POWIATOWY URZĄD PRACY W PABIANICACH JEDNOSTKA ORGANIZACYJNA SAMORZĄDU POWIATU 95 200 Pabianice, ul. Waryńskiego 11, tel. 42 22-54-200, fax. 042 215-23-00 www.puppabianice.pl email: lopa@praca.gov.pl ZASADY PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO NA KSZTAŁCENIE USTAWICZNE PRACOWNIKÓW I PRACODAWCY W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY W PABIANICACH W 2016r. KFS jest rozwiązaniem systemowym, adresowanym do pracodawców, wspomagającym przekwalifikowanie lub aktualizację wiedzy i umiejętności osób pracujących. Celem utworzenia KFS jest zapobieganie utracie zatrudnienia przez osoby pracujące z powodu kompetencji nieadekwatnych do wymagań dynamicznie zmieniającej się gospodarki. Zwiększenie inwestycji w potencjał kadrowy powinno poprawić pozycję firm jak i samych pracowników na konkurencyjnym rynku pracy. I. Podstawa prawna 1. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (jedn. tekst ustawy Dz.U. z 2016r., poz. 645 ze zm.); 2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 maja 2014r. w sprawie przyznawania środków z Krajowego Funduszu Szkoleniowego (Dz. U. z 2014 r., poz. 639); 3. Kodeks Cywilny (jedn. tekst ustawy Dz.U. z 2016r., poz. 380 ze zm.); 4. i inne właściwe przepisy prawa. II. Ilekroć w niniejszych zasadach jest mowa o: 1. Ustawie oznacza to ustawę z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (jedn. tekst ustawy Dz.U. z 2016r., poz.645 ze zm.); 2. Urzędzie należy przez to rozumieć Powiatowy Urząd Pracy w Pabianicach; 3. Staroście należy rozumieć działającego z upoważnienia Starosty Pabianickiego Dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy w Pabianicach; 4. "Krajowym Funduszu Szkoleniowym, w skrócie KFS oznacza to środki z Funduszu Pracy przeznaczone na finansowanie działań na rzecz kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawców; 5. Wnioskodawcy lub Pracodawcy należy przez to rozumieć pracodawcę (jednostkę organizacyjną, chociażby nie posiadała osobowości prawnej, a także osobę fizyczną, jeżeli zatrudniają one co najmniej jednego pracownika); 6. pracowniku należy przez to rozumieć osobę zatrudnioną u pracodawcy w myśl przepisów kodeksu pracy; 7. kursie - oznacza to pozaszkolne zajęcia mające na celu uzyskanie, uzupełnienie lub doskonalenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych lub ogólnych potrzebnych do wykonywania pracy zaplanowane i zrealizowane przez instytucję szkoleniową w określonym czasie, według ustalonego programu. III. Działania finansowane ze środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego 1. Środki KFS mogą być przeznaczone na finansowanie kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawcy, które obejmują następujące działania: 1) kursy i studia podyplomowe realizowane z inicjatywy Pracodawcy lub za jego zgodą, 2) egzaminy umożliwiające uzyskanie dokumentów potwierdzających nabycie umiejętności, kwalifikacji lub uprawnień zawodowych, 3) badania lekarskie i psychologiczne wymagane do podjęcia kształcenia lub pracy zawodowej po ukończonym kształceniu, 4) ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków w związku z podjętym kształceniem. Centrum Aktywizacji Zawodowej 95-200 Pabianice, ul Waryńskiego 11 tel. 42 22 54 285, fax 42 215 23 00 pok. 218, II piętro, bud. B szkolenia@puppabianice.pl
2. Środki KFS nie mogą być przeznaczone na finansowanie działań: 1) rozpoczętych lub zakończonych; 2) rozpoczynających się w następnym roku kalendarzowym; 3) dla pracownika, którego okres zatrudnienia jest krótszy, niż okres kształcenia ustawicznego, 4) realizowanych samodzielnie przez pracodawcę dla własnych pracowników; 5) związanych z przejazdem, zakwaterowaniem i wyżywieniem. IV. Warunki przyznawania środków z KFS 1. O dofinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego nie mogą wystąpić: a) osoby prowadzące działalność gospodarczą niezatrudniające żadnego pracownika; b) pracodawca dla osoby, która świadczy dla niego usługi w ramach umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenie, umowa o dzieło); c) pracodawca dla osoby współpracującej; d) pracodawca dla pracownika nie świadczącego pracy (np. przebywającego na urlopie macierzyńskim, wychowawczym, bezpłatnym). 