BUDOWA REMONT OGRÓD ZAMYKAMY STAN SUROWY

NR 4 (197) KWIECIEŃ 2015 ŁADNY DOM l OKNA l DACHY l PŁYTA FUNDAMENTOWA l STROPY l KOCIOŁ KONDENSACYJNY l OSPRZĘT ELEKTRYCZNY w w w. l a d n y d o m. p l ŁADNY DOM BUDOWA REMONT OGRÓD NR 4 (197) KWIECIEŃ 2015 Ocieplanie ścian 3elementy systemów ociepleń 3zasady udzielania gwarancji 3wzór umowy z wykonawcą BUDOWA KROK PO KROKU BETON KOMÓRKOWY Eksperci radzą, jak kupować CENA: 9,99 ZŁ (W TYM 8% VAT) ILE KOSZTUJĄ STROPY Ceny różnych rozwiązań Ekologiczne i ekonomiczne GAZOWE KOTŁY KONDENSACYJNE Ile kosztują urządzenia i ogrzewanie domu SKĄD WILGOĆ W DOMU Jak osuszyć fundamenty i piwnice DUŻE OKNA TARASOWE Sprawdź, jak wyceniają je producenci ZAMYKAMY STAN SUROWY 1. Krycie dachu 2. Elektryka 3. Wylewki 4. Instalacje wod.-kan. 5. Odkurzacz centralny 6. System grzewczy 7. Wentylacja 8. Okna STELAŻE INSTALACYJNE DO MONTAŻU W.C. Różne rodzaje stelaży Wzory i ceny przycisków spłukujących doświadczenia użytkowników Kostka na tarasy i podjazdy 44wzory od 32 do 386 zł/m 2 INDEX 346357 ZAKUPY Z EKSPERTEM: jak wybrać bramę garażową

4 SPIS TREŚCI KWIECIEŃ 62 14 66 8 12 14 OD REDAKCJI INSPIRACJE Z rynku Aktualności firmowe oraz nowości budowlane i instalacyjne. Wokół architektury Pre zen tu je my m.in. dom ukry ty w ja łow cach, spo sób na mi nia tu ry za cję do mu po ja poń sku, a tak że ża rów kę, która imituje za cho dzą ce słoń ce. Żeby było blisko na grzyby i jagody Mieli mieszkanie w bliźniaku, trzy kroki do pracy i szkół, 52 62 66 DOM W PRAKTYCE Stan surowy zamknięty W tym momencie można powiedzieć, że budowa jest właściwie skończona po tym wystarczy tylko zabrać się za prace wykończeniowe. Fundamenty w domu energooszczędnym Dlaczego zamiast posadawiać taki dom w sposób tradycyjny, lepiej zrobić pod nim płytę fundamentową? Zakupy z ekspertem beton komórkowy Jego producenci wyjaśniają wątpliwości, jakie towarzyszą inwestorom przed zakupem tego materiału. sklep na wyciągnięcie ręki i prestiż życia w jednym z większych polskich miast w Poznaniu. Wybrali jednak życie w wiejskim domu pod lasem. Na dodatek, by w nim 74 Duże okna bez obaw Już od wielu lat możemy zaobserwować trend zwiększania zamieszkać, najpierw musieli go sobie zbudować. wymiarów okien, a zwłaszcza tych tarasowych. 28 Ciepło w domu i dla domu Jak sprawić, by nie tylko nasze domy były jak najlepiej 84 Ile kosztują stropy W większości nowo budowanych domów jest przynajmniej ocieplone, ale też właściwie ogrzane i na dodatek jeden strop nad parterem. To, ile za niego rzeczywiście za rozsądną cenę. zapłacimy, zależy nie tylko od jego powierzchni, ale też 36 Dla rodziny z babcią Propozycje tradycyjnych, ale nie pozbawionych współczesnych akcentów, niedużych domów, 88 i kształtu. Pianka poliuretanowa do poddaszy To alternatywny materiał termoizolacyjny dla domów w których znajdzie się miejsce dla starszego pokolenia. z użytkowym poddaszem. 42 Dom dla Ciebie Prezentujemy wybrane projekty domów: 90 Ocieplanie bez błędów Tylko kompletny system, od jednego producenta daje l parterowe: Bastia, Oceania, TK32, Home Koncept 26 gwarancję poprawnego wykonania izolacji termicznej oraz i LemkoTermo; trwałości ścian zewnętrznych. l z użytkowym poddaszem: Telimena, Tuliusz, Arklow, Chmielniki Małe, Aosta II Termo, Kiwi 3; l piętrowy: Belfast II 96 Dobra umowa z wykonawcą Aktualny wzór dokumentu dla przyszłego inwestora. Ł A D N Y D O M I kwiecień 2 0 1 5 I www.ladnydom.pl

