MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY I ROZWOJU DEPARTAMENT KOORDYNACJI WDRAŻANIA FUNDUSZY UNII EUROPEJSKIEJ POTENCJAŁ ADMINISTRACYJNY SYSTEMU INSTYTUCJONALNEGO NARODOWYCH STRATEGICZNYCH RAM ODNIESIENIA NA LATA 2007 2013 (stan na 30 czerwca 2014 r.) WARSZAWA, 30 GRUDNIA 2014-1 -
Raport przygotowano w Departamencie Koordynacji Wdrażania Funduszy Unii Europejskiej w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Akceptacja: Marceli Niezgoda Podsekretarz Stanu, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju - 2 -
SPIS TREŚCI: SPIS TREŚCI:... 3 WYKAZ SKRÓTÓW... 4 WSTĘP... 7 1. INSTYTUCJE SYSTEMU REALIZACJI NSRO 2007-2013... 8 2. ZATRUDNIENIE... 11 2.1. ZATRUDNIENIE WEDŁUG JEDNOSTEK... 12 2.2. ZATRUDNIENIE W INSTYTUCJACH SYSTEMU NSRO 2007-2013... 19 2.3. ZATRUDNIENIE WEDŁUG PROGRAMÓW OPERACYJNYCH... 20 2.4. ZMIANY W POZIOMIE ZATRUDNIENIA I POTRZEBY KADROWE... 21 2.5. STRUKTURA ZADAŃ... 31 3. KADRY I WYNAGRODZENIA... 37 3.1. WYKSZTAŁCENIE... 37 3.2. WIEK PRACOWNIKÓW INSTYTUCJI NSRO 2007-2013... 40 3.3. DOŚWIADCZENIE... 42 3.4. WYNAGRODZENIA... 45 4. SZKOLENIA... 50 5. ANALIZA WYBRANYCH PROCESÓW ZWIĄZANYCH Z WDRAŻANIEM PROGRAMÓW OPERACYJNYCH... 54 5.1. LICZBA KONKURSÓW OGŁOSZONYCH DO 30 CZERWCA 2014 R.... 54 5.2. LICZBA KONKURSÓW ZAKOŃCZONYCH DO 30 CZERWCA 2014 R.... 55 5.3. PROCES NABORU WNIOSKÓW O DOFINANSOWANIE... 56 5.4. OCENA WNIOSKÓW O DOFINANSOWANIE... 60 5.5. ODSETEK WNIOSKÓW PRZECHODZĄCYCH PRZEZ PROCES OCENY... 62 5.6. ZATWIERDZENIE LISTY PROJEKTÓW... 65 5.7. DŁUGOŚĆ KONKURSÓW... 66 5.8. PRZYJĘTE PROCEDURY ODWOŁAWCZE... 68 5.8.1. ETAP PRZEDSĄDOWY PROCEDURY ODWOŁAWCZEJ... 68 5.8.2. ETAP SĄDOWY PROCEDURY ODWOŁAWCZEJ... 72 6. OBCIĄŻENIE PRACĄ INSTYTUCJI... 73 6.1. INSTYTUCJE O KOMPETENCJACH ZARZĄDCZYCH... 73 6.2. INSTYTUCJE O KOMPETENCJACH ZARZĄDCZYCH I WDROŻENIOWYCH... 74 6.3. INSTYTUCJE O KOMPETENCJACH WDROŻENIOWYCH... 75 6.4. PORÓWNANIE GRUP INSTYTUCJI... 76 PODSUMOWANIE... 77 SPIS RYSUNKÓW... 79 SPIS TABEL... 81 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW... 82-3 -
WYKAZ SKRÓTÓW ARP AUD BGK CKPŚ COP CPE CRZL CSIOZ CUPT DIP EFRR EFS EWT FE FS I STRAT IA IC IK NSRO IK RPO IP IP II IPOC IZ KE KIS KJE KK KM KPK KPO KPRM LAWP MAC Agencja Rozwoju Pomorza Aneks do umowy o dofinansowanie Bank Gospodarstwa Krajowego Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych Centrum Obsługi Przedsiębiorcy Centrum Projektów Europejskich Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia Centrum Unijnych Projektów Transportowych Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Europejski Fundusz Społeczny Europejska Współpraca Terytorialna Fundusze Europejskie Fundusz Spójności Instytucja Strategiczna Instytucja Audytowa Instytucja Certyfikująca Instytucja Koordynująca Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Instytucja Koordynująca Regionalne Programy Operacyjne Instytucja Pośrednicząca Instytucja Pośrednicząca II Stopnia Instytucja Pośrednicząca w Certyfikacji Instytucja Zarządzająca Komisja Europejska Kontrolerzy I Stopnia Krajowa Jednostka Ewaluacji Koordynator Krajowy Komitet Monitorujący Krajowy Punkt Kontaktowy Krajowe Programy Operacyjne Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Lubelska Agencja Wspierania Przedsiębiorczości Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji - 4 -
MCP Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości MEN Ministerstwo Edukacji Narodowej MF Ministerstwo Finansów MG Ministerstwo Gospodarki MIiR Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju MJWPU Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych MKiDN Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego MNiSW Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego MPiPS Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej MŚ Ministerstwo Środowiska MZ Ministerstwo Zdrowia NCBiR Narodowe Centrum Badań i Rozwoju NFOŚiGW Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NSRO 2007-2013 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 OCRG Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki OPI Ośrodek Przetwarzania Informacji ORE Ośrodek Rozwoju Edukacji PARP Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości PO Program Operacyjny PO IG Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka PO IiŚ Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko PO KL Program Operacyjny Kapitał Ludzki PO PT Program Operacyjny Pomoc Techniczna PO RPW Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej POT Polska Organizacja Turystyczna PT Pomoc Techniczna PWT Programy Współpracy Terytorialnej RIF Regionalne Instytucje Finansujące ROPS Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej RPO Regionalne Programy Operacyjne ŚBRR Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego ŚCP Śląskie Centrum Przedsiębiorczości UD Umowa o dofinansowanie UE Unia Europejska UKS Urząd Kontroli Skarbowej UM Urząd Marszałkowski - 5 -
UW UZPPR WD WE WFOŚiGW WMARR WP WST WUP WWPE Urząd Wojewódzki Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju Wniosek o dofinansowanie Wspólnoty Europejskie Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Warmińsko-Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego Wniosek o płatność Wspólny Sekretariat Techniczny Wojewódzki Urząd Pracy Władza Wdrażająca Programy Europejskie - 6 -
WSTĘP Raport o potencjale administracyjnym systemu instytucjonalnego Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 (NSRO 2007-2013) zawiera informacje na temat wybranych aspektów zdolności administracyjnej jednostek zaangażowanych w realizację programów operacyjnych w latach 2007-2013. Dzięki cyklicznemu gromadzeniu danych w dokumencie opisano zmiany obserwowane w potencjale instytucji. Raport nie zawiera ocen odnotowywanych zjawisk, gdyż zakres zebranych informacji nie pozwala na pełne przeanalizowanie czynników, które je warunkują. Analiza zasadniczo przedstawia stan na dzień 30 czerwca 2014 roku lub odnosi się do pierwszej połowy 2014 roku, a ewentualne odstępstwa w tym zakresie zostały wyraźnie wskazane w dokumencie. Informacje zebrane na potrzeby opracowania raportu zostały pozyskane za pomocą przygotowanego przez IK NSRO kwestionariusza w wersji elektronicznej w formacie Adobe, przekazanego pismami z dnia 19 i 21 sierpnia 2014 roku wszystkim podmiotom w systemie wdrażania NSRO 2007-2013. Prezentowany raport składa się z kilku części, w których zostały opisane podstawowe elementy decydujące o zdolności