2. Starosta w imieniu, którego działa w granicach uzyskanego upoważnienia Dyrektor Urzędu organizuje nabór wniosków o przyznanie środków z KFS na sfinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego przez ogłoszenie na tablicy informacyjnej w siedzibie Urzędu oraz na stronie internetowej www.puppabianice.pl. 3. Pracodawca składa wniosek o dofinansowanie z KFS w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na siedzibę pracodawcy lub miejsce prowadzenia działalności. 4. Wnioskodawca zainteresowany uzyskaniem środków KFS składa wniosek (na druku Urzędu) wraz z załącznikami. Wniosek można złożyć w postaci papierowej lub elektronicznej. Wniosek w postaci papierowej należy złożyć w siedzibie Urzędu w pokoju 218 (budynek B, II piętro). Formularz wniosku zawiera: 1) dane Wnioskodawcy: nazwę Pracodawcy, adres siedziby i miejsce prowadzenia działalności, numer identyfikacji podatkowej, numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej REGON, oznaczenie przeważającego rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej według PKD, informację o liczbie zatrudnionych pracowników w przeliczeniu na etaty, informację o rocznym obrocie pracodawcy lub całkowitym bilansie rocznym, imię i nazwisko oraz stanowisko osoby upoważnionej do reprezentowania pracodawcy, imię i nazwisko osoby wskazanej przez Pracodawcę do kontaktów, numer telefonu, adres poczty elektronicznej; 2) wskazanie działań, liczbę osób, których wydatek dotyczy oraz termin realizacji; 3) określenie całkowitej wysokości wydatków na działania, wnioskowaną wysokość środków z KFS oraz wysokość wkładu własnego wnoszonego przez Pracodawcę; 4) dane osób kierowanych na kształcenie ustawiczne (wraz z oświadczeniem o ochronie danych osobowych); 5) formularze ofertowe jednostki organizującej kształcenie ustawiczne; 6) uzasadnienie potrzeby odbycia kształcenia ustawicznego, przy uwzględnieniu obecnych lub przyszłych potrzeb Pracodawcy. 5. Wniosek złożony w formie elektronicznej musi posiadać: 1) bezpieczny podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu z zachowaniem zasad przewidzianych w przepisach o podpisie elektronicznym albo 2) podpis potwierdzony profilem zaufanym elektronicznej platformy usług administracji publicznej. 6. Do wniosku dołącza się potwierdzenie zatrudnienia pracownika (np. kserokopię umowy o pracę bądź zaświadczenie o zatrudnieniu). 7. Osoba skierowana przez pracodawcę na kształcenie ustawiczne musi być zatrudniona, co najmniej przez cały okres trwania kształcenia ustawicznego. 8. Wnioskodawca kształcenia ustawicznego zobowiązany jest do dokonania rozeznania rynku, starannego dokonania analizy w celu wybrania najkorzystniejszej oferty gwarantującej efektywne wykorzystanie środków publicznych. (Przez ofertę najkorzystniejszą należy rozumieć ofertę, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów jakość usług, doświadczenie, miejsce kształcenia ustawicznego). 9. W przypadkach, kiedy cena kształcenia budzi wątpliwości z uwagi na odbiegającą od przeciętnie stosowanych na rynku usług szkoleniowych, pracodawca zobowiązany będzie przez urząd do złożenia szczegółowego uzasadnienia dofinansowania kształcenia w tej właśnie instytucji. 10. Starosta rozpatruje wnioski zgodnie z kolejnością ich wpływu. 11. W przypadku, gdy wniosek jest nieprawidłowo wypełniony lub niekompletny, Starosta wyznacza Wnioskodawcy 7- dniowy termin na jego uzupełnienie. W przypadku nie uzupełnienia dokumentów wniosek pozostaje bez rozpatrzenia. 12. Wnioski spełniające wymogi formalne i regulaminowe są opiniowane przez Komisję. 13. Przy opiniowaniu wniosków uwzględnia się następujące kryteria: 2
a) dotychczasowe wywiązywanie się z umów zawieranych z Urzędem na realizację aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu; b) czy Pracodawca nie zalega z wypłacaniem w terminie wynagrodzeń pracownikom oraz z opłacaniem w terminie składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz innych danin publicznych; c) czy Pracodawca posiada w dniu złożenia wniosku nieuregulowane w terminie zobowiązania cywilnoprawne; d) ocenę zasadności i celowości wsparcia udzielanego Pracodawcy w zakresie realnych potrzeb lokalnego rynku pracy; e) tendencje występujące na rynku pracy w zakresie popytu na określone rodzaje kwalifikacji zawodowych bądź uprawnień zawodowych; f) pierwszeństwo przyznania finansowania przysługuje wnioskom pokrywającym się z priorytetami Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wydatkowania