5 112 128 148 98 106 112 116 122 126 128 134 DOM W PRAKTYCE Modne szare dachy Szary uchodzi za kolor klasyczny, elegancki, a zarazem uniwersalny. Dlatego ta neutralna barwa doskonale wpisuje się w otoczenie każdego domu i coraz chętniej jest wybierana na dach. Gazowy kocioł kondensacyjny Dlaczego warto zdecydować się na to urządzenie i jakie są koszty jego zakupu oraz eksploatacji? Grzejniki, podłogówka czy instalacja mieszana Jak dobrze wybrać instalację, która najlepiej zapewni nam komfort cieplny w domu. Stelaż czy przycisk? Co wybrać najpierw Ponieważ po zabudowie stelaża widać tylko przycisk spłukujący, to właśnie od niego zaczynamy swój wybór, gdy chcemy w łazience mieć sedes w wersji wiszącej. Osprzęt elektryczny praktyczny przewodnik Dobrze dobrany osprzęt elektryczny ma wpływ zarówno na estetykę wnętrz, jak i na wygodę mieszkania. Gniazda i włączniki Przegląd oferty rynkowej plus ceny. Zakupy z ekspertem brama garażowa Jaki rodzaj bramy powinniśmy wybrać? Czy każdą da się zautomatyzować? To tylko niektóre z pytań zadanych naszym ekspertom. Karta produktu piekarnik elektryczny Nowoczesny piekarnik to już nie tylko komora z elektryczną grzałką. Współczesne modele potrafią dużo więcej. 138 142 144 148 152 156 158 164 OD REDAKCJI WOKÓŁ DOMU DOM W PRAKTYCE Drewno do kominka Gdzie i kiedy je kupować? Mokra piwnica w nowym domu Choć wykonano ją w technologii białej wanny i powinna być w 100% szczelna, to jednak woda dostawała się do niej z każdej strony. Wyjaśniamy, dlaczego tak się stało. Uszczelnianie i osuszanie fundamentów Skąd w starym domu wilgoć i jak się jej skutecznie pozbyć? Miniwykłady o urządzaniu ogrodu Zielony podjazd przed domem warto zaczerpnąć to i owo z dawnej tradycji i nadać naszym siedzibom niepowtarzalny, polski charakter. Zdrowy ogród na wiosnę Jak sobie poradzić z chorobami i agresywnym działaniem szkodników niszczących nasze ogrody? Prace ogrodowe w kwietniu To przede wszystkim czas wysiewu i sadzenia nowych roślin oraz intensywnych prac przy gatunkach wieloletnich. Na ścieżki, podjazdy i tarasy Ciekawe i niebanalne materiały na ogrodowe nawierzchnie i nie tylko. Porady l Biegły pod lupą. l Przeciągi od klimatyzacji. l Zapchana kanalizacja. l Taras na gruncie. Fot.: ARCHIWUM INWESTORA, BARTOSZ MAKOWSKI, BERKER, H + H, HÖRMANN, REHAU, SHUTTERSTOCK.COM k w i e c i e ń 2 0 1 5 I Ł A D N Y D O M

28 INSPIRACJE DOM KOMFORTOWY Ciepło w domu i dla domu TEKST I OPRACOWANIE WOJCIECH STASIAK WSPÓŁCZESNY DOM, ZBUDOWANY Z NOWOCZESNYCH MATERIAŁÓW I WYPOSAŻONY W SKOMPLIKOWANE SYSTEMY, JEST JAK MASZYNA, PEŁNA DOBRZE DOPASOWANYCH DO SIEBIE ELEMENTÓW SŁUŻĄCYCH WYGODZIE MIESZKAŃCÓW. ALE OBOWIĄZUJE W NIM TEŻ WIELE REGUŁ, KTÓRE NIE ZMIENIAJĄ SIĘ OD STULECI. W REDAKCYJNYM CYKLU, POŚWIĘCONYM PLANOWANIU BUDYNKU W 100% KOMFORTOWEGO, ŚLEDZIMY RÓŻNE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA DOMU I SAMOPOCZUCIA JEGO MIESZKAŃCÓW. TYM RAZEM ZAJMIEMY SIĘ CIEPŁEM. Nam, miesz kań com środ ko wo-wschod niej Eu ro py, trud no przy jąć do wia do mo ści, że są kra je, i to na wet cał kiem nie da le ko od nas, w któ rych prob lem ogrze wa nia do - mów wła ści wie nie ist nie je. Słoń ce przy grze wa, tem pe ra tu ry są przeważnie spo ro na plu sie, śnieg zja wia się raz na kil ka lat, a je - śli już po ja wia się kwe stia ciep ła, to ra czej w kon tek ście te go, jak się go po zbyć z do mu, a nie za trzy mać. Tym cza sem, pod na szą sze - ro ko ścią i dłu go ścią ge o gra ficz ną ciep ło de cy do wa ło nie raz o prze - ży ciu, zwłasz cza zi mo wych mie się cy. Nie wy star czy ło schro nić się w czte rech ścia nach, trze ba je by ło jesz cze mieć czym ogrzać. Z bie - giem cza su na u czy liś my się wpraw dzie to ciep ło ob ła ska wiać, przy cią gać do do mu i je w nim utrzy my wać, ale wciąż wal czy my o to, jak spra wić, by na sze do my, a tak że miesz ka nia, szko ły czy biu ra, by ły wła ści wie ogrza ne i w do dat ku za roz sąd ną ce nę. Wie le wska zu je na to, że część z tra dy cyj nych me tod i urzą dzeń bę dzie po wo li od cho dzić do la mu sa hi sto rii ogrze wa nia. Ludz kość szu ka bo wiem jak najtańszego i jednocześnie ekologicznego ciepła. A we dług nie któ rych ana liz, już pod ko niec tej de ka dy za czną zachodzić w rozwiniętych społeczeństwach szybkie zmiany odnośnie my śle nia o tym, skąd czerpać domowe ciep ło.

