ZMIANY UMÓW ORAZ ZAMÓWIENIA DODATKOWE I UZUPEŁNIAJĄCE W KONTEKŚCIE KWALIFIKOWALNOŚCI WYDATKÓW

Transkrypt

1 INFRASTRUKTURA I SRODOWISKO NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOSCI ZMIANY UMÓW ORAZ ZAMÓWIENIA DODATKOWE I UZUPEŁNIAJĄCE W KONTEKŚCIE KWALIFIKOWALNOŚCI WYDATKÓW Piotr Makuch Departament Kontroli Zamówień Publicznych NFOŚiGW Narodowy Narodowy Fundusz Fundusz Ochrony Ochrony Środowiska Środowiska i Gospodarki i Gospodarki Wodnej Wodnej

2 PROPOZYCJE ZAGADNIEŃ DO OMÓWIENIA: 1. Zalecenia IZ POIiŚ nr 17/2012 z dnia 8 października 2012 r. w zakresie sposobu korygowania wydatków nieprawidłowo poniesionych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Zasady dokonywania zmian w umowach zawartych z wykonawcami. 3. Udzielanie zamówień dodatkowych i uzupełniających. 4. Warunki kwalifikacji wydatków ponoszonych w wyniku zmian umów i zamówień udzielanych w trybach niekonkurencyjnych.

3 Istotne postanowienia Zaleceń IZ POIiŚ nr 17/2012 Celem wydania ww. Zaleceń jest w szczególności: aktualizacja Zaleceń IZ POIiŚ z dnia 3 lutego 2010 r. zastąpienie i doprecyzowanie zapisów Zaleceń IZ POIiŚ nr 9/2010 w sprawie stosowania w POIiŚ stawek korekt finansowych odnośnie uchybień zidentyfikowanych przez KE w Planie Działań dla Polski na lata oraz audytach KE na projektach FS w perspektywie finansowej , uregulowanie kwestii związanych z korygowaniem nieprawidłowości wynikających z braku lub niepełnej transpozycji prawa europejskiego do prawa polskiego, uregulowanie i doprecyzowanie kwestii związanych z odpowiedzialnością za proces korygowania wydatków i procedurą nadzoru określoną w Podrozdziale 12.2, pkt 7 Wytycznych w zakresie kontroli realizacji, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko , wprowadzenie ramowej procedury odwoławczej od korekt nałożonych przez IW. Zalecenia nr 17 weszły w życie 15 października 2012 r.

4 Istotne postanowienia Zaleceń IZ POIiŚ nr 17/2012 (c.d.) wprowadzenie, jako załączników do zaleceń, wskaźników procentowych do obliczenia wartości korekty za naruszenia zasad zawierania umów (dawniej: Taryfikator); dodatkowe wyjaśnienia dotyczące sposobu interpretacji Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ w kwestii określenia przypadków, w których możliwe jest odstąpienie od nałożenia korekt lub zmniejszenie stawki korekty; zmiany w zasadach wyceny szkody metoda konkretyzacji szkody (zamiast dyferencyjnej) oraz metody wskaźnikowej (zmieniony wzór); doprecyzowanie, że postępowanie z nieprawidłowościami odbywa się bez względu na źródło finansowania wydatków i dotyczy w całości wydatków kwalifikowanych, a nie tylko części odpowiadającej dofinansowaniu ze środków UE; potwierdzenie, że procedury odwoławczej od nałożenia korekty nie ma zastosowania do kontroli prowadzonej przez inne podmioty IA, UKS, Prezes UZP, KE.

