Gmina Mrozy ul. Mickiewicza Mrozy

Transkrypt

1 PREZES URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ Warszawa, dnia 7 kwietnia 2016 r. DDRT.WWS Magdalena Gaj Gmina Mrozy ul. Mickiewicza Mrozy DECYZJA Nr DDRT.WWS Na podstawie art. 7 ust. 1 4 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (j.t. Dz. U. z 2015 r., poz. 880, z późn. zm.), zwanej dalej Ustawą, w związku z art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 23), zwanej dalej Kpa, oraz w związku z art. 206 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 243, z późn. zm.), zwanej dalej,,pt, po rozpatrzeniu wniosku gminy Mrozy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o uzyskanie zgody Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej na świadczenie usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat: I. wyrażam zgodę na świadczenie przez gminę Mrozy w zakresie realizowanego projektu pn. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w gminie Mrozy o numerze POIG /11, będącego przedmiotem Umowy o dofinansowanie nr POIG /11-00 z dnia 9 sierpnia 2012 r., realizowanego przez gminę Mrozy w ramach działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion osi priorytetowej 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększenie innowacyjności gospodarki Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka , zwanego dalej Projektem usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat za pomocą sieci bezprzewodowej: gospodarstwom domowym wyłonionym w ramach Projektu,

2 II. 2. w 6 jednostkach organizacyjnych podległych gminie Mrozy, objętych Projektem i wskazanym w Załączniku do niniejszej Decyzji. określam zakres i warunki świadczenia przez gminę Mrozy usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, za pomocą sieci bezprzewodowej, w następujący sposób: 1. obszar, na którym będzie świadczona usługa dostępu do Internetu bez pobierania opłat, będzie obejmował teren gminy Mrozy, w tym następujące miejscowości: Borki, Choszcze, Dąbrowa, Dębowce, Gójszcz, Grodzisk, Guzew, Jeruzalem, Kołacz, Kruki, Kuflew, Lipiny, Lubomin, Łukowiec, Mała Wieś, Mrozy, Natolin, Płomieniec, Rudka, Skruda, Sokolnik, Topór, Trojanów, Wola Paprotnia, 2. warunki świadczenia usługi będą zgodne z warunkami Projektu. Na podstawie art. 206 ust. 2aa w związku z art. 206 ust. 2 pkt 6 Pt, niniejsza Decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu. I. Przebieg postępowania administracyjnego UZASADNIENIE Wnioskiem z dnia 9 kwietnia 2015 r. (data wpływu do Urzędu Komunikacji Elektronicznej, zwanego dalej UKE : 15 kwietnia 2015 r., poz. rej.: 26068) gmina Mrozy, zwana dalej Gminą, wystąpiła do Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, zwanego dalej Prezesem UKE, o uzyskanie zgody na świadczenie usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, zwanym dalej Wnioskiem. Prezes UKE, wypełniając dyspozycję art Kpa, pismem z dnia 16 kwietnia 2015 r., znak: DDRT.WWS , zawiadomił Gminę o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie uzyskania zgody Prezesa UKE na świadczenie przez nią usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat. Postanowieniami z dnia 12 czerwca 2015 r., znak: DDRT.WWS , oraz z dnia 11 sierpnia 2015 r., znak: DDRT.WWS , Prezes UKE przedłużył termin załatwienia niniejszej sprawy odpowiednio do dnia 15 sierpnia 2015 r. i 15 października 2015 r., ze względu na szczególnie skomplikowany charakter sprawy i konieczność przeprowadzenia postępowania konsultacyjnego, o którym mowa w art. 15 Pt. Pismem z dnia 4 września 2015 r., znak: DDRT.WWS , Prezes UKE wezwał Gminę do przedstawienia szczegółowych informacji na temat jej działalności w zakresie świadczenia usługi bezpłatnego dostępu do Internetu. Pismem z dnia 21 września 2015 r. (data wpływu do UKE: 24 września 2015 r., poz. rej ) Gmina przekazała dodatkowe wyjaśnienia. Postanowieniami z dnia 5 października 2015 r., znak: DDRT.WWS , oraz z dnia 11 grudnia 2015 r., znak: DDRT.WWS , Prezes UKE przedłużył termin załatwienia niniejszej sprawy odpowiednio do dnia 15 grudnia 2015 r. i 16 lutego 2016 r., ze względu na szczególnie skomplikowany charakter sprawy i konieczność przeprowadzenia postępowania konsultacyjnego, o którym mowa w art. 15 Pt. Pismem z dnia 26 stycznia 2016 r., znak: DDRT.WWS , Prezes UKE, wypełniając dyspozycję art Kpa, zawiadomił Gminę, że na podstawie posiadanych informacji i dokumentów zebranych w trakcie postępowania administracyjnego, ustalił fakty 2

3 w zakresie liczby przedsiębiorców telekomunikacyjnych działających na terenie Gminy na dzień 31 grudnia 2014 r., liczby aktywnych usług szerokopasmowej transmisji danych stacjonarnych i mobilnych oraz liczby mieszkańców zamieszkujących Gminę, a także liczby gospodarstw domowych znajdujących się na terenie Gminy zgodnie z publicznie dostępnymi danymi Głównego Urzędu Statystycznego. Postanowieniem z dnia 15 lutego 2016 r., znak DDRT.WWS , Prezes UKE, przedłużył termin załatwienia sprawy do dnia 16 kwietnia 2016 r., ze względu na szczególnie skomplikowany charakter sprawy i konieczność przeprowadzenia postępowania konsultacyjnego, o którym mowa w art. 15 Pt. Pismem z dnia 17 lutego 2016 r., znak: DDRT.WWS Prezes UKE poinformował Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwanego dalej Prezesem UOKiK, o rozpoczętym w dniu 19 lutego 2016 r. postępowaniu konsultacyjnym. W ramach przeprowadzonego postępowania konsultacyjnego pismem z dnia 18 marca 2016 r., znak: RWA /2016/RL (data wpływu do UKE: 18 marca 2016 r., poz. rej.: 17425). stanowisko do projektu podejmowanego rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie przedłożył Prezes UOKiK. Pismem z dnia 22 marca 2016 r., znak: DDRT.WWS , Prezes UKE, stosownie do treści art Kpa, zawiadomił Gminę o prawie wypowiedzenia się co do zebranych materiałów i zgłoszonych żądań w niniejszej sprawie w terminie do dnia 1 kwietnia 2016 r. II. Informacje przedstawione przez Gminę w toku postępowania Wnioskiem Gmina zwróciła się do Prezesa UKE o uzyskanie zgody na świadczenie usługi bezpłatnego dostępu do Internetu bez pobierania opłat. Gmina wskazała, iż samodzielnie realizuje Projekt pn. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w gminie Mrozy, w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka , który stanowi przedmiot umowy o dofinansowanie nr POIG /11-00 z dnia 9 sierpnia 2012 r. Do Projektu zakwalifikowano beneficjentów ostatecznych, tj. 65 gospodarstw domowym z obszaru Gminy oraz 6 jednostek podległych gminie Mrozy. Głównym celem Projektu, zgodnie z przekazanymi przez Gminę wyjaśnieniami, jest minimalizacja zjawiska wykluczenia cyfrowego na terenie Gminy poprzez zapewnienie dostępu do Internetu osobom zagrożonym wykluczeniem cyfrowym, ze względu na trudną sytuację materialną i niepełnosprawność. Realizacja Projektu przez Gminę spowoduje, m.in.: zmniejszenie niedogodności w zakresie dostępu do Internetu i sprzętu komputerowego, m.in. wśród osób niepełnosprawnych, zwiększenie kompetencji informatycznych i wiedzy grupy docelowej, zapewnienie powszechnego dostępu do usług szerokopasmowego Internetu i rozwój infrastruktury teleinformatycznej, zmniejszenie barier w korzystaniu z dostępu do Internetu, wzrost dostępności innowacyjnych treści i usług cyfrowych oraz rozwój ich rynku. Ponadto we Wniosku Gmina wyjaśniła, iż: obszar, na którym będzie świadczona, w ramach Projektu, usługa bezpłatnego dostępu do sieci Internet będzie obejmował następujące miejscowości z terenu Gminy: Borki, 3