62 DOM W PRAKTYCE BUDOWA W domach energooszczędnych i pasywnych zamiast tradycyjnych ław robi się płyty fundamentowe. Łatwiej je bowiem ocieplić tak, by całkowicie wyeliminować możliwość pojawienia się mostków cieplnych Fundamenty Jak zbudować DOM ENERGOOSZCZĘDNY w domu energooszczędnym OPRACOWANIE KATARZYNA WANGIN Fot.: ARCHIWUM INWESTORÓW Jesz cze do nie daw na do my jed noro dzin ne po sa da wia ło się na ła wach fun da men to wych i wy mu ro wa nych na nich ścia nach. By ło to je dy ne do stęp - ne roz wią za nie. Je go naj wię kszą wa dą by ła pod ło ga na grun cie, któ rą wy ko ny - MA RZE NA I JA REK w grud niu 2013 r. wy gra li kon kurs Zbu duj z na mi swój komfortowy dom, zorganizowany przez Grupę Saint-Gobain i KAPE. Nad budową ich domu, która ruszyła wiosną 2014 r., od początku czuwają eksperci od budownictwa energooszczędnego. Dzięki temu prowadzona jest w modelowy sposób. Warto, by z doświadczeń Marzeny i Jarka korzystali inwestorzy, którzy również chcą budować energooszczędnie. wa no za rów no w do mach z piw ni ca mi, jak i bez nich. Zgod nie z obo wią zu ją cy - mi wów czas prze pi sa mi pod ło gi na grun - cie nie trze ba by ło wła ści wie ocie plać. A prze cież przez dość zna czą po wierz - chnię w prze cięt nej wiel ko ści do mu ma mgr inż. DA RIUSZ KOC doradza Marzenie i Jarkowi od etapu projektu. Specjalista ds. budownictwa energooszczędnego, audytor energetyczny KAPE (Krajowej Agencji Poszanowania Energii) z uprawnieniami do wykonywania świadectw energetycznych budynków; posiada też uprawnienia budowlane do prowadzenia i nadzorowania robót budowlanych. Prowadzi szkolenia z zakresu audytingu energetycznego i certyfikacji energetycznej. ona oko ło 100 m 2 ucie ka ło bar dzo du - żo ciep ła. Z upły wem cza su co raz wię - kszą wa gę przy wią zy wa no do jej izo la cji ter micz nej, któ ra poz wa la ła na zmniej - sze nie ener gii po trzeb nej do ogrza nia do - mu, a tym sa mym do ob ni że nia kosz - tów je go utrzy ma nia. Choć jed nak spo sób wy ko na nia tra dy cyj nych fun da - men tów był do brze zna ny, to ich wła ści - we ocie ple nie wraz z pod ło gą na grun cie nie za wsze jest wy star cza ją co sku tecz ne. Z te go wzglę du od kil ku lat co raz wię - kszą po pu lar no ścią cie szy się pły ta fun - da men to wa. Wcześ niej wy ko ny wa no ją tyl ko na grun tach sła bych, z wy so kim po - zio mem wód grun to wych, uzna jąc ją za kosz tow ny spo sób fun da men to wa nia. Obec nie wię kszość do mów ener go osz - częd nych po sa da wia się na pły cie fun da - men to wej to roz wią za nie umoż li wia kom plek so we otu le nie kon struk cji izo la - cją ciepl ną ze wszyst kich stron.

