Uniwersytet Zielonogórski Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska* Kierunki: Budownictwo, Inżynieria Środowiska, Architektura Egzamin sprawdzający znajomość języka obcego dla potrzeb specjalistycznych Spis treści: 1. Wstęp 2. Specyfikacje egzaminu 1. Wstęp Na Wydziale Inżynierii Lądowej i Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego kurs języka obcego kończy się egzaminem. Zgodnie z wymaganiami ministerialnymi egzamin sprawdza znajomość języka obcego dla potrzeb specjalistycznych na poziomie B2 według Europejskiego systemu kształcenia językowego. Poniżej zamieszczono wymagań dla poziomu B2 (tabela 1) oraz tabela samooceny (tabela 2). Tabele określają wymagania egzaminacyjne w odniesieniu do języka ogólnego. Egzamin z języka obcego sprawdza stopień biegłości opanowania języka obcego dla potrzeb specjalistycznych na poziomie B2 i odzwierciedla program kursu. Ocena z zaliczenia odzwierciedla wkład pracy studenta oraz obecność na zajęciach. Tabela 1: Europejski System Opisu Kształcenia Językowego: wymagania ogólne dla poziomu B2 sprawność czytanie słuchanie mówienie pisanie Kandydat potrafi z dużą dozą samodzielności, dostosowując styl i tempo czytania do różnych tekstów i celów, a także wykorzystując wybiórczo odpowiednie źródła; dysponuje dużym zasobem słownictwa, lecz może mieć trudności ze zrozumieniem rzadko używanych wyrażeń idiomatycznych; czyta korespondencję związana z własnymi zainteresowaniami i specjalnością, przy czym bez trudu rozumie jej główne znaczenie; potrafi szybko przeglądać długie i skomplikowane teksty, znajdując potrzebne informacje szczegółowe; potrafi szybko określić treść i wagę wiadomości, artykułów i opracować na różne tematy zawodowe; potrafi zebrać informacje, koncepcje i opinie z wysoko wyspecjalizowanych źródeł w swojej dziedzinie; rozumie specjalistyczne artykuły spoza swojej dziedziny, jeśli może skorzystać ze słownika; rozumie artykuły i opracowania związane ze współczesnymi problemami, w których autorzy zajmują określone stanowiska i wyrażają określone poglądy; rozumie długie i skomplikowane instrukcje dotyczące własnej specjalności wraz ze szczegółami na temat ograniczeń, warunków i ostrzeżeń, jeśli ma możliwość powtórnego odczytania trudnych fragmentów. Kandydat potrafi zrozumieć wypowiedzi w standardowej odmianie języka na żywo lub w postaci nagrania zarówno na tematy sobie znane, jak i nieznane, zazwyczaj spotykane w życiu osobistym, społecznym, akademickim lub zawodowym; potrafi zrozumieć główne znaczenie wypowiedzi złożonych pod względem lingwistycznym i zawartej w nich treści, zarówno na tematy konkretne, jak i abstrakcyjne, wypowiadanych w standardowej odmianie języka, włączając w to wypowiedzi o charakterze specjalistycznym z dziedziny znanej uczącemu się; potrafi śledzić dłuższą wypowiedź i skomplikowaną argumentację, pod warunkiem że temat jest mu względnie znany, a kierunek rozmowy wyraźnie sygnalizowany; potrafi nadążać ze zrozumieniem ożywionej dyskusji między rodzimymi użytkownikami języka; przy pewnym wysiłku rozumie wiele z tego, co się wokół niego mówi, lecz skuteczne uczestniczenie w dyskusji z kilkoma rodzimymi użytkownikami języka, którzy w żaden sposób nie upraszczają swojego sposobu mówienia może mu sprawiać pewną trudność; potrafi rozumieć główna treść wykładów, wystąpień i raportów oraz innych form prezentacji akademickich / zawodowych, złożonych pod względem treści, leksyki i struktury.; potrafi zrozumieć komunikaty i wiadomości na tematy konkretne i abstrakcyjne, przekazywane w standardowej odmianie języka i z normalną prędkością; rozumie nagrania w standardowej odmianie języka, spotykane w życiu społecznym, zawodowym lub akademickim; potrafi właściwie zrozumieć