4 Choszcze, Dąbrowa, Dębowce, Gójszcz, Grodzisk, Guzew, Jeruzalem, Kołacz, Kruki, Kuflew, Lipiny, Lubomin, Łukowiec, Mała Wieś, Mrozy, Natolin, Płomieniec, Rudka, Skruda, Sokolnik, Topór, Trojanów, Wola Paprotnia, inwestycja zakłada budowę infrastruktury wykorzystującej model hierarchiczny projektowania i budowy sieci transmisyjnych. W ramach sieci wyodrębniony zostanie szkielet sieci oraz stacje bazowe, na podstawie których powstanie warstwa dystrybucyjna, a w nich warstwa dostępowa (bezprzewodowe punkty dostępu oraz okablowanie poziome w ramach budynków). Usługa dostępu do Internetu będzie świadczona z wykorzystaniem urządzeń pracujących w technologii WiFi, w oparciu o częstotliwości radiowe nie wymagające pozwolenia, projekt będzie realizowany zgodnie z przepisami prawa zamówień publicznych. Gmina przeprowadzi 2 procedury przetargowe a wykonawcy zostaną wyłonieni zgodnie z zasadami jawności i przejrzystości. Gmina wskazała ponadto, że projekt skierowany jest do grupy docelowej zagrożonej wykluczeniem cyfrowym z powodu trudnej sytuacji materialnej i z powodu niepełnosprawności, którą tworzą: gospodarstwa domowe upoważnione do otrzymania wsparcia w ramach systemu pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych, dzieci i młodzież ucząca się z rodzin w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, osoby niepełnosprawne, rodziny zastępcze, samotni rodzice. Jednocześnie we Wniosku zostało zawarte, iż w Gminie istnieje problem wykluczenia cyfrowego i wśród mieszkańców można wyróżnić wszystkie ww. grupy społeczne. W kwestii beneficjentów ostatecznych Projektu Gmina wskazała, że zostali oni wybrani zgodnie z zasadami określonymi w umowie o dofinansowanie Projektu oraz wytycznymi programu POIG 8.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w gminie Mrozy. Jednocześnie Gmina podkreśliła, że jej działalność prowadzona w przedmiotowym zakresie jest zgodna z zasadą proporcjonalności i niedyskryminacji, gdyż jest adekwatna do potrzeb zidentyfikowanych użytkowników końcowych. Ich potrzeby w zakresie dostępu do Internetu, ze względu na sytuację społeczno-ekonomiczną oraz miejsce zamieszkania, nie mogą być zaspokojone przez przedsiębiorców działających na lokalnym rynku telekomunikacyjnym. W toku prowadzonego postępowania, w dniu 10 lutego 2016 r. Gmina poinformowała, że 65 gospodarstw domowych, będących beneficjentami ostatecznymi Projektu, ostatecznie otrzyma dostęp do Internetu z prędkością 2 Mbit/s dla odbierania i 256 kbit/s dla wysyłania danych. Gmina złożyła również wyjaśnienia, z których wynika, że: usługa dostępu do Internetu świadczona w jednostkach organizacyjnych Gminy wykorzystywana może być: przez czytelników w przypadku Biblioteki Publicznej w Mrozach oraz uczniów w salach z komputerami pozyskanymi w realizacji Projektu, które znajdują się w placówkach szkół, w celu zabezpieczenia dostępu do usług, tak aby nie było możliwości wykorzystania jej przez innych użytkowników wykorzystano kontroler sieci bezprzewodowej, firewall oraz zostały zaimplementowane mechanizmy bezpieczeństwa w zakresie zarówno dostępu 4

5 do sieci (mechanizmy autentykacji i autoryzacji użytkowników sieci) jak i transmisji danych (szyfrowanie połączeń). Z załączonych do pisma dokumentów wynika także, iż w Projekcie bierze udział 6 jednostek podległych Gminie: 1. Gminna Biblioteka Publiczna w Mrozach, 2. Gminne Centrum Kultury w Mrozach, 3. szkoły: a) Szkoła Podstawowa w Mrozach, b) Szkoła Podstawowa w Grodzisku, c) Zespół Szkół Publicznych Publiczne Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące, d) Zespół Szkół w Jeruzalu. III. Stan prawny Stosownie do art. 206 ust. 1 Pt postępowanie przed Prezesem UKE toczy się na podstawie przepisów Kpa ze zmianami wynikającymi z Pt oraz Ustawy. W art. 3 ust. 1 Ustawy określone zostały podstawowe rodzaje dopuszczalnej działalności samorządów w sektorze telekomunikacyjnym. Zgodnie z pkt 1 i 2 tego przepisu, jednostki samorządu terytorialnego, zwane dalej JST, mogą m.in.: 1) budować lub eksploatować infrastrukturę telekomunikacyjną i sieci telekomunikacyjne oraz nabywać prawa do infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych, 2) dostarczać sieci telekomunikacyjne lub zapewniać dostęp do infrastruktury telekomunikacyjnej. W myśl natomiast art. 3 ust. 1 pkt 3 Ustawy, JST w zakresie telekomunikacji mogą świadczyć, z wykorzystaniem posiadanej infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych, usługi na rzecz: a) przedsiębiorców telekomunikacyjnych, b) podmiotów, o których mowa w art. 4 pkt 1, 2, 4, 5 i 8 Pt, c) użytkowników końcowych w zakresie i na warunkach określonych w art. 6 i 7 Ustawy. W art. 7 ust. 1 Ustawy ustawodawca wskazał, jako szczególny rodzaj działalności JST w zakresie telekomunikacji, świadczenie usługi dostępu do Internetu, bez pobierania opłat. Podjęcie działalności w zakresie wskazanym w art. 7 ust. 1 Ustawy uzależnione zostało od kilku warunków: 1) spełnienia wymagań, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 5 oraz art. 6 ust. 1 Ustawy oraz 2) uzyskania zgody Prezesa UKE, wydanej w drodze decyzji. IV. Stanowisko przedstawione w ramach postępowania konsultacyjnego przeprowadzonego w dniach 19 lutego 20 marca 2016 r. W ramach konsultacji dotyczących projektu decyzji Prezesa UKE wyrażającej zgodę na świadczenie przez Gminę usługi dostępu do sieci Internet, bez pobierania opłat za pomocą sieci bezprzewodowej, 65 gospodarstwom domowym wyłonionym w ramach projektu 5