66 DOM W PRAKTYCE BUDOWA Zakupy z eks per tem: BETON KOMÓRKOWY Wybór materiałów do budowy domu wcale nie jest łatwy. Kierujemy się nie tylko ceną, ale chcemy też przed wyborem dowiedzieć się jak najwięcej na temat ich właściwości. O odpowiedzi na pytania inwestorów dotyczące betonu komórkowego, poprosiliśmy ekspertów. O BETONIE KOMÓRKOWYM OPOWIADAJĄ: JAROSŁAW KWAŚNIAK product manager w firmie BRUK-BET ROBERT JANIAK product manager w firmie H+H TOMASZ RYBARCZYK product manager w firmie SOLBET MAŁGORZATA BARTELA product manager w firmie XELLA CZY KO LOR BE TO NU KO MÓR KO WE GO MA ZNA CZE NIE? n T.R. Ko lor be to nu ko mór ko we go za le ży od ro dza ju kru szy wa uży te go do je go pro duk cji. Obec nie w Pol sce pra wie 100 proc. pro du ko wa ne go be to nu ko mór ko we go to od mia na bia ła, w któ rej kru szy wem jest wy łącz nie pia sek. Je go bar wa oraz za - war tość gip su i ce men tu spra wia ją, że be ton mo że mieć róż ne od cie nie bie li. Oprócz nie go na ryn ku moż na jesz cze spot kać be ton sza ry, do wy twa rza nia któ re go za miast pia sku sto su je się po pio ły lot ne lub mie sza ni nę pia sku z po pio łem. Jed nak to nie ko lor be to nu jest naj waż niej szy, lecz pa ra me try wy twa rza nych z nie go pro duk tów. Znaj dzie my je w de kla ra cjach wła ści wo ści użyt ko wych wy sta wia nych przez pro du cen tów. W nich okre - ślo ne są ce chy ta kie jak: za kres sto so wa nia, wy mia ry, to le ran - cje wy mia ro we, sta łość wy mia ro wa (skurcz), wy trzy ma łość na ści ska nie, ści na nie i zgi na nie, re ak cja na ogień, prze pusz czal - ność pa ry wod nej, ab sor pcja wo dy, śred nia gę stość w sta nie su - chym, izo la cyj ność ciepl na oraz mro zo od por ność. JA KI JEST NAJ WAŻ NIEJ SZY PA RA METR BE TO NU KO MÓR KO WE GO? n M.B. Be ton ko mór ko wy to je - den z naj cie plej szych ma te ria - łów mu ro wych do stęp nych Prawie wszystkie oferowane bloczki z betonu komórkowego są białe, rzadko spotyka się szare Fot.: BRUK+BET-TERMALICA Fot.: PREFABET na pol skim ryn ku, choć sa ma je go na zwa mo że być my lą ca. Zwy kle bo wiem ko ja rzy nam się ze zwy kłym, zim nym be to - nem wy le wa nym na pla cu bu do wy. Tym cza sem po ro wa ta struk tu ra be to nu ko mór ko we go, przy po mi na ją ca pu meks, sta wia bar dzo du ży opór ciep łu ucie ka ją ce mu przez ścia nę. Dzię ki te mu be ton ko mór ko wy ma bar dzo do brą izo la cyj ność ter micz ną, mie rzo ną jak we wszyst kich in nych ma te ria łach współ czyn ni kiem prze wo dze nia ciep ła λ. Fot.: H+H Fot.: BRUK+BET-TERMALICA

84 DOM W PRAKTYCE BUDOWA W większości nowo budowanych domów jednorodzinnych jest przynajmniej jeden strop nad piętrem. To, ile za niego zapłacimy, zależy nie tylko od jego powierzchni, ale także od kształtu. Ile kosz tu ją stro py TEKST IWONA SZCZEPANIAK Zwy kle przed roz po czę ciem bu - do wy do mu nie spraw dza my, ja ki ro dzaj stro pu zo stał za pla - no wa ny przez kon struk to ra. Naj czę ściej jest on gę sto że bro wy lub mo no li tycz ny. Ich ka ta lo go wa ce na obej mu je czę sto rów nież scho dy i wy no si od po wied nio 70-100 zł/m 2 i 200-260 zł/m 2. Kwo - ty te są na ty le orien ta cyj ne, że nie poz - wo lą na wet wstęp nie osza co wać cał ko - wi te go kosz tu stro pu. Dla każ de go do mu bę dzie on in ny. W stro pach gę sto że bro - wych ce nę zwię ksza ją mię dzy in ny mi nie stan dar do wa roz pię tość i wzmoc nie - nia; w mo no li tycz nych du ża ilość zbro - je nia i be to nu. To, ile zap ła ci my za strop, za le ży nie tyl ko od po trzeb nych ma te ria łów i cza - su prze bie gu prac. Wpły wa ją na to rów - nież wy mia ry i kształt po miesz czeń. Tań szy bę dzie strop w do mu o pro sto - kąt nym rzu cie, któ ry przy kry wa się ty - po wy mi, po wta rzal ny mi ele men ta mi, a droż szy w do mu o skom pli ko wa nym kształ cie, po nie waż wy ma ga uży cia zróż ni co wa nych ele men tów. Fot.: WIENERBERGER/POROTHERM

