POLITYKA DYWIDENDY Treść wyładu politya dywidendy jao element trategii formy wypłaty dywidendy teorie polityi politya dywidendowa polich półe Polityę dywidendą oreśla ię jao decyzje roztrzygające o tym, ile wygenerowanego przez firmę zyu wypłacić w potaci dywidendy, a ile zatrzymać w firmie i przeznaczyć na cele rozwojowe. Zagadnienia jaa część zyu będzie wypłacona acjonariuzom firmy w potaci dywidendy. oreślenie tabilnej topy wzrotu dywidendy. utalenie woty dywidendy, Podtawowy dylemat: ile zyu przeznaczyć na dywidendy, a ile zatrzymać w firmie i przeznaczyć na potrzeby jej dalzego rozwoju? Trzy możliwości ztałtowania decyzji dotyczących wypłaty dywidend: 1. Całość zyu przediębiortwa przeznaczana jet na wypłatę dywidend. 2. Całość zyu przediębiortwa przeznaczana jet na inwetycje. 3. Część zyu przediębiortwa przeznaczana jet na wypłatę dywidend a część na inwetycje. 1
Definicja i rodzaje dywidend Wypłata na rzecz acjonariuza, ażda orzyść przeazywana z wypracowanego zyu na rzecz woich acjonariuzy. W hitorii znane ą przypadi, w tórych dywidendą był towar (np. Whiy rozdzielane pomiędzy acjonariuzy przez nietóre przediębiortwa monopolowe w czaie II Wojny Światowej) lub acje zupełnie innego przediębiortwa (firma Dupont oferowała woim acjonariuzom dywidendy w formie acji General Motor) czy też uługa (np. brytyja firma Dominion International, nazywająca ię wcześniej Dundee Crematorium, oferuje woim acjonariuzom zniżową remację). 14 12 zy 1 8 dywidenda 6 4 2-2 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 198 1981 1982 1983 1984 Ry. Wartość wypłaconych dywidend na ację i zy na ację firmy General Motor w latach 1973-84. Rodzaje dywidendy pieniężnej: 1. ytematyczna dywidenda pieniężna; łowo ytematyczna oznacza, iż firma planuje utrzymanie czętości wypłat w przyzłości. 2. dywidenda dodatowa - jet zwyle wypłacana razem z ytematyczną dywidendą pieniężną, 3. dywidenda pecjalna - ą to wypłaty, tóre ze względu na wyjątowy wzrot funduzy raczej na pewno nie zotaną powtórzone w przyzłości. 4. dywidenda liwidacyjna - jet toowana w przypadu, gdy zatrzymany zy jet już wyorzytany, a przediębiortwo nie potrzebuje atualnie funduzy na zabezpieczenie zobowiązań. 5. dywidenda rezydualna - jet wypłacana jao rezta z zyu pozotałego po finanowaniu optymalnego budżetu inwetycyjnego; 2
Teorie polityi dywidendowej Podtawowy model wyceny acji w przypadu gdy >g: gdzie: P - cena acji, D 1 - wartość dywidendy, - oczeiwana topa zwrotu z apitału, g- topa wzrotu dywidendy. P D 1 g, Wyróżnia ię trzy przeciwtawne teorie polityi dywidend: - teoria nieitotności dywidend, - teoria wróbla w garści, - teoria preferencji podatowych. Teoria nieitotności dywidend - M. Miller i F. Modigliani- MM. Politya dywidend nie ma wpływu na cenę acji i na ozt apitału. Wartość przediębiortwa, a tym amym cena acji, jet oreślana tylo przez iłę oiągnięcia zyu i ryzyo przediębiortwa. Założenia: 1. nie ma podatów od dochodów oobitych ani przediębiortw, 2. nie wytępują ozty dywidendy (ozty przedaży acji i ozty tranacyjne), 3. topień dźwigni finanowej nie ma wpływu na ozt apitału, 4. inwetorzy i dyretorzy ą racjonalni i mają tę amą informację o perpetywach firmy w przyzłości, 5. podział zyów netto (na dywidendy i nie podzielone zyi) nie ma wpływu na ozt apitału acyjnego firmy, 6. politya budżetowania apitałowego jet niezależna od polityi dywidendy przediębiortwa. P D + P 1 1 1 D 1 - wartość dywidendy otrzymanej w przyzłym oreie, P 1 - wartość acji na oniec oreu, - oczeiwana topa zwrotu. +, gdzie: Rynowa wartość apitału półi: 3