6 pn. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w gminie Mrozy oraz w 6 jednostkach organizacyjnych podległych gminie miastu Zawiercie, objętych Projektem i wskazanych w Załączniku do niniejszej Decyzji oraz określającej zakres i warunki świadczenia przez Gminę usługi dostępu do Internetu, zwanego dalej konsultowanym projektem, które zostały przeprowadzone w dniach 19 lutego 20 marca 2016 r., stanowisko przedłożył Prezes UOKiK. Prezes UOKiK w stanowisku z dnia 18 marca 2016 r. nie zgłosił uwag do konsultowanego projektu. W opinii Prezesa UOKiK, usługa dostępu do Internetu świadczona przez Gminę bez pobierania opłat nie będzie zakłócać równoprawnej i skutecznej konkurencji na lokalnych rynkach telekomunikacyjnych. V. Ocena spełnienia przez Gminę wymagań określonych w art. 3 ust. 2 i 5 oraz art. 6 ust. 1 Ustawy Po wpłynięciu wniosku JST o udzielenie zgody na świadczenie usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, Prezes UKE dokonuje oceny, czy: 1) JST podjęła uchwałę organu stanowiącego (art. 3 ust. 5 Ustawy); 2) działalność, którą ma zamiar rozpocząć JST, będzie wykonywana przy zachowaniu kompatybilności i połączalności z innymi sieciami telekomunikacyjnymi tworzonymi przez podmioty publiczne lub finansowanymi ze środków publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t.: Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.) oraz przy zagwarantowaniu przedsiębiorcom telekomunikacyjnym, na zasadach równego traktowania, współkorzystania z infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych oraz dostępu do nich (art. 3 ust. 2 pkt 1 Ustawy); 3) na lokalnym rynku telekomunikacyjnym nie jest zaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych oraz działalność JST jest proporcjonalna do sytuacji panującej na lokalnym rynku telekomunikacyjnym i niedyskryminująca użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych (art. 6 ust. 1 Ustawy); 4) działalność, którą ma zamiar rozpocząć JST, będzie wykonywana w sposób niezakłócający rozwoju równoprawnej i skutecznej konkurencji na rynkach telekomunikacyjnych (art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy); 5) działalność, którą ma zamiar rozpocząć JST, będzie wykonywana w sposób przejrzysty (art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy). Wskazać przy tym należy, że wspomniana powyżej ocena jest prowadzona w stosunku do Gminy, której jako jedynej, przysługuje przymiot strony postępowania w rozumieniu przepisów Kpa. 1. Spełnienie przez Gminę przesłanki z art. 3 ust. 5 Ustawy (podjęcie przez Gminę uchwały w zakresie wykonywania działalności telekomunikacyjnej) Rada Miejska w Mrozach, realizując obowiązek wynikający z art. 3 ust. 5 Ustawy, w dniu 6 lutego 2015 r. podjęła uchwałę Nr III/60/2015 w sprawie wyrażenia zgody na prowadzenie przez Gminę Mrozy działalności w zakresie telekomunikacji. Kopia ww. uchwały została przedłożona przez Gminę wraz z Wnioskiem. Podjęcie powołanej powyżej uchwały stanowi wypełnienie ustawowej przesłanki warunkującej wydanie przez Prezesa UKE decyzji, o której mowa w art. 7 ust. 2 Ustawy. 6

7 2. Spełnienie przez Gminę przesłanki z art. 3 ust. 2 pkt 1 Ustawy (kompatybilność, połączalność, dostęp do sieci oraz infrastruktury) Usługa dostępu do Internetu bez pobierania opłat świadczona przez Gminę 65 gospodarstwom domowym, wyłonionym w ramach Projektu oraz w 6 jednostkach organizacyjnych podległych Gminie, objętych Projektem, wskazanych w Załączniku do niniejszej Decyzji, będzie świadczona z wykorzystaniem urządzeń tzw. AP (ang. Access Point) pracujących w technologii WiFi (WLAN) w częstotliwościach radiowych nie wymagających pozwolenia, w paśmie 2.4 GHz lub 5 GHz. Powyższe standardy techniczne gwarantują, że wymogi dotyczące kompatybilności i połączalności w zakresie świadczonej przez Gminę usługi są spełnione. Odnosząc się natomiast do przesłanki zagwarantowania przedsiębiorcom telekomunikacyjnym, na zasadach równego traktowania, współkorzystania z infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych oraz dostępu do nich, należy zauważyć, iż gminna sieć bezprzewodowa jest siecią wydzieloną wyłącznie na potrzeby realizacji Projektu. Zgodnie z założeniami Projektu, mając na uwadze treść 2 ust. 7 Umowy o dofinansowanie o numerze POIG /11-00 z dnia 9 sierpnia 2012 r. projektu Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w gminie Mrozy POIG /11 w ramach działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion osi priorytetowej 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększenie innowacyjności gospodarki Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka , zwanej dalej Umową, zakazane jest dokonywanie przez Gminę czynności rozporządzających na inny podmiot dotyczących praw lub obowiązków wynikających z Umowy. Z treści 8 ust. 1 Umowy wynika, iż Gmina nie może dokonywać zmian prowadzących do zmiany Projektu w rozumieniu art. 57 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r., ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz. Urz. UE L 210 z r., s ). Dodatkowo w 7 ust. 1 Umowy zostało wskazane, że Beneficjent jest zobowiązany do zachowania i zapewnienia trwałości Projektu przez okres 5 lat od dnia zakończenia realizacji Projektu. W tym czasie nie jest zatem możliwe udostępnianie sieci na inne cele niż te, które zostały wskazane w Projekcie. Powyższe ograniczenia wpływają bezpośrednio na niemożność zapewnienia dostępu do infrastruktury telekomunikacyjnej Gminy, wykorzystywanej do świadczenia usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, aż do zakończenia okresu trwałości Projektu. Należy wobec powyższego stwierdzić, iż w przypadku tego rodzaju sieci bezprzewodowej, utworzonej w ramach działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion osi priorytetowej 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększenie innowacyjności gospodarki Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka , wymogi dotyczące zapewnienia dostępu do sieci oraz infrastruktury w okresie trwałości Projektu nie będą miały zastosowania. Dlatego też, w ocenie Prezesa UKE, do działalności, o której mowa we Wniosku Gminy, dla beneficjentów ostatecznych Projektu oraz w 6 jednostkach organizacyjnych podległych Gminie, wskazanych w punkcie I sentencji niniejszej Decyzji, została spełniona przesłanka wynikająca z art. 3 ust. 2 pkt 1 Ustawy w zakresie kompatybilności i połączalności, natomiast przesłanka dotycząca zapewnienia innym podmiotom dostępu do sieci telekomunikacyjnej w przypadku usługi świadczonej przez Gminę w ramach Projektu, nie będzie miała zastosowania. 7

8 3. Spełnienie przez Gminę przesłanki z art. 6 ust. 1 Ustawy (niezaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych na usługi dostępu do Internetu, działalność jest proporcjonalna i niedyskryminująca) Zgodnie z art. 6 ust.1 Ustawy, świadczenie na rzecz użytkowników końcowych przez JST bezpłatnej usługi dostępu do Internetu, może mieć miejsce, jeżeli nie jest zaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych. Działalność taka musi być proporcjonalna, co oznacza, że musi być odpowiednia do zidentyfikowanych lokalnych potrzeb oraz działań podejmowanych przez przedsiębiorców w zakresie rozwoju lokalnego rynku usług szerokopasmowych. Jednocześnie każde zróżnicowanie odbiorców w zakresie świadczonych usług powinno być uzasadnione. Ponadto, Ustawa wymaga, aby działalność ta była niedyskryminująca. Jak stanowi art. 6 ust. 2 Ustawy, powyższych wymagań nie stosuje się w przypadku świadczenia usług telekomunikacyjnych na potrzeby organów administracji publicznej, państwowych lub samorządowych jednostek organizacyjnych oraz innych podmiotów publicznych, a także w przypadku usług telekomunikacyjnych świadczonych wyłącznie w miejscach publicznych przez publicznie dostępne punkty dostępu do Internetu. Prezes UKE wskazuje, że istnieje konieczność dokonania oceny spełnienia przesłanek określonych w art. 6 ust. 1 Ustawy w stosunku do działalności wskazanej w punkcie I. ust. 1 sentencji niniejszej Decyzji z uwagi na świadczenie przez Gminę bezpłatnej usługi dostępu do Internetu beneficjentom ostatecznym Projektu, którzy mogą korzystać z takiej usługi w miejscu swojego zamieszkania. Z Wniosku wynika, że realizując projekt Gmina zapewni dostęp do bezpłatnego Internetu swoim mieszkańcom, zagrożonym wykluczeniem cyfrowym, z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej lub ze względu na ich niepełnosprawność. W tym zakresie działalność Gminy skierowana jest do 65 gospodarstw domowych z terenu Gminy, wyłonionych w ramach Projektu, ze względu na niepełnosprawność lub trudną sytuację materialną. Należy również wskazać, że usługa dostępu do Internetu w ramach realizowanego przez Gminę Projektu świadczona będzie w 6 jednostkach organizacyjnych podległych Gminie, objętych Projektem, wskazanych w Załączniku do niniejszej Decyzji. W jednostkach tych zostanie zapewniony darmowy dostęp do Internetu oraz zostanie zainstalowany sprzęt komputerowy, w celu umożliwienia korzystania z dostępu do Internetu zainteresowanym mieszkańcom Gminy. Jednostkami tymi są m.in.: szkoły publiczne, biblioteka oraz centrum kultury. Świadczenie przez Gminę usługi będzie odbywać się na zasadach określonych w Projekcie. Korzystanie z przedmiotowej usługi nie będzie ograniczone co do czasu połączenia z Internetem oraz co do limitu transferu danych. Ponadto prędkość transferu danych będzie pozwalała na korzystanie z bardziej zaawansowanych technologicznie aplikacji internetowych, wymagających wyższych przepływności łączy. W ww. jednostkach zostanie zapewniony dostęp do Internetu o prędkości odbierania danych 16 Mbit/s i 5 Mbit/s dla wysyłania danych. Dokonując oceny spełnienia przez Gminę przesłanek, o których mowa w art. 6 ust. 1 Ustawy, należy w pierwszej kolejności zaznaczyć, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 594, z późn. zm.) do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne gminy obejmują sprawy z zakresu działalności telekomunikacyjnej (art. 7 ust. 1 pkt 3a ustawy o samorządzie gminnym). Zatem, Gmina w ramach swoich zadań własnych zobowiązana jest do zaspokajania zbiorowych potrzeb ludności w zakresie telekomunikacji. Na szczególną uwagę zasługuje spoczywający na Gminie obowiązek przeciwdziałania zjawisku tzw. cyfrowego wykluczenia, 8

