Klimczyk Mariusz, Klimczyk Agata, Wadych Ewelina. Fitness jako współczesna forma rekreacji ruchowej = Fitness as a modern form of recreation movement. Journal of Health Sciences. 2013;3(16):259-272. ISSN 1429-9623 / 2300-665X. The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 1107. (17.12.2013). The Author (s) 2013; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Radom University in Radom, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. Conflict of interest: None declared. Received: 29.11.2013. Revised 21.12.2013. Accepted: 25.12.2013. Summary Fitness jako współczesna forma rekreacji ruchowej Fitness as a modern form of recreation movement Mariusz Klimczyk, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Agata Klimczyk, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Ewelina Wadych, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Mariusz Klimczyk, 85-713 Bydgoszcz ul. Gdyńska 8A Tel 663089733 e-mail, klimczyk1956@poczta.onet.pl The aim of the study was to present fitness as a modern form of recreation. The main objective was to verify among the women how important it is for them physical activity and what form of activity they prefer. In the publication used methods of diagnostic survey- questionnaire - sixteen questions. The research was conducted in 2013 among female from Bydgoszcz. The ladies at different ages attend at fitness classes at the club "Fitness Fordon" in Bydgoszcz. Women most often choose fitness as a form of recreation. Keywords: fitness, physical recreation, physical fitness, physical activity, survey. Streszczenie Celem pracy było przedstawienie fitnessu, jako współczesnej formy rekreacji ruchowej. Głównym celem było sprawdzenie wśród kobiet jak ważna jest dla nich aktywność fizyczna i jaką formę aktywności preferują. W pracy zastosowano metodę sondażu diagnostycznego - ankieta szesnaście pytań. Badania zostały przeprowadzone w czerwce 2013 roku wśród bydgoszczanek. Panie w różnym przedziale wiekowym uczęszczały na zajęcia fitness w klubie Fitness Fordon w Bydgoszczy. Najczęściej wybieraną przez kobiety formą rekreacji ruchowej jest fitness. Słowa kluczowe: fitness, rekreacja ruchowa, sprawność fizyczna, aktywność fizyczna, ankieta. Wprowadzenie Fitness- jest to dynamiczny stan poszukiwań dobrego samopoczucia zarówno psychicznego i socjologicznego, w połączeniu z maksymalną sprawnością fizyczną- poprzez różnorodne formy ruchowe dostosowane do możliwości, gustu, oczekiwań danej jednostki, która tym samym, bierze odpowiedzialność za funkcjonalne doskonalenie własnego organizmu (Grodzka-Kubiak, 2002). 259
Fitness są to różnorodne rodzaje zorganizowanych zajęć ruchowych posiadających ściśle określone cele oraz swoiste podstawy metodyczne realizowane najczęściej w formie lekcji grupowych z wykorzystaniem odpowiednio dobranej lub specjalnie skomponowanej muzyki oraz przyborów i przyrządów. (Dorota Olex- Zarychta, 2009). Fitness na to pojęcie wg. Olex-Mierzejewskiej (2002) składa się kilka elementów: - odpowiednie odżywianie, - odpowiedni wypoczynek - odpowiednia pielęgnacja, - odpowiednia aktywność fizyczna umysłowa i emocjonalna. Fitness to ciągła dbałość o stan zdrowia i piękną sylwetkę. Regularne wykonywanie ćwiczeń daje możliwość poprawy jakości i długości życia. Prowadzenie zajęć w klubach fitness jest bardzo ważną formą rekreacji fizycznej