Nazwa modułu: Rolnictwo a środowisko Rok akademicki: 2015/2016 Kod: GIS-2-303-WK-n Punkty ECTS: 2 Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność: Wentylacja i klimatyzacja przemysłowa Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Niestacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 3 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr hab. inż. Sobczyk Wiktoria (sobczyk@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr hab. inż. Sobczyk Wiktoria (sobczyk@agh.edu.pl) dr inż. Śliwka Małgorzata (sliwka@agh.edu.pl) dr inż. Kisielowska Ewa (ekisiel@agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Student zna historię rozwoju rolnictwa IS2A_W02, IS2A_W03, IS2A_W04 M_W002 Student wie, w jaki sposób rolnictwo oddziałuje na środowisko IS2A_W02, IS2A_W03, IS2A_W04 M_W003 Student zna i rozumie zasady dobrej praktyki rolniczej IS2A_W01, IS2A_W02, IS2A_W03, IS2A_W04 M_W004 Student zna i rozumie mechanizmy rządzące rolnictwem alternatywnym IS2A_W02, IS2A_W03, IS2A_W04 Umiejętności M_U001 Student potrafi rozpoznać zagrożenia rolnicze w środowisku, Zaangażowanie w 1 / 7
M_U002 Student potrafi zastosować zasady dobrej praktyki rolniczej, Zaangażowanie w M_U003 Student potrafi wymienić trendy i strategie w nowoczesnym rolnictwie, Zaangażowanie w M_U004 Student umie obserwować i udokumentować obiekt rolniczy, Zaangażowanie w M_U005 Student umie dokumentować procesy rolnicze zachodzące w środowisku IS2A_U04, IS2A_U06 Udział w, zespołu, Projekt Kompetencje społeczne M_K001 Student zdobywa umiejętność myślenia kategoriami wynikłymi z potrzeb kształtowania środowiska naturalnego człowieka IS2A_K01, IS2A_K02, IS2A_K04 Udział w, zespołu M_K002 Student ma świadomość skutków nieprzemyślanej działalności rolniczej IS2A_K01, IS2A_K02, IS2A_K04 Udział w, zespołu M_K003 Student ma świadomość poszerzania wiedzy IS2A_K01, IS2A_K02, IS2A_K04 Udział w, zespołu Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 M_W003 M_W004 Umiejętności Student zna historię rozwoju rolnictwa Student wie, w jaki sposób rolnictwo oddziałuje na środowisko Student zna i rozumie zasady dobrej praktyki rolniczej Student zna i rozumie mechanizmy rządzące rolnictwem alternatywnym 2 / 7
M_U001 M_U002 M_U003 M_U004 M_U005 Student potrafi rozpoznać zagrożenia rolnicze w środowisku Student potrafi zastosować zasady dobrej praktyki rolniczej Student potrafi wymienić trendy i strategie w nowoczesnym rolnictwie Student umie obserwować i udokumentować obiekt rolniczy Student umie dokumentować procesy rolnicze zachodzące w środowisku - + - - - - - - - - - Kompetencje społeczne M_K001 M_K002 M_K003 Student zdobywa umiejętność myślenia kategoriami wynikłymi z potrzeb kształtowania środowiska naturalnego człowieka Student ma świadomość skutków nieprzemyślanej działalności rolniczej Student ma świadomość poszerzania wiedzy Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład Historia rozwoju rolnictwa Historia rozwoju rolnictwa Społeczności prehistoryczne Typy gospodarki w rolnictwie od prehistorii do dziś Udomowienie roślin i zwierząt Społeczności historyczne Klasyfikacja zagrożeń Klasyfikacja zagrożeń Zagrożenia związane z osadnictwem wiejskim i bytowaniem człowieka Zagrożenia związane z działalnością rolniczą Zagrożenie środowiska przez mechanizację rolnictwa Zagrożenia środowiska naturalnego ze strony melioracji rolnych Zagrożenie środowiska przez nawozy Produkcja zwierzęca Zagrożenie środowiska przez pestycydy Podstawy toksykologii Podstawy toksykologii Pestycydy Podział pestycydów. Klasy toksyczności. Trwałość pestycydów w środowisku 3 / 7
