodnie z Raportem o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2013 roku, utrzymujący się wzrost przepływności łączy szerokopasmowych. W 2013 r. ponad 38 % łączy szerokopasmowych posiadało prędkość w przedziale od 2 do 10 Mbit/s, natomiast 18,9 % - od 10 do 30 Mbit/s. W przypadku górnych przedziałów przepływności ( 100 Mbit/s) liczba łączy wynosiła 1,8 %, natomiast w przedziale przepływności od 30 Mbit/s do 100 Mbit/s 35,2 %. Należy podkreślić, iż udział łączy o najniższych przepływnościach (od 144 kbit/s do 2 Mbit/s) wynosił jedynie 6,1 % ogółu łączy 4. Możliwości powiatowej sieci w zakresie darmowego dostępu do Internetu są natomiast dodatkowo ograniczone poprzez wykorzystywanie na ten cel wolnego pasma chronionego, tj. radiowego pasma nielicencjonowanego, jak również ilością użytkowników z niego korzystających. W związku z tym często mogą występować zakłócenia oraz spowolnienia prędkości przesyłu danych, już znacząco ograniczonych w sposób przedstawiony przez Prezesa UKE. Zatem ustanowienie prędkości przesyłu danych na poziomie 512 kbit/s nie stanowi podstaw do uznania, iż usługa bezpłatnego dostępu do Internetu, świadczona przez Powiat, będzie ograniczać konkurencję i stanowić substytut obecnych na rynku usług komercyjnych. Ponadto Prezes UKE ograniczył czas jednorazowej sesji do 45 minut z przerwą pomiędzy sesjami nie krótszą niż 15 minut, co ma na celu zróżnicowanie usługi świadczonej przez Powiat od obecnych usług dostępnych na komercyjnym rynku telekomunikacyjnym. 4 http://www.uke.gov.pl/rynek-telekomunikacyjny-w-2013-r-14047 13

W ocenie Prezesa UKE, przerywane co 45 minut sesje mają na celu zapewnienie, aby bezpłatny Internet był używany okazjonalnie, a nie docelowo, jak ma to miejsce w przypadku nielimitowanych ofert komercyjnych, dostępnych za określoną opłatę. Warto także wskazać, iż przerywanie sesji co 45 minut, po której przez co najmniej 15 minut nie będzie możliwe uzyskanie dostępu do sieci Internet, stanowi istotne ograniczenie w korzystaniu z usługi świadczonej przez Powiat (niewystępującą w ofertach komercyjnych), w szczególności w przypadku pobierania dużych plików z Internetu. Powyższe ograniczenie powoduje, że usługa dostępu do Internetu świadczona przez Powiat będzie miała podstawową funkcjonalność i służyć będzie użytkownikom jedynie okazjonalnie, bez możliwości korzystania z zaawansowanych opcji Internetu, tj. oglądania filmów z sieci, telefonii VoIP itp. Należy zatem wskazać, że poziom zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce w 2013 r. wyniósł ok. 69,2 % (w przeliczeniu na mieszkańców). Zatem penetracja usługami dostępu do Internetu w Powiecie, która wyniosła w 2012 r. 15,79 % w odniesieniu do liczby mieszkańców, znajduje się jednak znacznie poniżej wartości zapotrzebowania na te usługi w Polsce. Należy zatem ponownie podkreślić, iż na obszarze Powiatu liczba osób, posiadających dostęp do Internetu jest dużo niższa od teoretycznego zapotrzebowania na usługę. Nie bez znaczenia jest także fakt, iż usługa dostępu do Internetu bez pobierania opłat świadczona za pomocą hotspotów w miejscach publicznych pozwala korzystać użytkownikom końcowym z dostępu do Internetu tylko w ich zasięgu. W celu skorzystania z usług internetowych za pośrednictwem hotspotów użytkownicy muszą udać się do wybranej lokalizacji. W przypadku komercyjnych usług mobilnych użytkownik ma możliwość korzystania z Internetu w każdym miejscu i czasie. Usługa bezpłatnego dostępu do Internetu świadczona przez Powiat zasadniczo różni się więc od tego rodzaju usług, jakim cieszą się abonenci przedsiębiorców telekomunikacyjnych, zarówno pod względem funkcjonalności, dostępności jak i zasięgu terytorialnego, a w niniejszym przypadku również jakości. Należy zauważyć, że możliwości sieci powiatowej w zakresie darmowego dostępu do Internetu są dużo słabsze w odniesieniu do zasięgu i zapewnienia jakości usług komercyjnych, co