5 Istotne postanowienia Zaleceń IZ POIiŚ nr 17/2012 (c.d.) określenie sposobu postępowania w przypadku stosowania dyskryminujących kryteriów wyboru, dotyczących wymogu złożenia zaświadczenie z właściwej izby inżynierów budownictwa jako dokumentu potwierdzającego, ze osoby proponowane do wykonania zamówienia publicznego posiadają uprawnienia do wykonywania określonej działalności (dotyczy okresu r.); zawarcie dodatkowych interpretacji postanowień Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ dotyczących: zasady jawności (podrozdział 5.5. pkt 4 lit a Wytycznych), efektywności wydatku (podrozdział 5.5. pkt 6 lit a ppkt. iii) oraz lit. b ppkt. iv) Wytycznych) oraz kwalifikowalności robót dodatkowych (podrozdział Wytycznych w odniesieniu do publikacji ogłoszenia o zawarciu umowy i uznania zamówień udzielanych w trybach niekonkurencyjnych za niekwalifikowane).

6 Zasady wprowadzania zmian do umów oraz udzielania zamówień dodatkowych lub uzupełniajacych 1. Dla uznania wydatków za kwalifikowane musza być one zgodne z: a) prawem krajowym i wspólnotowym w dziedzinie zamówień publicznych; b) warunkami kwalifikowalności określonymi w Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków. 2. Zmiany umów, do których ma zastosowanie ustawa Prawo zamówień publicznych winny nastąpić po spełnieniu przesłanek wymienionych w art. 144 ustawy. W odniesieniu do zmian umów zawieranych w trybie przetargu zgodnie z Kc lub rozeznania rynku Wytyczne nie określają wprost takich zasad (uwaga: zasady kwalifikowania robót budowlanych). 3. Zamówienia dodatkowe lub uzupełniające: a) zawierane na podstawie Pzp po wypełnieniu przesłanek, o których mowa odpowiednio w art. 67 ust. 1 pkt. 5 i w art. 67 ust. 1 pkt. 6 ustawy; b) do których nie ma zastosowania Pzp są możliwe dla usług i robót budowlanych nieobjętych umową podstawową, jeśli tych dodatkowych usług lub robót budowlanych nie można było wcześniej przewidzieć.

7 Zmiany umowy zgodnie art. 144 ust. 1 Pzp W odniesieniu do zmian kluczowe znaczenie ma czas udzielenia zamówienia podstawowego, gdyż kolejne nowelizacje ustawy PZP wprowadzały odmienne przesłanki umożliwiające wprowadzanie zmian. - do r.: Zakazuje się zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że konieczność wprowadzenia takich zmian wynika z okoliczności, których nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, lub zmiany te są korzystne dla zamawiającego. Uwaga, zgodnie ze stanowiskiem Prezesa UZP: korzyść powinna być wymierna finansowo lub wzmacniać pozycję Zamawiającego wobec Wykonawcy; przesłanka korzystności jest kwestionowana przez KE.

8 Zmiany umowy zgodnie art. 144 ust. 1 Pzp (c.d.) - od r. do r. Zakazuje się zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany.

9 Zmiany umowy zgodnie art. 144 ust. 1 Pzp (c.d.) Uzasadnienie do projektu ustawy wprowadzającej ww. zapis (Sejm RP VI kadencji, druk nr 471): Obecnie ustawa - Prawo zamówień publicznych dopuszcza możliwość wprowadzenia zmian zawartej umowy, gdy zmiany te są korzystne dla zamawiającego (art. 144 ust. 1). W związku z uwagami Komisji Europejskiej w projekcie przewidziano, że możliwa będzie zmiana postanowień zawartej umowy w stosunku do treści ofert, ale tylko w szczególnie uzasadnionych okolicznościach, których nie można było przewidzieć w chwili jej zawarcia. Zmiana umowy nie będzie mogła jednak dotyczyć zwiększenia wielkości lub zwiększenia zakresu zamówienia. W ten sposób zmiany w zawartej umowie nie będą oceniane przez zamawiającego w sposób uznaniowy i nieprzejrzysty.

10 Zmiany umowy zgodnie art. 144 ust. 1 Pzp (c.d.) - od r. - Zakazuje się istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany. Uwaga art. 144 ust.2: Zmiana umowy dokonana z naruszeniem przepisu ust.1 jest podlega unieważnieniu.