środków KFS w 2016 roku, tj.: wsparcie zawodowego kształcenia ustawicznego, tj. pozostającego w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, mającego na celu uzyskanie lub uaktualnienie kompetencji do celów zawodowych (z wyłączeniem umiejętności i kompetencji ogólnych i miękkich); wsparcie kształcenia ustawicznego pracowników, którzy mogą udokumentować wykonywanie przez co najmniej 15 lat prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a którym nie przysługuje prawo do emerytury pomostowej; wsparcie młodych do 30 roku życia, nowozatrudnionych pracowników na podstawie umów, o których mowa w art. 150f ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; g) pierwszeństwo przyznania finansowania przysługuje dla branż i grup pracowników, gdzie pracodawcy oferują miejsca pracy i jednocześnie zgłaszają trudności z zatrudnieniem pracowników; h) pierwszeństwo przyznania finansowania przysługuje dla kursów, które pozwolą na uzyskanie kwalifikacji lub uprawnień zawodowych (szkolenia zawodowe); i) pierwszeństwo przyznania finansowania przysługuje dla kształcenia zapobiegającemu utracie zatrudnienia. 14. Komisja może także zaprosić Wnioskodawcę na jej posiedzenie. 15. Dyrektor Urzędu, w ramach posiadanych środków finansowych, podejmuje ostateczną decyzję o przyznaniu bądź odmowie przyznania dofinansowania i w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku informuje Wnioskodawcę o sposobie jego rozpatrzenia. W przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku uzasadnia się odmowę. V. Wysokość przyznanych środków 1. Starosta może przyznać środki z KFS na sfinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego: a) w wysokości 80% tych kosztów, nie więcej jednak niż 300% przeciętnego wynagrodzenia w danym roku na jednego uczestnika (pozostała część kosztów w wysokości 20% stanowi wkład pracodawcy, a nie pracowników korzystających z tego kształcenia); b) w przypadku mikroprzedsiębiorstw w wysokości 100%, nie więcej jednak niż 300% przeciętnego wynagrodzenia w danym roku na jednego uczestnika. 2. Kursy/Szkolenia/studia podyplomowe podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.). VI. Pomoc de minimis 1. Środki z KFS przyznane Wnioskodawcy na sfinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego stanowią pomoc udzielaną zgodnie z warunkami dopuszczalności pomocy de minimis określoną: a. rozporządzeniem Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18.12.2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 1) i jest udzielana zgodnie z przepisami tego rozporządzenia lub b. rozporządzeniem Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18.12.2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9). 2. Refundacja dokonywana przedszkolu lub szkole stanowi pomoc de minimis w rozumieniu przepisów rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18.12.2013r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 1) i jest udzielana zgodnie z przepisami tego rozporządzenia; w przypadku gdy refundacja jest przyznawana jako wsparcie finansowe z Funduszu Pracy w celu realizacji zadań określonych w ustawie z dnia 07.09.1991r. o systemie oświaty nie stanowi pomocy de minimis. 3. Refundacji nie udziela się, jeżeli łącznie z inną pomocą ze środków publicznych, niezależnie od jej formy i źródła pochodzenia, w tym ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, udzieloną w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowanych, spowoduje przekroczenie dopuszczalnej intensywności pomocy określonej dla danego przeznaczenia pomocy. 4. Pomoc de minimis przyznana Podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą nie może przekroczyć 200.000 euro w okresie 3 lat budżetowych. Całkowita wartość pomocy de minimis przyznanej jednemu Podmiotowi 3