administracyjnej: instytucje w tej części opracowania opisano rodzaje instytucji zaangażowanych w wykorzystanie funduszy europejskich, zatrudnienie w rozdziale znajdują się informacje na temat liczby osób zatrudnionych w instytucjach systemu NSRO 2007-2013 oraz zmian w poziomie zatrudnienia, kadry i wynagrodzenia rozdział zawiera dane charakteryzujące kadry instytucji dotyczące m.in. wieku i wykształcenia, a także informacje o wynagrodzeniach, szkolenia w tej części zamieszczono dane na temat ilości i typów szkoleń, w których uczestniczyli pracownicy instytucji, procesy związane z wdrażaniem programów ta część dokumentu zawiera m.in. informacje o tempie realizacji procesów związanych z prowadzeniem konkursów, liczbie ogłaszanych konkursów, średniej liczbie wniosków składanych w ramach programów operacyjnych, odsetku pozytywnie rozpatrywanych wniosków o dofinansowanie, a także uwzględnia wybrane informacje o procedurze odwoławczej, obciążenie pracą instytucji w tej części pogrupowano instytucje wg typów zadań, które wykonują (zadania związane z zarządzaniem i dotyczące wdrażania) oraz dokonano analizy porównawczej według przyjętych kryteriów, takich jak np. liczba umów o dofinansowanie na etat, liczba weryfikowanych wniosków o dofinansowanie i o płatność na etat czy średni czas rozpatrywania wniosków o płatność. Kluczowe informacje, dotyczące wybranych elementów potencjału administracyjnego systemu instytucjonalnego NSRO 2007-2013, zostały ujęte w podsumowaniu raportu. - 7 -
ZATRUDNIENIE 1. INSTYTUCJE SYSTEMU REALIZACJI NSRO 2007-2013 System instytucjonalny NSRO 2007-2013 został zorganizowany zgodnie ze wszystkimi obowiązującymi w tym zakresie wymogami określonymi zarówno przez regulacje unijne 1 jak i krajowe 2. Na tej podstawie, dla realizacji Celu Konwergencja oraz Celu EWT, wybranym podmiotom powierzono funkcje: instytucji zarządzających, pośredniczących i pośredniczących drugiego stopnia odpowiedzialnych za realizację (zarządzanie i wdrażanie) programów operacyjnych w ramach celu Konwergencja, instytucji certyfikującej oraz instytucji pośredniczących w certyfikacji poświadczających prawidłowość poniesienia wydatków w ramach programów operacyjnych Celu Konwergencja i Celu Europejska Współpraca Terytorialna, instytucji audytowej odpowiedzialnej za prowadzenie kontroli systemów realizacji programów oraz realizowanych projektów, instytucji zarządzających i wspólnych sekretariatów technicznych do obsługi każdego programu EWT zarządzanego przez Polskę, kontrolerów pierwszego stopnia odpowiedzialnych za weryfikację legalności i prawidłowości wydatków zadeklarowanych przez każdego beneficjenta w programach EWT, krajowego koordynatora w celu zapewnienia współpracy z instytucją zarządzającą programem EWT, jeśli program zarządzany jest przez partnera zagranicznego, krajowego punktu kontaktowego w dwóch programach transnarodowych oraz jednym współpracy międzyregionalnej. Dodatkowo w strukturze MIiR, dla sprawnego wykonywania powierzonej mu funkcji koordynacyjnej wdrażania programów operacyjnych, wyodrębniono Instytucję Strategiczną (I STRAT) odpowiedzialną za programowanie polityki rozwoju kraju, w tym za czuwanie nad poprawnością i jednolitymi zasadami organizującymi ten proces, Instytucję Koordynującą NSRO (IK NSRO), której powierzono wyznaczanie wspólnych standardów w zakresie systemów zarządzania i kontroli, polityki szkoleniowej i monitorowania 1 2 Rodzaje instytucji i ich funkcje określa na poziomie wspólnotowym rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającym rozporządzenie (WE) nr 1260/1999. Dla programów operacyjnych realizowanych w ramach Celu Europejska Współpraca Terytorialna pewne odrębne reguły, w zakresie kształtowania systemu instytucjonalnego, określa rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999. Na poziomie krajowym dokumentami określającymi rodzaje instytucji w systemie wdrażania programów operacyjnych w latach 2007-2013 oraz jednostki, którym powierzono funkcje instytucji uczestniczących w realizacji NSRO 2007-2013 jest ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (tj. Dz. U z 2009 r., Nr 84, poz. 712) wraz z Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia 2007-2013 oraz poszczególne programy operacyjne i szczegółowe opisy osi priorytetowych. - 8 -
ZATRUDNIENIE przygotowania projektów kluczowych. oraz Instytucję Koordynującą Regionalne Programy Operacyjne (IK RPO), której funkcje koordynacyjne odnoszą się do regionalnych programów operacyjnych. Za wypracowanie standardów oraz koordynację działań w zakresie ewaluacji prowadzonych w ramach poszczególnych programów operacyjnych oraz przeprowadzanie ewaluacji na poziomie NSRO 2007-2013 odpowiedzialna jest Krajowa Jednostka Ewaluacji (KJE 3 ), umiejscowiona w strukturze MIiR, funkcjonująca w ramach I STRAT. Instytucją odpowiedzialną za otrzymywanie płatności dokonywanych przez KE jest Ministerstwo Finansów. MF wyodrębniło także instytucję odpowiedzialną za weryfikację zasady dodatkowości (Jednostka Weryfikacji Zasady Dodatkowości JWZD). Instytucją obsługującą przepływ środków unijnych do beneficjentów większości programów europejskich (poza m.in. pomocą techniczną) jest BGK 4. Na potrzeby raportu przyjęto, że dany podmiot będzie traktowany jako odrębna instytucja za każdym razem, gdy jego funkcje odnosić się będą do określonego programu operacyjnego lub będzie stroną odrębnego porozumienia międzyinstytucjonalnego. Wyjątek stanowią instytucje horyzontalne (I STRAT, IK NSRO, IK RPO, IC, IA, Instytucja odpowiedzialna za płatności, JWZD), których właściwość odnosi się do wszystkich lub danej kategorii programów operacyjnych. W konsekwencji pojęcie instytucji, wbrew najbardziej rozpowszechnionemu podejściu, nie jest tożsame z danym urzędem. Ogólna liczba instytucji dla realizacji celu Konwergencja wyniosła łącznie 114 instytucji, w tym 21 IZ, 32 IP oraz 61 IP II, natomiast dla Celu EWT łącznie utworzono 33 instytucje w tym 3 IZ, 3 WST, 7 KK, 3 KPK, 17 KIS. Dodatkowo funkcjonowały: instytucja audytowa, instytucja certyfikująca i 16 instytucji pośredniczących w certyfikacji oraz trzy instytucje koordynujące I STRAT (wraz z KJE), IK NSRO, IK RPO, a także JWZD oraz Instytucja odpowiedzialna za przepływy finansowe. Łącznie wybranym podmiotom powierzono w systemie realizacji NSRO 2007-2013 rolę 170 różnych instytucji. Natomiast liczba wszystkich podmiotów tworzących system wdrażania NSRO 2007-2013 wynosi 115 i uwzględnia 10 ministerstw (w tym KPRM), 16 urzędów marszałkowskich, 16 urzędów wojewódzkich, 16 urzędów kontroli skarbowej, 16 wojewódzkich urzędów pracy, 16 wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, a także 25 innych podmiotów. 