9 albowiem jego istnienie jest jednym z przejawów istnienia niezaspokojonych potrzeb wspólnoty. Należy mieć na uwadze, że wykluczenie cyfrowe oznacza systemowe różnice w dostępie i korzystaniu z komputerów i Internetu pomiędzy osobami o różnym statusie społeczno-ekonomicznym (wykształceniu, dochodach, zawodzie), na różnych etapach życia, między mężczyznami i kobietami, mieszkańcami obszarów miejskich i wiejskich, a także różnych regionów. Wymaga nadto podkreślenia, że indywidualne i zbiorowe potrzeby wspólnoty samorządowej powinny być zaspokajane przez władzę lokalną. W przypadku wystąpienia zjawiska ich niezaspokojenia, wspólnota samorządowa powinna podejmować działania zmierzające do niwelowania różnic w procesie zaspokajania podstawowych potrzeb, gdy są one wywołane czynnikami niezależnymi od jednostki czy rodziny. Zadania z zakresu działalności telekomunikacyjnej powinny być skierowane do osób najbardziej potrzebujących. Gminna administracja publiczna jest bowiem usytuowana najbliżej obywatela i ma możliwość zidentyfikować na takim poziomie osoby potrzebujące wsparcia. Interwencja publiczna powinna być zatem skierowana tylko tam, gdzie mechanizmy konkurencji i wolny rynek nie zapewniają w sposób wystarczający potrzeb w zakresie telekomunikacji. Należy zauważyć, iż zgodnie z informacjami przedstawionymi w Raporcie KPMG Rynek telekomunikacyjny po 2015 roku w kontekście inwestycji publicznych zrealizowanych przez Jednostki Samorządu Terytorialnego z funduszy unijnych, w ramach budowy Regionalnych Sieci Szerokopasmowych, 1 zwanym dalej Raportem, na każdym szczeblu samorząd terytorialny pełni inną rolę w realizacji celów w zakresie rynku telekomunikacyjnego. Władze wojewódzkie zaangażowane są w rozwój sieci szerokopasmowych, natomiast władze powiatowe i gminne w znacznej mierze aktywne są w świadczeniu publicznych usług detalicznych dla użytkowników końcowych. Przy tym władze gminy zaangażowane są w szczególności w promowanie dostępu do publicznych usług internetowych dla użytkowników indywidualnych np. w formie hotspotów, kiosków internetowych czy publicznych punktów dostępu do Internetu. W celu dokonania właściwej oceny stanu lokalnego rynku usług dostępu do Internetu na obszarze Gminy, Prezes UKE wziął pod uwagę zarówno dane przedstawione przez Gminę we Wniosku, jak również dane będące w jego posiadaniu, np. analizy rynku telekomunikacyjnego. Zgodnie z danymi znanymi Prezesowi UKE z urzędu (według stanu na dzień 31 grudnia 2014 r.), na terenie Gminy działało 12 przedsiębiorców telekomunikacyjnych świadczących usługę dostępu do Internetu. Największym operatorem, dostarczającym usługę do ponad 66% osób spośród wszystkich posiadających dostęp do Internetu, była firma Orange Polska S.A. Drugi z kolei przedsiębiorca, P4 Sp. z o.o., świadczył usługi internetowe dla ponad 11% użytkowników. Na terenie Gminy działali następujący przedsiębiorcy telekomunikacyjni (zarówno w technologii przewodowej jak i bezprzewodowej): 1 9

10 Tabela 1. Przedsiębiorcy telekomunikacyjni świadczący usługi dostępu do sieci Internet na obszarze Gminy. Lp. ISP Technologia 1 Netia S.A. ADSL, HSPA 2 Orange Polska S.A. ADSL2+, VDSL, DC-HSPA+, HSPA+, CDMA, EDGE, POTS/ISDN 3 P4 Sp. z o.o. HSPA+, LTE 4 Polkomtel Sp. z o.o. HSPA+ 5 Stacja-Net Marek Gocłowski WiFi 5 GHz 6 TK Telekom Sp. z o.o. ADSL2+ 7 T-Mobile Polska S.A. HSPA, ADSL, LTE Źródło: UKE na podstawie danych otrzymanych od przedsiębiorców telekomunikacyjnych. W 2014 r. penetracja Internetem szerokopasmowym w Gminie Mrozy o przepływności poniżej 1 Mbit/s była nieznaczna, szczególnie w przeliczeniu na mieszkańców (0,41%). Większą popularnością cieszyły się usługi o wyższej przepływności. Korzystało z nich 15,28% mieszkańców Gminy. Zgodnie z publicznie dostępnymi danymi Głównego Urzędu Statystycznego, Gminę zamieszkuje mieszkańców 2, tworzących gospodarstw domowych 3. W świetle posiadanych przez Prezesa UKE danych, łącznie na terenie Gminy, na koniec 2014 r. było aktywnych usług szerokopasmowej transmisji danych (stacjonarnych oraz mobilnych 4 ). Wykres 1. Penetracja usługami dostępu do sieci Internet (stacjonarnymi oraz mobilnymi) w Gminie w podziale na usługi o przepływności poniżej 1 Mbit/s oraz 1 Mbit/s i powyżej ( r.). Źródło: UKE na podstawie danych przekazanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych. 2 Dane GUS: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 XII 2014 r. 3 Uzyskana wartość to iloraz liczby ludności oraz średniej liczebności gospodarstwa domowego (2,82) w 2011 r. wg danych GUS. 4 Dane przekazane przez operatorów sieci mobilnych uwzględniają także klientów korzystających z usług przedpłaconych, o ile udostępnili swoje dane lub operator mógł ich zidentyfikować. 10