zarówno poglądy i nastawienie mówiących, jak i treść ich wypowiedzi; rozumie większość radiowych nagrań dokumentalnych nagranych w standardowej odmianie języka, potrafi także właściwie określić nastrój i ton mówiącego, jego intencje itp.; rozumie większość wiadomości TV i programów na tematy bieżące; rozumie filmy dokumentalne, wywiady udzielane na żywo; programy typu talk-show;, sztuki teatralne; i większość filmów w standardowej odmianie języka. Kandydat potrafi płynnie i skutecznie wypowiadać się na wiele tematów ogólnych, akademickich, zawodowych lub dotyczących czasu wolnego, wyraźnie zaznaczając relacje między poszczególnymi stwierdzeniami; potrafi komunikować się spontanicznie, przestrzegając reguł gramatycznych, bez widocznej konieczności ograniczania tego, co chce powiedzieć, stosując stopień formalności odpowiedni do okoliczności; potrafi brać udział w rozmowie zachowując pewien stopień płynności i spontaniczności; podtrzymywanie rozmowy z rodzimymi użytkownikami języka jest możliwe bez oznak napięcia u którejkolwiek ze stron; potrafi podkreślać osobiste znaczenie pewnych wydarzeń i doświadczeń, a także wyrazić i uzasadnić własną opinię dostarczając istotnych wyjaśnień i argumentów. Kandydat potrafi skutecznie przekazywać wiadomości i poglądy na piśmie, ustosunkowując się do poglądów innych; potrafi pisać listy wyrażające pewien stopień emocji i podkreślające osobiste znaczenie wydarzeń i przeżyć oraz komentujące informacje i poglądy przekazane przez korespondenta; potrafi zanotować zasadnicze tezy wykładu; potrafi streszczać teksty, komentując i dyskutując przeciwstawne tezy i główne wątki, potrafi streszczać fragmenty wiadomości bieżących, wywiady i teksty o charakterze dokumentalnym, prezentując opinie, argumenty i dyskusję nad danym tematem, potrafi streścić fabułę filmu czy sztuki teatralnej.
Tabela 2: Europejski system u kształcenia językowego: tabela samooceny Poziom biegłości językowej skala ogólna: Poziom samodzielności Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie znaczenie głównych wątków przekazu zwartego w złożonych tekstach na tematy konkretne i abstrakcyjne, łącznie z rozumieniem dyskusji na tematy techniczne z zakresu jej specjalności. Potrafi porozumiewać się na tyle płynnie i spontanicznie, by prowadzić normalną rozmowę z rodzimym użytkownikiem języka, nie powodując przy tym napięcia u którejkolwiek ze stron. Potrafi w szerokim zakresie tematów formułować przejrzyste i szczegółowe wypowiedzi ustne lub pisemne, a także wyjaśniać swoje stanowisko w sprawach będących przedmiotem dyskusji, rozważając wady i zalety różnych rozwiązań. Poziom biegłości językowej samoocena: Rozumienie Słuchanie Potrafię zrozumieć dłuższe wypowiedzi i wykłady oraz nadążać za skomplikowanymi nawet wywodami pod warunkiem, że temat jest mi w miarę znany. Rozumiem większość wiadomości telewizyjnych i programów o sprawach bieżących. Rozumiem większość filmów w standardowej odmianie języka. Mówienie Pisanie Czytanie Interakcja Produkcja Czytam ze zrozumieniem artykuły i reportaże dotyczące problemów współczesnego świata, w których piszący prezentują określone stanowiska i poglądy. Rozumiem współczesną prozę literacką. Potrafię się porozumiewać na tyle płynnie i spontanicznie, że mogę prowadzić dość swobodne rozmowy z rodzimymi użytkownikami języka. Potrafię brać czynny udział w dyskusjach na znane mi tematy, przedstawiając swoje zdanie i broniąc własnych poglądów. Potrafię formułować przejrzyste, rozbudowane wypowiedzi na różne tematy związane z dziedzinami, które mnie interesują. Potrafię wyjaśnić swój punkt widzenia w danej kwestii oraz podać argumenty za i przeciw względem możliwych rozwiązań. Potrafię pisać zrozumiałe, szczegółowe teksty na