11 Zmiany umowy zgodnie art. 144 ust. 1 Pzp (c.d.) Uzasadnienie do projektu ustawy wprowadzającej ww. zapis (Sejm RP VI kadencji, druk nr 2154): Obecnie art. 144 ust. 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych zakazuje wprowadzenia do umowy w sprawie zamówienia publicznego zmian w stosunku do treści oferty, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany. W celu uelastycznienia i usprawnienia procesu udzielania zamówień publicznych, a zarazem uwzględniając orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, tj. w sprawie C-496/99 Succhi di Frutta oraz w sprawie C- 454/06 Pressetext Nachrichtenagentur, proponuje się, aby zakaz zmiany umowy o zamówienie publiczne dotyczył wyłącznie zmian istotnych postanowień umowy. Dopuszczalne będą zatem zmiany nieistotne rozumiane w ten sposób, że wiedza o ich wprowadzeniu do umowy na etapie postępowania o udzielenie zamówienia nie wpłynęłaby na krąg podmiotów ubiegających się o to zamówienie czy też na wynik postępowania.

12 Zmiany umowy zgodnie art. 144 ust. 1 Pzp (c.d.) Ostatnia duża nowelizacja ustawy PZP zakazuje wprowadzanie zmian istotnych, chyba że taka możliwość została przewidziana przez zamawiającego oraz zostały określone warunki wprowadzenia takich zmian. Ustawa PZP nie definiuje tego, co to są zmiany istotne i zmiany nieistotne. Do zdefiniowania zmiany istotnej można posiłkować się wyrokiem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-454/06, i zmianę uznać za istotną, gdy: - jej wprowadzenie zmieniłoby krąg wykonawców, którzy mogliby ubiegać się o zamówienie lub którym mogłoby ono być udzielone, - zmiana dotycząca sposobu wykonania zamówienia pozwoliłaby wykonawcom na złożenie ofert o treści odmiennej od treści ofert złożonych, - zmiana dotyczy kryteriów oceny ofert, w tym ceny, a także gdy dotyczy zmiany świadczenia wykonawcy, tj. zmniejszenia lub zwiększenia zakresu umowy,

13 Zmiany umowy zgodnie art. 144 ust. 1 Pzp (c.d.) Generalnie zmiany istotne to takie zmiany, które wpływają lub mogą wpłynąć na kluczowe zasady wolnego rynku, tj. zasadę uczciwej konkurencji i zasadę równego traktowania wykonawców. Stosowanie klauzul umownych wynikających z zastosowanych warunków kontraktowych, np. FIDIC, musi być skorelowane z art. 144 ustawy PZP, co oznacza, że wszelkie określenia i przesłanki np. nieprzewidywalne wydarzenie) muszą być dookreślone. Powyższe wynika ze stanowiska wyrażonego przez Prezesa UZP. FIDIC, klauzula Nieprzewidywalne oznacza nie dające się w racjonalny sposób przewidzieć przez doświadczonego Wykonawcę przed dniem złożenia Oferty. FIDIC, klauzula Każda zmiana może obejmować: (e) wszelkie dodatkowe prace (...) konieczne dla Robót Stałych, włącznie z towarzyszącymi im Próbami Końcowymi, wierceniami i innymi próbami i pracami badawczymi.

14 Zmiany umowy zgodnie art. 144 ust. 1 Pzp (c.d.) Zmiany nieistotne to generalnie takie zmiany, które mają charakter nieistotny do treści oferty (argumentum a contrario). W odniesieniu do zmian nieistotnych nie mają zastosowania przesłanki wskazane w art. 144 ustawy Pzp. W odniesieniu do zmian nieistotnych można stosować klauzule umowne wynikające z zastosowanych warunków kontraktowych, np. FIDIC. Ocena istotności zmiany musi być dokonywane indywidualnie, w odniesieniu do realiów danego przypadku. Przykładowo, zmiana technologii wykonania w jednym przypadku może być zmianą istotną, a w innym nieistotną.