prowadzącemu działalność gospodarczą działającemu w sektorze transportu drogowego w okresie trzech lat budżetowych nie może przekroczyć 100.000 euro. 5. Jeżeli Podmiot prowadzi działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów a także inną działalność, w odniesieniu do której stosuje się pułap wynoszący 200.000 EUR, to w odniesieniu do tego przedsiębiorstwa stosuje się pułap wynoszący 200.000 EUR, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewni za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub wyodrębnienie kosztów, by korzyść dotycząca działalności w zakresie drogowego transportu towarów nie przekraczała 100.000 EUR oraz by pomoc de minimis nie była wykorzystywana na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów. 6. Pomoc de minimis uznaje się za przyznaną w dniu, w którym Podmiot uzyskuje prawo otrzymania takiej pomocy zgodnie z obowiązującym krajowym systemem prawnym, niezależnie od terminu wypłacenia pomocy de minimis temu Podmiotowi. 7. "Jedno przedsiębiorstwo" obejmuje wszystkie jednostki gospodarcze, które są ze sobą powiązane co najmniej jednym z następujących stosunków: a) jedna jednostka gospodarcza posiada w drugiej jednostce gospodarczej większość praw głosu akcjonariuszy, wspólników lub członków; b) jedna jednostka gospodarcza ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innej jednostki gospodarczej; c) jedna jednostka gospodarcza ma prawo wywierać dominujący wpływ na inną jednostkę gospodarczą zgodnie z umową zawartą z tą jednostką lub postanowieniami w jej akcie założycielskim lub umowie spółki; d) jedna jednostka gospodarcza, która jest akcjonariuszem lub wspólnikiem w innej jednostce gospodarczej lub jej członkiem, samodzielnie kontroluje, zgodnie z porozumieniem z innymi akcjonariuszami, wspólnikami lub członkami tej jednostki, większość praw głosu akcjonariuszy, wspólników lub członków tej jednostki. 8. Jednostki gospodarcze pozostające w jakimkolwiek ze stosunków, o którym mowa wyżej za pośrednictwem jednej innej jednostki gospodarczej lub kilku innych jednostek gospodarczych również są uznawane za jedno przedsiębiorstwo. 9. W przypadku połączenia lub przejęcia Podmiotów, w celu ustalenia, czy nowa pomoc de minimis dla nowego Podmiotu lub Podmiotu przejmującego nie przekracza odpowiedniego pułapu, uwzględnia się wszelką wcześniejszą pomoc de minimis przyznaną któremukolwiek z łączących się Podmiotów. Pomoc de minimis przyznana zgodnie z prawem przed połączeniem lub przejęciem pozostaje zgodna z prawem. 10. Jeżeli Podmiot podzieli się na co najmniej dwa osobne Podmioty, pomoc de minimis przyznaną przed podziałem przydziela się Podmiotowi, który z niej skorzystał, co oznacza zasadniczo Podmiot, który przejmuje działalność, w odniesieniu do której pomoc de minimis została wykorzystana. Jeżeli taki przydział jest niemożliwy, pomoc de minimis przydziela się proporcjonalnie na podstawie wartości księgowej kapitału podstawowego nowych Podmiotów zgodnie ze stanem na dzień wejścia podziału w życie. 11. Mikroprzedsiębiorstwo, to przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 10 pracowników w przeliczeniu na pełen etat oraz jego roczny obrót nie przekracza 2 milionów euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 milionów euro. 12. Małe przedsiębiorstwo, to przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 50 pracowników oraz jego roczny obrót nie przekracza 10 milionów euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10 milionów euro. 13. Średnie przedsiębiorstwo, to przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 250 pracowników w przeliczeniu na pełen etat oraz jego roczny obrót nie przekracza 50 milionów euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43 milionów euro. 14. Z kategorii MŚP wyłączone są przedsiębiorstwa, których 25% lub więcej kapitału lub praw głosu jest kontrolowane przez jedno lub kilka organów państwowych, tj. jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, przedsiębiorstwa państwowe, przedsiębiorstwa komunalne, spółki w których 25% lub więcej posiada Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo). 15. Przedsiębiorstwo niezależne (samodzielne) to przedsiębiorstwo, które nie ma żadnych przedsiębiorstw partnerskich ani związanych. VII. Umowa 1. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku Starosta zawiera z Wnioskodawcą umowę o finansowanie działań obejmujących kształcenie ustawiczne pracowników lub pracodawcy, określającą: 1) strony umowy i datę jej zawarcia; 2) okres obowiązywania umowy; 3) wysokość środków z KFS na finansowanie działań, o których mowa we wniosku; 4) numer rachunku bankowego Wnioskodawcy, na które będą przekazywane środki z KFS oraz termin ich przekazania; 5) sposób i termin rozliczenia otrzymanych środków oraz rodzaje dokumentów potwierdzających wydatkowanie środków; 6) warunki wypowiedzenia umowy; 7) warunki zwrotu przez Wnioskodawcę środków w przypadku nieukończenia kształcenia ustawicznego przez uczestnika, z uwzględnieniem powodów nieukończenia określonych w art. 69b ust. 4 ustawy; 8) warunki zwrotu przez Wnioskodawcę środków niewykorzystanych lub wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem; 4