3 Ustawową podstawę funkcjonowania KJE stanowi znowelizowana ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (tj. Dz. U z 2009 r., Nr 84, poz. 712), która w art. 3a pkt 4a wskazuje, że minister właściwy ds. rozwoju regionalnego koordynuje realizację strategii rozwoju współfinansowanych ze środków budżetu państwa lub środków rozwojowych pochodzących z Unii Europejskiej lub z innych źródeł zagranicznych przez koordynowanie i realizację procesu ewaluacji polityki rozwoju. Natomiast art. 6b pkt 3 wspominanej ustawy wskazuje, że te zadania są realizowane przez krajową jednostkę ewaluacyjną w przypadku jej powołania przez ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego. 4 Na mocy systemu przepływów finansowych BGK pełni rolę instytucji Płatnika. Powstała instytucja Płatnika, nie jest instytucją systemu wdrażania w takim sensie w jakim jest nim instytucja zarządzająca czy instytucja pośrednicząca II-go stopnia, dlatego też bardziej szczegółowe dane na jej temat nie zostały ujęte w raporcie. Płatnik pełni jedynie rolę kasjera, tj. dokonuje wypłaty dofinansowania na rzecz beneficjentów. - 9 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 1 LICZBA INSTYTUCJI WDRAŻAJĄCYCH PROGRAMY OPERACYJNE I PROGRAMY WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ 23 20 22 17 16 9 7 7 3 1 5 1 1 1 1 1 3 3 3 3 PO IG PO IiŚ PO KL PO PT PO RPW PWT RPO IZ IP IP II WST KK KPK KIS Z punktu widzenia przynależności poszczególnych jednostek uczestniczących w realizacji NSRO 2007-2013 do sektora finansów publicznych, sześć podmiotów nie należy do wspomnianego sektora. Są to: WMARR, ARP, CKPŚ, BGK oraz dwa instytuty badawcze (OPI i INiG). Najwięcej instytucji w systemie ma status państwowych jednostek budżetowych. RYSUNEK 2 JEDNOSTKI PEŁNIĄCE ROLĘ INSTYTUCJI W SYSTEMIE REALIZACJI NSRO 2007-2013 POD WZGLĘDEM PRZYNALEŻNOŚCI DO SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH 48 41 16 3 1 6 państwowe jednostki budżetowe samorządowe jednostki budżetowe państwowe osoby prawne samorządowe osoby prawne agencje wykonawcze jednostki spoza sektora finansów publicznych - 10 -
ZATRUDNIENIE 2. ZATRUDNIENIE Według stanu na 30 czerwca 2014 roku zatrudnienie w systemie realizacji NSRO 2007-2013 wyniosło 11 952 osób 5 zatrudnione na 10282 etatach. W porównaniu z drugą połową 2013 roku w skali całego systemu realizacji NSRO 2007-2013 odnotowano spadek liczby osób i etatów. TABELA 1 ZATRUDNIENIE WEDŁUG RODZAJÓW JEDNOSTEK UCZESTNICZĄCYCH W REALIZACJI NSRO 2007-2013 RODZAJ JEDNOSTKI LICZBA OSÓB LICZBA ETATÓW Ministerstwa 1813 1435 Urzędy Marszałkowskie 4073 3615 Urzędy Wojewódzkie 386 385 Wojewódzkie Urzędy Pracy 1731 1635 Urzędy Kontroli Skarbowej 559 462 Inne 3390 2750 Razem 11952 10282 Kluczową rolę w finansowaniu zatrudnienia w systemie realizacji NSRO 2007-2013 odgrywają środki pomocy technicznej. Niemniej nie każdy etat, czy osoba przypisana do realizacji zadań związanych z obsługą programów operacyjnych jest objęta tym rodzajem wsparcia. Na koniec czerwca 2014 roku w ramach pomocy technicznej kwalifikowalnych było 9850 etatów oraz wynagrodzenie 11564 osób. W systemie realizacji NSRO 2007-2013 coraz bardziej jest widoczne przygotowywanie się kadr do uruchomienia nowej perspektywy 2014-2020. Przejawia się to poprzez angażowanie pracowników w zadania związane z okresem finansowym 2014-2020. W większości przypadków pracownicy instytucji wdrażających NSRO 2007-2013 dzielą swoje obowiązki pomiędzy dwie perspektywy, choć zdarzają się sytuacje, że w jednostkach wyodrębnione są komórki, których zadania są wyłącznie skoncentrowane na okresie 2014-2020. Szacuje się, że na dzień 30 czerwca 2014 roku 2378 osób (nie wliczając komórek wspomagających w MIiR) było zaangażowanych w przygotowanie perspektywy finansowej 2014-2020. 5 Należy zastrzec, że ze względu na udział poszczególnych pracowników danego urzędu w realizacji więcej niż jednego programu operacyjnego np. pracownicy PARP lub NCBiR, mogli oni zostać uwzględnieni w obliczeniach liczby osób więcej niż jeden raz. - 11 -
ZATRUDNIENIE 2.1. ZATRUDNIENIE WEDŁUG JEDNOSTEK Ministerstwa pełniące rolę IP lub IP II w ramach KPO, odpowiedzialne za wdrażanie wybranych działań w PO KL, PO IG oraz PO IiŚ dysponowały 462 etatami, w ramach których zatrudniono 668 osób. RYSUNEK 3 LICZBA ETATÓW W MINISTERSTWACH PEŁNIĄCYCH ROLĘ IP LUB IP II W PODZIALE NA PROGRAMY OPERACYJNE W MIiR, które zarządza KPO, PWT, pełni rolę IC oraz dodatkowo wykonuje zadania związane z pełnieniem funkcji instytucji koordynującej i strategicznej, zatrudnionych na dzień 30 czerwca 2014 roku było 1 887 pracowników na 1869 etatach. Jednakże spośród nich obowiązki bezpośrednio dotyczące realizacji NSRO 2007-2013 wykonywało 1 008 osób (821 etatów). Z tego powodu tylko one są uwzględniane w przedstawianej w raporcie analizie wybranych elementów systemu wdrażania środków polityki spójności. W MF, które zajmuje się przepływami finansowymi, weryfikacją zasady dodatkowości oraz wykonuje wraz z UKS zadania IA, łączna liczba osób zatrudnionych 30 czerwca 2014 roku przydzielonych do zadań związanych z obsługą realizacji NSRO 2007-2013 wynosiła 137 osoby (152 etaty). Poziom zatrudnienia w UM dla wdrażania środków strukturalnych w latach 2007-2013 w ramach Celu Konwergencja wynosił na koniec pierwszego półrocza 2014 roku 4073 osoby (3615 etatów). - 12 -