11 Biorąc pod uwagę wszystkie usługi szerokopasmowego dostępu do sieci Internet dostępne w Gminie w 2014 r., ich penetracja wyniosła 15,69% w przeliczeniu na mieszkańców. Była ona zatem niższa od penetracji usługami szerokopasmowymi w Polsce o 15,93 pp. w odniesieniu do liczby mieszkańców. Wykres 2. Penetracja usługami dostępu do sieci Internet (stacjonarnymi oraz mobilnymi) w Polsce oraz w Gminie w 2014 r. Źródło: UKE na podstawie danych przekazanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Przy ocenie kryterium spełnienia przez Gminę warunku niezaspokojenia popytu, należy kierować się przede wszystkim dwoma miernikami: 1. poziomem penetracji usługami dostępu szerokopasmowego na analizowanym rynku lokalnym w porównaniu do średniego poziomu w skali kraju, 2. poziomem penetracji usługami dostępu szerokopasmowego na analizowanym rynku lokalnym w porównaniu do syntetycznego wskaźnika poziomu zapotrzebowania na usługi dostępu szerokopasmowego, wynikającego z algorytmu omówionego w dalszej części niniejszej Decyzji. Zdaniem Prezesa UKE, głównym miernikiem pozwalającym stwierdzić, czy w przypadku konkretnej JST zostało spełnione kryterium braku zaspokojenia zapotrzebowania użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych jest odniesienie penetracji usługami dostępu szerokopasmowego na obszarze danej JST do poziomu wskaźnika zapotrzebowania na tę usługę zgłaszanego w trakcie prowadzonych przez Prezesa UKE badań konsumenckich. Wskazać przy tym należy, iż powyższy wskaźnik odnosi się do kryterium określonego w art. 6 ust. 1 Ustawy i pozwala ocenić, czy zapotrzebowanie zgłaszane przez konsumentów jest zaspokojone. Wskaźnik pomocniczy stanowi natomiast odniesienie poziomu nasycenia usługami dostępu szerokopasmowego na obszarze danej JST do dostępności tej usługi na średnim poziomie ogólnopolskim (co pozwala ocenić, jak kształtuje się penetracja usługami w określonej JST, w porównaniu ze średnią krajową). Badając poziom zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu, jak już wcześniej wskazano, należy określić poziom zainteresowania usługami na wskazanym obszarze. W celu oszacowania tej wielkości w niniejszej analizie posłużono się danymi pochodzącymi z raportu: Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce w 2015 r. Raport 11

12 z badania klientów indywidualnych 5. Badanie funkcjonowania rynku usług telekomunikacyjnych zostało przeprowadzone na reprezentatywnej próbie gospodarstw domowych w Polsce, wśród osób w wieku 15 lat i powyżej. Poziom zapotrzebowania na usługi dostępu do Internetu określono na podstawie: liczby ankietowanych, którzy wskazali, że posiadają dostęp do Internetu w domu, liczby ankietowanych, którzy wskazali, że nie posiadają dostępu do Internetu w domu z przyczyn finansowych lub z powodu braku możliwości podłączenia Internetu w miejscu zamieszkania (czyli de facto osób chcących go posiadać, gdyby pozwalały im na to warunki techniczne lub materialne). Znając orientacyjną wartość poziomu zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce można określić, czy JST (w tym przypadku Gmina) spełnia warunek, o którym mowa w art. 6 ust. 1 Ustawy, tj. czy na jej terenie jest zaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych. Szczegółowe wyliczenia przedstawia poniższy schemat. Rysunek 1. Schemat wyliczenia poziomu zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w 2015 r. przez klientów indywidualnych. 69% klientów posiadało dostęp do Internetu 0,69=X1 31% klientów nie posiadało dostępu do Internetu 19% z 31% klientów nieposiadających dostępu do Internetu chciałoby mieć taki dostęp 0,19 * 0,31 = 0,0589=X2 X1 + X2 = 0,69+0,0589 = 0,7489 = 74,89% - oszacowany poziom zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce w 2015 r. Źródło: UKE na podstawie raportu: Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce w 2015 r. Raport z badania klientów indywidualnych. Zgodnie z powyższymi wyliczeniami, poziom zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce w 2015 r. wyniósł ok. 74,89% (w przeliczeniu na mieszkańców). Zatem penetracja usługami dostępu do Internetu w Gminie, która wyniosła w 2014 r. 15,69% w odniesieniu do liczby mieszkańców, znajduje się znacznie poniżej wartości zapotrzebowania na te usługi w Polsce

13 Należy zauważyć, że z Raportu wynika fakt, iż istotnym aspektem w kontekście działalności JST w zakresie darmowego Internetu jest potencjalna ewolucja zainteresowania tym rodzajem usług ze strony użytkowników w przyszłości. Czynnikiem mogącym wywierać wpływ na rozwój darmowego Internetu w perspektywie najbliższych lat, jest rosnące wykorzystanie technologii mobilnych w dostępie do Internetu. W ciągu ostatnich pięciu lat znacznie wzrósł odsetek użytkowników Internetu, deklarujących bezprzewodowe łączenie z siecią. Użytkownicy korzystający z bezprzewodowego połączenia z Internetem, stanowią obecnie ponad ¾ wszystkich Internautów w Polsce. Odsetek użytkowników Internetu, deklarujących bezprzewodowe łączenie z siecią przedstawia poniższy wykres: Wykres 3. Odsetek użytkowników Internetu, deklarujących bezprzewodowe łączenie z siecią. 90% 80% 70% 64% 73% 77% 79% 60% 55% 50% 45% 40% 30% 20% 10% 0% Na podstawie: CBOS, Internauci Niezależnie od powyższego należy podkreślić, iż na obszarze Gminy liczba osób, posiadających dostęp do Internetu jest dużo niższa od oszacowanego zapotrzebowania na tę usługę. Mając powyższe na uwadze można stwierdzić, iż na obszarze Gminy nie są zaspokojone potrzeby użytkowników końcowych w zakresie szerokopasmowego dostępu do sieci Internet. Prowadzona przez Gminę usługa dostępu do Internetu dla osób wykluczonych cyfrowo będzie zgodna z zasadą proporcjonalności i niedyskryminacji, gdyż będzie skierowana do beneficjentów ostatecznych, zakwalifikowanych do Projektu w ramach działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion, których potrzeby w zakresie dostępu do Internetu z uwagi m.in. na bariery ekonomiczne nie mogą być zaspokojone przez przedsiębiorców działających na lokalnym rynku telekomunikacyjnym. Podsumowując, uznać należy, że usługi dostępu do Internetu świadczone przez Gminę będą proporcjonalne i niedyskryminujące. Powyższa analiza dowodzi, iż działalność podejmowana przez Gminę w zakresie telekomunikacji, polegająca na świadczeniu bezpłatnej usługi dostępu do Internetu skierowana jest do określonej grupy osób beneficjentów ostatecznych Projektu, którzy nie mają zaspokojonego zapotrzebowania na usługi dostępu do Internetu przez lokalny rynek telekomunikacyjny. Grupa ta, co należy jeszcze raz podkreślić, nie jest w stanie (z przyczyn 13