9) sposób przeprowadzenia kontroli wykonywania umowy i postępowania w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości jej realizacji; 10) odwołanie do właściwego rozporządzenia Komisji Europejskiej, które określa warunki dopuszczalności pomocy de minimis; 11) zobowiązanie Wnioskodawcy do przekazania po zakończeniu kształcenia dokumentów potwierdzających rozliczenie się z umowy. 2. Do umowy dołącza się jako jej integralną część wniosek Pracodawcy. 3. W przypadkach, gdy okres kształcenia ustawicznego rozłożony jest w czasie lub koszt kształcenia ustawicznego przekracza kwotę przeciętnego wynagrodzenia za pracę lub zachodzą inne uzasadnione okoliczności, pracodawca może zostać zobowiązany przed zawarciem umowy do przedstawienia jej zabezpieczenia w postaci weksla In blanco poręczonego przez jedną osobę. VIII. Warunki zwrotu środków KFS przez pracodawcę 1. Pracodawca zobowiązany jest do zwrotu środków KFS, w przypadku: 1) wykorzystania ich niezgodnie z przeznaczeniem, tj. na działania o innym zakresie, adresowane do innych osób, innych grup lub innej liczby osób, realizowane w innym terminie niż wskazane w zawartej z Urzędem umowie, 2) nieukończenia kształcenia ustawicznego przez pracownika, 3) nieukończenia kształcenia ustawicznego przez pracownika z powodu rozwiązania przez niego umowy o pracę lub rozwiązania z nim umowy o pracę na podstawie art. 52 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 Kodeks Pracy, 4) nie podjęcia kształcenia przez pracownika w związku z rezygnacją z kształcenia ustawicznego bądź usprawiedliwioną nieobecnością, 5) odmowy poddania się przez Pracodawcę kontroli, o której mowa w dziale IX albo niedoprowadzenia przez Pracodawcę do usunięcia stwierdzonych przez Urząd nieprawidłowości, 6) likwidacji bądź zawieszenia działalności gospodarczej w trakcie obowiązywania umowy z Urzędem w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania do zapłaty wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia otrzymania środków do dnia zapłaty. 2. W przypadku, kiedy pracownik zrezygnował z kształcenia ustawicznego przed jego rozpoczęciem lub instytucja szkoleniowa odwołała szkolenie Pracodawca zobowiązany jest niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 3 dni od dnia rezygnacji lub odwołania szkolenia do zwrotu kwoty przeznaczonej na kształcenie tego pracownika, wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia otrzymania środków do dnia zapłaty. 3. W przypadku, kiedy po zrealizowaniu przez Pracodawcę wszystkich przewidzianych umową działań pozostaną niewykorzystane środki, Pracodawca zobowiązany jest do niezwłocznego zwrotu ich na rachunek bankowy Urzędu wraz z odsetkami. IX. Monitorowanie i kontrola wykorzystanych środków KFS 1. Urząd zastrzega sobie prawo monitorowania realizacji warunków niniejszej umowy. 2. Starosta może przeprowadzać kontrolę u pracodawcy w zakresie przestrzegania postanowień umowy wydatkowania środków KFS zgodnie z przeznaczeniem, właściwego dokumentowania oraz rozliczania otrzymanych i wydatkowanych środków i w tym celu może żądać danych, dokumentów i udzielania wyjaśnień w sprawach objętych zakresem kontroli, w szczególności przez: 1) badanie dokumentów i danych, niezbędnych do sprawowania nadzoru lub kontroli; 2) wykonywanie niezbędnych do celów nadzoru lub kontroli odpisów, wyciągów z dokumentów lub kserokopii oraz zestawień i obliczeń sporządzonych na podstawie dokumentów; 3) żądanie od pracowników kontrolowanej jednostki udzielania informacji w formie ustnej i pisemnej w związku z czynnościami nadzorczymi lub kontrolnymi; 4) wzywanie i przesłuchiwanie świadków. X. Postanowienia końcowe 1. Złożenie wniosku nie gwarantuje otrzymania środków. 2. Złożony wniosek nie podlega zwrotowi. 3. Starosta Pabianicki w imieniu, którego działa w granicach uzyskanego upoważnienia Dyrektor Urzędu może odstąpić w szczególnych przypadkach od wyżej wymienionych zasad, o ile nie pozostaje to w sprzeczności z obowiązującymi przepisami prawa. 5