ZATRUDNIENIE Rozdysponowanie środków z EFS przyznanych na okres 2007-2013 w ramach komponentu regionalnego PO KL powierzono w UM (jako IP PO KL) 1341 osobom w ramach 1171 etatów. Za obsługę środków EFRR w IZ RPO (umiejscowionych w UM) odpowiadało 2732 osoby (2444 etatów). RYSUNEK 4 LICZBA ETATÓW W URZĘDACH MARSZAŁKOWSKICH ZAANGAŻOWANA W REALIZACJĘ NSRO 2007-2013 Stan zatrudnienia w UW wyniósł 386 osób (w ramach 385 etatów). Zadania związane z obsługą wydatkowania funduszy europejskich, w które zaangażowane są kadry UW, dotyczą realizacji zadań IPOC oraz KIS w programach EWT. - 13 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 5 LICZBA ETATÓW W URZĘDACH WOJEWÓDZKICH PRZEZNACZONYCH DLA REALIZACJI NSRO 2007-2013 Liczną grupę urzędników odpowiadających za środki EFS stanowią kadry WUP. W WUP 30 czerwca 2014 roku stan zatrudnienia wynosił 1731 osób (1 635 etatów). Stanowi to 40% zatrudnionych przy obsłudze PO KL. - 14 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 6 LICZBA ETATÓW W WUP PRZEZNACZONYCH DO WDRAŻANIA KOMPONENTU REGIONALNEGO PO KL Zasadniczo WUP pełnią funkcję IP II w ramach PO KL i w tym zakresie współpracują z UM oraz w przypadku województwa świętokrzyskiego z ŚBRR. W trzech przypadkach (w Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie) zrezygnowano z powoływania IP II i w takiej sytuacji WUP pełnią samodzielnie rolę IP, odpowiedzialnej za wdrażanie wszystkich działań komponentu regionalnego PO KL. W województwie mazowieckim oraz kujawsko-pomorskim przyjęto rozwiązanie polegające na delegowaniu części zadań UM jako IP PO KL do innych obok WUP jednostek. Opisane sposoby organizacji wdrażania komponentu regionalnego PO KL znajdują odzwierciedlenie w zróżnicowanym poziomie zatrudnienia w poszczególnych WUP. Wśród 40 podmiotów, w tym 16 WFOŚiGW, które oprócz ministerstw, UM i WUP pełnią rolę IP lub IP II w systemie realizacji KPO i RPO na lata 2007-2013, w analizowanym okresie zatrudnionych było łącznie 3363 pracowników na 2722 etatach. - 15 -
ZATRUDNIENIE Instytucje inne niż ministerstwa, UM i WUP zajmujące się KPO (z wyłączeniem 16 WFOŚiGW) dysponowały 1 699 etatami, na których zatrudniono 2 062 osoby. RYSUNEK 7 LICZBA ETATÓW W INNYCH JEDNOSTKACH UCZESTNICZĄCYCH W REALIZACJI KPO WFOŚiGW występują w roli IP II w PO IiŚ oraz jako IP (województwo warmińsko-mazurskie oraz wielkopolskie) lub IP II (województwo lubuskie) dla RPO. Liczba osób zatrudnionych w WFOŚiGW wyniosła 403 pracowników (240 etatów) 314 osób (201 etatów) zatrudnionych dla realizacji PO IiŚ oraz 89 osób (39 etatów) pracujących na rzecz realizacji trzech RPO. - 16 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 8 LICZBA ETATÓW ZAANGAŻOWANYCH W REALIZACJĘ PO IiŚ ORAZ RPO W WFOŚiGW Podmioty, które pełnią rolę IP lub IP II w RPO (z wyłączeniem WFOŚiGW) to zasadniczo samorządowe jednostki organizacyjne, którym powierzona została realizacja działań odnoszących się do przedsiębiorców lub jak w przypadku MJWPU odpowiadających za wdrażanie wszystkich działań RPO. Liczba osób zatrudnionych w tych jednostkach na rzecz realizacji RPO to 898 osób (783 etaty). - 17 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 9 LICZBA ETATÓW W INNYCH JEDNOSTKACH UCZESTNICZĄCYCH W REALIZACJI RPO Dla PWT 6, oprócz opisanych wyżej IZ EWT w ramach MIiR oraz KIS w UW, kluczowe jest Centrum Projektów Europejskich (CPE), posiadające status jednostki budżetowej podległej ministrowi właściwemu ds. rozwoju regionalnego. W jego ramach, jako wyodrębnione komórki organizacyjne funkcjonują WST. Liczba zatrudnionych w tych komórkach wyniosła 27 osób (28 etatów). 6 W pierwszym półroczu 2014 roku WWPE zaprzestała realizacji zadań jako KIS, stąd nie została uwzględniona w raporcie. Dotychczasowe zadania WWPE przejęło CPE. - 18 -
ZATRUDNIENIE 2.2. ZATRUDNIENIE W INSTYTUCJACH SYSTEMU NSRO 2007-2013 7 Informacje o zatrudnieniu w systemie realizacji NSRO 2007-2013, przedstawiane według rodzajów instytucji, obrazują skalę zaangażowania kadrowego dla obsługi powierzonych im funkcji. Role strategiczną i koordynacyjną pełni pięć departamentów w MIiR, które wg stanu na 30 czerwca 2014 roku, łącznie zatrudniały 211 osób (dysponując liczbą 217 etatami), w tym w I STRAT zatrudnionych było 112 osób (112 etatów), w IK NSRO 99 osoby (105 etatów) 8. Dla realizacji zadań o charakterze horyzontalnym związanych z audytem systemów realizacji programów oraz kontrolą projektów w IA zaangażowano 619 osób (w ramach 533 etaty). Certyfikacją wydatków zajmowały się natomiast 44 osoby (na 44 etatach) w IC oraz 288 osób (w ramach 302 etatów) w IPOC. Zadania związane bezpośrednio z zarządzaniem i wdrażaniem programów realizuje: w IZ KPO 330 osób (243 etaty), w IZ RPO 2 732 osoby (2 444 etatów) oraz w ramach IZ PWT 55 osób (35 etatów), w IP KPO 2894 osób (2433 etatów) oraz w IP RPO 129 osób (90 etatów), w IP II KPO 3222 osób (2735 etatów) i w IP II w RPO 858 osób (732 etatów), we WST 27 osób (28 etatów), w KIS 98 osób (83 etaty). W pozostałych instytucjach tj. JWZD oraz Instytucji odpowiedzialnej za płatności liczba pracowników wyniosła odpowiednio 9 osób (13 etatów) i 68 osób (68 etatów). W departamentach pełniących funkcję wspomagającą w ramach MIiR zatrudnionych było 368 osób (282 etaty). Według stanu na 30 czerwca 2014 roku suma etatów we wszystkich IZ, IP i IP II (z wyłączeniem IZ EWT) w ramach perspektywy 2007-2013 wynosiła 8677. Zatrudniono na nich 10165 osoby. W pierwszym półroczu 2014 roku największą liczbą etatów dysponowały nadal IP II (3467 etatów), które zatrudniały również największą w skali NSRO 2007-2013 liczbę pracowników 4 080. Natomiast IZ (2687 etatów) dysponowały większą o 164 liczbą etatów w porównaniu z IP (2523 etatów). Liczba pracowników zatrudnionych w IZ wynosiła 3062 osób, a w IP 3023 osoby. 7 Wyróżnione wartości w tym podrozdziale po zsumowaniu dają całkowitą liczbę osób i etatów w systemie realizacji NSRO 2007-2013 (por. tabela 1, str. 11 raportu). 8 W związku ze zmianami w strukturze MIiR i przejęciu zadań IK RPO przez I STRAT w raporcie nie wyodrębniono IK RPO, jednocześnie na podstawie regulaminów organizacyjnych komórek z I STRAT wyłączono jeden z departamentów MIiR. - 19 -
ZATRUDNIENIE 2.3. ZATRUDNIENIE WEDŁUG PROGRAMÓW OPERACYJNYCH Największe zaangażowanie kadrowe generuje realizacja PO KL oraz RPO. W przypadku większości programów operacyjnych liczba etatów przeznaczonych na ich realizację jest mniejsza niż liczba zaangażowanych w ich wdrażanie osób. Można sądzić, że w programach, w których liczba pracowników przewyższa liczbę etatów, osoby zatrudnione w instytucjach odpowiadających za dystrybucję środków funduszy europejskich dzielą swoje obowiązki z zadaniami niezwiązanymi z obsługą realizacji NSRO 2007-2013 albo zakres przypisanych im kompetencji dotyczy więcej niż jednego programu operacyjnego. Nie wyklucza to jednak sytuacji, w której w poszczególnych instytucjach część etatów nie będzie obsadzona. RYSUNEK 10 LICZBA OSÓB I ETATÓW ZAANGAŻOWANYCH W REALIZACJĘ PROGRAMÓW OPERACYJNYCH Największe zasoby kadrowe w ramach obsługi wdrażania poszczególnych RPO angażuje realizacja RPO dla województwa mazowieckiego 404 osoby. Najmniejszej liczby pracowników wymaga wdrażanie RPO w województwie lubuskim 110 osób. Natomiast, gdy bierzemy pod uwagę najmniejsze i największe zaangażowanie etatów we wdrażanie RPO