Departament Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Monitorowanie polityki rozwoju - zadania obserwatoriów Agnieszka Dawydzik Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Opole, 10 grudnia 2014
Podstawa rozwiązań dotyczących funkcjonowania systemu monitorowania polityk publicznych w ujęciu terytorialnym Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020 (KSRR), wskazała na konieczność wzmocnienia strategicznego wymiaru polityki rozwoju, tworzenia warunków instytucjonalnych dla kształtowania i rozwijania strategicznego myślenia na poziomie krajowym, regionalnym i subregionalnym Znaczna decentralizacja zasad funkcjonowania systemu - nie wskazano jednoznacznie ram instytucjonalnych systemu na poziomie regionalnym wyjście naprzeciw oczekiwaniom instytucji funkcjonujących na poziomie regionalnym 2
Podstawa rozwiązań dotyczących funkcjonowania systemu monitorowania polityk publicznych w ujęciu terytorialnym Konieczność budowy systemu wynikała z doświadczeń nad przygotowaniem dokumentów strategicznych dla polityki spójności brak jednolitych ram współpracy z partnerami na szczeblu regionalnym, czy też budowy systemu na poziomie subregionalnym, lokalnym Działania związane z budową systemu równolegle z projektami regionalnymi projekty dot. budowy potencjału analitycznego na poziomie regionalnym liderzy - woj. pomorskie, mazowieckie, małopolskie 3
Budowa potencjału analitycznego w kontekście rozwiązań KSRR efekty Stworzono ramy prawne funkcjonowania Krajowego Obserwatorium Terytorialnego zarządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego (22 maja 2013 r.) jako podmiotu opiniodawczodoradczego Rozszerzenie modelu funkcjonowania jednostek analitycznych ROT na wszystkie województwa. Przed utworzeniem Obserwatorium Krajowego istniały oddolne inicjatywy tj. projekty powstałe w oparciu o wsparcie z PO Kapitał Ludzki lub w ramach własnych rozwiązań RPO Dodatkowe wsparcie procesu tworzenia jednostek na poziomie regionalnym w oparciu o środki dostępne w ramach działania 5.2.1 PO Kapitał Ludzki 4
Budowa potencjału analitycznego w kontekście rozwiązań KSRR efekty Doświadczenia z wdrażania projektów PO KL jako pilotaż do stworzenia systemu obejmującego jednostki monitorowania polityk publicznych we wszystkich województwach Stworzenie sieci obserwatoria regionalne obserwatorium krajowe wymiana informacji nt. badań, prezentacje Inicjowanie przez obserwatoria debat eksperckich na temat strategicznych kierunków rozwoju na poziomie regionalnym Wspieranie przez obserwatoria procesu programowania polityki spójności oraz negocjacji programów w kolejnej perspektywie finansowej Stworzenie systemu sprawnego przepływu informacji pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi za prowadzenie polityki rozwoju (KOT- ROT) regularne spotkania co najmniej raz na kwartał 5
Główne zadania regionalnych obserwatoriów rozwoju terytorialnego w okresie programowania 2014-2020 Obserwatoria rozwoju terytorialnego będą głównymi podmiotami systemu monitorowania i wspierania zarządzania polityką rozwoju o wyraźnym wpływie terytorialnym; Podstawowe zadania: pozyskiwanie i agregacja danych z różnych źródeł (w tym z instytucji publicznych) i przygotowanie najważniejszych informacji o zmianach społeczno-gospodarczych zachodzących w regionach opracowanie informacji do podejmowania decyzji o strategicznych, a także bieżących kierunkach rozwoju kraju i regionów przez władze na poziomie krajowym oraz regionalnym czynny udział obserwatoriów w przeprowadzaniu aktualizacji dokumentów strategicznych na szczeblu krajowym oraz regionalnym wspieranie władz i instytucji na szczeblu lokalnym w tworzeniu systemu monitorowania polityk publicznych oraz analizie zjawisk 6
Główne zadania Krajowego Obserwatorium Terytorialnego w okresie 2014-2020 analiza i ocena sytuacji społeczno-gospodarczej regionów na tle sytuacji kraju, wraz z prognozami rozwojowymi we współpracy z obserwatoriami regionalnymi ocena realizacji zamierzeń zapisanych w kluczowych dokumentach strategicznych, w tym zwłaszcza w KSRR, SRK 2020 (raport z Uozppr) wypracowywanie standardów monitorowania polityki rozwoju, zwłaszcza w ujęciu regionalnym oraz przedstawianie wniosków w sprawach rozwoju badań statystycznych statystyki publicznej (poprzez PBSSP) analiza procesów rozwojowych oraz skutków podejmowanych interwencji, w szczególności z udziałem środków unijnych, z uwzględnieniem ujęcia terytorialnego; bieżąca współpraca z ROT w zakresie prowadzonych prac badawczych finansowanych z POPT 2014-2020 w ramach projektu Krajowego Obserwatorium Terytorialnego, zasilanie Krajowego Forum Terytorialnego rezultatami prac osiągniętymi przez Obserwatorium i ROT 7