dowolne tematy związane z moimi zainteresowaniami. Potrafię napisać rozprawkę lub opracowanie, przekazując informacje lub rozważając argumenty za i przeciw. Potrafię pisać listy, podkreślając znaczenie, jakie mają dla mnie dane wydarzenia i przeżycia. Poziom biegłości językowej wypowiedzi ustne: Dysponuje wystarczającym zakresem środków językowych, by formułować przejrzyste y lub wyrażać swoje zdanie na większość tematów ogólnych, bez zbyt rażącego szukania odpowiednich słów i przy Zakres wykorzystaniu niektórych złożonych struktur zdaniowych. Poprawność Płynność Interakcja Spójność Wykazuje dość wysoki stopień poprawności gramatycznej. Nie robi błędów powodujących niezrozumienie i potrafi poprawić większość swoich błędów. Potrafi tworzyć dłuższe wypowiedzi w dość równym tempie, mimo, że może się wahać szukając odpowiednich struktur i wyrażeń, co powoduje zauważalne długie pauzy. Potrafi inicjować rozmowy, zabierać głos w stosownej chwili i kończyć rozmowę, gdy trzeba, mimo że nie zawsze czyni to w sposób elegancki. Potrafi podtrzymać dyskusję na znany sobie temat potwierdzając zrozumienie, zachęcając innych do wypowiedzi itp. Potrafi stosować ograniczony zasób spójników, by łączyć zdania w jedną spójną, zrozumiała wypowiedź, choć w dłuższych wypowiedziach pojawiają się pewne przeskoki i zachwiania ciągłości. Poziom biegłości językowej wypowiedzi pisemne: Potrafi pisać klarowne, szczegółowe teksty na rozmaite tematy związane z własnymi zainteresowaniami, przytaczając i oceniając informacje i argumenty pochodzące z wielu źródeł. Potrafi klarownie, szczegółowo ywać rzeczywiste lub wymyślone zdarzenia i doświadczenia, zachowując spójność logiczną u i stosując odpowiednie dla obranego gatunku konwencje. Potrafi klarownie, szczegółowo pisać na wiele tematów związanych z własnymi zainteresowaniami. Potrafi napisać recenzję filmu, książki lub sztuki teatralnej. Potrafi Pisanie napisać rozprawkę lub opracowanie, stosując systematycznie rozwijaną argumentację, podkreślając istotne kwestie i podając odpowiednie przykłady. Umie w formie pisemnej analizować różne koncepcje i rozważać różne możliwości rozwiązania danego problemu. Potrafi napisać rozprawkę lub opracowanie, prezentując dany pogląd, podawać argumenty za i przeciw oraz przedstawić zalety i wady różnych możliwości wyboru. Potrafi dokonać syntezy informacji i argumentów pochodzących z wielu źródeł.
2. Specyfikacje egzaminu Egzamin sprawdzający znajomość języka specjalistycznego na poziomie B2 składa się z czterech części: 1 Język mówiony (mówienie, słuchanie, interakcja): 25 punktów 2 Czytanie: 25 punktów 3 Pisanie: 25 punktów 4 Gramatyka i poprawność językowa: 25 punktów Razem: 100 punktów Część 1 przeprowadzania jest w formie egzaminu ustnego trwającego około 10-15 dla dwóch lub trzech studentów lub prezentacji, a części 2, 3, 4 przeprowadzane są w formie egzaminu pisemnego trwającego 120 minut. Wyniki egzaminu są ogłaszane w okresie tygodnia od daty przeprowadzenia egzaminu. W przypadku nie zdania egzaminu, istnieje możliwość zdawania egzaminu dodatkowego w sesji poprawkowej. Ocena końcowa wystawiana jest na podstawie następującego przelicznika 51 60: dostateczny 61 70: dostateczny plus 71 80: dobry 81 90: dobry plus 91 100: bardzo dobry