należy odpowiednio wymienić ponownie województwo lubuskie (100 etatów) oraz śląskie (332 etaty). - 20 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 11 LICZBA ETATÓW ORAZ LICZBA OSÓB UCZESTNICZĄCYCH WE WDRAŻANIU RPO 2.4. ZMIANY W POZIOMIE ZATRUDNIENIA I POTRZEBY KADROWE Na potrzeby niniejszego raportu obliczono odsetek jaki stanowią osoby, które zaprzestały pracy w instytucji w pierwszym półroczu 2014 roku, w stosunku do poziomu zatrudnienia, który osiągnięto 31 grudnia 2013 roku. - 21 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 12 ODSETEK OSÓB, KTÓRE ZAPRZESTAŁY PRACY W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2014 R. W STOSUNKU DO STANU ZATRUDNIENIA ODNOTOWANEGO 31 GRUDNIA 2013 R. WG RODZAJÓW INSTYTUCJI Uwaga: Liczby w nawiasach wskazują zmianę w stosunku do II półrocza 2013 r. (punkty procentowe) Przyjęty wskaźnik zmian w poziomie zatrudnienia na 30 czerwca 2014 roku w odniesieniu do poszczególnych rodzajów instytucji wyniósł od 1% do 4%. Wzrost udziału osób zaprzestających pracy w stosunku do ogólnej liczby pracowników w drugim półroczu 2013 roku był nieznaczny w porównaniu do poprzedniego badania. Natomiast największy spadek odnotowano w IP RPO o 4 punkty procentowe. Jedynie w przypadku IP II KPO wartość wskaźnika nie uległa zmianie i pozostała na poziomie 4%. W pierwszym półroczu 2014 roku odsetek personelu, który zaprzestał pracy w innych niż IZ, IP lub IP II w ramach KPO i RPO instytucjach systemu, przedstawia się następująco: I STRAT 2%, KIS 3%, IK NSRO 4%, IC/IPOC 3%, IA (w tym UKS) 2%. W pierwszym półroczu 2014 roku nie odnotowano odejść pracowników w ramach: WST, JWZD oraz Instytucji Płatniczej umiejscowionej w MF. Analizując odsetek osób, które zaprzestały pracy w poszczególnych rodzajach jednostek, można zauważyć, że w porównaniu z drugim półroczem 2013 roku, największą zmianę w poziomie zatrudnienia odnotowano w UW wzrost o 3 punkty procentowe (do 4%). Odsetek pracowników, którzy odeszli z pracy z instytucji umiejscowionych w UM zmniejszył się o 1 punkt procentowy (do 2%). W przypadku ministerstw oraz w instytucjach zaliczonych do kategorii inne nastąpiło zwiększenie o 2 punkty procentowe (do 4%) odsetka osób, które zaprzestały pracy. Omawiany wskaźnik pozostał na niezmienionym poziomie w WUP. Wyodrębnienie w ramach tej kategorii instytucje zaangażowane we wdrażanie KPO oraz RPO różnicuje odsetek osób zaprzestających pracy, który wynosi odpowiednio 4% oraz 3% (w obu przypadkach nastąpił wzrost w porównaniu do poprzedniego raportu). - 22 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 13 ODSETEK OSÓB, KTÓRE ZAPRZESTAŁY PRACY W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2014 R. W STOSUNKU DO STANU ZATRUDNIENIA ODNOTOWANO 31 GRUDNIA 2013 R. WG RODZAJÓW JEDNOSTEK Uwaga: Liczby w nawiasach wskazują zmianę w stosunku do II półrocza 2013 r. (punkty procentowe) Zestawiając dane dotyczące odpływu pracowników w programach operacyjnych należy zauważyć, że w większości programów operacyjnych odsetek osób zaprzestających pracy zmienił się nieznacznie w porównaniu do wartości wskazanych podczas poprzedniego badania. Wyjątek stanowi PO PT, gdzie zaobserwowano wzrost o 12 punktów procentowych. RYSUNEK 14 ODSETEK OSÓB, KTÓRE ZAPRZESTAŁY PRACY W POSZCZEGÓLNYCH PÓŁROCZACH OD DRUGIEGO PÓŁROCZA 2009 ROKU DO PIERWSZEGO PÓŁROCZA 2014 ROKU WG PO - 23 -
ZATRUDNIENIE W przypadku jednego RPO dla województwa świętokrzyskiego 9 w pierwszym półroczu 2014 roku nie rozwiązano umowy o pracę z żadnym pracownikiem. Natomiast w pozostałych województwach poziom odpływu pracowników wahał się od 1% w RPO dla województwa kujawsko-pomorskiego do 9% w RPO dla województwa pomorskiego. Porównując dane dotyczące pracowników zaprzestających pracy w regionalnych programach operacyjnych można zauważyć, że sześć województw nie odnotowało zmian w tym względzie w stosunku do drugiego półrocza 2013 roku. Powyższe dotyczy RPO dla województw: małopolskiego, mazowieckiego, podlaskiego, śląskiego, świętokrzyskiego i wielkopolskiego. Omawiany wskaźnik w największym stopniu bo o 3 punkty procentowe zmniejszył się w RPO dla województwa podkarpackiego. Natomiast największy przyrost odsetka kadr odchodzących z pracy odnotowano w RPO dla województw pomorskiego o 6 punkty procentowe. 9 W przypadku RPO dla województwa podkarpackiego w pierwszym półroczu 2014 roku rozwiązano umowę o pracę z jednymi pracownikiem, co ukształtowało wskaźnik dopływu pracowników na poziomie 0%. - 24 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 15 ODSETEK OSÓB, KTÓRE ZAPRZESTAŁY PRACY W POSZCZEGÓLNYCH PÓŁROCZACH OD DRUGIEGO PÓŁROCZA 2009 ROKU DO PIERWSZEGO PÓŁROCZA 2014 ROKU WG REGIONALNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH Na poziomie NSRO 2007-2013 odsetek osób zaprzestających pracy w instytucjach obsługujących wykorzystanie funduszy europejskich w pierwszym półroczu 2014 roku, w stosunku do liczby ich pracowników w końcu poprzedniego nie uległ zmianie i pozostał na poziomie 3%. Z uzyskanych od instytucji informacji wynika, że największy odpływ kadr w pierwszym półroczu 2014 roku nastąpił w WFOŚiGW w Gdańsku wdrażającym PO IiŚ i WUP w Warszawie po 17%. Ponadto znaczący odsetek kadr, bo 15 % zaprzestał pracy w CSIOZ oraz UW śląskim pełniącym funkcję IPOC. - 25 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 16 ODSETEK OSÓB ZAJMUJĄCYCH SIĘ REALIZACJĄ NSRO 2007-2013, KTÓRE ZAPRZESTAŁY PRACY W POSZCZEGÓLNYCH PÓŁROCZACH W STOSUNKU DO STANU ZATRUDNIENIA NA KONIEC POPRZEDNIEGO PÓŁROCZA Analizując liczbę etatów przeznaczonych na realizację polityki spójności można wskazać, że w porównaniu do grudnia 2008 roku w większości programów liczba ta jest większa. W skali NSRO 2007-2013 liczba etatów zwiększyła się o 45%. Stosunkowo największy wzrost zatrudnienia odnotowano w PO IG (64%), RPO (53%) oraz PO IiŚ (50%). W przypadku PO KL liczba etatów zwiększyła się o 43%. Natomiast w ramach PO RPW oraz PWT przyrost ukształtował się na poziomie 4%. Jedynym przykładem zmniejszenia się liczby etatów jest PO PT, gdzie na dzień 30 czerwca 2014 roku liczba etatów wynosiła 16, o 2 etaty mniej niż w grudniu 2008 roku. - 26 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 17 ZMIANY W LICZBIE ETATÓW PRZEZNACZONYCH DO OBSŁUGI PROGRAMÓW REALIZOWANYCH W RAMACH NSRO 2007-2013 W skali NSRO 2007-2013 liczba pracowników od końca 2008 roku zwiększyła się o 49%. Porównując stan zatrudnienia w poszczególnych programach operacyjnych w