98 DOM W PRAKTYCE BUDOWA Modne szare dachy TEKST IWONA SZCZEPANIAK Szary uchodzi za kolor klasyczny, elegancki, a zarazem uniwersalny. Dlatego ta neutralna barwa doskonale wpisuje się w otoczenie każdego domu i coraz chętniej jest wybierana na dach. Sza re da chy już od kil ku se zo nów są nie zmien nie na to pie. I nie ma zna cze nia, czy są one wy ko na ne z ce ra mi ki, ce men tu, bla chy czy też włók noce men tu. Wy da wa ło by się, że bę dą nud ne, ale ta na po zór nie cie ka wa bar wa za ska ku je róż no rod no ścią od cie - ni sta lo wy, srebr ny, po pie la ty, go łę bi, ty ta no wy, łup ko wy, alu mi nio wy, gra fi - to wy, an tra cy to wy Nie któ re z nich pod kre śla ją po nad cza so wość i ele gan cję po kryć da cho wych, in ne na da ją tra dy - cyj nym ma te ria łom zu peł nie no we go cha rak te ru. Wszyst kie od cie nie sza ro ści ide al nie kom po nu ją się z każ dym in nym ko lo rem. Spra wia to, że sza ry dach pa su je za rów - no do ar chi tek tu ry o for mach moc no za - ko rze nio nych w tra dy cji, jak i no wo cześ - niej szych. Po win niś my jed nak pa mię tać, że im ciem niej szy od cień sza ro ści da chu, tym wię ksza po win na być otwar ta prze - Fot.: WIENERBERGER/KORAMIC strzeń wo kół do mu. Gra fi to wy, nie mal czar ny dach mo że optycznie zmie nić pro - por cje do mu. Stro me po ła cie, o du żej po - wierz chni, w tym ko lo rze mo gą na wet przy tło czyć bry łę do mu. Na wy gląd sza re go da chu ma wpływ rów nież ele wa cja. Jas ne i chłod ne od cie - nie ele wa cji poz wo lą uzy skać wra że nie czy sto ści do mu. Oży wić i ocie plić sza - rość moż na, łą cząc ją z drew nem lub tyn - ka mi na wet w in ten syw nych ko lo rach.

112 DOM W PRAKTYCE INSTALACJE STEFAN ŻUCHOWSKI doradca techniczny w firmie sprzedającej urządzenia grzewcze Grzej ni ki, podłogówka czy in sta la cja Fot.: KERMI mie sza na OGRZEWANIE CO WYBRAĆ I DLACZEGO Aby wybrać instalację, która najlepiej zapewni w domu komfort cieplny, nie wystarczy tylko porównać koszty inwestycyjne oraz eksploatacyjne różnych rozwiązań. Istotne są jeszcze inne kwestie. Pla nu jąc sy stem grzew czy w no wo bu do wa nym do mu czy też do ko - nu jąc mo der ni za cji sta re go, mu - si my pod jąć sze reg de cy zji, któ re bę dą mia ły wpływ nie tyl ko na kosz ty in we - sty cyj ne i eks plo a ta cyj ne, ale też kom fort użyt ko wa nia po miesz czeń. Wciąż naj po pu lar niej szym roz wią za - niem jest mon taż grzej ni ków w ca łym bu dyn ku. Jed nak co raz wię cej in we sto - rów de cy du je się na uło że nie wod ne go ogrze wa nia pod ło go we go (po pu lar nie okre śla ne go ja ko pod ło gów ka) ja ko pod sta wo we go sy ste mu grzew cze go al - bo ja ko uzu peł nia ją ce go w ukła dzie mie - sza nym. Ten osta t ni wa riant ogrze wa nia po le ca się zwłasz cza do sa lo nu z bar dzo du ży mi prze szkle nia mi. Wów czas grzej - ni ki (mo de le kon wek to ro we) umiesz cza się w ka na łach pod ok na mi, a na po zo - sta łej część pod ło gi roz kła da się pęt le ogrze wa nia pod ło go we go. O każ dej z tych op cji krą ży wie le po - chleb nych i nie poch leb nych opi nii, ale te osta t nie nie za wsze są praw dzi we. Z pew - no ścią war to się z ni mi za poz nać, ale trze - ba też pa mię tać o tym, że cza sa mi kło po - ty w eks plo a ta cji wy ni ka ją nie z wad da nej tech no lo gii, lecz są zwią za ne z nie - wła ści wym wy bo rem sy ste mu.