14 od nich niezależnych) skorzystać z zasobów ofert komercyjnych. Tym samym, należy stwierdzić, iż spełniona jest przesłanka wskazana w art. 6 ust. 1 Ustawy, dotycząca możliwości wykonywania przez Gminę przedmiotowej działalności w sytuacji braku zaspokojenia przez lokalny rynek telekomunikacyjny zapotrzebowania użytkowników końcowych na usługi dostępu do Internetu. Dodatkowo należy wskazać, iż gminna usługa świadczona w ramach Projektu, nie będzie dostępna dla pozostałych mieszkańców Gminy. Odnosząc się do przesłanki proporcjonalności planowanej przez Gminę działalności w zakresie Projektu, Prezes UKE wskazuje, iż z uwagi na cel powyższego działania, tj. zapobieżenie zjawisku wykluczenia cyfrowego osób o trudnej sytuacji materialnej lub niepełnosprawnych, nie jest konieczne wprowadzenie dodatkowych ograniczeń funkcjonalnych, w zakresie warunków świadczenia przedmiotowej usługi. Przyjmuje się bowiem, iż w takich przypadkach, prowadzona przez JST działalność z zakresu telekomunikacji nie wpływa negatywnie na konkurencję, gdyż użytkownicy końcowi takiej gminnej usługi nie są osobami, które potencjalnie są zainteresowane usługami dostawców komercyjnych i byłyby w stanie ponieść koszty finansowe zakupu komercyjnej usługi dostępu do Internetu. Osoby zaliczane do grupy zagrożonych wykluczeniem cyfrowym wymagają bowiem wsparcia i stworzenia im niezbędnych warunków do uczestnictwa w społeczeństwie informacyjnym. Oferowanie przez JST bezpłatnej usługi dostępu do Internetu będzie dla tej grupy często jedyną szansą na skorzystanie z niej i przyczyni się do ograniczenia zjawiska dalszej marginalizacji cyfrowej tych mieszkańców. Podsumowując, w ocenie Prezesa UKE należy uznać, że na obszarze Gminy nie jest zaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych, a usługa dostępu do Internetu świadczona przez Gminę na warunkach określonych niniejszą Decyzją będzie proporcjonalna i niedyskryminująca. W związku z powyższym stwierdzić należy, że została spełniona dyspozycja przepisu art. 6 ust. 1 Ustawy. 4. Spełnienie przez Gminę przesłanki z art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy (niezakłócanie równoprawnej i skutecznej konkurencji na właściwym rynku telekomunikacyjnym) Kolejnym warunkiem, od spełnienia którego uzależnione jest wydanie zgody przez Prezesa UKE na świadczenie przez Gminę usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, jest zagwarantowanie, by nie została zakłócona równoprawna i skuteczna konkurencja w sektorze telekomunikacyjnym (art. 7 ust. 1 i 2 Ustawy w związku z art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy). Odnosząc się do powołanej powyżej przesłanki niezakłócania równoprawnej i skutecznej konkurencji w sektorze telekomunikacyjnym, należy zauważyć, że poprzez działania JST w sektorze telekomunikacyjnym może zostać osiągnięta większa penetracja usług szerokopasmowych. Niemniej, pozytywne działania podejmowane w tym zakresie powinny przeważać nad negatywnymi, tj. zakłóceniem konkurencji. Pomoc JST dla swoich mieszkańców w zakresie dostępu do usług szerokopasmowych nie może wypierać inicjatyw prywatnych, zarówno tych już realizowanych, jak i planowanych. Działalność Gminy w zakresie telekomunikacji ma na celu umożliwienie jej mieszkańcom, zagrożonym wykluczeniem cyfrowym z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej lub ze względu na niepełnosprawność, korzystanie z dostępu do Internetu, w miejscu ich zamieszkania. W tym zakresie działalność ta skierowana jest do mieszkańców Gminy, 14

15 tj. 65 gospodarstw domowych, wyłonionych w ramach Projektu. Podejmowane przez Gminę działania polegają na zapewnieniu dostępu do sieci Internet tylko tym osobom, które ze względu na niskie dochody i/lub niepełnosprawność nie są w stanie we własnym zakresie zapewnić sobie sprzętu i usług niezbędnych do korzystania z zasobów Internetu. Prezes UKE wskazuje, iż w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego : Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie, przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 13 lipca 2010 r., zwrócono uwagę na korelację pomiędzy poziomem rozwoju społeczeństwa informacyjnego a aktywnością społeczną. W myśl stwierdzeń zawartych w tym dokumencie, wskazać należy, że korzystanie z Internetu pobudza aktywność i zaangażowanie w życiu publicznym. Podkreślono również, że wyzwaniem rozwojowym jest zwiększenie dostępu do technologii teleinformatycznych oraz implementacja działań podnoszących efektywność i sprawność korzystania z nowoczesnych technologii przez społeczeństwo, a także zwiększających zasoby cyfrowe i rozwijających systemy usług publicznych w pełni dostępnych za pośrednictwem Internetu. Rolą polityki regionalnej powinno być w tym zakresie dbanie o równomierny przestrzennie rozwój technologii teleinformatycznych, pozwalający na pokonywanie ograniczeń związanych z oddaleniem od centrów rozwoju, a w efekcie na zmniejszanie barier rozwojowych, w szczególności w regionach najbardziej peryferyjnych. Prezes UKE pragnie podkreślić, iż świadczona przez Gminę usługa szerokopasmowego dostępu do Internetu w ramach Projektu jest skierowana do ściśle określonej, ograniczonej grupy osób, będących beneficjentami działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion osi priorytetowej 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększenie innowacyjności gospodarki Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka W związku z powyższym, zasady i warunki świadczenia powyższym użytkownikom końcowym usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat wynikają z Projektu. We wniosku o dofinansowanie stanowiącym załącznik do Umowy wskazano, że działania, które zostaną podjęte mają osiągnąć główny cel Projektu, a więc zmniejszyć zjawisko wykluczenia cyfrowego na obszarze Gminy. W tym kontekście, należy mieć na uwadze treść 7 ust. 1 Umowy: Beneficjent zobowiązuje się do zrealizowania Projektu tak, aby zostały zrealizowane cele Projektu oraz osiągnięte wskaźniki określone we wniosku o dofinansowanie oraz w Umowie, a także do zapewnienia trwałości efektów Projektu przez okres 5 lat od dnia zakończenia realizacji Projektu. Jednocześnie w 8 ust. 1 Umowy zastrzeżone zostało, iż Gmina nie może dokonywać zmian prowadzących do zmiany Projektu. Należy przy tym zaznaczyć, iż powołane powyżej warunki realizacji Projektu wynikają z zasad wspólnotowych i krajowych, określonych między innymi w: Rozporządzeniu Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego Rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz. U. UE L 210 z r., s ), Rozporządzeniu (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylającego Rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 (Dz. U. UE z , L 210/1, z późn. zm.), Rozporządzeniu Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (Dz. U. WE L 214 z ), decyzji KE nr K (2007) 4562 z dnia 1 października 2007 r. w sprawie przyjęcia Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka w ramach pomocy wspólnotowej Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego objętego celem konwergencja w Polsce. W niniejszej sprawie Prezes UKE odstąpił od określenia ograniczeń funkcjonalnych bezpłatnej usługi dostępu do Internetu dla beneficjentów Projektu. Zasady i warunki świadczenia powyższym użytkownikom końcowym usługi dostępu do Internetu 15

16 bez pobierania opłat wynikają z warunków wskazanych w Projekcie. W świetle postanowień Projektu, usługa dostępu do Internetu świadczona przez Gminę ma być skierowana do ściśle określonej grupy społecznej osób wykluczonych cyfrowo. Grupę tę na obszarze Gminy stanowi 65 gospodarstw domowych, charakteryzujących się bardzo niskimi dochodami, których członkowie nie są w stanie ponieść kosztów zakupu komercyjnego dostępu do Internetu i korzystają z pomocy społecznej oraz gospodarstw domowych, w których znajdują się osoby niepełnosprawne. Ponadto powyższa usługa będzie świadczona w 6 jednostkach organizacyjnych podległych Gminie, które zostały wskazane w Załączniku do niniejszej Decyzji. Przepływność łączy w ramach bezpłatnej usługi dostępu do Internetu dla beneficjentów ostatecznych Projektu, tj. 65 gospodarstw domowych, ustalono dostęp do Internetu z prędkością 2 Mbit/s dla odbierania i 256 kbit/s dla wysyłania danych. Jak już zostało wskazane w Stanowisku Prezesa UKE z dnia 7 października 2015 r. w zakresie świadczenia przez jednostki samorządu terytorialnego usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat lub w zamian za opłatę niższą niż cena rynkowa, na podstawie art. 7 ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (opublikowanym na stronie internetowej Urzędu), w przypadku, gdy JST zamierza świadczyć usługę darmowego dostępu do Internetu w ramach działania 8.3 tylko i wyłącznie dla ściśle określonej grupy beneficjentów, Prezes UKE uznaje świadczenie usług zgodnie z warunkami Projektu, a w decyzji odstępuje od określenia ograniczeń funkcjonalnych świadczenia przez JST bezpłatnej usługi dostępu do Internetu. Uruchomienie zatem takiej usługi przez Gminę dla 65 gospodarstw domowych w ramach Projektu, nie wpłynie negatywnie na konkurencję, przyczyni się natomiast do zapobiegania zjawiska wykluczenia cyfrowego na terenie Gminy. W tym miejscu warto przywołać wyniki raportu Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce w 2015 r. Raport z badania klientów indywidualnych : brak dostępu do Internetu wiążę się w decydowanej większości przypadków z brakiem potrzeb (62% wskazań) lub niewystarczającymi umiejetnościami korzystania z usługi (51%). Ponadto jedynie 5% skłonnych byłoby zrezygnować z dotychczasowej usługi na rzecz dostępu publicznego, a 19% korzystałoby z niego jako dodatku do posiadanego łącza. Aż 45% osób nie widzi potrzeby korzystania w publicznego Internetu. Badania te pokazują, że usługa bezpłatnego dostępu do Internetu świadczona przez JST nie zagraża ofertom komercyjnym dostępnym na lokalnym rynku telekomunikacyjnym Gminy, albowiem odbiorcy usługi świadczonej przez daną JST osoby wykluczone cyfrowo nie stanowią grupy potencjalnych użytkowników usług komercyjnych. Ponadto, w przypadku usług świadczonych przez Gminę w samorządowych jednostkach organizacyjnych wskazać należy, iż usługa ta świadczona jest na rzecz jednostek oraz w celu umożliwienia korzystania z dostępu do Internetu zainteresowanym mieszkańcom Gminy przebywającym w tych jednostkach, będzie świadczona w ramach wewnętrznej sieci telekomunikacyjnej Gminy. Nie pozwala na korzystanie z dostępu do Internetu poza siedzibą tych jednostek, a więc nie ma wpływu na rozwój równoprawnej i skutecznej konkurencji na rynkach telekomunikacyjnych. Jednocześnie należy wyjaśnić, że usługa dostępu do sieci Internet realizowana przez daną JST w ramach działania 8.3 może obejmować dowolny obszar, niezależnie od występowania na nim konkurencji infrastrukturalnej, czy też zaspokojenia zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu. W takim przypadku bowiem warunkiem uzyskania pomocy jest występowanie zjawiska wykluczenia cyfrowego ze względu na niepełnosprawność lub niski status materialny mieszkańców JST. Tym samym, w tego rodzaju przypadkach nie dochodzi do naruszenia przesłanki 16