w głównej mierze spowodowane jest wolnym pasmem chronionym, tj. radiowym pasmem nielicencjonowanym oraz ilością użytkowników z niego korzystających. Wobec powyższego, często mogą występować zakłócenia oraz spowolnienia prędkości przesyłu danych, już znacząco ograniczonych, w sposób przedstawiony w niniejszej Decyzji. Dlatego też, zdaniem Prezesa UKE, celem powiatowej usługi dostępu do Internetu będzie popularyzacja tej usługi, co w efekcie będzie prowadzić do stymulacji popytu na pełnowartościowy dostęp do Internetu. Z uwagi bowiem na wprowadzone ograniczenia usługa ta odbiegać będzie pod względem funkcjonalnym od usług dostępnych komercyjnie. Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Prezesa UKE, projekt bezpłatnego dostępu do sieci Internet w Powiecie funkcjonalnie nie stanowi konkurencji dla ofert operatorów komercyjnych. Dodatkowo, mając na uwadze częstotliwość pracy hotspotów o standardzie IEEE 802.11, wynoszącą 2,4 GHz lub 5 GHz, zasady propagacji fal radiowych, poziom tła radiowego i zakłóceń przemysłowych, warunki pogodowe oraz wysokość zabudowy w miejscowościach, skuteczny zasięg hotspotów w praktyce będzie ograniczał się do wolnej (na zewnątrz budynków) przestrzeni wokół punktów oraz do mieszkań mieszczących się w częściach frontowych budynków, posiadających optyczną widoczność anten hotspotów. Przedstawione w niniejszej Decyzji wartości dotyczące możliwości korzystania przez mieszkańców Powiatu z dostępu do Internetu w miejscu zamieszkania są szacunkowe i w praktyce mogą ulec 14

zmniejszeniu. Ograniczenia te wraz z ograniczeniami technicznymi przedstawionymi w niniejszej Decyzji istotnie odróżniają tę usługę od usług komercyjnych dostępnych dla użytkowników na rynku lokalnym. Wobec powyższego Prezes UKE stwierdza, że zasady świadczenia przez Powiat bezpłatnej usługi dostępu do Internetu za pomocą hotspotów, po wprowadzeniu technicznych warunków świadczenia tej usługi, wymienionych powyżej, spełnią warunek, o którym mowa w art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy, tj. usługa świadczona przez Powiat nie będzie zakłócać rozwoju równoprawnej i skutecznej konkurencji na rynkach telekomunikacyjnych występujących w Powiecie. 5. Spełnienie przez Powiat przesłanki z art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy (przejrzystość prowadzonej działalności telekomunikacyjnej) Odnosząc się do przesłanki przejrzystości jako przesłanki z art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy należy zauważyć, że jest to pojęcie nieostre, niezdefiniowane ustawowo. Oznacza to, iż treść temu pojęciu nadaje organ orzekający (M. Wyrzykowski, Pojęcie interesu społecznego w prawie administracyjnym, Warszawa 1986). W związku z powyższym, Prezes UKE, dokonując ustalenia prawidłowego znaczenia ww. przesłanki, posłużył się wykładnią językową. Do tego typu wykładni zaliczamy wszystkie dyrektywy (argumenty), które charakteryzują znaczenie normy ze względu na jej właściwości językowe. W doktrynie podnoszone jest, iż danej normie należy przypisać takie znaczenie, jakie ma ona w języku potocznym, chyba że ważne względy przemawiają za odstąpieniem od tego znaczenia (domniemanie języka potocznego). Pewną konkretyzacją reguły domniemania języka potocznego jest zasada, która stanowi, że jeżeli na gruncie języka potocznego można przypisać normie kilka różnych znaczeń, to należy wybrać to z nich, które jest najbardziej oczywiste (Wstęp do Prawoznawstwa, Lech Morawski, TNOIK, Toruń 2002, str. 170). W ocenie Prezesa UKE, przez przesłankę przejrzystości powinno się rozumieć stan, w którym potencjalny użytkownik będzie mógł, przy całkowitym zrozumieniu warunków świadczenia usługi dostępu do Internetu, dokonywać świadomego wyboru korzystania z tej usługi, w tym także w zakresie instalacji odpowiedniego, wymaganego sprzętu. Użytkownik usługi dostępu do Internetu ma prawo do pełnej, rzetelnej i prawdziwej informacji na