Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia Nazwa programu (kierunku) Specjalność: Nazwa przedmiotu: Rodzaj przedmiotu: Pielęgniarstwo Poziom i forma studiów Studia I stopnia stacjonarne Ścieżka dyplomowania: Badanie fizykalne Kod przedmiotu: POP-BF obowiązkowy Semestr: 3 Punkty ECTS: 2 Liczba godzin w semestrze: Przedmioty wprowadzające Wykłady 10 godzin; ćwiczenia laboratoryjne 20 godzin; godziny bez udziału nauczyciela 20 godzin Anatomia prawidłowa człowieka, Fizjologia (Znajomość podstawowych zagadnień z nauki o człowieku, biologii oraz z zakresu anatomii i fizjologii człowieka) Celem nauczania przedmiotu jest przekazanie wiedzy oraz nauczenie umiejętności z zakresu Założenia i cele przedmiotu: Forma zaliczenia podstawowych metod komunikowania się z pacjentem zasad i kanonu badania podmiotowego (zbieranie wywiadu) kolejności i zasad prowadzenia badania przedmiotowego stosowania technik badania fizykalnego adekwatnych do zawodu i kompetencji pielęgniarskich umiejętności wykorzystania badania fizykalnego w diagnozowaniu i prowadzeniu pacjentów pediatrycznych i dorosłych / umiejętność ustalania wstępnej diagnozy pielęgniarskiej interpretacji objawów fizykalnych (klinicznych) dokumentowania i właściwego zapisu (rejestracji) przeprowadzonego badania. Obecność na zajęciach praktycznych jest obowiązkowa. Każda nieobecność musi być usprawiedliwiona / lubi poświadczona zwolnieniem lekarskim. Nieobecności nieusprawiedliwione na zajęciach praktycznych skutkują nie zaliczeniem tej formy zajęć dydaktycznych i nie dopuszczeniem do egzaminu końcowego. Warunkiem zaliczenia zajęć praktycznych jest: zaliczenie teoretyczne w formie testu treści określonych programem zajęć praktycznych (składającego się z 30 pytań/ maksymalnie 1 punkt za pytanie - łącznie 30 punktów 100%) oraz zaliczenie praktyczne czynności objętych programem badania fizykalnego. Egzamin końcowy z przedmiotu odbywa się w sesji zimowej. W trakcie trwania zaliczenia student zobowiązany jest do rozwiązania testu składającego się z 30 pytań / maksymalnie 1 punkt za pytanie tj łącznie 30 punktów = 100%/ 1
W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności na zaliczeniu student ma prawo pisać zaliczenie w terminie uzgodnionym z prowadzącym przedmiot. Niezgłoszenie się na zaliczenie w ustalonym terminie bez usprawiedliwienia skutkuje utratą jednego terminu zaliczenia. Treści programowe: Tematyka wykładów Badanie fizykalne Zasady prowadzenia i schemat wywiadu lekarskiego i pielęgniarskiego. Badanie podmiotowe (wywiad). Kontakt z pacjentem, specyfika wywiadu pediatrycznego Udział pielęgniarki w badaniach fizykalnych w wybranych sytuacjach klinicznych oraz podstawy diagnozy pielęgniarskiej. Pielęgniarska historia choroby Przykłady dokumentacji medycznej (pielęgniarskiej). Podstawowe zasady komunikowania pielęgniarka pacjent Wprowadzenie do badania przedmiotowego. Warunki badania, zasady zachowania się przy pacjencie, elementy deontologii związane z badaniem. Badanie ogólne. Ogólne zasady badania fizykalnego pacjenta. Kolejność czynności i rodzaje technik badania; wybrane algorytmy Ocena stanu ogólnego i stanu odżywienia pacjenta Badanie skóry i jej przydatków. Symptomatologia wysypek i manifestacja skórna chorób zakaźnych. Świąd u dzieci i dorosłych. Obwodowe węzły chłonne objawy limfadenopatii w różnych schorzeniach; różnicowanie powiększonych węzłów chłonnych Badanie głowy i szyi; ocena narządów zmysłów. Badanie tarczycy, rodzaje wola. Wybrane dolegliwości i objawy z zakresu układu oddechowego. Badanie fizykalne w otolaryngologii. Badanie płuc Symptomatologia chorób układu krążenia. Badanie tętna i serca w aspekcie opieki pielęgniarskiej. Topografia brzucha. Lokalizacja objawów ze