Nazwa projektu Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie regulaminu pracy komisji do oceny wniosków o wpis na listę podmiotów uprawnionych do pełnienia funkcji zewnętrznego zapewniania jakości, wzoru umowy z podmiotem zewnętrznego zapewniania jakości oraz sposobu ustalania wysokości wynagrodzenia z tytułu tej umowy Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące Ministerstwo Edukacji Narodowej Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu lub Podsekretarza Stanu Anna Zalewska, Minister Edukacji Narodowej Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu Lech Boguta, tel.: 22 34 74 340 1. Jaki problem jest rozwiązywany? Data sporządzenia 14.06.2016 r. OCENA SKUTKÓW REGULACJI Źródło: Wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 60 ust. 5 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2016 r. poz. 64). Nr w wykazie prac legislacyjnych Ministra Edukacji Narodowej: 21 Rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 60 ust. 5 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji. Kluczowym elementem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji są narzędzia zapewniania jakości kwalifikacji włączonych do systemu. Ustawa przewiduje, że walidacja i certyfikowanie w każdej instytucji certyfikującej (IC) kwalifikacje rynkowe włączone do ZSK muszą być objęte wewnętrznym i zewnętrznym system zapewniania jakości. Ustawa określa w Rozdziale 5 (art. 50-74) zasady zapewniania jakości walidacji i certyfikowania kwalifikacji rynkowych włączonych do ZSK. Według ustawy zewnętrzne zapewnianie jakości wobec instytucji certyfikującej ma polegać na: - monitorowaniu wewnętrznego systemu zapewniania jakości stosowanego w instytucji certyfikującej; - okresowej weryfikacji spełniania przez instytucję certyfikującą wymagań określonych w ustawie o ZSK; - okresowej ewaluacji zewnętrznej - procesów walidacji i certyfikowania w instytucji certyfikującej oraz funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewniania jakości w tej instytucji. Funkcje podmiotu zewnętrznego zapewniania jakości (PZZJ) będzie powierzał minister właściwy dla danej kwalifikacji. Ustawa przewiduje utworzenie listy podmiotów uprawnionych do zewnętrznego zapewniania jakości, którą będzie prowadził minister koordynator ZSK. Ustawa upoważniła w art. 60 ust. 5 ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do określenia w drodze rozporządzenia regulaminu pracy komisji do oceny wniosku o wpis na listę podmiotów uprawnionych do pełnienia funkcji zewnętrznego zapewniania jakości wobec instytucji certyfikujących; wzoru umowy, w drodze której minister właściwy powierza podmiotowi z listy pełnienie funkcji zewnętrznego zapewniania jakości wobec danej instytucji certyfikującej oraz sposób ustalania wysokości wynagrodzenia z tytułu tej umowy, okres, na który może ona być zawarta i szczególne warunki jej rozwiązania. 2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt Projekt rozporządzenia określa sposób ustalania wysokości wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji podmiotu zewnętrznego zapewniania jakości. Za podstawę ustalania tego wynagrodzenia przyjęto stawkę dzienną wynagrodzenia eksperta merytorycznego w projekcie PO WER Wspieranie realizacji pierwszego etapu wdrażania ZSK realizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie. Stawka ta została określona jako maksymalna kwota, która może zostać przyjęta jako podstawa do wyliczenia wynagrodzenia dla podmiotu zewnętrznego zapewniania jakości z tytułu wykonywania umowy z ministrem właściwym Dodatkowym składnikiem wynagrodzenia określonym w projekcie rozporządzenia są koszty podróży służbowych w przypadku, gdy przedstawiciele podmiotu zewnętrznego zapewniania jakości wykonują zadania w miejscu innym niż jego siedziba. Sposób obliczania ww. wynagrodzenia uwzględnia działania wykonywane przez przedstawicieli podmiotu zewnętrznego zapewniania jakości w podmiotach upoważnionych przez instytucję certyfikującą do przeprowadzania walidacji zgodnie z art. 47 ust. 2 ustawy. Maksymalny okres, na jaki może być zawarta umowa pomiędzy ministrem właściwym a podmiotem zewnętrznego zapewniania jakości, jest powiązany z określonym w art. 58 ust. 1 ustawy terminem wpisu na listę PZZJ, prowadzoną przez ministra koordynatora ZSK.