cieszącą się wyjątkowym zainteresowaniem przede wszystkim wśród kobiet - bo która z nich nie chciała by być piękna, zgrabna i wysportowana. Panie coraz bardziej skupiają się na dbałości o własne zdrowie, sprawne ciało, duszę i umysł. Jak twierdził Edmund Hillary Nie trzeba być fantastycznym bohaterem, aby robić pewne rzeczy - współzawodniczyć. Można być zwykłym człowiekiem, wystarczająco zmotywowanym, aby osiągnąć największe cele (Karpay E., 2007). Cel badań było sprawdzenie wśród kobiet jak ważny jest dla nich wysiłek i sprawność fizyczna. Dzięki tym badaniom można się dowiedzieć jak kobiety spędzają czas wolny i ile czasu są w stanie poświęcić by zadbać o swoje zdrowie i ciało w sposób aktywny. Materiał i metody badań. Badania przeprowadzono w czerwce 2013 roku wśród bydgoszczanek. Panie uczęszczają na zajęcia fitness w klubie Fitness Fordon w Bydgoszczy mający siedzibę przy ulicy Rzeźniackiego, na osiedlu Fordon. W klubie fitness przeprowadzone są formy zajęć na które uczęszczają kobiety w różnym przedziale wiekowym. W badaniach na podstawie sondażu diagnostycznego najczęściej wykorzystywaną techniką jest ankieta, analiza dokumentów osobistych, wywiad, kwestionariusz. Cechą charakterystyczną tej metody badawczej jest stawianie pytań respondentom. Przy czym odpowiedzi na zadawane pytania mogą mieć formę odpowiedzi ustnych, lub pisemnych. Badanie na podstawie ankiet jest najlepszą i najszybszą formą uzyskiwania odpowiedzi na te same pytania przez większą ilość osób. Poza tym iż, przy wypełnianiu ankiety ankietowany ma czas na odpowiedź, niż podczas rozmowy i jest bardziej szczery ponieważ ankieta jest anonimowa. Na potrzeby niniejszej pracy w kwestionariuszu ankiet zamieszczono szesnaście pytań. Wszystkie pytania były zamknięte i wymagają jedynie wyboru tej właściwej odpowiedzi z punktu 260
widzenia ankietowanych. W ankiecie zostały zamieszczone dane osobowe określające wiek, miejsce zamieszkania oraz rodzaj wykonywanej pracy. Ankieta jest anonimowa, składa się z następujących pytań: Bardzo proszę o udzielenie szczerych odpowiedzi. 1.Wiek a) 20-25 b) 25-30 c) 30-40 d) 40-50 e) 50 i więcej 2. Miejsce zamieszkania: a) wieś b) miasto 3. Jaki ma Pani tryb pracy a) siedzący tryb pracy b) aktywny tryb pracy 4. Ile czasu wolnego ma Pani w ciągu dnia? a) 1 godzina b) 2-3 godziny c) 4-5 godzin d) Więcej 5.Jak spędza Pani czas wolny? a) oglądam TV b) czytam książki, rozwiązuje krzyżówkę c) wychodzę z przyjaciółmi d) uprawiam sport e) inne... 6.Czy chciałaby Pani spędzać czas wolny w sposób aktywny? a) tak b) nie c) czasami 7. Jak często jest Pani aktywna fizycznie? a) codziennie b) raz w tygodniu c) dwa- trzy razy w tygodniu d) raz w miesiącu e) rzadziej 8. Jaką formę aktywności Pani preferuje? a) fitness 261
b) pływanie c) jazda na rowerze d) gry zespołowe( piłka ręczna, siatkówka...) e) inne... 9. Jaki rodzaj zajęć zamieszczony w grafiku Pani preferuje? a) interwał b) cardio c) wzmacnianie d) relakacyjne 10. Aktywność fizyczna jest dla Pani? a) sposobem na utrzymanie właściwej budowy ciała b) okazją do spotkań towarzyskich c) ucieczką od codziennych spraw i obowiązków d) sposobem na rozładowanie stresu e) elementem zdrowego stylu życia 11. Jak Pani reaguje na sytuacje stresowe? a) dużo jem b) idę na spacer c) palę papierosy d) zażywam środki uspakajające e) wypijam jeden lub kilka kieliszków alkoholu lub butelkę piwa f) ćwiczę ( uprawiam sport) g) sprzątam 12. Jak ocenia Pani swoją sprawność fizyczną? a) bardzo dobrze b) dobrze c) mogłoby być lepiej d) źle 13. Jakie są powody braku aktywności fizycznej podawane przez Pani rówieśników? a) brak czasu b) zbyt daleka droga do klubu c) brak czerpania przyjemności d) zły stan zdrowia e) strach przed ośmieszeniem f) brak towarzystwa g) inne... 14. Ile jest Pani w stanie przeznaczyć pieniędzy na zajęcia fitness? a) 20-50zł 262