pierwszej połowie 2014 roku w stosunku do badania na koniec 2008 roku, największy wzrost zatrudnienia odnotowano w PO IG (83%), RPO (67%) oraz PO IiŚ (61%). Najmniejszy procentowo przyrost pracowników zaobserwowano w PO RPW (14%). W ramach PO PT wzrost liczby pracowników ukształtował się na poziomie 32%, natomiast dla PWT wyniósł 23%. Natomiast liczba osób zaangażowanych do obsługi PO KL zwiększyła się o 48%. - 27 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 18 ZMIANY W LICZBIE OSÓB ZAANGAŻOWANYCH DO OBSŁUGI PROGRAMÓW REALIZOWANYCH W RAMACH NSRO 2007-2013 W instytucjach systemu realizacji NSRO 2007-2013 ponad co czwarty nowo przyjęty pracownik pracował wcześniej w innej instytucji zaangażowanej w obsługę funduszy europejskich. W porównaniu ze stanem z drugiego półrocza 2013 roku można zauważyć, że nie nastąpiła zmiana w ramach tej kategorii. Kolejną najliczniejszą grupę nowo zatrudnionych w pierwszym półroczu 2014 roku stanowiły osoby, które były zatrudnione w sektorze prywatnym oraz nowi pracownicy, gdzie źródło pozyskania zaliczono do kategorii inne w obu przypadkach wskaźnik ten wyniósł 19%. W omawianej pierwszej grupy odsetek pracowników spadł o 2 punkty procentowe, a w drugiej grupie wzrósł o 6 punktów procentowych. W porównaniu ze stanem z drugiego półrocza 2013 roku odsetek osób bez doświadczenia zawodowego zmniejszył się o 8 punkt procentowy i na koniec czerwca 2014 roku wyniósł 9%. O 5 punktów procentowych spadł odsetek spośród nowo zatrudnionych stanowiły osoby, które rozpoczęły pracę w wyniku rekrutacji wewnętrznej spoza systemu NSRO 2007-2013. - 28 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 19 GŁÓWNE ŹRÓDŁA POZYSKIWANIA NOWYCH PRACOWNIKÓW PRZEZ INSTYTUCJE NSRO 2007-2013 Największy odsetek spośród nowo przyjętych pracowników w ministerstwach stanowiły osoby zatrudnione poprzednio w innej instytucji systemu NSRO 2007-2013 41%. Jest to niewielka zmiana w porównaniu z drugim półroczem 2013 roku, wówczas osoby te stanowiły 45%. Znaczący wzrost odnotowano dla odsetka osób zaliczonych do kategorii oznaczonej jako inne 14 punktów procentowych. Wśród podejmujących pracę w pierwszym półroczu 2014 roku w instytucjach umiejscowionych w ministerstwach udział osób bez doświadczenia zawodowego wzrósł o 4 punkty procentowe i osiągną poziom 10%. Również zwiększył się odsetek pracowników, których poprzednim miejscem zatrudnienia był sektor prywatny, z poziomu 11% do 12%. Natomiast pracownicy przyjęci w wyniku rekrutacji wewnętrznej spoza instytucji NSRO 2007-2013 stanowili 9% nowo zatrudnionych (jest to o 12 punktów procentowych mniej niż wskazano w poprzednim raporcie). RYSUNEK 20 GŁÓWNE ŹRÓDŁA POZYSKIWANIA NOWYCH PRACOWNIKÓW PRZEZ INSTYTUCJE UMIEJSCOWIONE W MINISTERSTWACH - 29 -
ZATRUDNIENIE W UM największy udział wśród osób, które zostały zatrudnione w pierwszej połowie 2014 roku mieli pracownicy pozyskani z jednostek administracyjnych spoza systemu NSRO 2007-2013. Taki sam 18% poziom nowo zatrudnionych osiągnęli pracownicy wcześniej zatrudnieni w innej instytucji NSRO 2007-2013 oraz z kategorii inne. Największy spadek, bo o 14 punktów procentowych odnotowano dla nowych pracowników bez doświadczenia zawodowego. Również spadek, choć już mniej znaczący (o 9 punktów procentowych), zauważono w przypadku rekrutacji wewnętrznej spoza instytucji NSRO 2007-2013. RYSUNEK 21 GŁÓWNE ŹRÓDŁA POZYSKIWANIA NOWYCH PRACOWNIKÓW PRZEZ INSTYTUCJE UMIEJSCOWIONE W URZĘDACH MARSZAŁKOWSKICH Zidentyfikowane zapotrzebowanie kadrowe zgłaszane w poszczególnych rodzajach jednostek wynosi łącznie 421 etatów, z tego 191 etatów przeznaczone zostałoby na wzmocnienie kadrowe instytucji realizujących KPO, a 171 etatów dla RPO. Reszta postulowanych etatów służyłaby zaspokojeniu potrzeb wskazanych przez UKS IA (44 etaty), instytucje obsługujące PWT (13 etatów) oraz instytucje certyfikujące (2 etaty). Przydział nowych etatów w postulowanej przez instytucje liczbie oznaczałby wzrost ich ogólnej liczby o 4%. RYSUNEK 22 ZAPOTRZEBOWANIE KADROWE ZGŁASZANE W POSZCZEGÓLNYCH RODZAJACH JEDNOSTEK (ETATY) - 30 -
ZATRUDNIENIE 2.5. STRUKTURA ZADAŃ 10 Dane dotyczące struktury obowiązków zestawiono w podziale na typy instytucji i kategorie programów tzn. KPO i RPO. Takie podejście pozwala grupować podmioty o podobnym zakresie zadań z jednoczesnym uwzględnieniem zróżnicowania występującego między KPO a RPO. Analizując udział zatrudnionych w realizacji zadań przypisanych poszczególnym typom instytucji należy zauważyć, że jest on do siebie zbliżony pomimo niejednolitego podejścia co do zakresu delegowanych zadań. RYSUNEK 23 ZADANIA PRACOWNIKÓW IZ KPO Największy odsetek pracowników w IZ KPO zajmuje się obsługą projektów (z wyłączeniem projektów pomocy technicznej) 22% oraz działaniami kontrolnymi 17%. Znaczne zaangażowanie personelu IZ KPO w obsługę projektów, a więc czynności typowo wdrożeniowe, które są charakterystyczne dla IP/IP II potwierdza, że podział obowiązków między poszczególnym rodzajami instytucji niekoniecznie musi odpowiadać przyjętym wyobrażeniom o układzie zadań w systemie realizacji NSRO 2007-2013. Podobieństwa można zaobserwować w odniesieniu do IP i IP II, a więc do instytucji którym powierzono ograniczony zakres obowiązków związanych z programowaniem, monitoringiem i ewaluacją programu, delegując im przede wszystkim zadania dotyczące obsługi beneficjentów i nadzoru nad realizacją projektów. 10 W legendach wykresów z podrozdziału 2.5 kolorem pomarańczowym zaznaczono wszystkie te kategorie zadań, które uznano za obsługę projektów, natomiast kolorem czerwonym oznaczono działania kontrolne. - 31 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 24 ZADANIA PRACOWNIKÓW IP KPO Biorąc pod uwagę podział pracowników IP KPO pod względem powierzonych im zadań należy stwierdzić, że w tych instytucjach, w znacznie większym zakresie niż w przypadku IZ KPO, zadania koncentrują się wokół obsługi projektów (z wyłączeniem projektów pomocy technicznej) 29% zatrudnionych. Odnotowano znaczący odsetek kadr zajmujących się obsługą finansowo-księgową 11%. Natomiast pracownicy wykonujący obowiązki związane z kontrolą stanowią 10% zatrudnionych. - 32 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 25 ZADANIA PRACOWNIKÓW IP II KPO Przegląd podziału zadań pracowników na poziomie IP II KPO pozwala zauważyć znaczne zaangażowanie kadr w procesy związane z obsługą projektów (z wyłączeniem projektów pomocy technicznej) w sumie zajmuje się nią 