W załączniku nr 1 do projektu rozporządzenia określony został regulamin pracy komisji do oceny wniosków o wpis na listę PZZJ. Załącznik nr 2 do projektu rozporządzenia określa wzór umowy pomiędzy ministrem właściwym a podmiotem zewnętrznego zapewniania jakości, o której mowa w art. 60 ust. 1 ustawy. W rozporządzeniu w 6 oraz we wzorze umowy w 6 ust. 4 określa się szczegółowe warunki rozwiązania umowy, w tym w przypadku nienależytego jej wykonywania przez Zleceniobiorcę. 3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE? Zapewnianie jakości kwalifikacji w poszczególnych krajach europejskich nie przebiega dokładnie w ten sam sposób, co wynika z odmiennego funkcjonowania zarówno edukacji pozaformalnej w poszczególnych państwach, jak i odmiennych regulacji w zakresie potwierdzania efektów uczenia się. Kwalifikacje rynkowe uwzględnione są m.in. w systemach Francji, Holandii i Wielkiej Brytanii. Francja W zakresie edukacji pozaformalnej, nadzór nad jakością sprawują trzy główne agencje: Corps d inspections, prowadzący ocenę bieżących systemów kształcenia nauczycieli Comité national d'évaluation des établissements publics à caractère scientifique, culturel et professionnel (CNE) oceniający edukację ustawiczną Departament Edukacji Narodowej projektujący i przyznający znak jakości Gretas. We Francji kontrola bieżącej edukacji pozaformalnej zasadniczo opiera się na zewnętrznych procedurach oceny jakości. Jednym ze znaczących przykładów jest przyznawanie znaku "GretaPlus" przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Znak ten oparty jest o dobre praktyki odniesione do standardu AFNOR BP X50-762: "indywidualne szkolenia i usługi dla dorosłych". Standard ten jest stosowany zarówno wobec organizacji i procesu nauczania. Jest on rodzajem zobowiązań jakościowych instytucji szkolącej wobec klientów i odbiorców usług. Gwarantuje bowiem, że instytucje posiadające ten znak jakości spełniają wszystkie kryteria projakościowe Holandia W Holandii zapewnianie jakości kwalifikacji dla pozaformalnego szkolenia zawodowego odbywa się zarówno na drodze powoływania wewnętrznych procedur, jak i funkcjonowania zewnętrznych systemów gwarantujących jakość. Oba te systemy są ze sobą ściśle powiązane. Wewnętrzny system zapewniania jakości jest wynikiem ustawy o kształceniu dorosłych i szkoleniu zawodowym (WEB), w którym jako jeden z głównych celów zapisane jest gwarantowanie jakości edukacji. Instytucje szkolące są zatem zobowiązane do ustanowienia i utrzymania systemu zapewnienia jakości. Co warunkuje, że muszą wewnętrznie monitorować jakość nauczania, jakość egzaminów, relacje i zaangażowanie interesariuszy, transparentność finansów, a także ewentualnie korygować zaistniałe błędy. Zgodnie z ustawą o Kontroli Edukacji, instytucje szkolące mogą podlegać zewnętrznemu nadzorowi, dzieje się to jednak okresowo (raz do roku) w tych instytucjach, w których ryzyko naruszeń jakości jest małe, efektywność ekonomiczna duża, a raporty z samooceny systemu jakości opublikowane na stronach dość przejrzyste. Częstszym kontrolom zewnętrznym podlegają te instytucje, w których ocena ryzyka (aspektów edukacyjnych i finansowych) wskazuje na zaistniałe problemy, bądź ich efektywność gwałtownie spada. Ogólnie można wskazać, że analiza ryzyka skupia się na wynikach instytucji kształcących i szkolących, np. osiągnięciach kursantów i progresie ich wiedzy, rotacji personelu, rocznych sprawozdaniach finansowych, a także sygnałów od uczestników kursów, mediów o występujących nieprawidłowościach. Kontrole i nadzór organizowane są w ramach systemu inspekcji powołanego przez Ministra Edukacji, na którego stronach publikowane są dane z przeprowadzanych kontroli. Wielka Brytania - Anglia Jakość kształcenia w edukacji pozaformalnej w Anglii (ale też w Walii i Irlandii Północnej) ogólnie polega na funkcjonowaniu wewnętrznych systemów zapewniania jakości. Poszczególne instytucje muszą jednak przygotowywać raz do roku sprawozdanie (samoocenę) z tego jak przebiega proces kształcenia i uczenia się w odniesieniu do wskaźników funkcjonującej dla sektora edukacji ustawicznej tzw. Ramy Doskonałości (The Framework for Excellence FfE). Rama ta, utworzona przez organy państwowe (m.in. Ofsted, BIS i DfE) pozwala monitorować sposób zarządzania i działania projakościowe instytucji kształcących. Wykorzystuje się tu takie wskaźniki jak: wskaźnik skuteczności działań, spostrzeżenia i uwagi uczących się docelowe ulokowanie uczących się. W przypadku Anglii sprawozdanie trafia do Urzędu ds. Standardów Kształcenia, Usług na Rzecz Dzieci i Umiejętności