b) 50-100zł c) 100-150 d) Więcej 15. Jaka jest Pani zdaniem intensywność ćwiczeń? a) za niska b) w sam raz c) zbyt wysoka 16. Ile osób jest średnio na zajęciach fitness? a) 5-10 b) 10-15 c) 15-20 d) 20 i więcej 17. Czy jest Pani zadowolona z zajęć w klubie? a) tak b) nie c) nie wiem 18. Czy jest coś co by Pani chciała zmienić w prowadzonych zajęciach? a) Tak b) nie c) nie wiem 19. Czy jest Pani zadowolona z instruktora, do którego Pani uczęszcza? a) tak b) nie c) nie wiem Wyniki Analiza wyników badań wykazała,że najwięcej kobiet bo, ponad 35% uczęszczających na zajęcia fitness jest w przedziale wiekowym 30-40 lat. Ponad 20% kobiet mieści się w przedziale wiekowym 25-30. Najmniej kobiet uczęszcza na zajęcia w wieku 20-25 oraz 40-50 (rys.1). Ilość ankietowanych(%)? 4 3 2 1 a) 20-25 lat b) 25-30 lat c) 30-40 lat d) 40-50 lat e) 50+ lat Rys.1. Wiek ankietowanych kobiet biorąca udział w badaniu. 263
Podsumowanie wyników kolejnego pytania ankiety wykazało, że przeważająca część ankietowanych kobiet (ponad 80% ) zamieszkuje miasto, a nieznaczna część około 20 % zamieszkuje wieś (rys.2). Miejsce zamieszkania (%)? 10 8 6 4 2 a) miasto b) wieś Rys. 2. Miejsce zamieszkania ankietowanych kobiet. Z pośród ankietowanych ponad 60% kobiet prowadzi siedzący tryb pracy, pozostałe badane prowadzi aktywny tryb pracy (rys.3). Jaki ma Pani tryb pracy (%)? 8 6 4 2 a) siedzący tryb pracy b) aktywny tryb pracy Rys. 3. Tryb pracy wykonywany przez ankietowanych Z pośród ankietowanych kobiet ponad 50%, posiada 2-3 godziny czasu wolnego w ciągu dnia, 20 % kobiet poświęca 4-5 godzin, zaś ponad 10 % czas wolny ogranicza do 1 godziny (rys.4). 264
Ile czasu wolnego ma Pani w ciągu dnia (%)? 6 4 2 a) 1 godzina b) 2-3 godziny c) 4-5 godzin d) więcej Rys. 4. Ile czasu wolnego ma Pani w ciągu dnia Analiza kolejnego pytania ankiety wskazała, że ponad 35 % pań czas wolny poświęca na oglądanie telewizji, około 22 % kobiet wychodzi z przyjaciółmi, 20 % badanych czas wolny przeznacza na uprawianie sportu, 15 % kobiet w wolnym czasie czyta książki, zaś pozostała część ankietowanych kobiet spędza czas wolny w inny sposób (rys.5). Jak spędza Pani czas wolny (%)? 4 3 2 1 Rys. 5.Jak spędza Pani czas wolny Odpowiedź na kolejne pytanie ankiety wykazała, że z pośród kobiet 60% preferuje spędzanie czasu wolnego aktywnie, 10 % uważa,że aktywność fizyczna nie jest potrzebna, pozostała część kobiet 20% jest za tym by czasami aktywnie spędzać czas wolny (rys.6.). 265
Czy chciałaby Pani spędzać czas w sposób aktywny(%)? 8 6 4 2 a) tak b) nie c) czasami Rys. 6. Czy chciałaby Pani spędzać czas w sposób aktywny Z pośród ankietowanych kobiet największa część około 50% preferuję fitness, ponad 20 % preferuje jazdę na rowerze, 10 % stawia na pływanie, pozostała część wybiera gry zespołowe i inne formy aktywności (rys.7). Jaką formę aktywności Pani preferuje(%)? 5 4 3 2 1 Rys. 7. Jaką formę Pani preferuje? Wśród ankietowanych największa część bo aż 30% uważa, aktywność fizyczną za element zdrowego stylu życia, mniejsza część około 30% twierdzi, że jest to sposób na utrzymanie właściwej budowy ciała, 15% sposób na przezwyciężanie stresu, ponad 10 % sport traktuje jako okazję do spotkań towarzyskich, pozostała część uznaje to za ucieczkę od codziennych obowiązków (rys.8). 266
