TERGO Przedsiębiorstwo Wiertniczo Geologiczne 50-507Wrocław, ul. Ziębicka 78 tel. kom. O601-788-365 DOKUMENTACJA BADAŃ GEOTECHNICZNYCH PODŁOŻA GRUNTOWEGO DLA PROJEKTU PRZEBUDOWY SIECI WODOCIĄGOWEJ NA MOSTACH MŁYŃSKICH we WROCŁAWIU Inwestor: Temat: Zleceniodawca: Lokalizacja: miejscowość: gmina: województwo: Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Wrocław, ul. Na Grobli 14/16 Przebudowa sieci wodociągowej na Mostach Młyńskich we Wrocławiu BESKO s.c. Elżbieta Staworko i Bogdan Staworko 52 339 Wrocław, ul. Słowińców 57 Wrocław, Mosty Młyńskie Wrocław Wrocław dolnośląskie Opracował:... mgr Andrzej Maślak upr. geolog. nr 060298... mgr inż. Lucjan Safader upr. geolg.nr 050353 Wrocław, luty 2011 r.
Spis treści: strona Spis treści...1 1. WSTĘP...2 2. CHARAKTERYSTYKA PROJEKTOWANEGO OBIEKTU...2 3. CHARAKTERYSTYKA TERENU BADAŃ...3 3.1 Położenie i morfologia...3 3.2 Budowa geologiczna...3 3.3 Warunki hydrogeologiczne...4 4. METODYKA I ZAKRES WYKONANYCH PRAC...5 5. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW GEOTECHNICZNYCH...5 5.1 Opis geotechniczny podłoża gruntowego...5 5.2 Warunki wodne...6 6. WNIOSKI KOŃCOWE...6 7. ZESTAWIENIE WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW...7 Załączniki graficzne 1. Mapa sytuacyjna, skala 1 : 500; 2. Profil analityczny otworu, skala 1 : 25 1
1. WSTĘP Niniejsza dokumentacja badań geotechnicznych została sporządzona przez Tergo Przedsiębiorstwo Wiertniczo-Geologiczne we Wrocławiu na zlecenie Pracowni Projektowej Besko Elżbieta Staworko Bogdan Staworko s.c., Wrocław, ul. Słowińców 57. Celem opracowania jest przedstawienie wyników prac wykonanych w ramach realizacji programu badań geotechnicznych podłoża gruntowego dla projektu przebudowy sieci wodociągowej na Mostach Młyńskich we Wrocławiu. Zakres prac terenowych został określony przez Pracownię Projektową Besko. Niniejsze opracowanie wykonano zgodnie z obowiązującymi przepisami, tj. Ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (Dz. U. Nr 98, poz. 414, art. 34) oraz Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 września 1998 r. w sprawie ustalenia geotechnicznych warunków posadowienia budowli (Dz. U. Nr 126, poz. 839), jak również z normą PN-B-02479, Geotechnika, Dokumentowanie geotechniczne. Zadaniem wykonanych prac było rozpoznanie warunków gruntowo-wodnych w podłożu ulicy Wyspy Słodowej, w sąsiedztwie młynu Maria, na odcinku do Mostów Młyńskich. 2. CHARAKTERYSTYKA PROJEKTOWANEGO OBIEKTU Mosty Młyńskie oraz ulica Wyspa Słodowa na odcinku od młynu Maria do Mostów Młyńskich są objęte programem przebudowy sieci wodociągowej. Przedmiotem prac jest zabudowa rurociągu wodnego Ø 200 mm z rur PEHD. Średnia głębokość posadowienia rurociągu wynosi 1,6 m ppt. Biorąc pod uwagę proste warunki geologiczno-inżynierskie oraz rodzaj prac budowlanych objętych planowanym przedsięwzięciem przyjęto dla zakresu badań oraz dokumentowania przypadek kategorii geotechnicznej I. Projektowany obiekt zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji nie będzie miał niekorzystnego wpływu na środowisko naturalne oraz na istniejącą obecnie zabudowę. 2