(Office for Standards in Education, Children's Services and Skills, Ofsted), która na podstawie tych dokumentów może zaplanować zewnętrzna inspekcję (inspekcja taka jest przeprowadzana najczęściej raz na 3-4 lata i na jej podstawie dana instytucja otrzymuje ocenę). W Anglii także funkcjonują specjalne wytyczne pt. Poprawa jakości i samoocena, które zostały przygotowane przez Learning and Skills Council (LSC) i które to wytyczne mają ułatwiać organizacjom dostarczającym usług szkoleniowych formułowanie samooceny i doskonalenie własnego postępowania. 4. Podmioty, na które oddziałuje projekt Grupa Wielkość Źródło danych Oddziaływanie Ministrowie 19 KPRM Rozporządzenie będzie miało zastosowanie do umów podpisywanych przez właściwych ministrów z podmiotami zewnętrznego zapewniania jakości 5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji Projekt został przekazany do zaopiniowania w trybie ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1881) oraz ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz. U. z 2015 r. poz. 2029). Projekt został przekazany do konsultacji publicznych stosownie do zapisów 36 ust. 1 uchwały Nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. z 2013 r. poz. 979, poz. 235, z późn. zm.). Projekt rozporządzenia został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji. 6. Wpływ na sektor finansów publicznych (ceny stałe z 2015 r.) Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł] 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Łącznie (0-10) Dochody ogółem 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 budżet państwa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pozostałe jednostki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Wydatki ogółem 0,11 0,31 0,60 1,10 2,46 3,43 4,15 6,33 7,06 6,62 8,60 40,77 budżet państwa 0,11 0,31 0,60 1,10 2,46 3,43 4,15 6,33 7,06 6,62 8,60 40,77 pozostałe jednostki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Saldo ogółem -0,11-0,31-0,60-1,10-2,46-3,43-4,15-6,33-7,06-6,62-8,60-40,77 budżet państwa -0,11-0,31-0,60-1,10-2,46-3,43-4,15-6,33-7,06-6,62-8,60-40,77 pozostałe jednostki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Źródła finansowania Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń Budżet państwa. Wydatki w poszczególnych latach zostały oszacowane przy następujących założeniach: 1) liczbę kwalifikacji włączanych w poszczególnych latach do ZSK przyjęto na podstawie założenia z uzasadnienia do poselskiego projektu ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji skorygowanego z uwzględnieniem działań przewidzianych zaplanowanych w projekcie PO WER Wspieranie realizacji pierwszego etapu wdrażania ZSK realizowanym przez Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie: 14 kwalifikacji w 2016 r. i odpowiednio w dalszych latach: 2017-19, 2018-22, 2019-51, 2020-49, 2021-37, 2022-56, 2023-50, 2024-40, 2025-28, 2026-17), 2) W związku z określonymi w ustawie wymogami wobec PZZJ (w tym dotyczącymi kompetencji pracowników PZZJ) w rozporządzeniu przyjęto stawkę dzienną, stanowiącą podstawę określenia