Aktywność fizyczna jest dla Pani (%)? 4 3 2 1 Rys. 8.Aktywność fizyczna jest dla Pani Wynik ankiety wykazał, że większa część około 40% z pośród ankietowanych na radzenie sobie ze stresem preferuje uprawianie sportu, ponad 20% ma wzmożony apetyt, około 20% wychodzi na spacer, 10% pali papierosy, pozostała część ankietowanych by pomóc sobie podczas stresu zażywa środki uspokajające bądź odurzające (rys.9). Jak Pani reaguje na sytuacje stresowe? (%) 4 3 2 1 Rys. 9. Jak Pani reaguje na sytuacje stresowe Większość ankietowanych kobiet około 30% uważa swoją sprawność fizyczną, że mogłaby być lepsza, ponad 20% twierdzi, że jest ona bardzo dobra podobna cześć ankietowanych sądzi, że należałoby nad nią popracować, około 20% kobiet swoja sprawność uważa za dobrą (rys.10). 267
Jak ocenia Pani swoja sprawność fizyczną(%)? 3 2 1 a) bardzo dobra b) dobra c) mogłoby być lepiej d) źle Rys. 10. Jak ocenia Pani swoją sprawność fizyczną Z większości ankietowanych kobiet 35 % uważa, że powodem braku aktywności fizycznej jest brak czerpania przyjemności, 20% tłumaczy się brakiem czasu, 15 % uważa brak towarzystwa za powód do aktywności fizycznej, pozostała część kobiet boi się ośmieszenia wśród innych kobiet jak również tłumaczy się złym stanem zdrowia (rys.11). Jakie są powody braku aktywności fizycznej podawane przez Pani rówieśników(%)? 4 2 a) b) brak zbyt c) czasu brak daleko czerpania do d) e) klubu zły strach rzyjemności stan przed zdrowia f) brak ośmieszeniem towarzystwa g) inne Rys. 11. Jakie są powody braku aktywności fizycznej podawane przez Pani rówieśników Przeważająca część ankietowanych, ponad 50% na zajęcia fitness mogłaby przeznaczyć kwotę w granicach 20-50 zł, 30 % kobiet w granicach 50-100 zł, około 10 % ankietowanych jest w stanie przeznaczyć 100-150zł i więcej (rys.12). 268
Ile jest Pani w stanie przeznaczyć na zajęcia 10 Rys. 12. Ile jest Pani w stanie przeznaczyć pieniędzy na zajęcia fitness Analiza wyników odpowiedzi na kolejne pytanie wykazała, że ponad 50 % ankietowanych uważa, że intensywność ćwiczeń w klubie do którego uczęszczają jest odpowiednia, 30% twierdzi, że jest ona zbyt niska, zaś około 10 % uważa, że jest zbyt wysoka (rys.13). Jaka jest Pani zdaniem intensywność ćwiczeń 10 a)za niskab) w sam raz c) za wysoka Rys. 13. Jaka jest Pani zdaniem intensywność ćwiczeń podczas zajęć W badaniu 50 % ankietowanych kobiet twierdzi, iż liczba ćwiczących na zajęciach fitness mieści się w przedziale 15-20 osób, około 30% kobiet uważa, że liczba ćwiczących liczy 10-15 osób, 10 % badanych uważa, iż liczba ćwiczących nie przekracza 10 osób (rys.14). Ile osób jest średnio na zajęciach fitness(%)? 10 a) 5-10 b) 10-15 c) 15-20 d) 20+ Rys. 14. Ile osób jest średnio na zajęciach fitness Z pośród ankietowanych około 90% kobiet jest zadowolona z zajęć fitness w klubie, nie wielka ilość kobiet jest niezadowolona z zajęć (rys.15). 269
