Zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2015 r. nowe wyzwania Jolanta Latała Towarzystwo Urbanistów Polskich
A. Bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę Szacuje się chłonność położonych na terenie gminy obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalnoprzestrzennej w granicach jednostki osadniczej, rozumianą jako możliwość lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy. Szacuje się chłonność położonych na terenie gminy obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę (innych niż zwarta zabudowa), rozumianą jako możliwość lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy, wyrażoną w powierzchni użytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy.
B. Postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia warunków zabudowy przestrzennym nie wprowadzają ograniczeń dotyczących wydawania decyzji o warunkach zabudowy w oparciu o tzw. dobre sąsiedztwo. Zmiany w ustawie przewidują jedynie możliwość zakazu wydawania decyzji o warunkach zabudowy dla wszystkich albo określonych w uchwale rady gminy zmian sposobu zagospodarowania terenu tylko dla obszarów objętych rewitalizacją.
Obszary o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej przykład Ursynowa
Ustalenia studium przykład Ursynowa modernizacja i uzupełniane wielorodzinnych osiedli mieszkaniowych, ochrona wartości zabytkowych i kulturowych obszaru, zagospodarowanie nieurządzonych terenów pomiędzy zespołem istniejącej zabudowy, przekształcenie terenów poprzemysłowych na funkcje mieszkaniowe i usługowe, uzupełnienie lub wykształcenie nowych centrów usługowych, porządkowanie zabudowy wokół skrzyżowań ulic, priorytet dla transportu publicznego, ochrona i modernizacja istniejących parków i zieleni osiedlowej, tworzenie nowych terenów zieleni.
Zgodnie z ustaleniami studium: do bilansów terenów pod nową zabudowę należałoby wskazać tereny nieurządzone pomiędzy zespołami istniejącej zabudowy oraz tereny wzdłuż ulic i skrzyżowań Czy to jest możliwe? Czy w skali studium 1:20 000 można wskazywać takie tereny do bilansowania? Jeżeli nie, to czy będą mogły powstawać tam inwestycje? Prawdopodobnie tak, ponieważ wydawanie decyzji o warunkach zabudowy w oparciu o tzw. dobre sąsiedztwo nie ma żadnych ograniczeń
Zgodnie z ustaleniami studium: należy chronić i modernizować istniejące parki i zieleń osiedlową. Czy to jest możliwe? Tak, jeżeli sporządzi się miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla osiedli wielorodzinnych, chroniące zieleń. W przeciwnym razie trudno będzie odmówić wydawania decyzji o warunkach zabudowy.
Obszary przeznaczone w planach miejscowych pod zabudowę (inną niż zwarta zabudowa przykład Wilanowa)
Problemy z bilansami chłonności w obszarach objętych miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego różna szczegółowość planów miejscowych w większości planów brak analiz dotyczących potrzeb infrastruktury społecznej brak wskaźników dotyczących powierzchni użytkowej w podziale na zabudowę wielorodzinną i jednorodzinną, różnego rodzaju usług czy dla obiektów wysokościowych GUS podaje średnią powierzchnię na mieszkanie, nie różnicując na wielorodzinną i jednorodzinną brak wiarygodnych danych dotyczących liczby osób zatrudnionych dane z REGON-u odnoszą się do lokalizacji rejestracji firmy, a nie do miejsca zatrudnienia
Obszary położone poza strefą zwartej zabudowy i nieobjęte planami miejscowymi (przykład Wawra)
Problemy obszarów położonych poza strefą zwartej zabudowy Są to przede wszystkim dawne tereny rolnicze, na których występują długie działki rolne Rozpoczęte procedury sporządzania planów miejscowych są trudne do zrealizowania, ponieważ właściciele działek protestują przeciwko realizowaniu na ich działkach inwestycji publicznych
Problemy obszarów położonych poza strefą zwartej zabudowy Istnieje możliwość, że wskazane w studium obszary rozwojowe takie jak Wawer, Białołęka, Wilanów, Zielony Ursynów, Ursus, tereny pokolejowe itd. wyczerpią chłonność potrzeb na tereny pod rozwój zabudowy mieszkaniowej. Powyższe spowoduje, że nie będzie potrzeby sporządzania planów miejscowych. Co to oznacza? Planów nie będzie można sporządzać, ale decyzje o warunkach zabudowy będzie można nadal wydawać, ponieważ nie ma ograniczeń, a dobre sąsiedztwo zawsze się znajdzie.
Podsumowanie (1) Bilansowanie w oparciu o studium W strefie o zwartej zabudowie należałoby wyznaczyć do wyliczeń tylko te obszary, które będą miały znaczący wpływ na wzrost liczby mieszkańców, miejsc pracy i usług, jak np. plac Defilad, tereny pokolejowe, poprzemysłowe itp. Nowe inwestycje powstające w strefie zwartej zabudowy w oparciu o pojedyncze decyzje będą miały wpływ na bilanse w skali miasta, ale będą musiały być w sposób ciągły monitorowane.
Podsumowanie (2) Należałoby sporządzić plany miejscowe w strefie zwartej zabudowy (tzw. plany ochronne) w celu ochrony wykształconej struktury zagospodarowania przestrzennego, tj. terenów ochrony zabytków, ochrony osiedli mieszkaniowych oraz ochrony zieleni osiedlowej. Należy też pamiętać, że większość osiedli wielorodzinnych była realizowana w oparciu o kompleksowe plany realizacyjne. Sporządzane plany miejscowe w ww. strefach pozwolą na ochronę wykształconych struktur i uspokojenie napięć społecznych w przypadkach powstawania nowych inwestycji na podwórkach czy też w zieleni osiedlowej.
Podsumowanie (3) Bilansowanie w oparciu o uchwalone plany miejscowe wymaga przyjęcia pewnych wskaźników, które są określone w studium. Wydawane decyzje administracyjne należy monitorować i tworzyć bazę danych w celu wypracowania uśrednionych wskaźników. Niezbędne jest budowanie danych statystycznych na szczeblu gminy i GUS-u. Uszczegółowienie zakresu ustaleń planów miejscowych w celu dokonywania ujednoliconych bilansów na obszarze całego miasta.
Podsumowanie (4) W obszarach poza strefą zwartej zabudowy powinno być prawne ograniczenie wydawania decyzji o warunkach zabudowy. Ustawodawca przewidział możliwość zakazu wydawania decyzji o warunkach zabudowy, ale tylko dla obszarów objętych rewitalizacją, ponieważ w oparciu o ustawę rewitalizacyjną dokonano zmian w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.