INFRASTRUKTURA I SRODOWISKO NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOSCI UNIA EUROPEJSKA UNIA EUROPEJSKA WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU KONTROLI PROCEDUR ZAWIERANIA UMÓW Monika Kuźmiuk, Joanna Litwin Wydział Kontroli Zamówień Publicznych NFOŚiGW Narodowy Narodowy Fundusz Fundusz Ochrony Ochrony Środowiska Środowiska i Gospodarki i Gospodarki Wodnej Wodnej
PROPOZYCJE ZAGADNIEŃ DO OMÓWIENIA: 1. Zakres podmiotowy stosowania ustawy Pzp z uwzględnieniem specyfiki zamówień sektorowych. 2. Zasady udzielania zamówień nie objętych stosowaniem Pzp. 3. Szacowanie wartości zamówienia. 4. Zasady kawlifikowania wydatków wynikających ze: zamiany w umowach umów zawieranych w trybach niekonkurencyjnych
DOKUMENTY REGULUJĄCE ZASADY KONTROLI PROCEDUR ZAWIERANIA UMÓW W RAMACH POIiŚ 1) Wytyczne z dnia 28.11.2011 r. w zakresie kontroli realizacji PO IiŚ. 2) Wytyczne z dnia 21.06.2011 r. w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚ. 3) Zalecenia wydawane przez MRR: Nr 6 z 18.05.2010 r. dot. stosowania taryfikatora; Nr 9 z 26.11.2010 r. dot. naruszeń stwierdzonych przez audyt KE; Nr 12 z 16.12.2010 r. dot. kontroli wniosków o płatność; Nr 15 z 26.07.2011 r. dot. interpretacji pkt. 6.4.2 Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków; Nr 16 z 26.07.2011 r. dot. interpretacji zasady jawności.
ZAKRES PODMIOTOWY STOSOWANIA PZP Z UWZGLĘDNIENIEM SPECYFIKI ZAMÓWIEŃ SEKTOROWYCH UNIA EUROPEJSKA Pzp stosuje się do udzielania zamówień przez jednostki wymienione w art. 3 ust. 1 tej ustawy z wyłączeniem zamówień, wymienionych w art. 4. W szczególności Pzp stosuje się do zamówień udzielanych m.in. przez: a) zamawiających klasycznych m.in. jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych w przypadku zamówień i konkursów, których wartość przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 14.000 euro, b) zamawiających sektorowych - w celu wykonywania jednego z rodzaju tzw. działalności sektorowej, o której mowa w art. 132 Pzp - w przypadku zamówień i konkursów, których wartość jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartości kwoty: 400 000 euro - dla dostaw lub usług; 5 000 000 euro - dla robót budowlanych. Przeliczenie wartości zamówień winno nastąpić po kursie 4,0196 zł.
ZAKRES PODMIOTOWY STOSOWANIA PZP Z UWZGLĘDNIENIEM SPECYFIKI ZAMÓWIEŃ SEKTOROWYCH Z zamówieniem sektorowym mamy do czynienia wówczas, gdy spełnione są łącznie trzy warunki: zamawiającym jest podmiot wymieniony w art. 3 ust. 1 pkt. 3 lub 4 Pzp, zamówienie jest udzielane w celu wykonywania jednego z rodzajów działalności sektorowej wymienionej w art. 132 Pzp, zaś działalność ta musi być wykonywania na podstawie tzw. praw szczególnych lub wyłącznych; wartość zamówienia, w przypadku dostaw lub usług przekracza równowartość 400 000 euro, a robót budowlanych 5 000 000 euro.
ZAKRES PODMIOTOWY STOSOWANIA PZP (art. 3 ust. 1 pkt. 5 Pzp) Do stosowania ustawy Pzp zobowiązane są inne podmioty niż jednostki sektora finansów publicznych lub państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli łącznie zachodzą następujące okoliczności: a) ponad 50 % wartości udzielanego przez nie zamówienia jest finansowane ze środków publicznych lub przez jsfp, pjonop, osoby prawne utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego lub ich związki; b) wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp (200 000 euro i 5 000 000 euro), c) przedmiotem zamówienia są roboty budowlane obejmujące wykonanie czynności w zakresie inżynierii lądowej lub wodnej, budowy szpitali, obiektów sportowych, rekreacyjnych lub wypoczynkowych, budynków szkolnych, budynków szkół wyższych lub budynków wykorzystywanych przez administrację publiczną lub usługi związane z takimi robotami budowlanymi.