3. CHARAKTERYSTYKA TERENU BADAŃ 3.1 Położenie i morfologia Teren badań położony jest w centralnej części Wrocławia, w obrębie dzielnicy Stare Miasto i obejmuje odcinek ulicy Wyspy Słodowej mieszczący się pomiędzy młynem Maria a Mostami Młyńskimi. Teren ten charakteryzuje się śródmiejską zabudową i jest usytuowany bezpośrednio przy nadbrzeżu Odry. Interesujący obszar położony jest w obrębie doliny Odry. Pod względem morfologicznym teren badań znajduje się w obrębie rejonu form akumulacyjnych oraz erozyjnych pochodzenia rzecznego. Opisywany teren obejmuje głównie obszar tarasu akumulacyjnego zalewowego 2 m nad poziom rzeki. Powierzchnia terenu w rejonie badań jest płaska o niewielkim spadku w kierunku zachodnim i rzędnych w granicach od 118,6 (w pobliżu młynu Maria) do 119,5 m npm (rejon Mostów Młyńskich). 3.2 Budowa geologiczna Teren badań usytuowany jest w obrębie doliny Odry. Od powierzchni terenu występują utwory czwartorzędowe o miąższości rzędu 45 metrów zaliczane do holocenu oraz plejstocenu. W dolinie Odry podłoże rzecznych osadów holocenu stanowią gliny zwałowe głównie zlodowacenia południowopolskiego. Pod koniec ostatniego zlodowacenia erozja rzeczna spowodowała rozcięcie i częściowe zniszczenie osadów piaszczysto-żwirowych tworzących w dolinach rzek plejstoceński taras nadzalewowy. Silna erozja spowodowała rozcięcie zarówno tych osadów jak i niżejległych glin zwałowych oraz lokalnie iłów trzeciorzędowych. Na zerodowanej powierzchni nastąpiła sedymentacja piasków i żwirów rzecznych tarasów zalewowych 3,0 m n.poziom rzeki oraz iłów i mułków w obszarach płytkich obniżeń powierzchni tarasu zalewowego. Archiwalne profile otworów wykonanych w sąsiedztwie terenu badań (pl. Nowy Targ, ul. Kuźnicza/Uniwersytecka) dokumentują pod warstwą gruntów nasypowych występowanie piasków średnich, grubych oraz żwirów nie przewierconych do głębokości 11,0 m ppt. W dalszym rozwoju procesów erozji i sedymentacji nastąpiła akumulacja rzeczna tarasów zalewowych 2 m nad poziom rzeki. Osady te o miąższości 3-4 m wykształcone są w postaci szarych piasków różnoziarnistych, niekiedy zailonych, zawierających w części spągowej domieszkę żwirów. Poziom ten towarzyszy wąskim pasem korytom Odry leżąc około 2 m powyżej poziomu wody w rzece. Na piaskach tarasu zalewowego 2,0 m n.p. 3
rzeki zalegają namuły tarasów zalewowych tworząc pokrywę o miąższości 1-2 metrów. Namuły są wykształcone w postaci ciemnoszarych i czarnych piasków i glin zawierających liczne części organiczne. Najmłodsze osady, przykrywające naturalne grunty mineralne, stanowią grunty antropogeniczne typu powierzchniowego, których dolne ogniwo tworzy tzw. warstwa kulturowa usytuowana głównie na obszarze Starego Miasta i Śródmieścia. Warstwa ta, o miąższości od 2 do 5 metrów, została utworzona w wyniku nawarstwiania się poziomów różnowiekowej miejskiej zabudowy. Natomiast górne ogniwo gruntów antropogenicznych stanowi warstwa nasypu utworzona z gruzu pozostałego po ostatniej wojnie. Nasyp ten, o średniej miąższości od 2 do 4 metrów, występuje głównie na terenie Starego Miasta i zalega na warstwie kulturowej. Archiwalne profile otworów geotechnicznych odwierconych w 1964 r w rejonie ul. Kuźniczej/Uniwersyteckiej wykazały nasypy o miąższości 3,3-4,9 m. 3.3 Warunki hydrogeologiczne Warstwa wodonośna jest zbudowana z dolinnych osadów plejstoceńskoholoceńskich, których miąższość sięga około 6-11 metrów, przy czym ze względu na nierówne podłoże miąższość ta jest bardzo zmienna. Omawiane utwory stanowią czwartorzędowy poziom wodonośny gromadzący wody pochodzące z bezpośredniej infiltracji powierzchniowej oraz infiltracji brzegowej rzeki Odry. Archiwalne profile otworów geotechnicznych wykonanych w latach 1964/1968 w sąsiedztwie pl. Biskupa Nankiera wykazują miąższą warstwę piaszczysto-żwirową nie przewierconą do głębokości 11,0 metrów. Statyczny poziom wody o swobodnym zwierciadle stabilizuje się na głębokości 4-6 m ppt, w zależności od ukształtowania powierzchni terenu. Roczne wahania poziomu lustra wody na opisywanym obszarze dochodzą do 1 metra. Biorąc pod uwagę porę prowadzenia prac wiertniczych, stwierdzony stan wód gruntowych można uznać za wysoki. Obszar badań charakteryzuje się występowaniem od powierzchni terenu słabo przepuszczalnych gruntów nasypowych zbudowanych z glin piaszczystych oraz gruzu ceglanego, które do głębokości wiercenia, tj. 3,0 metrów, zalegają powyżej lustra wody gruntowej. 4