15 Konsekwencje zmiany umowy niezgodnie z art. 144 Pzp 1. Wynikające z Pzp - zmiana umowy dokonana z naruszeniem ustawy podlega unieważnieniu. 2. Wynikające z zaleceń IZ POIiŚ nr 17: - gdy zamówienie zostało udzielone zgodnie z procedurami zamówień publicznych i nastąpiło zmniejszenie zakresu zamówienia bez proporcjonalnego zmniejszenia wartości umowy lub w przypadku, gdy zmiana dotyczy wykonywania innych prac w ramach umowy umowa pierwotna powinna zostać skorygowana o faktyczną wartość zmiany umowy oraz dodatkowo powinna zostać zastosowana korekta 25%; - gdy zamówienie zostało udzielone zgodnie z procedurami zamówień publicznych i nastąpiło zmniejszenie zakresu zamówienia wraz z proporcjonalnym zmniejszeniem wartości umowy lub w przypadku, gdy zmiana dotyczyła wykonywania innych prac w ramach umowy korekta 25%.

16 Wybrane tezy z orzecznictwa Wyrok KIO z dnia r., sygn. akt KIO/UZP 1332/09: Zamawiający określił wynagrodzenie wykonawcy w postaci wynagrodzenia ryczałtowego oznacza to, iż wykonawca zamówienia nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie trwania umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac, a ryzyko straty ponosi przyjmujący zamówienie. Jednocześnie Zamawiający nie może żądać obniżenia umówionego ryczałtu Wyrok KIO z dnia r., sygn. akt KIO/UZP 3/09: Samo zastrzeżenie możliwości dokonywania zmian w umowie korzystnych dla zamawiającego jest postanowieniem bardzo ogólnym, mogącym wywołać zbyteczne problemy interpretacyjne oraz dokonywanie ewentualnych zmian umowy na tej podstawie może nie wypełniać dyspozycji art. 144 P.z.p. Wyrok KIO z dnia r., sygn. akt KIO/UZP 276/08: KIO/UZP 287/08: Niedookreślenie przedmiotu późniejszej umowy nie jest wadą umowy, którą można usunąć później, ze względu na wynikającą ze specyfiki udzielania zamówień publicznych zasadę niezmienności przedmiotu zamówienia po upływie terminu składania ofert i wyrażony w art. 144 ustawy Prawo zamówień publicznych generalny zakaz zmiany umowy.

17 Przykłady stosowanych klauzul umownych - zaistnienie, po zawarciu umowy Siły Wyższej (czasem dodane, iż Siły Wyższej zdefiniowanej w umowie); - zmiana powszechnie obowiązujących przepisów prawa w zakresie mającym wpływ na realizację umowy lub świadczenia Stron; - konieczność wprowadzenia zmian będzie następstwem zmian wprowadzonych w umowie między Zamawiającym a Wykonawcą Robót; - powstanie rozbieżności lub niejasności w rozumieniu pojęć użytych w Umowie, których nie będzie można usunąć w inny sposób, a zmiana będzie umożliwiać usunięcie rozbieżności i doprecyzowanie Umowy w celu jednoznacznej interpretacji jej zapisów przez Strony; - konieczność wprowadzenia zmian będzie następstwem ewentualnego rozwiązania umowy pomiędzy Zamawiającym a Wykonawcą Robót przed ukończeniem prac projektowych lub robót i wynikającą z tego faktu koniecznością dostosowania umowy na nadzór i obowiązków Konsultanta do zaistniałej sytuacji lub koniecznością skrócenia okresu realizacji usługi.