strony narządów jamy brzusznej. Badanie brzucha, objawy gastroenterologiczne i diagnostyka fizykalna z zakresu układu pokarmowego. Badanie gruczołu piersiowego podstawy samooceny i teoretyczne podstawy badania piersi wczesne sygnały alarmowe. Badanie żeńskich i męskich narządów płciowych Orientacyjna ocena neurologiczna chorego z punktu widzenia pielęgniarki. Stan psychiczny chorego. Podstawowe zaburzenia z zakresu psychopatologii oraz istota ich interpretacji na izbie przyjęć. Zarys nagłych stanów w psychiatrii Tematyka ćwiczeń laboratoryjnych Badanie fizykalne Badanie podmiotowe - Wywiad chorobowy, ćwiczenie symulowanych sytuacji i scenariuszów klinicznych. Arkusze wywiadu pielęgniarskiego w różnych schorzeniach poszczególnych układów i narządów (realizacja zadania ćwiczeniowego w zależności od ilości czasu, specjalności lub specyfiki wykonywanych przez studentów czynności zawodowych) Pielęgniarska historia choroby ćwiczenie pisemne (schemat, sformułowania, terminologia, struktura formalna wywiadu i badania fizykalnego). Przykłady dokumentacji medycznej (pielęgniarskiej). Podstawowe zasady komunikowania pielęgniarka pacjent. Ćwiczenia w prowadzeniu wywiadu. Antropometria praktyczna: Pomiary masy ciała i wysokości. Obliczanie BMI. Ocena stanu odżywienia pacjenta i stanu nawodnienia. Ocena ciepłoty ciała (rodzaje i miejsca pomiarów temperatury ciała) Umiejętność oceny obrzęków (interpretacja kliniczna obrzęków). Badanie odleżyn. Badanie skóry i jej przydatków. Świąd u dzieci i dorosłych. Przykładowe skale i kwe- 2
stionariusze oceny nasilenia świądu. Kwestionariusz opisowej oceny świądu. Obwodowe węzły chłonne kiedy, gdzie, jak interpretacja zmian w zakresie węzłów chłonnych Badanie głowy (+ pomiary obwodu głowy). Badanie ucha, nosa, gardła (szpatułka, orientacyjna ocena narządu żucia; zasady rynoskopii i otoskopii) Badanie narządu wzroku (tablice Snellena, tablice Ishihary, ocena ruchomości gałek ocznych, badanie reakcji źrenicznych) Wybrane dolegliwości i objawy z zakresu układu oddechowego. Liczba oddechów i interpretacja objawów duszności. Badanie opukiwaniem płuc. Objawy z zakresu układu krążenia (pomiar RR; pomiar tętna obwodowego; miejsca palpacji tętna, cechy i rodzaje tętna). Podstawy praktyczne EKG Badanie brzucha, objawy gastroenterologiczne i diagnostyka fizykalna z zakresu układu pokarmowego. Podstawy palpacji brzucha. Ćwiczenie mające na celu rozpoznanie objawów ostrego brzucha ; objawy otrzewnowe, osłuchiwanie perystaltyki jelitowej. Symptomatologia z zakresu układu nerwowego. Podstawy badania neurologicznego (sfera czuciowa, ruchowa, odruchy ścięgniste, układ autonomiczny. Ocena stanu przytomności. Omówienie skali Glasgow (GCS). Odruchy patologiczne (Babińskiego). Próba Romberga. Próba up-and-go Wybrane zagadnienia z zakresu układu kostno-stawowego, badanie układu ruchu, ocena mobilności pacjenta; ocena bólu. Karta oceny dolegliwości bólowych ćwiczenie z zapisem przykładowych przypadków klinicznych Efekty Efekty każdy musi być weryfikowalny (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne) Odniesienie do kierunkowych efektów EK 1 EK 2 EK 3 EK 4 EK 5 EK 6 omawia badanie podmiotowe ogólne i szczegółowe, zasady jego prowadzenia i dokumentowania; charakteryzuje techniki badania fizykalnego i kompleksowego badania fizykalnego pacjenta dla potrzeb opieki pielęgniarskiej określa znaczenie wyników badania podmiotowego i przedmiotowego w formułowaniu oceny sianu zdrowia pacjenta dla potrzeb opieki pielęgniarskiej przeprowadza badanie podmiotowe pacjenta, analizuje i interpretuje wyniki dla potrzeb diagnozy pielęgniarskiej i jej dokumentowania rozpoznaje i interpretuje podstawowe odrębności w badaniu noworodka, niemowlęcia, osoby dorosłej i w wieku geriatrycznym wykorzystuje techniki badania fizykalnego do oceny fizjologicznych funkcji skóry, zmysłów, głowy, klatki piersiowej, w tym układu sercowo-naczyniowego, układu oddechowego, gruczołów piersiowych, jamy M1C_W30 M1C_W31 M1C_W32 M1C_U49 M1C_U50 M1C_U51 3