ZAKRES PODMIOTOWY STOSOWANIA PZP (art. 3 ust. 3 Pzp) UNIA EUROPEJSKA Podmioty zobowiązane do stosowania Pzp przy udzielaniu zamówień publicznych, przyznając środki finansowe na dofinansowanie projektu, mogą uzależnić ich przyznanie od zastosowania przy ich wydatkowaniu zasad równego traktowania, uczciwej konkurencji i przejrzystości.
ZASADY UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ DO 14 TYS. EURO Kwalifikowalność jedynie wydatków efektywnych, tj. zapewniających osiągnięcie najlepszego efektu przy możliwie najniższych kosztach. Domniemanie efektywności wydatku poniesionego zgodnie z przygotowaną przez beneficjenta procedurą, zweryfikowaną NFOŚiGW. W przypadku umów, których wartość przekracza 2 000 zł beneficjent musi posiadać dokumenty potwierdzające rozeznanie rynku. Obowiązek dokonywania rozeznania rynku powinien być odzwierciedlony w procedurach beneficjenta. Przykładowe dokumenty potwierdzające rozeznanie rynku: zapytanie ofertowe wraz z otrzymanymi ofertami, wydruk listu elektronicznego, wydruk ze strony internetowej. Notatka z przeprowadzonych rozmów telefonicznych z potencjalnymi wykonawcami nie jest uznawana za dokument potwierdzający dokonanie rozeznania rynku. Wymóg rozeznania rynku zostanie spełniony, gdy zamawiający otrzyma co najmniej dwie ważne oferty lub gdy w odpowiedzi na zamieszczone na stronie internetowej ogłoszenie o zamówieniu zostanie złożona tylko jedna ważna oferta.
ZASADY ZAWIERANIA UMÓW NIE OBJĘTYCH STOSOWANIEM PZP upublicznienie informacji o zamówieniach (zasada jawności); niedyskryminacyjny opis przedmiotu zamówienia; równy dostęp dla podmiotów gospodarczych ze wszystkich państw członkowskich; wzajemne uznawanie dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, zgodnie z polskim prawem; odpowiednie terminy; przejrzyste i obiektywne podejście.
ZASADA JAWNOŚCI ZGODNIE Z ZALECENIAMI NR 16 Zasada jawności rozumiana jest jako zamieszczenie ogłoszenia o przetargu (aukcji) w prasie lub Internecie, w zależności od wartości i rodzaju zamówienia. Dodatkowo ogłoszenie powinno być zamieszczone w miejscu publicznie dostępnym w siedzibie beneficjenta. W celu zagwarantowania pełnej jawności udzielenie zamówienia powinno zostać poprzedzone odpowiednią publikacją ogłoszenia o zamówieniu. W tym celu IZ POIiŚ zobowiązuje beneficjentów (co, do których nie ma zastosowania ustawa Pzp) do przekazywania ogłoszeń do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej. Stanowić to będzie wypełnienie zasady jawności w części dotyczącej zamieszczenia ogłoszenia o przetargu (aukcji) w Internecie.
SZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA W ŚWIETLE ART. 32 UST. 2 i 4 PZP Zamawiający zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy Pzp nie może w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy dzielić zamówienia na części lub zaniżać jego wartości. Zamawiający zgodnie z art. 32 ust. 4 ustawy Pzp, jeżeli dopuszcza możliwość składania ofert częściowych albo udziela zamówienia w częściach, z których każda stanowi przedmiot odrębnego postępowania, wartością zamówienia jest łączna wartość poszczególnych części zamówienia.
SZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA W ŚWIETLE WYTYCZNYCH Podstawą ustalenie wartości umowy, do której nie ma zastosowania ustawa Pzp jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku od towarów i usług, ustalone przez beneficjenta z należytą starannością. Zabroniony jest podział zamówienia na części lub zaniżanie jego wartości celem uniknięcia stosowania przepisów Pzp, przetargu zgodnie z KC lub procedury rozeznania rynku.
SZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA W ŚWIETLE ART. 32 UST. 2 i 4 PZP W celu stwierdzenia, czy wartości zamówień należy sumować (innymi słowy uznać za jedno zamówienie, choć udzielone w częściach), należy wziąć pod uwagę zaistnienie w konkretnych okolicznościach faktycznych następujących przesłanek: - zamówienia mają takie same lub podobne przeznaczenie, - zamówienia są nabywane w celu realizacji z góry przyjętego zamierzenia, - zamówienia może zrealizować jeden wykonawca, - zamówienia nabywane są w przewidywalnym czasie. W przypadku zaistnienia ww. okoliczności, zamawiający jest uprawniony, zgodnie z art. 32 ust. 4 ustawy Pzp, udzielić danego zamówienia w częściach w toku odrębnych postępowań, ale zobowiązany jest w każdym z tych postępowań stosować przepisy właściwe dla łącznej wartości wszystkich części (Informacja z dnia 11 czerwca 2010 r. o wyniku kontroli Prezesa UZP postępowania o udzielenie zamówienia na Dostawę 5 stacji bazowych AIS wraz z aktualizacją oprogramowania sieciowego).
ZMIANY W UMOWACH ZASADY WYNIKAJĄCE Z PZP Art. 144 ustawy Pzp ust.1 Zakazuje się istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany.
ZMIANY W UMOWACH Art. 139 ustawy Pzp ust. 2 Umowa wymaga pod rygorem nieważności, zachowania formy pisemnej, chyba że przepisy odrębne wymagają formy szczególnej art. 77 KC par. 1 Uzupełnienie lub zmiana umowy wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia Z powyższego wynika, że każda zmiana umowy o zamówienie publiczne wymaga zachowania formy pisemnej.
ZMIANY W UMOWACH Kiedy zmiana jest istotna? - gdy wiedza o jej wprowadzeniu do umowy na etapie postępowania mogłaby wpłynąć na krąg wykonawców ubiegających się o zamówienie lub na wynik postępowania: zmiana zamówienia publicznego w czasie jego trwania może być uznana za istotną, jeżeli wprowadza ona warunki, które gdyby zostały ujęte w ramach pierwotnej procedury udzielania zamówienia, umożliwiłyby dopuszczenie innych oferentów niż ci, którzy zostali pierwotnie dopuszczeni lub uniemożliwiłyby dopuszczenie innej oferty niż ta, która została pierwotnie dopuszczona (wyrok ETS w sprawie C-454/06 Pressetext Nachrichtenagentur)
ZMIANY W UMOWACH Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚ z dnia 21 czerwca 2011 r. Zwiększenie wynagrodzenie Wykonawcy jest możliwe tylko w wyjątkowych przypadkach. Wytyczne jednoznacznie identyfikują sytuacje, w których zwiększenie wynagrodzenie jest dopuszczalne z punktu widzenia kwalifikowalności kosztów, a kiedy jest niedopuszczalne.
ZMIANY W UMOWACH Dopuszczalne zwiększenie wynagrodzenia 6.4.2 sekcja 2 pkt. 2) litera a) Wytycznych Zwiększenie wartości zamówienia podstawowego na zasadach określonych w umowie, które stanowią normalną realizację warunków zamówienia podstawowego i nie wymagają zawarcia aneksu do umowy albo udzielania nowego zamówienia. - zastosowanie mechanizmu klauzul waloryzacyjnych Zwiększenia wartości zamówienia podstawowego określonej w umowie wynikające z zastosowanego mechanizmu kosztorysowego wynagrodzenia wykonawcy i ostatecznego obliczenia go na podstawie obmiaru faktycznie wykonanych robót.
ZMIANY W UMOWACH UNIA EUROPEJSKA Niedopuszczalne zwiększenie wynagrodzenia 6.4.2 sekcja 2 pkt. 2) litera b) Wytycznych Każda robota zamienna, powinna być traktowana jako modyfikacja zamówienia podstawowego. Dla uznania takich wydatków za kwalifikowane należy spełnić następujące warunki: Na roboty zamienne podpisano aneks do umowy (nie wystarczy więc standardowe Polecenie Zmiany) dofinansowaniem mogą być objęte wydatki tylko do wysokości wartości zastąpionych robót (zwiększenie kosztów nie jest kwalifikowane) produkt końcowy osiągnięty w wyniku wykonania robót zamiennych jest zgodny z celem określonym w zamówieniu podstawowym (są to więc faktycznie roboty zamienne, a nie roboty dodatkowe)
ZMIANY W UMOWACH Nie jest dopuszczalne zwiększenie wynagrodzenia z tytułu dodania nowych pozycji do przedmiaru robót, jeśli wynika to z likwidacji rozbieżności między projektem budowlanym lub wykonawczym, a przedmiarem. Jeśli więc pewne roboty omyłkowo nie zostały uwzględnione w przedmiarze, to chociaż były opisane w projekcie, to ich ujęcie w przedmiarze w trakcie realizacji umowy (np. poprzez Polecenie Zmiany) nie będzie objęte dofinansowaniem w ramach POIiŚ. Tego typu wydatki są wyłączane z wniosku o płatność (do czasu zakończenia rozmów z Komisją Europejską).