temat warunków na jakich jest ona świadczona. Przepisy regulaminu świadczenia usługi dostępu do Internetu muszą być również zgodne z Pt. Jednocześnie określone prawa i obowiązki stron, jak również dane dotyczące jakości omawianej usługi, nie mogą wprowadzać w błąd potencjalnego użytkownika. Oceniając spełnienie tej przesłanki w niniejszej sprawie, trzeba wziąć pod uwagę, że Powiat powołał się na opracowany przez siebie regulamin świadczenia bezpłatnej usługi dostępu do Internetu Regulamin dostępu do Internetu Hotspot. Każdy potencjalnie zainteresowany dostępem do Internetu mieszkaniec Powiatu będzie mógł w sposób ogólnie dostępny zapoznać się z warunkami świadczenia tej usługi. Logujący się do sieci użytkownik musi bowiem przeczytać i zaakceptować warunki powyższego regulaminu. Dodatkowo, wspomniany regulamin określa szczegółowe warunki świadczenia ww. usługi, odnosząc się miedzy innymi do praw i obowiązków użytkowników. W związku z powyższym Prezes UKE uznał, iż przesłanka przejrzystości prowadzonej działalności telekomunikacyjnej została przez Powiat spełniona. 15

V Analiza przesłanek mających wpływ na zakres i warunki świadczenia przez Powiat bezpłatnej usługi dostępu do Internetu za pomocą hotspotów (art. 7 ust. 3 Ustawy) Przepis art. 7 ust. 3 Ustawy zobowiązuje Prezesa UKE do wzięcia pod uwagę przy określaniu zakresu i warunków świadczenia przez JST usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat lub w zamian za opłatę niższą niż cena rynkowa, następujących przesłanek: 1) interesu użytkowników końcowych, w szczególności konieczności przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu i zapewnienia maksymalnych korzyści w zakresie różnorodności usług telekomunikacyjnych, ich ceny i jakości; 2) sytuacji na lokalnym rynku usług, które mają być świadczone; 3) tworzenia warunków efektywnego inwestowania w infrastrukturę telekomunikacyjną przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych; 4) wymagań, o których mowa w art. 3 ust. 2 Ustawy oraz art. 6 ust. 1 Ustawy. 1. Ocena kryterium interesu użytkowników końcowych (art. 7 ust. 3 pkt 1 Ustawy) oraz analiza sytuacji na lokalnym rynku telekomunikacyjnym (art. 7 ust. 3 pkt 2 Ustawy) Przechodząc do oceny kryterium interesu użytkowników końcowych (art. 7 ust. 3 pkt 1 Ustawy) oraz analizując sytuację na lokalnym rynku usług (art. 7 ust. 3 pkt 2 Ustawy), Prezes UKE wskazuje na istnienie zjawiska wykluczenia cyfrowego na terenie Powiatu. Wobec powyższego, działanie w interesie użytkowników końcowych w niniejszej sprawie przejawia się w zapewnieniu mieszkańcom Powiatu dostępu do usług internetowych. Należy zwrócić uwagę, iż dostęp do szerokopasmowego Internetu na poziomie kraju posiada (przyjmując jeden dostęp na jedno gospodarstwo domowe) 83,50 % gospodarstw domowych. Na tle państw europejskich Polska należy do grupy państw z niską penetracją Internetu stacjonarnego (19,3 %) przy jednocześnie wysokim wskaźniku wykorzystania dostępu mobilnego przekraczającym średnią unijną o 1,1 punktów procentowych 5. Podkreślić należy, że poziom zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce w 2013 r. wyniósł ok. 69,2 % (w przeliczeniu na mieszkańców). Zatem penetracja usługami dostępu do Internetu w Powiecie, która wyniosła w 2012 r. 15,79 % w odniesieniu do liczby mieszkańców, znajduje się znacznie poniżej wartości zapotrzebowania na te usługi w Polsce. Prezes UKE dokonując oceny w powyższym zakresie wziął również pod uwagę informacje przekazane przez Powiat w niniejszym postępowaniu, zgodnie z którymi na terenie Powiatu część mieszkańców znajduje się w trudnej sytuacji materialnej i tym samym na jego terenie istnieje zjawisko wykluczenia cyfrowego. Powołując się na dane Głównego Urzędu Statystycznego, Powiat wskazał, że w województwie lubelskim komputer z dostępem do Internetu posiada 59,5% mieszkańców, a komputer z dostępem do Internetu szerokopasmowego posiada 