Świeży zawał mięśnia sercowego. Każda komórka ludzkiego organizmu włączając w to komórki mięśnia sercowego (kardiomiocyty) potrzebują tlenu do normalnego funkcjonowania. Jednak czynność komórek zaczyna się zmieniać gdy ilość tlenu jest niewystarczająca. W takiej sytuacji komórka uruchamia tzw. Mechanizm anaerobowy, który wytwarza energię bez użycia tlenu. Proces ten jest bardzo mało wydajny i prowadzi do zakwaszania organizmu (kwasicy). W konsekwencji dochodzi do nagromadzenia szkodliwych metabolitów co w efekcie prowadzi do uszkodzenia i uszkodzenia komórek, jeśli nie zostanie przywrócone prawidłowe krążenie i utlenowanie krwi. Należy jednak rozgraniczyć pewne kwestie dotyczące konkretnego nazewnictwa. Uszkodzenie i niedokrwienie komórek mięśnia sercowego są odwracalne. Klinicznym objawem niedokrwienia lub uszkodzenia jest ból w klatce piersiowej. Do uszkodzenia lub niedokrwienia mięśnia sercowego dochodzi wówczas gdy z jakiejkolwiek przyczyny zapotrzebowanie na tlen jest większe niż jego dostarczana ilość. Zawał natomiast jest nieodwracalny zawał oznacza śmierć komórek. Rys. EKG Sztuka interpretacji Tomas B. Garcia, Neil E. Holtz Aby zrozumieć kwestię zawałów i ich obrazów w zapisie EKG, należy zrozumieć i przyjrzeć się dokładnie kwestii ukrwienia mięśnia sercowego.
Unaczynienie mięśnia sercowego jak można przeczytać w literaturze medycznej można porównać do drzewa od którego pnia odchodzą główne gałęzie, które z kolei dzielą się na mniejsze odgałęzienia i jeszcze mniejsze w efekcie czego na końcu gałęzi znajdują się liście. Główne tętnice wieńcowe są położone nasierdziowo i wnikają w głąb mięśnia sercowego. We wsierdziu rozgałęziają się na coraz mniejsze gałęzie aż do poziomu łożyska naczyń włosowatych. Pamiętając, że niedokrwienie prowadzi do uszkodzenia a ostatecznie do zawału mięśnia sercowego należy pamiętać, że śmierć komórek następuje w obszarze zaopatrywanym przez daną gałąź. Rys. EKG Sztuka interpretacji Tomas B. Garcia, Neil E. Holtz Lokalizacja Zawału Kolorowe pola oznaczają odpowiednie obszary lokalizacji zawału w EKG. Aby mieć pewność, że zmiany charakterystyczne dla zawału mięśnia sercowego lub niedokrwienia są rzeczywistym wyrazem takich zaburzeń muszą one występować w odprowadzeniach odpowiadających określonemu obszarowi.
I avr V1 V4 II avl V2 PRZEGRODA V5 PRZÓD III avf V3 PRZEGRODA V6 PRZÓD Obraz EKG w Zawale Mięśnia Sercowego nie jest statyczny, ale stanowi on ciągłość od stanu prawidłowego do stanu pełnego obrazu zawału. Ta progresja została pokazana na poniższym obrazku. Jak widać we wczesnej fazie niedokrwienia dochodzi do odwrócenia załamków T. Następnie widzimy uniesienie odcinka ST, które przebiega poziomo bądź przybiera kształt Fali Pardeego. W tej fazie może na krótko zniknąć odwrócenie załamka T. Na końcu pojawiają się załamki Q. Po zakończeniu ostrej fazy zawału zaczynają pojawiać się zmiany charakterystyczne dla przebytego zawału. Jako pierwsze zanika uniesienie odcinka ST, który powraca do linii izoelektrycznej. Załamki T stają się znów dodatnie. Natomiast załamki Q pozostają ze względu na wytworzone blizny. Obraz ten może ukształtować się dopiero o upływie tygodni.