17 niezakłócania rozwoju równoprawnej i skutecznej konkurencji na rynkach telekomunikacyjnych, albowiem odbiorcy usługi świadczonej przez daną JST nie stanowią grupy potencjalnych użytkowników usług komercyjnych. Podsumowując, przedstawione przez Gminę zasady świadczenia bezpłatnej usługi dostępu do Internetu spełniają, w ocenie Prezesa UKE, warunek, o którym mowa w art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy, tj. niezakłócania rozwoju równoprawnej i skutecznej konkurencji na rynkach telekomunikacyjnych w zakresie dostępu reglamentowanego. 5. Spełnienie przez Gminę przesłanki z art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy (przejrzystość prowadzonej działalności telekomunikacyjnej) Odnosząc się do przesłanki przejrzystości, jako przesłanki z art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy, należy zauważyć, że jest to pojęcie nieostre, niezdefiniowane ustawowo. Oznacza to, iż treść temu pojęciu nadaje organ orzekający (M. Wyrzykowski, Pojęcie interesu społecznego w prawie administracyjnym, Warszawa 1986). W związku z powyższym, wskazać należy, że Prezes UKE, dokonując ustalenia prawidłowego znaczenia ww. przesłanki, posłużył się wykładnią językową. Do tego typu wykładni zaliczamy wszystkie dyrektywy (argumenty), które charakteryzują znaczenie normy ze względu na jej właściwości językowe. W doktrynie podnoszone jest, iż danej normie należy przypisać takie znaczenie, jakie ma ona w języku potocznym, chyba że ważne względy przemawiają za odstąpieniem od tego znaczenia (domniemanie języka potocznego). Pewną konkretyzacją reguły domniemania języka potocznego jest zasada, która stanowi, że jeżeli na gruncie języka potocznego można przypisać normie kilka różnych znaczeń, to należy wybrać to z nich, które jest najbardziej oczywiste (L. Morawski, Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2002, str. 170). Należy zauważyć, iż z Raportu wynika, że powszechną praktyką JST jest odzwierciedlanie ciążących na nich obowiązków, w związku ze świadczonymi usługami darmowego Internetu, w regulaminach tych usług. JST wskazują w nich, co do zasady, ograniczenia techniczne usługi bezpłatnego dostępu do Internetu, wynikające z obowiązujących regulacji. Powszechny jest obowiązek logowania do sieci, mający na celu identyfikację użytkownika, m.in. w celu rozliczenia zużycia miesięcznego limitu transferu danych. Ponadto, JST adresują w regulaminach obowiązki dostawcy usługi, którym mogą być samodzielnie JST lub wynajęte przez nie podmioty komercyjne w stosunku do użytkowników usługi darmowego Internetu. W ocenie Prezesa UKE, przez przesłankę przejrzystości należy rozumieć stan, w którym potencjalny użytkownik będzie mógł, przy całkowitym zrozumieniu warunków świadczenia usługi dostępu do Internetu, dokonywać świadomego wyboru korzystania z tej usługi, w tym także w zakresie instalacji odpowiedniego, wymaganego sprzętu. Użytkownik usługi dostępu do Internetu ma prawo do pełnej, rzetelnej i prawdziwej informacji na temat warunków na jakich jest ona świadczona. Przepisy regulaminu świadczenia usługi dostępu do Internetu muszą być również zgodne z Pt. Jednocześnie określone prawa i obowiązki stron, jak również dane dotyczące jakości omawianej usługi, nie mogą wprowadzać w błąd potencjalnego użytkownika. W kontekście powyższego, należy przyjąć, że Gmina spełniła przesłankę przejrzystości, o której mowa w art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy, albowiem udostępniła wszystkie niezbędne informacje na temat kwalifikacji beneficjentów ostatecznych do Projektu, warunków na jakich świadczona ma być usługa dostępu do Internetu w ramach Projektu oraz praw 17

18 i obowiązków beneficjentów ostatecznych Projektu w Regulaminie korzystania z usługi bezpłatnego dostępu do sieci Internet dla mieszkańców gminy Mrozy. W związku z powyższym uznać należy, iż przesłanka przejrzystości prowadzonej działalności telekomunikacyjnej została przez Gminę spełniona. VI. Analiza przesłanek mających wpływ na zakres i warunki świadczenia przez Gminę bezpłatnej usługi dostępu do Internetu (art. 7 ust. 3 Ustawy) Przepis art. 7 ust. 3 Ustawy zobowiązuje Prezesa UKE do wzięcia pod uwagę przy określaniu zakresu i warunków świadczenia przez JST usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat lub w zamian za opłatę niższą niż cena rynkowa, następujących przesłanek: 1) interesu użytkowników końcowych, w szczególności konieczności przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu i zapewnienia maksymalnych korzyści w zakresie różnorodności usług telekomunikacyjnych, ich ceny i jakości; 2) sytuacji na lokalnym rynku usług, które mają być świadczone; 3) tworzenia warunków efektywnego inwestowania w infrastrukturę telekomunikacyjną przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych; 4) wymagań, o których mowa w art. 3 ust. 2 Ustawy oraz art. 6 ust. 1 Ustawy. 1. Ocena kryterium interesu użytkowników końcowych (art. 7 ust. 3 pkt 1 Ustawy) oraz analiza sytuacji na lokalnym rynku telekomunikacyjnym (art. 7 ust. 3 pkt 2 Ustawy) Przechodząc do oceny kryterium interesu użytkowników końcowych (art. 7 ust. 3 pkt 1 Ustawy) oraz analizując sytuację na lokalnym rynku usług (art. 7 ust. 3 pkt 2 Ustawy), Prezes UKE wskazuje na istnienie zjawiska wykluczenia cyfrowego na terenie Gminy, przede wszystkim wśród osób o trudnej sytuacji materialnej i niepełnosprawnych. Wobec powyższego, działanie w interesie użytkowników końcowych w niniejszej sprawie przejawia się w zapewnieniu mieszkańcom Gminy dostępu do usług internetowych. Niewątpliwie, w ocenie Prezesa UKE, dostęp do Internetu na warunkach określonych niniejszą Decyzją umożliwi korzystanie z bezpłatnej usługi dostępu do Internetu użytkownikom zakwalifikowanym do Projektu, którymi są mieszkańcy Gminy, wykluczeni cyfrowo, tj. znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej, którzy nie mają możliwości finansowych aby zakupić sprzęt komputerowy i łącze internetowe lub osoby niepełnosprawne. W dużej mierze osoby te nie mają także wiedzy o korzyściach jakie płyną z korzystania z usług dostępu do Internetu oraz umiejętności obsługi sprzętu komputerowego i poruszania się w środowisku internetowym. Osoby te powinny mieć zatem szansę wypróbowania i zdecydowania, czy i w jakim zakresie jest im potrzebny Internet, z jakich usług w ramach dostępu do Internetu będą zainteresowane korzystać. Wymaga podkreślenia, iż zgodnie z raportem GUS Wykorzystanie technologii informacyjno- (tele)komunikacyjnych w przedsiębiorstwach i gospodarstwach domowych w 2015 r. osoby korzystające z pomocy społecznej oraz osoby niepełnosprawne bardzo rzadko korzystały z usług dostępu do Internetu. Aż 61,80% osób niepełnosprawnych korzystających z pomocy społecznej nigdy nie korzystało z Internetu. Jednocześnie na wysokim poziomie utrzymywał się odsetek osób korzystających z pomocy społecznej, które również nigdy nie korzystały z tego rodzaju usługi (42,10%). Tym samym należy stwierdzić, iż grupy docelowe, które będą mogły korzystać z bezpłatnej usługi dostępu do Internetu na warunkach preferencyjnych 18