ZMIANY W UMOWACH PLANOWANE ZMINANY WYTYCZNYCH Pismo DPOIŚkn/795-5/4774/2012jz z dnia 03.02.2012 r. IP proponuje wydanie zgody na kwalifikowanie wydatków związanych ze zwiększeniem wynagrodzenia z tytułu dodania nowych pozycji do przedmiaru robót pod warunkiem przeniesienia etapu ich rozliczania na moment zakończenia Projektu oraz wyłącznie w sytuacji, gdy w projekcie nie występują inne wydatki, które pozwoliłyby pokryć 100 % zaplanowanych wydatków kwalifikowanych projektu. Przedstawienie wydatku we wniosku o płatność końcową przy jednoczesnym braku innych czystych wydatków.
TRYBY NIEKONKURENCYJNE Ze względu na brak obowiązku publikacji ogłoszenia można wymienić następujące tryby niekonkurencyjne: Negocjacje bez ogłoszenia (art. 61 ustawy Pzp); Zamówienie z wolnej ręki (art. 67 ustawy Pzp); Zapytanie o cenę (art. 69 ustawy Pzp).
ZAMÓWIENIA DODATKOWE - definicja Zamówienie udzielane w trybie zamówienia z wolnej ręki w przypadku udzielania dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień dodatkowych, nieobjętych zamówieniem podstawowym i nieprzekraczających łącznie 50% wartości realizowanego zamówienia, niezbędnych do jego prawidłowego wykonania, których wykonanie stało się konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia, jeżeli: a) z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego wymagałoby poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów lub b) wykonanie zamówienia podstawowego jest uzależnione od wykonania zamówienia dodatkowego; art. 67 ust. 1 pkt 5) Pzp
ZAMÓWIENIA DODATKOWE - przesłanki UNIA EUROPEJSKA Zamówienie dodatkowe może być udzielone w przypadku łącznego zaistnienia poniższych przesłanek: a) zamówienie dodatkowe zostanie udzielone dotychczasowemu wykonawcy; b) zamówienie dodatkowe dotyczy usług lub robót budowlanych; c) zamówienie dodatkowe nie jest objęte zamówieniem podstawowym; d) zamówienie dodatkowe nie przekracza łącznie 50% wartości realizowanego zamówienia (czyli wartości umowy zawartej z wykonawcą zamówienia podstawowego); e) zamówienie dodatkowe jest niezbędne do prawidłowego wykonania zamówienia podstawowego; f) wykonanie zamówienia dodatkowego stało się konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia jeżeli: z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego wymagałoby niewspółmiernie wysokich kosztów lub wykonanie zamówienia podstawowego jest uzależnione od wykonania zamówienia dodatkowego.
ROBOTY DODATKOWE definicja wg Wytycznych Prace, które nie były przewidziane w pierwotnej umowie lub prace, które były przewidziane w pierwotnej umowie zawartej pomiędzy beneficjentem a wykonawcą umowy, ale istnieje konieczność ich wykonania w większych ilościach, po wyższej cenie, w innej technologii, lub przy innych parametrach (np. średnice, długości, rodzaj materiału) niż wynika to z kontraktu. Pojęcie robót dodatkowych stosowane w Wytycznych jest pojęciem szerszym niż zamówienia dodatkowe, o których mowa w przepisach ustawy Pzp.