Część 1: Język mówiony: mówienie, słuchanie, interakcja (czas: 10-15 minut) W zależności od wyboru studenta egzamin może mieć formę: A. egzaminu ustnego lub B. prezentacji z wykorzystaniem środków multimedialnych A. Egzamin ustny Egzamin ustny przeprowadzany jest w trakcie dwóch lub trzech ostatnich zajęć semestru. Studenci przystępują do egzaminu w parach, bądź w przypadkach szczególnych w grupach trzyosobowych. Egzamin składa się z dwóch części: prezentacja oraz dyskusja. Prezentacja. Przed egzaminem studenci przygotowują krótką 2-3 minutową prezentację na temat powiązany z kierunkiem studiów. Temat prezentacji podlega akceptacji nauczyciela. Prezentacje mogą być ilustrowane materiałem wizualnym, ale studentom nie wolno odczytywać przygotowanych tekstów. Po zakończeniu prezentacji student odpowiada na dwa pytania zadane przez drugiego zdającego. Dyskusja. Cześć druga trwa około 5-7 minut. Studenci prowadzą dyskusję na podany temat np. Znajomość języków obcych zwiększa konkurencyjność absolwentów na rynku pracy Kryteria oceny egzaminu ustnego Zakres środków językowych. Ocenie podlega zakres stosowanego słownictwa oraz funkcji językowych 7 Odpowiedni pod każdym względem przy zachowaniu wysokiego stopnia poprawności 5 Odpowiedni w większej części wypowiedzi przy zachowaniu pełnej komunikatywności 3 Często nieodpowiedni, co wpływa na poziom komunikatywności 0 Nieodpowiedni w znaczącej części wypowiedzi Dyskurs Ocenie podlegają takie elementy jak umiejętność kontrolowanie dyskursu, stosowanie odpowiednich strategii dyskursu, w tym strategii kompensacyjnych oraz płynność wypowiedzi 7 Odpowiedni pod każdym względem. 5 Odpowiedni w znaczącej części wypowiedzi 3 Często nieodpowiedni. 0 Nieodpowiedni w znaczącej części wypowiedzi Poprawność Ocenie podlega stosowany zakres struktur gramatycznych, poprawność gramatyczna i leksykalna, liczba błędów oraz umiejętność monitorowania języka i poprawiania własnych błędów. 7 Wysoki poziom poprawności, nieliczne błędy 5 Zadowalający poziom poprawności, błędy dotyczą bardziej złożonych konstrukcji, nie wpływają na komunikatywność wypowiedzi i nie wywołują negatywnej reakcji u słuchającego 3 Niezadowalający poziom poprawności, błędy są częste, dotyczą prostych struktur gramatycznych, wpływają na komunikatywność wypowiedzi, mogą wywoływać negatywne wrażenie u słuchającego 0 Liczba błędów znacząco utrudnia komunikację
Wymowa i intonacja Ocenie podlega wymowa i intonacja, przy założeniu iż słyszalny jest obcy akcent. 4 Wymowa jest wyraźna, w żadnym stopniu nie zakłóca komunikacji 2 W niektórych częściach wypowiedzi wymowa jest niewyraźna i nienaturalna, słyszalny jest silny wpływ języka rodzimego 1 Wymowa jest niewyraźna i wymaga dużego skupienia uwagi ze strony słuchającego 0 Wymowa jest niewyraźna w stopniu w zasadzie uniemożliwiającym zrozumienie mówiącego B. Prezentacja multimedialna. W trakcie ostatniego semestru studenci przedstawiają w ramach zajęć dłuższe prezentacje multimedialne na temat powiązany z kierunkiem studiów. W trakcie prezentacji studenci nie mogą odczytywać uprzednio przygotowanych tekstów. Po zakończeniu prezentacji studenci odpowiadają na pytania zadane przez innych studentów lub nauczyciela. Format, temat i termin prezentacji muszą zostać uzgodnione z nauczycielem. Kryteria oceny prezentacji multimedialnej Przygotowanie 1. Prezentacja ma jasno określony temat i cel 0-1 2. Treść prezentacji odpowiada tematowi i celowi 0-1 Organizacja 3. Prezentacja ma przejrzystą i logiczną strukturę, zawiera 0-1 wstęp i konkluzję 4. Prowadzący prezentację udziela merytorycznych 0-1 odpowiedzi na zadane pytania Forma prezentacji 5. Student przedstawiający prezentację jest dobrze widoczny i 0-1 słyszalny, w niewielkim stopniu korzysta z notatek, utrzymuje dobry kontakt ze słuchaczami. 6. Materiały wizualne: slajdy, wykresy, tabele, grafy są dobrze 0-3 przygotowane pod względem merytorycznym, estetycznym i językowym Język prezentacji 7. Odpowiedni zakres stosowanych środków językowych 0-5 (słownictwa i funkcji). * 8. Dobra organizacja prezentacji na poziomie dyskursu, 0-5 wypowiedzi są płynne, widoczne jest efektywne zastosowanie strategii kompensacyjnych. * 9. Zadowalający poziom poprawności językowej, ewentualne 0-5 błędy nie wpływają na komunikatywność wypowiedzi. * 10. Wymowa jest wyraźna, nie wymaga skupienia uwagi ze 0-2 strony słuchającego * Razem 25 *W przypadkach wątpliwych dla porównania można zastosować skale oceniania stosowane w trakcie egzaminu ustnego