33% wszystkich zatrudnionych w tych instytucjach. W przypadku kontroli przeprowadzona analiza wykazała, że największy odsetek pracowników wspomnianym zagadnieniem zajmuje się w IZ KPO. Porównując strukturę obowiązków w poszczególnych instytucjach można wskazać, iż w zestawieniu z innymi rodzajami instytucji realizującymi KPO w IZ większe znaczenie, jeśli uwzględniać odsetek angażowanych w nie kadr, przypisywane jest zadaniom dotyczącym ewaluacji. W IZ KPO odpowiada za nią 4% zatrudnionych, podczas gdy w IP KPO jest to 2% a w IP II KPO 1%. Także zadania związane z monitorowaniem i sprawozdawczością, co wynika pośrednio z zakresu podejmowanych w tym aspekcie działań, absorbują większy odsetek pracowników IZ niż pozostałych instytucji. W IZ KPO monitoringiem i sprawozdawczością zajmuje się 8% zatrudnionych, a w IP KPO 4%, zaś w IP II KPO 3%. Specyfikę zadań IZ KPO jeszcze bardziej oddaje podział obowiązków pomiędzy pracowników w zakresie programowania. W IP II KPO zagadnieniem tym zajmuje się 1% zatrudnionych, zaś w IZ KPO 7% wszystkich pracowników. - 33 -
ZATRUDNIENIE Analizując strukturę zadań pracowników IZ RPO, należy zauważyć, że ich największy odsetek zajmuje się obsługą projektów (z wyłączeniem projektów pomocy technicznej) 22% zatrudnionych oraz zadaniami kontrolnymi 15%. W IZ RPO odsetek osób zaangażowanych jest w zadania związane z naborem i oceną wniosków o dofinansowanie 9% wszystkich pracowników. Podczas gdy w IZ KPO 2% pracowników jest odpowiedzialnych za te zadania. RYSUNEK 26 ZADANIA PRACOWNIKÓW IZ RPO W IP/IP II RPO podobnie jak w przypadku IP II KPO uwidacznia się koncentracja personelu instytucji na zadaniach związanych z obsługą projektów (z wyłączeniem projektów pomocy technicznej). Zarówno IP/IP II RPO jak i IP II KPO charakteryzuje zbliżony odsetek osób zaangażowanych w proces kontroli. W IP II KPO zagadnieniem tym zajmuje się 14% zatrudnionych zaś w IP/IP II RPO 16% wszystkich pracowników. W odniesieniu do zadań dotyczących ewaluacji oraz kontroli systemowych odsetek pracowników IP/IP II RPO zaangażowanych w te obowiązki był znikomy, poniżej 1%. - 34 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 27 ZADANIA PRACOWNIKÓW IP/IP II RPO Przyporządkowanie wszystkich zatrudnionych według zadań, którymi się zajmują wskazuje, że największa liczba pracowników odpowiada za obsługą projektów (z wyłączeniem projektów pomocy technicznej) 2 930 osób oraz działaniami kontrolnymi 1 981 osób. Z kolei za procedurę odwoławczą zajmuje się 137 pracowników, a ewaluację 153. Należy również podkreślić, że 854 osób zatrudnionych w instytucjach NSRO 2007-2013 realizuje zadania określone kategorią inne. - 35 -
ZATRUDNIENIE RYSUNEK 28 ZADANIA PRACOWNIKÓW SYSTEMU NSRO 2007-2013 - 36 -
KADRY I WYNAGRODZENIA 3. KADRY I WYNAGRODZENIA 3.1. WYKSZTAŁCENIE Zróżnicowanie instytucji pod względem poziomu wykształcenia ich pracowników nie jest znaczące. Oceniając system instytucjonalny NSRO 2007-2013 pod tym kątem, niezależnie od przyjętych kryteriów według których prezentowane są dane na temat wykształcenia, dominują pracownicy posiadający tytuł zawodowy magistra. Uwzględniając rodzaje instytucji uczestniczących we wdrażaniu programów operacyjnych wyróżniają się IP I RPO, w których zidentyfikowano najwyższy wśród instytucji realizujących KPO/RPO odsetek osób z wykształceniem średnim 9%. Porównując udział osób legitymujących się tytułem zawodowym licencjata lub inżyniera w ogólnym zatrudnieniu, wyróżniają się na tle pozostałych rodzajów instytucji IZ KPO, gdzie osoby wykształcone na tym poziomie stanowią 2% zatrudnionych. W pozostałych rodzajach instytucji ten odsetek jest zbliżony i wynosi od 6% 8%. Wobec stanu na koniec pierwszej połowy 2013 r. zauważalna zmiana dotyczy IP II RPO. Obecnie w IP II RPO zwiększył się o 8 punktów procentowych odsetek osób posiadających wykształcenie magisterskie, a spadł do 7% odsetek osób posiadających wykształcenie licencjackie lub inżynierskie, zmiana ta w stosunku do stanu na 30 czerwca 2013 roku wynosi 6 punktów procentowych. Poza IP II RPO nie odnotowano większych zmian w wyodrębnionych grupach instytucji. RYSUNEK 29 WYKSZTAŁCENIE PRACOWNIKÓW SYSTEMU REALIZACJI NSRO 2007-2013 WG RODZAJÓW INSTYTUCJI - 37 -
KADRY I WYNAGRODZENIA Analizując poziom wykształcenia pracowników zatrudnionych do obsługi poszczególnych programów operacyjnych, należy skonstatować, że udział zatrudnionych osób posiadających określony tytuł zawodowy lub stopień naukowy jest zbieżny. Stwierdzenie to dotyczy w szczególności osób z tytułem zawodowym magistra. W programach zróżnicowanie o niewielkiej skali występuje w przypadku osób posiadających wykształcenie średnie oraz licencjackie lub inżynierskie. W tym zakresie wyróżnia się PO PT, gdzie wobec stanu z pierwszej połowy 2013 roku nastąpił wzrost odsetka osób posiadających tytuł licencjata lub inżyniera o 4 punkty procentowe i w takim samym stopniu zmniejszył się udział osób z wykształceniem wyższym magisterskim, co jednak nie wpłynęło na pozycję PO PT jako programu z największym odsetkiem pracowników z tytułem magistra. RYSUNEK 30 WYKSZTAŁCENIE PRACOWNIKÓW SYSTEMU REALIZACJI NSRO 2007-2013 WG PROGRAMÓW OPERACYJNYCH Kryterium wykształcenia bardziej różnicuje kadry systemu realizacji RPO. W tym zakresie charakterystyczne na tle innych jest RPO dla województwa lubuskiego, w ramach którego odnotowano najniższy odsetek pracowników legitymujących się tytułem magistra (79%) i największy licencjata lub inżyniera (20%). Największy udział pracowników RPO posiadających stopień naukowy doktora odnotowano w województwach: podlaskim, pomorskim i warmińsko-mazurskim 2%. Struktura wykształcenia w porównaniu z pierwszym półroczem 2013 roku zmieniła się znacząco w RPO dla województw: lubuskiego i mazowieckiego. W RPO dla województwa lubuskiego nastąpił spadek o 8 punktów procentowych pracowników z wykształceniem licencjackie/inżynierskie, również w województwie mazowieckim ten odsetek się zmniejszył o 10 punktów procentowych. W przypadku obu województw wzrósł natomiast odsetek osób posiadających tytuł zawodowy magistra. - 38 -
KADRY I WYNAGRODZENIA RYSUNEK 31 WYKSZTAŁCENIE PRACOWNIKÓW SYSTEMU REALIZACJI NSRO 2007-2013 W REGIONALNYCH PROGRAMACH OPERACYJNYCH Większe różnice w strukturze zatrudnienia pod względem poziomu wykształcenia występują również w sytuacji, gdy pod uwagę weźmie się poszczególne rodzaje jednostek. Odsetek osób innych niż legitymujące się tytułem zawodowym magistra wynosi od 6% (UW) do 15% (inne IP/IP II KPO). UW oraz inne IP/IP II KPO zatrudniały do obsługi funduszy największy na tle innych jednostek odsetek osób z tytułem naukowym doktora po 2%. Dotychczas największy odsetek pracowników posiadających ten tytuł odnotowano w ministerstwach. - 39 -