Czy jest Pani zadowolona z zajęć w klubie (%)? 10 a) tak b) nie c) nie wiem Rys. 15. Czy jest Pani zadowolona z zajęć w klubie Wyniki ankiety wykazały, że ponad 60% kobiet nie zmieniłaby nic w przebiegu prowadzonych zajęć, około 20% ankietowanych kobiet chciałaby coś zmienić w zajęciach, pozostała część nie jest w stanie powiedzieć co by zmieniła w przeprowadzanych zajęciach (rys.16). Czy jest coś co chciałaby Pani zmienić w prowadzeniu 10 a) tak b) nie c) nie wiem Rys. 16. Czy jest coś co chciałaby Pani zmienić w prowadzeniu zajęć Większość badanych kobiet 70% jest zadowolona z instruktora do którego uczęszcza, około 10 % nie jest w stanie powiedzieć, pozostała część nie jest zadowolona ze swojego instruktora (rys.17). Czy jest Pani zadowolona z instruktora, do którego Pani 10 a) tak b) nie c) nie wiem Rys. 17. Czy jest Pani zadowolona z instruktora, do którego Pani uczęszcza 270
Największa ilość badanych kobiet, ponad 25% preferuje zajęcia cardio, nie wiele mniej 25 % wybiera relaksacje oraz wzmacnianie, pozostała cześć ankietowanych stawia na interwał (rys.18). Jaki rodzaj zajęć zamieszczony w grafiku Pani preferuje (%)? 5 Rys. 18. Jaki rodzaj zajęć zamieszczony w grafiku Pani preferuje Podsumowanie, wnioski Forma rekreacji jaką są zajęcia fitness cieszy się szczególnie wśród kobiet nieustannym zainteresowaniem. Ma na to wpływ dbałość o własne ciało i umysł. Przeprowadzone badanie wśród osób uczęszczających na zajęcia fitness pozwoliło stwierdzić, że w życiu kobiety aktywność fizyczna odgrywa bardzo ważną rolę. Znakomita większość badanych kobiet stawia na zdrowy i aktywny styl życia, a uprawianie sportu sprawia im przyjemność i satysfakcję. Wnioski Wśród ankietowanych przeważająca część chciałaby spędzać czas wolny w sposób aktywny. Aby zadbać o swoje zdrowie, ciało i piękną sylwetkę są w stanie poświęcić każdą wolną chwilę na trening. Najczęściej wybieraną przez kobiety formą rekreacji ruchowej jest fitness, będący podstawowym elementem zdrowego stylu życia oraz najlepszym sposobem na radzenie sobie w sytuacjach stresowych. Z większości ankietowanych kobiet uważa, że powodem braku aktywności fizycznej rówieśników ćwiczących pań jest brak czerpania przyjemności oraz brak wolnego czasu. Większość pani na zajęcia fitness jest w stanie przeznaczyć od 20 do 50 zł miesięcznie. 271
Znakomita większość ćwiczących jest zadowolona z pracy instruktora fitness. Literatura 1. Dufton J.,2003, Pilates poradnik zdrowia i urody, Skarbnica Wiedzy, London. 2. Dutkiewicz W., 1996, Przewodnik metodyczny dla studentów, Strzelec, Kielce. 3. Dutkiewicz W., 2001,Podstawy metodologii badań do pracy magisterskiej i licencjackiej, Wydawnictwo Stachurski, Kielce. 4. Grodzka- Kubiak E.,2002, Aerobik czy fitness, DDK Edition, Poznań. 5. Karpay E., 2007, Fitness zdrowie i uroda, Gliwice. 6. Matella K.,2008,Fitness Zdrowie i uroda, Literat, Toruń. 7. Olex-Zarychta D,.2009, Fitness- teoretyczne i metodyczne podstawy prowadzenia zajęć, Katowice. 8. Opoka D,.2007, Fitness a rekreacja ruchowa, Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej, Warszawa. 9. Pilch T.,1998, Zasady badań pedagogicznych, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa. 10. Pietrzyk D., 2007, Fitness- nowoczesne formy gimnastyki, Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej, Warszawa. 11. Stępień E., 2007, Metodyka zajęć fitness, Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej, Warszawa. 272