Część 2. Czytanie Test sprawności czytania oparty jest na dwóch tekstach o długości 150 350 słów, przy czym łącznie studenci odpowiadają na 25 pytań wielokrotnego wyboru. Pytania dotyczą treści tekstu, dyskursu, stylu językowego, gramatyki i słownictwa. Egzamin obejmuje następujące typy tekstów: instrukcje, dokumentacja techniczna, artykułu prasowe + Internet, publikacje specjalistyczne, specyfikacje, fragmenty z podręczników akademickich itp. autentyczne bądź dostosowane do poziomu B2
Część 3. Pisanie Test sprawdzający sprawność pisania składa się z dwóch części 3.1 Tekst wymagający konkretnej informacji zwrotnej 15 punktów 3.2 Tekst otwarty oparty na ogólnym poleceniu 10 punktów W przypadku obu tekstów studenci są zobowiązani do napisania tekstów o długości 120-150 słów. Typy tekstów: list formalny/ email formalny, grafu, procesu, raport, podanie, sprawozdanie, oferta, zapytanie itp. Kryteria oceny dla tekstu wymagającego konkretnej informacji zwrotnej: Zawartość Punkty Ocena 5-4 Wszystkie dotyczące treści zostały uwzględnione. Brak wskazań niezrozumienia tekstu lub polecenia 3-2 Co najmniej ¾ punktów dotyczących treści zostało uwzględnionych, przy czym odpowiedzi maja charakter merytoryczny 1 Co najmniej ½ punktów dotyczących treści zostało uwzględnionych, przy czym odpowiedzi mają charakter merytoryczny 0 W odpowiedzi uwzględniono mniej niż ½ punktów dotyczących treści, odpowiedź nie jest merytoryczna Organizacja tekstu Punkty Ocena 5-4 Poprawna organizacja tekstu 3-2 Organizacja tekstu nie zakłóca komunikacji 1-0 Niepoprawna organizacja tekstu, tekst jest niezrozumiały Poprawność językowa Punkty Ocena 5-4 Język poprawny. Brak istotnych błędów w zakresie struktur gramatycznych, leksyki i dyskursu. 3-2 Występują błędy na poziomie gramatyki, leksyki lub dyskursu, niemniej nie zakłócają one komunikacji w kontekście języka dla potrzeb zawodowych 1-0 Liczba błędów w tekście powoduje, iż tekst wymaga zasadniczej korekty językowej, bądź tekst jest niekomunikatywny Kryteria oceny dla tekstu otwartego opartego na ogólnym poleceniu Punkty Ocena 10-8 Poprawna zawartość, odpowiedni rejestr językowy i styl, brak zasadniczych błędów strukturalnych lub leksykalnych 7-5 Poprawna zawartość, odpowiedni styl, nieliczne błędy strukturalne lub leksykalne 4-2 Występują istotne błędy na poziomie zawartości, stylu, dyskursu, gramatyki i leksyki, tekst wymaga korekty przed praktycznym wykorzystaniem 1-0 Tekst nie nadaje się do praktycznego wykorzystania
Część 4. Poprawność językowa Test sprawdzający stopień poprawności językowej składa się z dwóch zadać opartych na dwóch tekstach 4.1 Tekst specjalistyczny dostosowany do poziomu B2 o długości 150 250 słów. W tekście podkreślonych jest 15 elementów. Polecenie: Zdecydować, czy podkreślone elementy są poprawne /a/ czy też powinny być zastąpione przez pozostałe elementy /b-d/. Sprawdzane elementy językowe: ortografia, leksyka, gramatyka, dyskurs, rejestr językowy, styl 4.2 Tekst specjalistyczny dostosowany do poziomu B2 o długości 150 250 słów, zmodyfikowany cloze test zawierający 10 luk średnio co 7-12 element to luka, z wyłączeniem elementów stricte leksykalnych. Polecenie: studenci uzupełniają luki 25 podanymi elementami: słowami bądź wyrażeniami. Sprawdzane elementy językowe: leksyka, gramatyka, dyskurs, rejestr językowy, styl. *Opracowano na podstawie wymagań do egzaminu językowego funkcjonującego na Wydziale Ekonomii i Zarządzania.