KADRY I WYNAGRODZENIA RYSUNEK 32 WYKSZTAŁCENIE PRACOWNIKÓW SYSTEMU REALIZACJI NSRO 2007-2013 WG RODZAJÓW JEDNOSTEK Powyższe analizy wskazują, że wyraźne zróżnicowanie w zakresie wykształcenia pracowników wdrażających programy operacyjne nie występuje. Zdecydowanie dominują osoby z wykształceniem magisterskim. Dodatkowo występujące zmiany mają charakter incydentalny, dotyczą pojedynczych instytucji i nie stanowią wyznacznika dla trendów mogących charakteryzować system NSRO 2007-2013 na tle całej administracji publicznej. Z pewnością w znacznej mierze jest to wynikiem wymogów formalnych dotyczących poziomu wykształcenia pracowników administracji. 3.2. WIEK PRACOWNIKÓW INSTYTUCJI NSRO 2007-2013 Większość pracowników uczestniczących w realizacji NSRO 2007-2013 nie skończyła 40 lat 74%. Największy odsetek pracowników w wieku poniżej 30 lat pracuje w IP II RPO. Z kolei odsetek osób po 40 roku życia zatrudnionych przy realizacji KPO oraz RPO waha się od 10% w IZ KPO do 39% w IP RPO. Najmniejszy odsetek osób w wieku powyżej 50 lat, pracuje w IZ KPO jedynie 2% wszystkich zatrudnionych w tych instytucjach. - 40 -
KADRY I WYNAGRODZENIA RYSUNEK 33 WIEK PRACOWNIKÓW SYSTEMU REALIZACJI NSRO 2007-2013 WG INSTYTUCJI Największy odsetek pracowników w wieku powyżej 40 lat zatrudniony jest w instytucjach zajmujących się wdrażaniem PO IiŚ 31% oraz PO KL 23%. Z kolei największy udział pracowników, którzy nie ukończyli jeszcze 30 lat w ogólnej liczbie wszystkich zatrudnionych występuje w PO PT 20%. RYSUNEK 34 WIEK PRACOWNIKÓW SYSTEMU REALIZACJI NSRO 2007-2013 WG PROGRAMÓW OPERACYJNYCH - 41 -
KADRY I WYNAGRODZENIA 3.3. DOŚWIADCZENIE W skali całego systemu instytucjonalnego NSRO 2007-2013 kadra z doświadczeniem zawodowym związanym z programowaniem, zarządzaniem i wdrażaniem funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności powyżej czterech lat stanowi najliczniejszą grupę 76% wszystkich zatrudnionych, w tym 25% to osoby legitymujące się w tym zakresie doświadczeniem w przedziale czasowym od czterech do sześciu lat, 51% zatrudnionych zajmuje się obsługą funduszy UE powyżej sześciu lat. Natomiast osoby ze stażem nie większym niż pół roku stanowią 3% zatrudnionych. Należy zauważyć, iż w odniesieniu do stażu pracy w IZ, IP i IP II udział pracowników w poszczególnych zakresach określonych dla doświadczenia ukształtował się bardzo podobnie. Odsetek osób z najmniejszym doświadczeniem wyniósł 2% w IP II. W poszczególnych rodzajach instytucji odsetek pracowników mających doświadczenie powyżej dwóch lat przekracza 89%, w tym w przypadku IZ i IP II odsetek osób zajmujących się wdrażaniem funduszy UE od ponad sześciu lat jest większy niż pracowników z doświadczeniem w przedziale od dwóch do sześciu lat. RYSUNEK 35 DOŚWIADCZENIE W OBSZARZE FUNDUSZY EUROPEJSKICH PRACOWNIKÓW POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW INSTYTUCJI W ministerstwach kadra posiadająca ponad sześcioletnią praktykę w zajmowaniu się tematyką środków z UE stanowi 64% zatrudnionych. W tej kategorii największy odsetek pracowników z doświadczeniem większym niż sześć lat występuje w MPiPS 77% oraz w MIiR 75%. Z kolei w dwóch ministerstwach MG i MZ nie zatrudniono osób posiadających doświadczenie w obszarze funduszy UE do pół roku. Doświadczenie pracowników ministerstw wobec stanu na 30 czerwca 2013 roku zmieniło się. W większości ministerstw można zauważyć wzrost udziału osób z doświadczeniem powyżej sześciu lat. Waha się on od 9 punktów procentowych w MAC i MŚ do 40 punktów procentowych w KPRM. Żadne zmiany w tym zakresie nie nastąpiły jedynie w przypadku MZ. - 42 -
KADRY I WYNAGRODZENIA RYSUNEK 36 DOŚWIADCZENIE W OBSZARZE FUNDUSZY EUROPEJSKICH PRACOWNIKÓW INSTYTUCJI ZLOKALIZOWANYCH W MINISTERSTWACH W poszczególnych programach operacyjnych regułą jest, iż osoby z doświadczeniem większym niż dwa lata w obszarze wdrażania programów operacyjnych, stanowią więcej niż 89% zatrudnionych w ramach programu. Największy udział osób ze stażem pracy większym niż dwa lata występuje przy obsłudze PO PT 96%. W pozostałych programach odsetek ten jest również wysoki i waha się od 87% (PO IG) do 90% (PO KL i RPO). Udział osób z doświadczeniem do pół roku nie przekracza 3%. W przypadku RPO największy odsetek osób ze stażem przy wdrażaniu funduszy europejskich dłuższym niż cztery lata występuje niezmiennie w przypadku RPO dla województwa świętokrzyskiego 90% wszystkich zatrudnionych. W województwie podlaskim osoby z doświadczeniem powyżej sześciu lat stanowiły 61% zatrudnionych jest to najwyższy udział odnotowany dla tego przedziału wiekowego ramach RPO. Natomiast najmniejszy udział pracowników z doświadczeniem do pół roku odnotowano w RPO dla województw mazowieckiego i podkarpackiego po 1%. W porównaniu ze stanem na 30 czerwca 2013 roku we wszystkich programach operacyjnych wzrósł odsetek osób, które posiadają najdłuższy staż pracy (powyżej sześciu lat) w obszarze funduszy. Największy przyrost udziału osób z największym doświadczeniem odnotowano w PO PT 19 punktów procentowych. Wyodrębniając RPO najbardziej zauważalny wzrost nastąpił w RPO dla województwa mazowieckiego, obecnie 49% zatrudnionych posiada ponad sześcioletnie doświadczanie, wobec 23% odnotowanych w pierwszej połowie 2013 roku. - 43 -
KADRY I WYNAGRODZENIA RYSUNEK 37 DOŚWIADCZENIE W OBSZARZE FUNDUSZY EUROPEJSKICH PRACOWNIKÓW UCZESTNICZĄCYCH W REALIZACJI POSZCZEGÓLNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH W jednostkach największy odsetek pracowników z ponad czteroletnim doświadczeniem zawodowym, w obszarze funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności odnotowano w UW 91%, a następnie w ministerstwach 81%. W przypadku UW występuje także największy spośród wszystkich typów jednostek udział osób z doświadczeniem większym niż sześć lat (84%). Odsetek najmniej doświadczonych kadr waha się od 1% do 3%. RYSUNEK 38 DOŚWIADCZENIE W OBSZARZE FUNDUSZY EUROPEJSKICH PRACOWNIKÓW INSTYTUCJI W PODZIALE NA RODZAJE JEDNOSTEK Przeprowadzona analiza wskazuje, że wraz z postępem wdrażania, odsetek osób z najmniejszym doświadczeniem maleje, a rośnie udział osób najbardziej doświadczonych. W porównaniu ze stanem - 44 -