Krajowe Obserwatorium Terytorialne efekty dotychczasowych prac WYBRANE GŁÓWNE PRACE ANALITYCZNE W 2014 r. Potencjały rozwoju i specjalizacje polskich województw. Wspomaganie procesu określania inteligentnych specjalizacji przez instytucje zarządzające RPO. Wskazanie potencjałów i trendów rozwojowych regionów Polski oraz możliwości ich rozwoju w ramach określonej specjalizacji. Badanie potencjałów i specjalizacji polskich regionów. wpisało się w założenia i cele Strategii Europa 2020, KSRR oraz Średniookresowej SRK. Jest istotne dla działań inwestycyjnych w perspektywie finansowej UE 2014-2020 (warunkowanych wdrożeniem koncepcji inteligentnych specjalizacji w regionach). 8
Krajowe Obserwatorium Terytorialne efekty dotychczasowych prac WYBRANE GŁÓWNE PRACE ANALITYCZNE W 2014 r. Wpływ członkostwa Polski w Unii Europejskiej i realizowanie polityki spójności na rozwój kraju. Badanie dotyczyło przedstawienia sytuacji społecznogospodarczej Polski na tle Unii Europejskiej oraz NMS12 w ramach podsumowania dziesięciolecia akcesji. W opracowaniu dokonano analizy znaczenia członkostwa w UE dla rozwoju kraju, zestawienia środków przekazanych przez UE i wykorzystanych w Polsce w latach 2004-2013 oraz omówiono kwestie wpływu polityki spójności na procesy gospodarcze i społeczne na poziomie kraju i regionów. 9
Krajowe Obserwatorium Terytorialne efekty dotychczasowych prac WYBRANE GŁÓWNE PRACE ANALITYCZNE W 2014 r. Przegląd regionalny Polski 2012 Przedstawienie we współpracy z Regionalnymi Obserwatoriami Terytorialnymi istotnych zmian w sytuacji społeczno-gospodarczej kraju i województw w 2013 roku na tle lat poprzednich oraz na tle tendencji w Unii Europejskiej. Podsumowanie procesów społecznogospodarczych zachodzących w celu formułowania wniosków i rekomendacji dla polityki rozwoju na szczeblu krajowym i regionalnym, tak aby była ona zorientowana terytorialnie. W roku 2014 kontynuacja badania wspólnie z ROTami. 10
Krajowe i Regionalne Fora Terytorialne wartość dodana dla prowadzenia polityki rozwoju Stymulowanie i kształtowanie strategicznego myślenia o rozwoju na poziomie krajowym oraz regionalnym Angażowanie najważniejszych interesariuszy w debatę o efektach i kierunkach zmian w zakresie przyjętego modelu rozwoju w kraju i regionie (politycy, decydenci, eksperci, praktycy, podmioty niepubliczne) Zbudowanie systemu stale dostarczającego instytucjom odpowiedzialnym za zarządzanie/wdrażanie/monitorowanie/ocenę polityki rozwoju refleksji i rekomendacji służących usprawnieniu tych procesów Najbardziej intensywne prace na etapie przygotowania wstępnych koncepcji dotyczących dokumentów programowych 2014-2020 (VII.2011 r. XI.2013 r., 11 posiedzeń KFT, wiele posiedzeń RFT) 11
Krajowe i Regionalne Fora Terytorialne efekty Wnioski dotyczące programowania perspektywy 2014-2020: aktualizacja Strategii Rozwoju Województw, strategii makroregionalnych projekty kluczowe terytorializacja oraz strategiczne zarządzani polityką rozwoju w nowym, zintegrowanym podejściu problematyka miast w polityce rozwoju, tworzeniu i zarządzaniu metropoliami, roli miast w wykorzystywaniu środków UE założenia kontraktu terytorialnego instrumenty dyfuzji rozwoju realizacja zasady partnerstwa wyzwania dla administracji publicznej w prowadzeniu polityki rozwoju infrastruktura transportowa (jako czynnik rozwoju społecznogospodarczego i terytorialnego) 12
KFT - RFT, KOT - ROT efekty, propozycje zmian Osadzenie decyzji strategicznych i operacyjnych podejmowanych przez czynniki decyzyjne różnego szczebla w kontekście pogłębionego wymiaru diagnostyczno-analitycznego Wzmocnienie mechanizmów debaty strategicznej pomiędzy różnymi szczeblami decyzyjnymi, prowadzące do większego wykorzystania w procesie decyzyjnych propozycji pochodzących z regionów i od partnerów społecznych, przy lepszym zrozumieniu regionalnych potencjałów i aspiracji Stworzenie, pełniących istotną rolę w procesie decyzyjnym forów debaty strategicznej grupujących szeroki przekrój interesariuszy polityki rozwoju oraz powstanie eksperckiego systemu analitycznego do monitorowania polityk publicznych 13
KFT - RFT, KOT - ROT efekty, propozycje zmian Należy dążyć do silniejszego powiązania wniosków formułowanych w trakcie debaty strategicznej koncentrującej się na propozycjach w zakresie polityki rozwoju formułowanych przez podmioty systemu KFT-RFT-KOT-ROT z wdrażanymi rozwiązaniami w zakresie polityki społeczno-gospodarczej (zwiększenia zakresu tzw. evidence-based policy) Brak systemu rekomendacji dla polityki rozwoju wypracowanych w oparciu o prace analityczno-badawcze obserwatoriów rozwoju terytorialnego. System taki powinien zapewnić spójność rekomendowanych rozwiązań dla decydentów na szczeblu regionalnym i krajowym. 14
Dziękuję za uwagę Departament Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju www.mir.gov.pl www.funduszeeuropejskie.gov.pl