Bilans nakładu pracy studenta (w godzinach) EK 7 EK 8 brzusznej, narządów płciowych, obwodowego układu krążenia, układu mięśniowo-szkieletowego i układu nerwowego dokumentuje wyniki badania fizykalnego i ich wykorzystywanie w zakresie oceny stanu zdrowia pacjenta wykonuje badanie fizykalne umożliwiające wczesne wykrywanie chorób sutka i uczy pacjentów samobadania piersi M1C_U52 M1C_U53 Udział w wykładach (godziny) 10 10 Udział w ćwiczeniach audytoryjnych (godziny) 20 20 Udział w zajęciach bez udziału nauczyciela (godziny) 20 20 Wskaźniki ilościowe Przygotowanie do zaliczenia i obecność na nim (godziny) 2 2 RA ZE M: 52 Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego ECTS udziału nauczyciela 10+20 30 2 Literatura podstawowa: 1. Badanie fizykalne w praktyce pielęgniarek i położnych pod red. Elżbiety Krajewskiej- Kułak i Marka Szczepańskiego, Czelej 2009 (podręcznik z płytą CD) 2. Wprowadzenie do diagnozy pielęgniarskiej: podręcznik dla studiów medycznych [red]. Jolanta Górajek-Jóźwik, Warszawa 2008; Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Literatura uzupełniająca: Nr efektu EK1- EK 8 Jednostka realizująca: 1. Zahradniczek K. Wprowadzenie do pielęgniarstwa: podręcznik dla szkół medycznych, Warszawa: Wydaw. Lekarskie PZWL 2. Diagnozy i interwencje pielęgniarskie: podręcznik dla studiów medycznych - red. nauk.: Maria Kózka, Lucyna Płaszewska-Żywko, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL 3. Huber A., Karasek-Kreutzinger B., Jobin-Howald U.: Kompendium pielęgniarstwa, Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL 4. Pielęgniarstwo: podręcznik dla studiów medycznych. pod red. K. Zahradniczek, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL 5. Podstawy pielęgniarstwa. Tom II. Wybrane działania pielęgniarskie. Wydanie II Danuty Zarzyckiej i Kazimiery Zahradniczek pod red. Barbary Ślusarskiej, Czelej 2009 forma zajęć (jeśli jest więcej niż metoda weryfikacji efektu jedna), na której zachodzi weryfikacja Test pisemny zawierający 30 pytań wielokrotnego wyboru,+ dodatkowo sprawdzian oparty o wybrane W, Ćw, gbun pytanie problemowe (opisowe) oraz sprawdzian umiejętności praktycznych (badanie na fantomach) Instytut Ochrony Zdrowia Osoba prowadząca: dr hab. Jerzy Konstantynowicz 4
Data opracowania programu: Forma zajęć: Opis metody weryfikacji Kryteria oceny 23.09.2014 r. Program opracował: dr hab. Jerzy Konstantynowicz ZASADY OCENIANIA Wykład, ćwiczenia laboratoryjne Zaliczenie wykładów i ćwiczeń audytoryjnych ma formę pisemną i ustną (praktyczną) Student w ramach zaliczenia zobowiązany jest do rozwiązania zadań testowych złożonych z 30 pytań. Za każde prawidłowo rozwiązane zadanie student otrzymuje 1 punkt. Zadania są punktowane jednakowo, zaś o szczegółach prowadzący informuje zaliczającego przed rozpoczęciem zaliczenia. Stopień opanowania materiału i efekt są oceniane wg jednej zasady i jasnych kryteriów 2 student nie osiągnął wymaganych efektów 3 student osiągnął efekty w stopniu dostatecznym 3+ student osiągnął efekty w stopniu dostatecznym plus 4 student osiągnął efekty w stopniu dobrym 4+ student osiągnął efekty w stopniu dobrym plus 5 student osiągnął efekty w stopniu bardzo dobrym punktacja Weryfikowane efekty EK 1- EK 5 - poniżej 50% /15 punkt/ = niedostateczny - 51-60% /16-18 punkt / = dostateczny - 61-70% /19-21 punkt/ = dostateczny plus - 71-80% /22-24 punkt/ = dobry - 81-90% /25-27/ = dobry plus - 91-100% /28-30/ = bardzo dobry 5