19 zostały określone w niniejszej Decyzji w sposób prawidłowy, biorąc pod uwagę obecną sytuację na rynku telekomunikacyjnym. Wykres 4. Korzystanie z Internetu wśród osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym (%) ,9 57,9 44,9 38, ,2 38,3 32,7 27,1 42,1 61,8 55, osoby korzystające z Internetu w ciągu ostatnich 3 miesięcy 1,8 2,4 3,1 5,2 4,8 1,7 4,5 1 od 3 do 12 miesięcy temu ponad rok temu osoby nigdy nie korzystające z Internetu Ogółem Niepełnosprawni Osoby korzystające z pomocy społecznej Niepełnosprawni korzystający z pomocy społecznej Źródło: GUS (osoby w wieku lata, ogółem ). W wyniku realizacji Projektu, na lokalnym rynku telekomunikacyjnym będą dostępne zarówno oferty komercyjne zapewniane przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych, jak również oferta Gminy skierowana do osób wykluczonych cyfrowo dla których Internet komercyjny jest poza ich finansowymi możliwościami. Tym samym, bezpłatna usługa dostępu do Internetu świadczona przez Gminę stanowić będzie uzupełnienie dotychczasowych rozwiązań w zakresie dostępu do Internetu istniejących na obszarze Gminy. 2. Ocena kryterium efektywnego inwestowania w infrastrukturę telekomunikacyjną przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych (art. 7 ust. 3 pkt 3 Ustawy) W ocenie Prezesa UKE, ustanowione na rzecz beneficjentów zakwalifikowanych do Projektu preferencyjne warunki świadczenia usługi dostępu do Internetu nie zagrożą inwestowaniu w infrastrukturę telekomunikacyjną przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych (art. 7 ust. 3 pkt 3 Ustawy). Bezpłatna usługa dostępu do Internetu świadczona przez Gminę na warunkach określonych w niniejszej Decyzji nie będzie powodowała powstawania barier dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych w zakresie budowania nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, czy też modernizacji dotychczasowej infrastruktury. Projekt ten bowiem skierowany jest do określonej grupy osób wykluczonych cyfrowo, a osoby te nie stanowią potencjalnych klientów przedsiębiorców telekomunikacyjnych oferujących usługi komercyjne. Osobom tym natomiast potrzebna jest pomoc ze strony Gminy w celu umożliwienia im skorzystania z dobrodziejstw dostępu do Internetu. Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że usługa bezpłatnego dostępu do Internetu, świadczona przez Gminę, w kształcie określonym niniejszą Decyzją, nie wpłynie negatywnie na efektywne inwestowanie w infrastrukturę telekomunikacyjną przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych. 19

20 3. Ocena wymagań, o których mowa w art. 3 ust. 2 Ustawy oraz art. 6 ust. 1 Ustawy Przy określaniu zakresu i warunków świadczenia przez Gminę usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat Prezes UKE wziął również pod uwagę wymagania, o których mowa w art. 3 ust. 2 Ustawy oraz art. 6 ust. 1 Ustawy. Zdaniem Prezesa UKE, usługa dostępu do Internetu świadczona przez Gminę bez pobierania opłat na warunkach określonych w niniejszej Decyzji nie będzie zakłócać równoprawnej i skutecznej konkurencji na lokalnym rynku telekomunikacyjnym. W wyniku przeprowadzonej analizy sytuacji na lokalnym rynku telekomunikacyjnym (punkt V ustęp 4 uzasadnienia niniejszej Decyzji) Prezes UKE stwierdził, że przedłożone przez Gminę warunki dotyczące świadczenia bezpłatnej usługi dostępu do Internetu nie będą zakłócać równoprawnej i skutecznej konkurencji na lokalnym rynku telekomunikacyjnym. Również odstąpienie przez Prezes UKE w niniejszej Decyzji od określenia dodatkowych poza wskazanymi w Projekcie, ograniczeń funkcjonalnych nie będzie miało na to negatywnego wpływu. Należy wskazać, iż bezpłatna usługa dostępu do Internetu będzie skierowana do ściśle określonej grupy 65 gospodarstw domowych, charakteryzujących się bardzo niskimi dochodami lub dotkniętych niepełnosprawnością, której członkowie nie są w stanie ponieść kosztów zakupu komercyjnego dostępu do Internetu. Dodatkowo należy zaznaczyć, że beneficjenci ostateczni Projektu, wyłonieni w sposób opisany przez Gminę, nie stanowią grupy potencjalnych klientów operatorów komercyjnych. Oferowana przez Gminę bezpłatna usługa dostępu do Internetu ma przyczynić się przede wszystkim do ograniczenia zjawiska dalszej marginalizacji cyfrowej tych osób. Darmowa usługa dostępu do Internetu będzie również dostępna dla zainteresowanych mieszkańców w 6 jednostkach organizacyjnych podległych Gminie, które zostały wskazane w Załączniku do niniejszej Decyzji. W konsekwencji ustanowione w niniejszej Decyzji warunki świadczenia przez Gminę bezpłatnej usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, nie będą powodowały zakłócenia równoprawnej i skutecznej konkurencji na lokalnym rynku telekomunikacyjnym i są one proporcjonalne do sytuacji panującej na tym rynku. VII. Określenie przez Prezesa UKE warunków oraz obszaru świadczenia bezpłatnej usługi dostępu do Internetu Zgodnie z art. 7 ust. 4 Ustawy decyzja Prezesa UKE na świadczenie bez pobierania opłat lub w zamian za opłatę niższą niż cena rynkowa usługi określa: 1) obszar, którego dotyczy działalność, 2) maksymalną przepływność łącza, 3) warunki świadczenia usługi dostępu do Internetu, w tym maksymalny czas, po upływie którego następuje zakończenie połączenia. 1. Obszar świadczenia przez Gminę bezpłatnej usługi dostępu do Internetu w ramach Projektu (art. 7 ust. 4 pkt 1 Ustawy) Mając na uwadze art. 7 ust. 4 pkt 3 Ustawy, Prezes UKE określił w niniejszej Decyzji obszar, którego dotyczy działalność telekomunikacyjna podejmowana przez Gminę. Wyżej wymieniony obszar został szczegółowo wskazany przez Gminę we Wniosku i obejmuje obszar miejscowości: Borki, Choszcze, Dąbrowa, Dębowce, Gójszcz, Grodzisk, Guzew, 20