4. METODYKA I ZAKRES WYKONANYCH PRAC W celu udokumentowania postawionego zadania wykonano: 1. prace terenowe: 1 otwór badawczy o średnicy 85 mm do głębokości 3,0 m ppt. Wiercenie wykonano świdrami Ejkelkamp. kontrola głębokości zwierciadła wody gruntowej. wykonano szczegółowy opis gruntu dla potrzeb klasyfikacji. 2. prace kameralne: Na podstawie uzyskanych wyników wierceń i badań polowych opracowano dokumentację badań geotechnicznych w formie tekstowej i graficznej zgodnie z normą PN-B-o2479. Do opracowania niniejszej dokumentacji wykorzystane zostały materiały geologiczne, w szczególności arkusz Wrocław Szczegółowej Mapy Geologicznej, skala 1:50000 oraz Atlas Geologiczny Wrocławia część I ; Mapy geologiczne Część II ; Mapy geologiczno - inżynierskie i część III ; Mapy hydrogeologiczne, skala 1:25000. 5. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW GEOTECHNICZNYCH 5.1 Opis geotechniczny podłoża gruntowego Obszar Starego Miasta w obrębie którego znajduje się teren prac cechuje się występowaniem zwartej pokrywy gruntów nasypowych typu powierzchniowego o zróżnicowanej miąższości od 3,0 do 5,0 metrów. Dolne ogniwo tych gruntów tworzy tzw. warstwa kulturowa, stanowiąca nasypy skonsolidowane, występująca w najstarszej części miasta. Natomiast górne ogniwo gruntów nasypowych stanowi warstwa nasypu utworzona z gruzu pozostałego po ostatniej wojnie. Nasyp ten o średniej miąższości od 2 do 4 metrów występuje głównie na terenie Starego Miasta. Poniżej gruntów nasypowych występują rodzime grunty mineralne reprezentowane przez różnoziarniste piaski lub grunty spoiste gliny, namuły. Wykonany otwór badawczy wykazał do głębokości rozpoznania, tj. do 3 m ppt, obecność gruntów nasypowych składających się głównie z glin piaszczystych, barwy brunatnej oraz gruzu ceglanego. Zwiększoną zawartość gruzu ceglanego odnotowano w przelocie głębokości 1,0-12 oraz 2,3-2,5 m ppt. Od głębokości 2,5 m ppt występuja piaski drobne, zaglinione, w spągu z domieszką żwiru. Obecność gruzu ceglanego w tej strefie głębokości jest nieznaczna. Usytuowanie odwiertu przy oporowym murze nadbrzeżnym wskazuje na współczesny wiek nasypów i w konsekwencji tego na ich 5
niewielką konsolidację. Generalnie, grunty nasypowe nie spełniają warunków dla budowy obiektów kubaturowych, natomiast mogą stanowić podłoże dla przewodów rurowych po zabudowie zagęszczonej warstwy podsypki piaszczysto-żwirowej. 5.2 Warunki wodne Wyniki prac wiertniczych wskazują, że na badanym terenie w strefie rozpoznania, tj. do głębokości 3 m ppt, nie występuje woda gruntowa. Niżejległa czwartorzędowa warstwa wodonośna jest zbudowana z rzecznych piasków drobnych, pylastych przechodzących z głębokością w piaski grube, pospółki i żwiry. Ze względu na bliskość badanego terenu od koryta Odry istnieje bezpośredni kontakt wód rzeki z nawodnioną warstwą, skutkujący w wahaniach zwierciadła wody gruntowej zależnie od stanu wody w Odrze. Biorąc pod uwagę porę prowadzenia prac wiertniczych, stwierdzony stan wód gruntowych można uznać za wysoki. Roczne wahania zwierciadła wody, wg. danych archiwalnych, nie przekraczają dla terenu badań wielkości 1 metra. 