wysokości wynagrodzenia PZZJ w wysokości 436 zł brutto (wartość maksymalna) na podstawie wynagrodzenia eksperta merytorycznego w projekcie PO WER Wspieranie realizacji pierwszego etapu wdrażania ZSK realizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie. Przy określaniu liczby stawek dziennych za realizację przez PZZJ określonych zadań wykorzystano doświadczenia z projektów PO KL, w szczególności projektu Budowa krajowego systemu kwalifikacji pilotażowe wdrożenie krajowego systemu kwalifikacji oraz kampania informacyjna dot. jego funkcjonowania. 3) Założono, że uprawnienia do nadawania jednej kwalifikacji zostaną nadane dwóm instytucjom certyfikującym. Ze względu na określone w art. 59 ust. 3 ustawy zasady wskazywania PZZJ (racjonalność ekonomiczna i efektywność wykorzystania istniejących zasobów) przyjęto, że wskazany zostanie PZZJ mający siedzibę w tym samym mieście, co IC. Jednakże w związku z możliwością upoważniania przez IC innych podmiotów do przeprowadzania walidacji (art. 47 ust. 2 ustawy) przyjęto, że jedna z dwóch ww. IC dokona takiego upoważnienia dla podmiotu znajdującego się w innym mieście, co spowoduje konieczność uwzględnienia w szacunku zwrotu kosztów podróży na zasadach określonych w projekcie. 3) W związku z powiązaniem rocznego zakresu zadań wykonywanych przez PZZJ, a w konsekwencji wysokości rocznego wynagrodzenia PZZJ, z okresowymi obowiązkami IC i PZZJ wynikającymi z ustawy, przyjęto że wysokość wynagrodzenia PZZJ w poszczególnych latach obowiązywania umowy kształtować się będzie w 5-cio letnich cyklach. Przy opisanym wyżej założeniu (2 IC i jeden upoważniony podmiot walidujący) koszty wynagrodzeń PZZJ dla jednej kwalifikacji kształtować się będą w wysokości 7 671 zł w 2016 r., i odpowiednio w dalszych latach: 2017-11 508 zł, 2018-15 345 zł, 2019-11 508 zł, 2020-67 510 zł, 2021-19 182 zł, 2022-7 671 zł, 2023-11 508 zł, 2024-15 345 zł, 2025-11 508 zł, 2026-67 510 zł. Wskazane wyżej wydatki będą w znacznym stopniu rekompensowane przez wpływy, jakie zgodnie z ustawą o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji będą wpływały do budżetu państwa: - opłaty w wys. 2000 zł z tytułu wniosku o włączenie kwalifikacji do ZSK, - opłaty w wys. 2000 zł z tytułu wniosku o wpis na listę podmiotów zewnętrznego zapewniania jakości, - opłaty w wys. 10000 zł z tytułu wniosku o nadanie uprawnień do certyfikowania kwalifikacji, - kwartalne opłaty instytucji certyfikujących kwalifikacje w wysokości 3% przychodów z opłat za walidację i certyfikowanie, jednakże nie mniej niż 1 zł od wydanego dokumentu potwierdzającego nadanie kwalifikacji rynkowej, do której certyfikowania jest uprawniona. Przykładowo do 2026 r., przy zakładanej wyżej liczbie kwalifikacji i instytucji certyfikujących, wpływy do budżetu z tytułu samej opłaty za nadanie uprawnień do certyfikowania powinny wynieść 7 660 000 zł. 7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe Skutki Czas w latach od wejścia w życie zmian 0 1 2 3 5 10 Łącznie (0-10) W ujęciu pieniężnym duże przedsiębiorstwa sektor mikro-, małych i (w mln zł, średnich ceny stałe z przedsiębiorstw r.) rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe W ujęciu niepieniężnym Niemierzalne Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń duże przedsiębiorstwa sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe Rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość. 8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu
nie dotyczy Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli zgodności). zmniejszenie liczby dokumentów zmniejszenie liczby procedur skrócenie czasu na załatwienie sprawy Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich elektronizacji. tak nie nie dotyczy zwiększenie liczby dokumentów zwiększenie liczby procedur wydłużenie czasu na załatwienie sprawy tak nie nie dotyczy Komentarz: 9. Wpływ na rynek pracy Projektowana regulacja nie będzie miała bezpośredniego wpływu na rynek pracy. 10. Wpływ na pozostałe obszary środowisko naturalne sytuacja i rozwój regionalny demografia mienie państwowe informatyzacja zdrowie Omówienie wpływu brak 11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego Planuje się, że rozporządzenie wejdzie w życie z dniem 15 lipca 2016 r. 12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane? Nie zakłada się ewaluacji efektów projektu. 13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.)