18 Zamówienie dodatkowe definicja art. 67 ust. 1 pkt. 5 Pzp) Zamówienie udzielane w trybie zamówienia z wolnej ręki w przypadku udzielania dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień dodatkowych, nieobjętych zamówieniem podstawowym i nieprzekraczających łącznie 50 % wartości realizowanego zamówienia, niezbędnych do jego prawidłowego wykonania, których wykonanie stało się konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia, jeżeli: a) z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego wymagałoby poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów lub b) wykonanie zamówienia podstawowego jest uzależnione od wykonania zamówienia dodatkowego;

19 Zamówienie dodatkowe przesłanki Zamówienie dodatkowe może być udzielone w przypadku łącznego zaistnienia poniższych przesłanek: a) zamówienie dodatkowe zostanie udzielone dotychczasowemu wykonawcy; b) zamówienie dodatkowe dotyczy usług lub robót budowlanych; c) zamówienie dodatkowe nie jest objęte zamówieniem podstawowym; d) zamówienie dodatkowe nie przekracza łącznie 50% wartości realizowanego zamówienia (czyli wartości umowy zawartej z wykonawcą zamówienia podstawowego); e) zamówienie dodatkowe jest niezbędne do prawidłowego wykonania zamówienia podstawowego;

20 Zamówienie dodatkowe przesłanki (c.d.) f) wykonanie zamówienia dodatkowego stało się konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia jeżeli: z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego wymagałoby niewspółmiernie wysokich kosztów lub wykonanie zamówienia podstawowego jest uzależnione od wykonania zamówienia dodatkowego.

21 Udzielenie zamówień dodatkowych z zachowaniem przesłanek ale z przekroczeniem przewidzianych dla nich progów Brak zachowanie przesłanek do udzielenia zamówień Udzielenie dodatkowych zamówień zgodnie z zaleceniami IZ POIiŚ nr 17 dodatkowych bez przesłanek i 25 % wartości dofinansowania bez przekroczenia do zamówienia dodatkowego przewidzianych dla nich progów Udzielenie zamówień 25 % wartości dofinansowania dodatkowych bez przesłanek i do zamówienia dodatkowego + z przekroczeniem 100% dofinansowania przewidzianych dla nich przekraczającego progi dla progów zamówień dodatkowych 100% wartości dofinansowania przekraczającego progi dla zamówień dodatkowych

22 Zamówienie uzupełniające w przypadku robót i usług definicja art. 67 ust. 1 pkt. 6 Pzp) Zamówienie udzielane w trybie zamówienia z wolnej ręki w przypadku udzielania, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień uzupełniających, stanowiących nie więcej niż 50 % wartości zamówienia podstawowego i polegających na powtórzeniu tego samego rodzaju zamówień, jeżeli zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego, a zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i jest zgodne z przedmiotem zamówienia podstawowego.

23 Zamówienie uzupełniające w przypadku dostaw definicja Zamówienie udzielane w trybie zamówienia z wolnej ręki w przypadku udzielania, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy dostaw, zamówień uzupełniających, stanowiących nie więcej niż 20 % wartości zamówienia podstawowego i polegających na rozszerzeniu dostawy, jeżeli zmiana wykonawcy powodowałaby konieczność nabywania rzeczy o innych parametrach technicznych, co powodowałoby niekompatybilność techniczną lub nieproporcjonalnie duże trudności techniczne w użytkowaniu i dozorze, jeżeli zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego, a zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i jest zgodne z przedmiotem zamówienia podstawowego.