116 DOM W PRAKTYCE INSTALACJE Stelaż czy przycisk? CO WYBRAĆ NAJPIERW Wszyscy wiemy, jak ważne są detale w aranżacji wnętrza. Dlatego planując montaż sedesu wiszącego, najpierw powinniśmy wybrać odpowiednią miskę i przycisk spłukujący. Na stelaż zwracamy uwagę na końcu. OPRACOWANIE BEATA ZIELIŃSKA Wnie któ rych fir mach wszyst kie przy ci ski spłu ku ją - ce pa su ją do wszyst kich mo de li ste la ży. W in nych do te go sa me go ste la ża można dobrać tylko przy ci ski z konkretnych se rii wzor ni czych. W ra mach tej sa mej li nii mo gą się one róż nić ko lo rem oraz ma te ria łem, z któ re go są wy ko na ne. Naj wię cej jest przy ci sków z two rzy wa sztucz ne go część z nich po kry ta jest war stwą chro mu, in ne ma ją po wło kę an ty - bak te ryj ną. Oprócz te go znaj dzie my przy ci ski ze szkła oraz sta - li nie rdzew nej. Pa mię taj my jed nak o tym, że aby wszyst ko do brze dzia ła ło przy cisk i ste laż powinny po cho dzić od te go sa me go pro du cen ta. Fot.: GEBERIT

122 DOM W PRAKTYCE INSTALACJE Osprzęt elektryczny PRAKTYCZNY PRZEWODNIK TEKST MAŁGORZATA KROŚNICKA Fot.: LEGRAND Gniazda i łączniki to elementy niedoceniane, bo drobne. Nie warto jednak traktować ich po macoszemu, bo dobrze dobrane sprawią, że będzie nam w domu wygodniej. Wpływają też na estetykę wnętrz i czego się zwykle nie spodziewamy bywają istotnym punktem w kosztorysie wykończenia. Współ czes ny osprzęt to nie tyl ko pro ste gniazdka i jed - no bie gu no we włącz ni ki (zwane przez fachowców łącznikami). Te osta t nie są na dal wy po sa że niem każ de go do mu, ale co raz czę ściej używamy ich wy spe cja li zo wa nych wer sji. Stan dar dem są włącz ni ki kla wi szo - we, jed nak na ryn ku do stęp ne są też mo de le dźwi gien ko we, ob ro to we, ste - ro wa ne do ty ko wo al bo na wet pi lo tem. Gnia zda (je śli mon to wa ne są w no wej in sta la cji), mu szą być wy po sa żo ne w styk ochron ny, po łą czo ny z prze wo dem ochron nym. W Pol sce naj czę ściej uży wa się gniazd ze uzie mie niem w po sta ci me - ta lo we go bol ca lub ze sprę ży nu ją cy mi blasz ka mi (zwa ne też gnia zda mi ty pu schu ko lub nie miec ki mi). Na każ de 4-5 m 2 po wierz chni mon tuje się co najmniej jed no gnia zdko (ale nie mniej niż dwa w po miesz cze niu). Po jed - nym pla nu je się w przed po ko ju i to a le cie, dwa w ła zien ce (w tym jed no 16-am pe - ro we do pral ki), a w kuch ni od 4 do 9. W po miesz cze niach do 20 m 2 te o re - tycz nie wy star czy je den punkt oświet le - nio wy, w wię kszych co naj mniej dwa, tak sa mo w kuch ni i w ła zien ce. W prak ty ce mon tu je się ich wię cej. ROZMIESZCZENIE GNIAZD I ŁĄCZNIKÓW Wpo ko jach gniazd ka mon tu je się na wy so ko ści 30 cm nad pod ło gą. War to umie - ścić przy naj mniej po jed nym z obu stron ok na i w głę bi po miesz cze nia. W ła - zien ce lo ku je się je na wy so ko ści 1,4 m (w od po wied nich od leg ło ściach od stref mo - krych), nato miast w kuch ni 110-120 cm nad pod ło gą szaf ki ma ją zwykle 80 cm wy so ko ści co pozwala na wygodne podłączanie kuchennych sprzętów. Waż ne jest tak że umiej sco wie nie włącz ni ków w takich miejscach, aby na wet po ciem - ku z ła two ścią moż na by ło za pa lić świat ło.