48,3% mieszkańców. W związku z powyższym, w ocenie Prezesa UKE, dostęp do Internetu na warunkach określonych niniejszą Decyzją (odbiegających od zasad świadczenia tej usługi, jakie oferuje rynek telekomunikacyjny) pozwoli skorzystać z tej usługi zarówno samorządowym jednostkom organizacyjnym, jak i mieszkańcom Powiatu znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej, dla których korzystanie z płatnego dostępu do Internetu świadczonego przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych jest w znacznym stopniu utrudnione ze względów 5 Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2013 r., UKE, str. 16 http://www.uke.gov.pl/rynek-telekomunikacyjny-w-2013-r-14049 16

finansowych. Nie ulega przy tym wątpliwości, że osoby te nie stanowią (i najprawdopodobniej nie będą stanowiły również w najbliższej przyszłości) potencjalnych klientów dla tych przedsiębiorców. Zatem zapewnienie przez Powiat usługi dostępu do Internetu na warunkach określonych w niniejszej Decyzji umożliwi mieszkańcom o niskich dochodach korzystanie z Internetu, a to powinno przyczynić się do polepszenia ich sytuacji życiowej. Dla osób bezrobotnych dostęp do technologii informacyjno komunikacyjnych stwarza zaś nowe możliwości poszukiwania zatrudnienia. Dostęp do szerokopasmowego Internetu dla tej grupy użytkowników końcowych jest także narzędziem ułatwiającym zdobycie nowych, dodatkowych kwalifikacji zawodowych, co wpływa na zwiększenie ich szans na rynku pracy i w konsekwencji polepszenie ich sytuacji życiowej. Prezes UKE, określając zakres i warunki świadczenia użytkownikom końcowym usługi bezpłatnego dostępu do Internetu, zobowiązany jest do wzięcia pod uwagę także konieczności zapewnienia maksymalnych korzyści w zakresie różnorodności usług telekomunikacyjnych, ich ceny i jakości. Istotne jest w tym zakresie podejmowanie działań, które stymulują rozwój lokalnego rynku telekomunikacyjnego tak, aby konsumenci mieli możliwość wyboru pośród dostępnych ofert przedsiębiorców telekomunikacyjnych takiej, która będzie spełniała ich oczekiwania. Kierując się powyższą przesłanką, Prezes UKE, wydając rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, wziął pod uwagę, iż w Polsce nadal duża część społeczeństwa nie widzi potrzeby posiadania dostępu do Internetu czy nawet komputera. W świetle bowiem badań przeprowadzonych na zlecenie Prezesa UKE przez Millward Brown Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce. Badanie klientów indywidualnych 2012 6, sprzętu odpowiedniego do korzystania z usługi dostępu do Internetu w domu nie posiada aż 25 % gospodarstw domowych w Polsce. Spośród osób nieposiadających dostępu do Internetu aż 60 % uważa, że dostęp do Internetu jest im niepotrzebny, natomiast tylko 7 % przyznaje, że wystarcza im dostęp do Internetu wyłącznie poza miejscem zamieszkania. Natomiast 38 % respondentów ww. badania wskazało że nie potrafi korzystać z dostępu do Internetu. Tak więc bezpłatny, we właściwy sposób ograniczony, Internet, może dzięki przekonaniu do Internetu osób dotychczas go nieużywających zmniejszyć w efekcie ryzyko inwestycyjne dla operatorów komercyjnych, którzy budując swoją infrastrukturę, będą pewni popytu na swoje usługi, nie powodując tym samym zakłócenia rozwoju równoprawnej i skutecznej konkurencji na rynkach telekomunikacyjnych. Biorąc pod uwagę wyżej wymienione przesłanki, od których spełnienia uzależnione jest wydanie decyzji o której mowa w art. 7 Ustawy, Prezes UKE postanowił, że: 1) funkcjonowanie poszczególnych hotspotów powinno być zgodne z warunkami określonymi w Rozporządzeniu (punkt II. ust. 2. Sentencji Decyzji); 2) maksymalna przepływność łączy dla wysyłania, jak i odbierania danych nie może być wyższa niż 512 kbit/s (punkt II. ust. 3. Sentencji Decyzji); 3) łączny czas trwania połączenia będzie nie większy niż 45 minut w trakcie pojedynczej sesji, przy czym przerwa pomiędzy sesjami nie będzie krótsza niż 15 minut, ograniczenie połączenia będzie dotyczyć: a. urządzenia końcowego lub 6 http://www.uke.gov.pl/files/?id_plik=12342 17