24 Zamówienie uzupełniające przesłanki Zamówienie uzupełniające może być udzielone w przypadku łącznego zaistnienia poniższych przesłanek: a) zamówienie zostanie udzielone dotychczasowemu wykonawcy; b) zamówienie zostanie udzielone w terminie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego; c) zamówienie dotyczy usług, robót budowlanych lub dostaw; d) zamówienie uzupełniające nie przekracza określonej ustawowo wartości realizowanego zamówienia podstawowego; e) zamówienie uzupełniające polega na powtórzeniu tego samego rodzaju zamówień (w dostawach na rozszerzeniu dostawy); f) udzielenie zamówienia podstawowego w jednym z podstawowych trybów udzielania zamówień. g) zamówienie uzupełniające było przewidziane zamówieniu dla zamówienia podstawowego; w ogłoszeniu o h) zamówienie uzupełniające jest zgodne z przedmiotem zamówienia podstawowego.

25 Wytyczne do interpretacji przesłanek m.in. dla zamówień dodatkowych i uzupełniających przyjęte w dniu 18 listopada 2010 r. przez Komitet Stały Rady Ministrów na wniosek Prezesa UZP ( Wytyczne dotyczące interpretacji przesłanek pozwalających na przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego, negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki i zapytania o cenę.

26 Wybrane tezy z orzecznictwa Wyrok NSA z dnia 22 marca 2000 r., sygn. akt II SA 2169/99: Nie jest zamówieniem dodatkowym zamówienie, którego należy udzielić w wyniku źle przeprowadzonego przez zamawiającego procesu inwestycyjnego. W związku z powyższym, zamawiający nie może powoływać się na ww. przesłankę, gdy konieczność rozszerzenia wykonania zakresu zamówienia (innego niż pierwotnie zakładany) jest wynikiem braku staranności na etapie opracowywania koncepcji realizacji inwestycji. Uchwała KIO z dnia , sygn. akt KIO/KD 35/10: Nieprzewidywalna sytuacja, z której zaistnieniem związana jest konieczność wykonania zamówienia dodatkowego, powinna mieć charakter obiektywny i bezwzględny oraz wynikać z przyczyn zewnętrznych, niezależnych od Zamawiającego. ( ) Powyższe ma miejsce w przypadku, gdy Zamawiający, przy dochowaniu należytej staranności, na etapie przygotowania specyfikacji zamówienia podstawowego nie mógł przewidzieć konieczności wykonania pewnych robot budowlanych czy usług. Uchwała KIO z dnia , sygn. akt KIO/KD 30/10: Nie stanowi nieprzewidzianej okoliczności uzasadniającej zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki sytuacja, w której w odniesieniu do roboty budowlanej konieczne jest uzyskanie odpowiednich przewidzianych prawem pozwoleń czy zatwierdzeń wydawanych przez inne organy.

27 Wybrane tezy z orzecznictwa (c.d.) Uchwała KIO z dnia , sygn. akt KIO/KD 28/10: W przepisie art. 67 ust. 1 pkt 5 p.z.p. brak jest przesłanki niskiego prawdopodobieństwa konieczności wykonania robot. Nie stanowią również takiej przesłanki trudności Zamawiającego w zinwentaryzowaniu prac objętych zamówieniem dodatkowym. Uchwała KIO z dnia , sygn. akt KIO/KD 11/10: Konieczność udzielenia zamówienia dodatkowego nie może być następstwem zawinionych działań Zamawiającego. Aby zamówienie dodatkowe można było uznać za niezbędne dla realizacji zamówienia podstawowego, to musiałoby ono zostać udzielone w trakcie realizacji zamówienia podstawowego. Uchwała KIO z dnia , sygn. akt KIO/KD 4/10: Korzystanie przez strony danego postępowania administracyjnego z przysługujących im środków odwoławczych oraz wynikające z powyższego okoliczności nie stanowią sytuacji niemożliwej do przewidzenia nawet wówczas, gdy procedura odwoławcza ulega znacznemu przedłużeniu.