6. WNIOSKI KOŃCOWE Na obszarze objętym badaniami grunty zalegające do głębokości rozpoznania, tj. 3,0 m, są zbudowane z nasypu gliniasto-gruzowego. Materiał gliniasty stanowią gliny piaszczyste o konsystencji twardoplastycznej, natomiast procentowy udział materiału gruzowego mieści sie w przedziale 10-20%. Mając na uwadze materiał z którego utworzony jest badany grunt oraz położenie warstwy nasypu powyżej zwierciadła wody gruntowej grunt ten może stanowić podłoże pod zabudowę rurociągu. Charakter gruntu wymaga jego wymiany w strefie podłoża rurociągu na głębokość około 15 cm na materiał piaszczystożwirowy i zagęszczenie. Nawierzchnia chodnika ul. Wyspy Słodowej jest zabudowana płytami z granitu położonymi betonie i podsypce piaszczystej. Woda gruntowa występuje na głębokości poniżej 3 m ppt w warstwie piasków drobnych. Przy średniej głębokości położenia rurociągu wynoszącej 1,6 m ppt. wykonanie wykopu nie będzie wymagało odwodnienia. Natomiast należy przewidzieć możliwość usunięcia z wykopu wód opadowych. 6
Przy prowadzeniu wykopów w warstwie gruntów nasypowych należy je zabezpieczyć przed opadami atmosferycznymi ze względu na możliwość rozmakania oraz uplastycznienia glin piaszczystych pod wpływem wody. Najbardziej odpowiednim materiałem do wykonania wymiany gruntu pod rurociąg wodny jest naturalny materiał piaszczysto-żwirowy o wskaźniku różnoziarnistości U=d 60 /d 10 powyżej 5, co gwarantuje jego dobrą zagęszczalność. 7. ZESTAWIENIE WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW 1. Zenon Wiłun Zarys Geotechniki, Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa 2001r. 2. Atlas Geologiczny Wrocławia (1:25000); część I Mapy Geologiczne, część II Mapy Geologiczno-inżynierskie, część III Mapy hydrogeologiczne Instytut Geologiczny Oddział Dolnośląski, Warszawa 1978r. 3. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski arkusz Wrocław G. Winnicka, PIG Warszawa 1998 r. 7
Przedsiêbiorstwo Wiertniczo- Geologiczne 50-507 Wroc³aw, ul. Ziêbicka 78 tel. kom. 0601-788-365 Gmina: TERGO Profil analityczny sondy Nr 1 Wroc³aw Miejscowoœæ: Wroc³aw, ul. Wyspa S³odowa 1 : 25 Skala... 119,00 Rzêdna niwel.... m npm 12.02.2011 r. Data wiercenia... System wiercenia... rêczny-okrêtny Inwestor: Miejskie Przedsiêbiorstwo Wodoci¹gów i Kanalizacji, Wroc³aw, ul. Na Grobli 14/16 Zleceniodawca: Besko s.c., E. Staworko, B. Staworko, Wroc³aw, ul. S³owiñców 57 Obiekt: Za³. nr 2.1. Przebudowa sieci wodoci¹gowej na Mostach M³yñskich we Wroc³awiu Poziom wody gruntowej Zawodnienie gruntu Konsystencja i stan gruntu Iloœæ wa³eczkowañ Nr warstwy geotechnicznej Rurowanie i zamykanie wody Profil litologiczny Przelot warstw Literowe oznaczenia litologiczne Opis przewiercanej warstwy Typ facjalny, wiek warstwy 0,0 0,15 NB Nawierzchnia chodnika - p³yta granitowa na podk³adzie betonu i piasku 0,5 Nasyp - glina piaszczysta, brunatna, z okruchami gruzu ceglanego (ok. 10%) i zaprawy cementowej Wody gruntowej nie stwierdzono mw Otwór nierurowany 1,0 1,5 2,0 1,0 1,2 Nasyp - gruz ceglany z glin¹ piaszczyst¹ Nasyp - glina piaszczysta, brunatna, z okróchami gruzu ceglanego (ok. 10-20%) CZWARTORZÊD utwory antropogeniczne w m 2,5 3,0 2,3 2,5 2,9 3,0 Nasyp - glina piaszczysta, brunatna, z gruzem ceglanym (ok. 30-40%) Nasyp - piasek zagliniony, brunatny, z gruzem ceglanym (ok. 5%) i œladami zaprawy cementowej Nasyp - piasek drobny, zagliniony, brunatny i szary, z domieszk¹ wiru oraz œladowymi iloœciami gruzu ceglanego Opróbowanie: Opracowa³... L. Safader Data... 14.02.2011r. Wykreœli³...