V P D n + P n n 1+ 1 1 Aby zapewnić firmie właściwy wzrot (nowa inwetycja I 1 ), onieczne ą emije nowych acji dla pozyania funduzy. Y1 + P 1 (n1 n ) D1 n + I1 gdzie: Y 1 -planowany zy netto przediębiortwa I 1 - planowane wydati inwetycyjne w przyzłym oreie n 1 - liczba acji po doonaniu nowej emiji. P1 - cena emiyjna acji Rozwiązując to równanie ze względu na P 1 n i podtawiając do poprzedniego równania otrzymujemy: P 1 n 1 - wartość firmy w przyzłym oreie (V 1 ). V Y I + P n 1+ 1 1 1 1 V Y I + V 1+ 1 1 1 Ponieważ dywidenda D 1 nie pojawia ię bezpośrednio w równaniu, zatem wartość firmy jet abolutnie niezależna od polityi wypłat dywidendy. Aby lepiej zrozumieć powyżzy punt widzenia warto ię zatanowić, co ię tanie, jeśli inwetorom zależeć będzie w danym momencie na gotówce. W tej ytuacji acjonariuze przedadzą część woich udziałów, albo też będą domagać ię wyżzej dywidendy. Jeśli firma zwięzy wypłaty dywidendy, ale nie zmieni wojej polityi inwetycyjnej, ani redytowej, funduze na porycie wzrotu dywidendy będą muiały zotać zdobyte poprzez wyemitowanie nowych acji. Cena nowo emitowanych acji mui być trochę niżza od acji będących już w obrocie. Mui odpowiadać ich realnej wartości tzn. taiej, tórą inwetorzy będą łonni zapłacić za nie. W przeciwnym wypadu emija może ię nie powieść. W wyniu taiego działania wartość rynowa przediębiortwa zotaje rozdrobniona poprzez oddanie jej części nowym acjonariuzom. Np. firma wypłaca dywidendę finanową z emiji nowych acji, tórej wartość jet równa ilości nowo emitowanych acji. Wartość acji dotychczaowych acjonariuzy pada, a całowita wartość przediębiortwa pozotaje bez zmian. Natępuje tutaj zmniejzenie wartości acji dotychczaowych acjonariuzy o umę doładnie odpowiadającą wocie, o tórą zwięzona zotała dywidenda, a to pozwala wyunąć wnioe, iż zmiana polityi dywidendowej przy powyżzych założeniach nie wpływa na całowitą wartość przediębiortwa, czyli politya dywidendowa jet w tym przypadu nieitotna. 4
Teoria wróbla w garści - M. Gordon i J. Lintner. Dywidendy ą mniej ryzyowne od zyów apitałowych, dlatego firma powinna utalić wyoą topę wypłat dywidend i oferować wyoą topę dochodu z dywidendy dla maymalizowania ceny acji. Przy wycenie acji autorzy uwzględnili założenia: - znane ą przyzłe przychody pieniężne inwetora (długoterminowe), - bra zewnętrznego dofinanowania półi (redyt, emija nowych acji), - wymagana topa zwrotu jet tała, - póła będzie itnieć w nieończoność, - bra podatów, - topa wzrotu półi (g) jet tała, - topa zwrotu jet więza od topy wzrotu półi ( >g), - tała politya dywidend. Wtedy atualna wartość acji wynieie gdzie: g - planowana topa wzrotu, P - atualna wartość acji, D - wartość wypłaconej dywidendy w oreie t, - oczeiwana topa zwrotu. P D (1+ g), g D 1 /P, jet mniej ryzyowny niż planowana topa wzrotu (g) w równaniu całowitej oczeiwanej topy dochodu, D 1 + g P. Twierdzili oni, że wzrata, gdy ogranicza ię wypłatę dywidend, ponieważ inwetorzy ą mniej pewni otrzymania zyów apitałowych, tóre wyniałyby z nie podzielonych zyów, niż z otrzymywania wypłat 5
dywidend. Ry. Rola dywidend w hipotezach MM (A) i Gordona - Lintnera (B) Teoria preferencji podatowych Teoria ta wyztałcona zotała w latach iedemdzieiątych w Stanach Zjednoczonych. Podobnie ja w wielu innych rajach o rozwiniętych rynach finanowych dywidenda tratowana jet jao dochód i podlega opodatowaniu podatiem dochodowym. Przyczyny związane z opodatowaniem, według tórych inwetorzy powinni preferować niie wypłaty dywidend: w wielu rajach o rozwiniętych rynach apitałowych topa podatu od dywidend jet wyżza niż topa podatu od zyów apitałowych, podatów od zyów apitałowych nie płaci ię dopói acje nie zotaną przedane, a wartość podatu zapłacona w przyzłości ma mniejzy efetywny ozt niż podate zapłacony obecnie, w nietórych rajach podatu od zyów apitałowych można nie płacić w ogóle, bowiem jeśli inwetor nie przeda acji aż do śmierci (nie zrealizuje zyu), to jego padobiercy mogą podać wartość acji z dnia zgonu jao podtawę obliczenia oztów i w ten poób uninąć płacenia podatu od zyów apitałowych. 6