28 ZASADY KWALIFIKOWANIA WYDATKÓW WYNIKAJĄCYCH ZE ZMIAN DO UMÓW I POSTĘPOWAŃ W TRYBACH NIEKONKURENCYJNYCH W UJĘCIU CZASOWYM 1. Zmiany i postępowania zawierane do r. kontrola zgodności z zakresem określonym w umowie o dofinansowanie oraz pod kątem wypełnienia przesłanek wynikających z Pzp. 2. Zmiany i postępowania zawierane od r. do r. kontrola zgodności z zakresem określonym w umowie o dofinansowanie i przesłankami wynikającymi z Pzp oraz dodatkowo pod kątem zasad zawartych w Zaleceniach IZ nr 12/ Zmiany i postępowania zawierane po r. kontrola zgodności z zakresem określonym w umowie o dofinansowanie i przesłankami wynikającymi z Pzp oraz dodatkowo pod kątem zasad zawartych w Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków z r. 4. Wydatki wynikające ze zmian i postępowań przedkładane we wnioskach o płatność wstrzymanie ich kwalifikowania, a po r. - możliwość dopuszczenia kwalifikacji na zakończenie projektu.

29 ZASADY WPROWADZONE WYTYCZNYMI Z r. 1. Co do zasady niekwalifikowanie wydatków związanych z: zmianą do umów w zakresie zwiększającym cenę w stosunku do ceny umowy podstawowej; zamówień w trybie z wolnej ręki i negocjacji bez ogłoszenia; w zakresie zamówień na roboty- zmian do umów w zakresie prowadzącym do zwiększenia pozycji przedmiaru robót w stosunku do zakresu przewidzianego w kosztorysie ofertowym i w konsekwencji zwiększenia wynagrodzenia wykonawcy (chodzi o nowe pozycje przedmiarowe). 2. Wydatki wskazane w pkt. 1 mogą być kwalifikowane warunkowo (patrz następna strona). 3. Niekwalifikowanie wydatków związanych ze zwiększeniem wynagrodzenia w umowach rozliczanych metodą ryczałtową.

30 Dopuszczalne zwiększenie wynagrodzenia sekcja 2 pkt. 2) litera a) Wytycznych Zwiększenie wartości zamówienia podstawowego na zasadach określonych w umowie, które stanowią normalną realizację warunków zamówienia podstawowego i nie wymagają zawarcia aneksu do umowy albo udzielania nowego zamówienia: zastosowanie mechanizmu klauzul waloryzacyjnych zwiększenia wartości zamówienia podstawowego określonej w umowie wynikające z zastosowanego mechanizmu kosztorysowego wynagrodzenia wykonawcy i ostatecznego obliczenia go na podstawie obmiaru faktycznie wykonanych robót.

31 Niedopuszczalne zwiększenie wynagrodzenia sekcja 2 pkt. 2) litera b) Wytycznych Każda robota zamienna, powinna być traktowana jako modyfikacja zamówienia podstawowego. Dla uznania takich wydatków za kwalifikowane należy spełnić następujące warunki: na roboty zamienne podpisano aneks do umowy (nie wystarczy więc standardowe Polecenie Zmiany); dofinansowaniem mogą być objęte wydatki tylko do wysokości wartości zastąpionych robót (zwiększenie kosztów nie jest kwalifikowane); produkt końcowy osiągnięty w wyniku wykonania robót zamiennych jest zgodny z celem określonym w zamówieniu podstawowym (są to więc faktycznie roboty zamienne, a nie roboty dodatkowe).

32 Niedopuszczalne zwiększenie wynagrodzenia (c.d.) Nie jest dopuszczalne zwiększenie wynagrodzenia z tytułu dodania nowych pozycji do przedmiaru robót, jeśli wynika to z likwidacji rozbieżności między projektem budowlanym lub wykonawczym, a przedmiarem. Jeśli więc pewne roboty omyłkowo nie zostały uwzględnione w przedmiarze, to chociaż były opisane w projekcie, to ich ujęcie w przedmiarze w trakcie realizacji umowy (np. poprzez Polecenie Zmiany) nie będzie objęte dofinansowaniem w ramach POIiŚ. Tego typu wydatki są wyłączane z wniosku o płatność. Sytuacją szczególną jest przewidzenie mechanizmu dodania nowej pozycji wraz ze sposobem jej wyceny wówczas takie wydatki mogą być kwalifikowane.