Jakie jest postępowanie ZRM w przypadku zawału mięśnia sercowego? Po pierwsze należy, zawał rozpoznać. Typowymi obawami sugerującymi cechy niedokrwienia czy zawału mięśnia sercowego są gniotący, piekący ból za mostkiem promieniujący do lewej kończyny górnej, duszność, panika, lęk przed śmiercią, bladość i lepkość skóry zimne poty. Należy jednak pamiętać, że u osób z chorujących na cukrzycę objawy mogą być bardzo osłabione bądź w ogóle nie występować. W przypadku Zawału mięśnia sercowego mogą wystąpić również objawy niespecyficzne tzw. Objawy maski brzusznej tj. bój brzucha, nudności, wymioty, zgaga. Takie objawy często występują w przebiegu zawału dolnej ściany. Obecność objawów brzusznych tłumaczy się bezpośrednim sąsiedztwem dolnej ściany serca w stosunku do przepony. Badaniem rozstrzygającym jest EKG bez niego zróżnicowanie objawów klinicznych jest niemożliwe. Leczenie OZW opiera się o tzw. Schemat MONA M Morfina O tlen N Nitrogliceryna A Aspiryna
Morfina jest lekiem stosowanym z wyboru w przypadku zwalczania bólu opornego na działanie mitratów, a dzięki jej działaniu uspokajającemu użycie leków sedatywnych w większości przypadków nie jest koniecznie. Jej użycie, jako leku zwiększającego pojemność łożyska, żylnego, może przynieść dodatkowe korzyści w przypadku zastoju w krążeniu płucnym. Morfinę należy podawać w dawkach 3-5mg dożylnie, powtarzanych co kilka minut, aż do ustąpienia bólu. Tlen monitorowanie saturacji krwi tętniczej przy pomocy pulsoksymetru pozwala ocenić wskazania do tlenoterapii. Tylko pacjenci z hipoksją wymagają leczenia tlenem. Niektóre dane wskazują, że tlen stosowany w dużych przepływach może być szkodliwy dla pacjentów z niepowikłanym zawałem mięśnia sercowego. Należy dążyć do utrzymywania saturacji krwi pomiędzy 94 a 98% lub 88 92% jeśli pacjent jest narażony na ryzyko niewydolności oddechowej związanej z hiperkapnią. Nitrogliceryna skuteczny lek stosowany w przypadku bólu wieńcowego w klatce piersiowej. Wywołuje również bardzo korzystny efekt hemodynamiczny w postaci poszerzenia łożyska żylnego, rozkurczu tętnic wieńcowych oraz w o wiele mniejszym stopniu tętnic obwodowych. Należy pamiętać jednak o tym by rozważać podaż nitrogliceryny gdy skurczowe ciśnienie tętnicze krwi jest wyższe niż 90mm Hg oraz gdy występują dolegliwości bólowe w klatce piersiowej. Nie należy stosować nitrogliceryny u pacjentów z niskim ciśnieniem krwi tj. poniżej 90mm Hg, zwłaszcza gdy towarzyszy temu bradykardia oraz u pacjentów z zawałem dolnej ściany mięśnia sercowego i podejrzeniem zawału prawej komory. Użycie nitrogliceryny w tym przypadku mogło by spowodować znaczne obniżenie ciśnienia krwi oraz zmniejszenie rzutu serca. Aspiryna (ASA) kwas acetylosalicylowy. Badania wskazują zmniejszoną śmiertelność u pacjentów przyjętych do szpitala z rozpoznaniem OZW, którym podawano 75-325mg kwasu acetylosalicylowego. ASA może być podany przez personel medyczny, świadka zdarzenia lub wzięty za poradą dyspozytora pogotowia. Wstępna dawka ASA podana doustnie do rozgryzienia wynosi 160-325mg. ASA działa antyagregacyjnie na płytki krwi, co jest jednym z najważniejszych elementów wstępnego leczenia OZW i ma znaczenie w prewencji wtórnej. Pamiętajmy jednak o przeciwwskazaniach do podawania ASA, którymi są m.in. czynna choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, astma aspirynowa. Nie należy również podawać ASA u kobiet w ciąży ponieważ podawanie kwasu acetylosalicylowego zwiększa ryzyko powikłań okołoporodowych oraz dzieciom i młodzieży u których może spowodować to wystąpienie zespołu Reye a. Bibliografia 1. EKG Sztuka interpretacji Tomas B. Garcia, Neil E. Holtz 2. Wstępne postępowanie w ostrych zespołach wieńcowych Wytyczne PRC 2010 3. Interpretacja EKG T.Mandecki Autor: Robert Kaczmarczyk