128 DOM W PRAKTYCE BUDOWA Zakupy z eks per tem: BRAMA GARAŻOWA Wybór materiałów do budowy domu wcale nie jest łatwy. Kierujemy się nie tylko ceną, ale chcemy też przed wyborem dowiedzieć się jak najwięcej na temat ich właściwości. O odpowiedzi na pytania inwestorów dotyczące bram garażowych, poprosiliśmy ekspertów. O BRAMACH GARAŻOWYCH OPOWIADAJĄ: KRZYSZTOF HORAŁA prezes HÖRMANN POLSKA TOMASZ PRZYCHODNIAK product manager KRISPOL RAFAŁ ŁAGÓDKA dyrektor handlowy NORMSTAHL TOMASZ KOZIAREK product manager SOMFY MARCIN STRZELEC menedżer produktu bramy garażowe WIŚNIOWSKI CZY WIELKOŚĆ GARAŻU WPŁYWA NA WYBÓR KONKRETNEGO RODZAJU BRAMY? n M.S. W do mach jed no ro dzin nych ga ra że za zwy czaj są jed nolub dwu sta no wi sko we. W tych dru gich sto su je się dwie bra my mniej sze al bo jed ną wię kszą. Każ de z roz wią zań ma swo je plu - sy i mi nu sy, a sa ma wiel kość ga ra żu ra czej nie wpły wa na ro dzaj za sto so wa nej bra my. JAKI RODZAJ BRAMY DOBRAĆ DO GARAŻU DOSTĘPNEGO BEZPOŚREDNIO Z ULICY? n R.Ł. W sy tu a cji, gdy wy jazd z ga ra żu jest bez poś red nio na uli - cę, naj lep szym roz wią za niem jest bra ma seg men to wa gór na lub bocz na. Żad na z nich pod czas otwie ra nia i za my ka nia nie za - bie ra miej sca przed ga ra żem, i tym sa mym w ża den spo sób nie ko li du je z ru chem ulicz nym. Bar dzo do brym po my słem jest za sto so wa nie w ta kiej bra mie na pę du, któ ry umoż li wi nam wjazd i wy jazd z ga ra żu bez ko - niecz no ści opusz cza nia po ja zdu, co w przy pad ku ga ra żu do stęp - ne go bez poś red nio z uli cy zwię ksza płyn ność ru chu oraz pod no - si na sze bez pie czeń stwo. Po le ca nym roz wią za niem jest rów nież au to ma tycz na bra ma sek cyj na bocz na. Ma ona op cję fur tki, któ ra spraw dza się, gdy chce my przejść lub wsta wić do ga ra żu na przy kład ro wer. Funk cja ta umoż li wia czę ścio we otwar cie bra my ga ra żo wej na Przyjmuje się, że brama do garażu na dwa samochody powinna mieć od 5 do 6 m szerokości Fot.: HÖRMANN

138 DOM W PRAKTYCE EKSPLOATACJA Gdzie i kiedy kupować drewno do kominka TEKST MAŁGORZATA KROŚNICKA Kominek coraz częściej jest czymś więcej, niż tylko rzadko używaną ozdobą, bo pozwala ogrzać dom w okresie przejściowym, a niektórym służy jako główne źródło ciepła nawet zimą. Wówczas zakup odpowiedniego paliwa staje się sprawą, którą warto dobrze przemyśleć. Fot.: SHUTTERSTOCK.COM/DGDIMENSION Za naj lep sze do spa la nia uzna je się twar de ga tun ki, ta kie jak grab, buk, je sion, dąb i aka cja, nie co mniej ka lo rycz na jest brzo za. W ko min - kach moż na też pa lić drew nem owo co - wym (ja błoń, cze reś nia, śli wa), do stęp - nym lo kal nie w re jo nach sa dow ni czych. Je śli za mie rza my ogrze wać dom ko - min kiem, bę dzie my mu sie li ku pić kil ka lub kil ka na ście me trów drew na na se zon (za le ży to od ogrze wa nej po wierz chni, ro dza ju ko min ka, pa ra me trów sa me go drew na i umie jęt no ści pa la cza). DOŚWIADCZENIA UŻYTKOWNIKA Miesz kam w do mu o po wierz chni ok. 350 m 2, ogrze wa nym kot łem kon den sa - cyj nym i ko min kiem z roz pro wa dza niem po wie trza. Za czy nam w nim pa lić, gdy tem pe ra tu ra spa da po ni żej 5 C (w ty god niu zwy kle wie czo ra mi, w week endy od ra na); rocz nie zu ży wam 4-6 mp drew na. Ku pu ję je już w stycz niu-lu tym, w in - ter ne cie lub jak w tym ro ku od ob - woź ne go sprze daw cy. Za 1 mp brzo zy, pła cę ok. 200 zł. Zwy kle drew no jest mo kre, ale do je sie ni zdą ży wy schnąć. Mo ja ra da drew na nie war to ciąć na zbyt drob ne ka wał ki. Du że dłu żej się pa - lą, więc nie trze ba cią gle do rzu cać. TO MASZ RO KIC KI, War sza wa