33 WYTYCZNE Z r. WARUNKOWE KWALIFIKOWANIE WYDATKÓW 1. Właściwa IP wyrazi zgodę na deklarowanie tych wydatków (wniosek); 2. W przypadku zamówień w trybie z wolnej ręki beneficjent zamieści obligatoryjne ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy, o którym mowa w art. 66 ust. 2 Pzp. 3. W przypadku trybów niekonkurencyjnych beneficjent przedłoży protokół z postępowania wraz z uzasadnieniem faktycznym i prawnym. 4. Wydatek zostanie pozytywnie zaopiniowany przez IW pod kątem zgodności z prawem krajowym i wspólnotowym w dziedzinie zamówień publicznych. 5. W przypadku robót zamiennych: zostały zrealizowane na podstawie aneksu do umowy; dofinansowaniem mogą być objęte wydatki tylko do wysokości wartości zastąpionych elementów zamówienia podstawowego ujętych w kosztorysie ofertowym; produkt końcowy osiągnięty w wyniku zastosowania robót zamiennych jest zgodny z określonym w zamówieniu podstawowym. 6. Zmiany w umowach zawieranych na podstawie K.c. wydatki związane z wykonaniem robót podstawowych oraz robót dodatkowych (w rozumieniu pkt Wytycznych) są kwalifikowane do wartości zamówienia podstawowego).

34 STANOWISKO MŚ PRZEDSTAWIONE W PIŚMIE Z r. IP podjęła decyzję (po konsultacjach z IZ) o możliwości kwalifikowania kosztów zmian wynikających z modyfikacji zakresu przewidzianego w kontrakcie bez konieczności uzyskiwania każdorazowo jej zgody. Warunek przeniesienie etapu ich rozliczenia na moment zakończenia projektu oraz wyłącznie w przypadku, gdy w projekcie nie występują inne wydatki, które pozwoliłyby pokryć 100% zaplanowanych wydatków kwalifikowanych projektu. Wymogi do spełnienia w przypadku zwiększenia zakresu (pozycji) przedmiaru robót: przedstawienie wydatku we wniosku o płatność końcową przy jednoczesnym braku innych czystych wydatków; przeprowadzenie analizy zgodnie z załączoną do pisma listą sprawdzającą zawierającą, m. in. wymagania, o których mowa w Wytycznych do kwalifikowania wydatków; zweryfikowanie wydatku pod kątem zgodności z art. 144 ustawy Pzp;

35 STANOWISKO MŚ PRZEDSTAWIONE W PIŚMIE Z r. (c.d.) Wymogi do spełnienia w przypadku zamówień udzielanych w trybie z wolnej ręki oraz w trybie negocjacji bez ogłoszenia: spełnienie wymagań, o których mowa w Wytycznych do kwalifikowania wydatków PO IiŚ (rozdz sekcja 2 lit. c) oraz Wytycznych w zakresie kontroli realizacji PO IiŚ pkt 4.2 podrozdział 2 Udzielanie zamówień w trybach niekonkurencyjnych (np. ogłoszenie, protokół postępowania); zweryfikowanie wydatku pod kątem spełnienia ustawowych przesłanek zastosowania trybu zamówienia z wolnej ręki lub negocjacji bez ogłoszenia przy wykorzystaniu listy sprawdzającej stanowiącej załącznik nr 2B do Wytycznych w zakresie kontroli realizacji PO IiŚ Indywidualnego wystąpienia do IP będzie wymagać natomiast przypadek, gdy w wyniku udzielenia zamówienia nastąpi rozszerzenie zakresu rzeczowego projektu.

36 Dziękuję za uwagę Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ul. Konstruktorska 3a Warszawa