b. użytkownika końcowego, jeżeli będzie on zarejestrowany (punkt II. ust. 4. Sentencji Decyzji). Wprowadzając powyżej wskazane ograniczenia powiatowej usługi, Prezes UKE wziął pod uwagę, iż na terenie Powiatu działa 18 przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy wykorzystują różne technologie w celu świadczenia publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. Usługa dostępu do Internetu, która będzie świadczona przez Powiat, nie może zatem stanowić oferty konkurencyjnej do ofert dostępu do Internetu proponowanych przez działających na terenie Powiatu przedsiębiorców telekomunikacyjnych, co zapewni świadczenie usługi na opisanych powyżej zasadach. Podkreślenia wymaga także to, że technologie wykorzystywane przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych umożliwiają świadczenie usług dostępu do Internetu użytkownikom końcowym o jakości lepszej niż ta, jaką zapewni Powiat. W ocenie Prezesa UKE bowiem, porównanie technologii wykorzystywanej przez Powiat do technologii stosowanej przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych prowadzi do wniosku, że świadczenie usługi dostępu do Internetu za pomocą hotspotów nie może się równać z możliwościami, jakie dają łącza stacjonarne, czy też rozwiązania operatorów mobilnych, przede wszystkim w zakresie prędkości przesyłu danych, a tym samym ich jakości. Porównując ofertę Powiatu do ofert przedsiębiorców telekomunikacyjnych należy mieć na uwadze, iż dostęp mobilny do Internetu, oferowany przez operatorów sieci ruchomych, zapewnia możliwość korzystania z Internetu niezależnie od miejsca pobytu. Nadto, istnieją obecnie coraz bardziej zaawansowane technologie, które pozwalają na uzyskanie bardzo wysokich prędkości przesyłu danych, np. w technologii LTE do 100 Mb/s. Z kolei, dostęp stacjonarny do Internetu, również oferowany jest przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych z wysokimi prędkościami przesyłu danych (ok. 1 16 Mb/s). Oznacza to, iż dostęp stacjonarny do Internetu pozwala na korzystanie przez użytkowników Internetu z zaawansowanych jego funkcji, m.in. służyć może do oglądania filmów (VOD), ściągania dużych plików, szybszego przesyłania danych. Natomiast usługa oferowana przez Powiat za pomocą hotspotów na warunkach określonych niniejszą Decyzją cechować będzie się przede wszystkim ograniczonym zasięgiem działania, jak również ograniczoną funkcjonalnością w zakresie prędkości, czy też czasu pojedynczej sesji. Biorąc powyższe pod uwagę, należy podkreślić, iż występują istotne różnice w zakresie jakości i funkcjonalności pomiędzy usługą zapewnianą przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych na warunkach rynkowych oraz świadczoną przez Powiat. W tym stanie rzeczy użytkownicy końcowi zainteresowani pełnym dostępem do Internetu oraz dostępem o lepszej jakości będą stanowić potencjalną grupę odbiorców, którzy będą chcieli korzystać z usług świadczonych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Prezes UKE wskazuje, że kształtowany w ten sposób wzrost świadomości mieszkańców Powiatu na temat technologii informacyjno komunikacyjnych oraz umożliwienie im poznania korzyści, jakie daje dostęp do Internetu, będzie stymulować działania użytkowników końcowych związane z poszukiwaniem ofert przedsiębiorców telekomunikacyjnych, które zapewnią im nieskrępowany dostęp do Internetu. Tym samym, na lokalnym rynku telekomunikacyjnym będą dostępne zarówno oferty komercyjne zapewniane przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych, jak również oferta Powiatu skierowana do osób, którym wystarczy ograniczony, tzw. podstawowy, socjalny dostęp do Internetu. Bezpłatna usługa dostępu do Internetu stanowić będzie uzupełnienie dotychczasowych rozwiązań w zakresie dostępu do Internetu. 18