144 DOM W PRAKTYCE REMONT Wiele starych domów ma zawilgocone fundamenty. Świadczą o tym białe wykwity, ciemne plamy czy odpadający tynk. Zanim więc zajmiemy się remontem wnętrz, trzeba najpierw znaleźć przyczynę zawilgocenia, usunąć ją i dopiero wtedy osuszyć ściany zagłębione w ziemi. Fot.: BZM Uszczelnienie i osuszanie fundamentów ANDRZEJ KORONOWICZ inżynier, inspektor nadzoru inwestorskiego, od 8 lat wykonuje ekspertyzy budowlane Dom po wi nien być wy bu do - wa ny w ta ki spo sób, aby by - ło w nim ciep ło i su cho. Jed - nak jed nym z czę stych prob le mów, któ ry do ty czy sta rych do mów, jest za - wil go ce nie fun da men tów pod łóg na grun cie oraz ścian w nim za głę bio nych (lub nie co wy sta ją cych po nad te ren). Nie jest to do bry znak. Je że li więc ku pi - liś my dom, w któ rym wi docz ne są sym - pto my za wil go ce nia czę ści pod ziem - nych mu si my zna leźć przy czy nę te go sta nu i po zbyć się kło po tu w od po wied - nio do bra ny spo sób. Od te go za le ży na - sze zdro wie i trwa łość do mu. Szu ka nie przy czyn za wil go ce nia fun - da men tów nie jest ła twe. Nie tyl ko ze wzglę du na to, że są za głę bio ne w grun - cie. Po win niś my pa mię tać, iż za wil go - ce nie ścian mo że po stę po wać w gó rę dzię ki pod cią ga niu ka pi lar ne mu. Ozna - cza to, iż mo kra ścia na fun da men tu piw ni cy mo że po wo do wać za wil go ce nie ścian na par te rze. Na le ży zwró cić uwa - gę, iż w za leż no ści od po ry ro ku i ilo ści opa dów, sy tu a cja mo że zmie niać się dia me tral nie. Na przy kład piw ni cę, któ - ra la tem jest cał ko wi cie su cha, w trak cie wio sen nych roz to pów za le wa wo da. Dla te go oce nę stop nia za wil go ce nia oraz po wo dów je go po wsta nia po win - niś my po wie rzyć do świad czo ne mu in - ży nie ro wi bu do wla ne mu.

148 WOKÓŁ DOMU OGRÓD Zielono PRZED DOMEM O urządzaniu ogrodu MAŁGORZATA ŁĄCZYŃSKA ARCHITEKT KRAJOBRAZU Wejście i wjazd na posesję to wizytówka domu. Sztuką jest urządzić je tak, by były eleganckie i przyjazne, zapraszające dla gości, wygodne dla domowników i obfitujące w zieleń.

158 WOKÓŁ DOMU OGRÓD NA ŚCIEŻ KI, pod ja zdy i ta ra sy WY BÓR I OPRA CO WA NIE MO NI KA KAR DA ABY W GĄSZCZU BOGATEJ OFERTY KOSTKI BRUKOWEJ DOKONAĆ DOBREGO WYBORU MATERIAŁU NA NAWIERZCHNIĘ DO OGRODU, NALEŻY NAJPIERW DOKŁADNIE ZAPOZNAĆ SIĘ Z TYM, CO JEST AKTUALNIE NA RYNKU. PRODUCENCI BRUKU ZASKAKUJĄ NAS BOWIEM MNOGOŚCIĄ KSZTAŁTÓW, WYMIARÓW I FAKTUR, A ICH OFERTA STALE SIĘ POSZERZA. Fot.: POLBRUK ŚCIEŻKI Ka mień Cio sa ny/ BRUK-BET Wy mia ry: śred ni ca ok. 45-60 cm; gru bość 4 cm Ko lo ry: ka mien na sza rość, krem prowansalski, piasek pustyni, czerwień hematytu Ce na: 32 zł/szt. Na tu ryt/ BRUK-BET Wy mia ry: 15 x 16, 15 x 18, 15 x 22, 15 x 24 cm; gru bość 6 cm Ko lo ry: krem pro wan sal ski, ka mien na szarość, brąz wrzosowiska, piasek pustyni, karbon Ce na: od 96 zł/m 2 Kre ta gład ka/ BUSZ REM Wy mia ry: 7,3/5,3, 8,3/6,3, 9,3/7,3, 10,3/8,3, 11,3/9,3 cm; dłu gość 9,1 cm; gru bość 6 cm Kolory: kawowe inspiracje karmel, latte, mokka; barwy jesieni jasny melanż, ciemny melanż Ce na: 35 zł/m 2 Kre ta płu ka na/ BUSZ REM Wy mia ry: 7,3/5,3, 8,3/6,3, 9,3/7,3, 10,3/8,3, 11,3/9,3 cm; dłu gość 9,1 cm; gru bość 6 cm Ko lo ry: jas no sza ry, gra fit, żół ty, brą zo wy; kostki czekolady biała, mleczna, gorzka Ce na: 45 zł/m 2