ZAMÓWIENIA UZUPEŁNIAJĄCE - definicja Zamówienie udzielane w trybie zamówienia z wolnej ręki w przypadku udzielania, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień uzupełniających, stanowiących nie więcej niż 50 % wartości zamówienia podstawowego i polegających na powtórzeniu tego samego rodzaju zamówień, jeżeli zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego, a zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i jest zgodne z przedmiotem zamówienia podstawowego. art. 67 ust. 1 pkt 6) Pzp
ZAMÓWIENIA UZUPEŁNIAJĄCE - definicja Zamówienie udzielane w trybie zamówienia z wolnej ręki w przypadku udzielania, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy dostaw, zamówień uzupełniających, stanowiących nie więcej niż 20 % wartości zamówienia podstawowego i polegających na rozszerzeniu dostawy, jeżeli zmiana wykonawcy powodowałaby konieczność nabywania rzeczy o innych parametrach technicznych, co powodowałoby niekompatybilność techniczną lub nieproporcjonalnie duże trudności techniczne w użytkowaniu i dozorze, jeżeli zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego, a zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i jest zgodne z przedmiotem zamówienia podstawowego. art. 67 ust. 1 pkt 7) Pzp
ZAMÓWIENIA UZUPEŁNIAJĄCE zamawiający sektorowi Zamówienia sektorowego można udzielić w trybie z wolnej reki, jeżeli: 1) udziela się, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy robót budowlanych zamówień uzupełniających, stanowiących nie więcej niż 50 % wartości zamówienia podstawowego i polegających na powtórzeniu tego samego rodzaju zamówień, jeżeli zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem, a zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i dotyczy przedmiotu zamówienia w nim określonego; 1) w przypadku udzielania, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy dostaw, zamówień uzupełniających, stanowiących nie więcej niż 50 % wartości zamówienia podstawowego i polegających na rozszerzeniu dostawy, jeżeli zmiana wykonawcy powodowałaby konieczność nabywania rzeczy o innych parametrach technicznych, co powodowałoby niekompatybilność techniczną lub nieproporcjonalnie duże trudności techniczne w użytkowaniu i dozorze, jeżeli zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem, a zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i dotyczy przedmiotu zamówienia w niej określonego. art. 134 ust. 6 Pzp
ZAMÓWIENIA UZUPEŁNIAJĄCE- przesłanki UNIA EUROPEJSKA Zamówienie uzupełniające może być udzielone w przypadku łącznego zaistnienia poniższych przesłanek: a) zamówienie zostanie udzielone dotychczasowemu wykonawcy; b) zamówienie zostanie udzielone w terminie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego; c) zamówienie dotyczy usług, robót budowlanych lub dostaw; d) zamówienie uzupełniające nie przekracza określonej ustawowo wartości realizowanego zamówienia podstawowego; e) zamówienie uzupełniające polega na powtórzeniu tego samego rodzaju zamówień (w dostawach na rozszerzeniu dostawy); f) udzielenie zamówienia podstawowego w jednym z podstawowych trybów udzielania zamówień; g) zamówienie uzupełniające jest niezbędne do prawidłowego wykonania zamówienia podstawowego; h) zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego; i) zamówienie uzupełniające jest zgodne z przedmiotem zamówienia podstawowego.
KWALIFIKOWALNOŚĆ ZAMÓWIEŃ UDZIELANYCH W TRYBIE Z WOLNEJ RĘKI Wydatki będące wynikiem zamówień udzielanych w trybie z wolnej ręki na podstawie art. 67 ust 1 albo art. 134 ust. 6 ustawy Pzp mogą zostać uznane za kwalifikowalne pod warunkiem spełnienia następujących wymogów: właściwa IP wyrazi zgodę na deklarowanie tych wydatków; zamieszczenie ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy, o którym mowa w art. 66 ust. 2 ustawy Pzp; przedłożenie protokołu postępowania wraz z pełnym uzasadnieniem faktycznym i prawnym zastosowania trybu niekonkurencyjnego; Brak uzasadnienia dla którejkolwiek z przesłanek zastosowania trybu niekonkurencyjnego powoduje niekwalifikowalność wydatków z przyczyn formalnych i nie jest możliwe uzupełnienie przez beneficjenta informacji expost.
KWALIFIKOWALNOŚĆ ZAMÓWIEŃ UDZIELANYCH W TRYBIE Z WOLNEJ RĘKI w wyjątkowych przypadkach - inne dokumenty przedstawiające uzasadnienie faktyczne i prawne zastosowania trybu niekonkurencyjnego, sporządzone nie później niż w dacie sporządzenia protokołu postępowania; IW/IP weryfikuje czy zostały spełnione wszystkie przesłanki określone w ustawie Pzp dla zastosowania danego trybu niekonkurencyjnego - zgodnie z właściwą listą sprawdzająca (Załącznik nr 2b do Wytycznych w zakresie kontroli). pozytywna ocena wniosku o płatność pod kątem zgodności z prawem krajowym i wspólnotowym w zakresie zamówień publicznych.
Dziękuję za uwagę Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ul. Konstruktorska 3a 02-673 Warszawa www.nfosigw.gov.pl