Udział rolnictwa w zmianach środowiska Udział rolnictwa w zmianach środowiska Zmiany krajobrazu: utrata siedlisk i bioróżnorodności Udział w zanieczyszczeniu powietrza atmosferycznego Udział w zanieczyszczeniu wód powierzchniowych; Eutrofizacja; Udział w zanieczyszczeniu wód podziemnych Pustynnienie Zasolenie wody i gleby Rola zadrzewień Chemiczne i biologiczne skażenia żywności Dobra praktyka rolnicza Rolnictwo alternatywne Biotechnologie Trendy i strategie w rolnictwie Ćwiczenia audytoryjne Rolnictwo w Polsce Rolnictwo w Polsce (warunki naturalne, ukształtowanie powierzchni, klimat, gleby, uprawy rolne). Gleba jako środowisko życia Żyzność i urodzajność gleb. Klasyfikacja użytkowa gleb i klasyfikacja bonitacyjna. Systematyka gleb Polski. Zagrożenie terenów wiejskich Zagrożenie terenów wiejskich przez czynniki nie związane z działalnością rolniczą Kierunki zmian na obszarach wiejskich w świetle Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej Bezpieczeństwo żywności od pola do stołu ze szczególnym uwzględnieniem Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej. (Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej) Komunikacja a rolnictwo skażenia motoryzacyjne Ochrona gleb Ochrona gleb przy stosowaniu osadów ściekowych w celach nieprzemysłowych. Rolnictwo jako źródło surowców energetycznych Zagrożenie różnorodności biologicznej ze strony rolnictwa Intensywna i ekstensywna gospodarka rolna i jej wpływ na środowisko Przyrodnicze oraz pozaprzyrodnicze czynniki sprzyjające rozwojowi Racjonalne zagospodarowanie odłogów i nieużytków. Model regionalny zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich Sposób obliczania oceny końcowej Ocena końcowa jest średnią ważoną ocen z wykładów (waga 0,75) i ćwiczeń audytoryjnych (waga 0,25). 4 / 7
Obecność i aktywność na wykładach mogą być premiowane przez podniesienie oceny. Zakres materiału do kolokwium obejmuje treści przedstawiane na wykładach. Wymagania wstępne i dodatkowe Znajomość podstawowych wiadomości z ochrony środowiska, biologii i ekologii. Zalecana literatura i pomoce naukowe Banaszkiewicz T.: Chemiczne środki ochrony roślin: zagadnienia ogólne, Wyd. Uniwersytetu Warmińsko- Mazurskiego, Olsztyn 2003. Biziuk M. (red.): Pestycydy: występowanie, oznaczanie i unieszkodliwianie, Wydawnictwo Naukowo- Techniczne, Warszawa 2001. Czaja S., Becla A.: Ekologiczne podstawy procesów gospodarowania, Wyd. AE we Wrocławiu, Wrocław 2007. Dobrzański Z.: Zagrożenie środowiska przez produkcję zwierzęcą, w: Bieszczad S., Sobota J.: Zagrożenia, ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczo-rolniczego, Wyd. AR, Wrocław 1998. Gawlik J.: Produkcja zwierzęca a ochrona środowiska. Lubuskie Aktualności Rolnicze 2007, nr 12. Gertig H.: Żywność a zdrowie, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 1996, ss. 413. Ilnicki P.: Polskie rolnictwo a ochrona środowiska. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2004. Kuś J.: Oddziaływanie rolnictwa na środowisko przyrodnicze, w: VIII Ogólnopolskie Forum Ekologia Wsi Fundacja CEEW, Krosno-Solina 1998, s. 49-61. Rutkowski A.: Rolnictwo ekologiczne, PWN, Warszawa 1987. Ryszkowski L.: Rolnictwo ekologiczne, PWN, Poznań 1982. Siebeneicher G.E.: Podręcznik rolnictwa ekologicznego, PWN, Warszawa 1997. Sieradzan Cz.: Oszczędne i zdrowe nawożenie roślin,, CEEW Krosno 1993. Siuta J.: Istota i zadania inżynierii ekologicznej (ekoinżynierii), mat. seminarium naukowego Inżynieria środowiska rolniczego, Lublin 1996, s. 9-20. Sobczyk W.: Substancje obce w żywności. Żywność bezpieczna, Prace Monograficzne nr 288, Wydawnictwa Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2002, ss. 136. Sobczyk W.: Edukacja ekologiczna i prozdrowotna, Prace Monograficzne nr 293, Wydawnictwa Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2003, ss. 174. Sobczyk W.: Rolnictwo i środowisko, Wydawnictwa AGH, Kraków 2013, ss. 355. Sołtysiak U. (red.)., Rolnictwo ekologiczne od producenta do konsumenta, wyd. Ekoland, Warszawa 1995, ss. 256. Zasada Wzajemnej Zgodności (cross-compliance). Minimalne normy, Obszar A i Obszar B obowiązujący od 2011 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 2010. Zieliński S.: Skażenia chemiczne w środowisku. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2007. Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu 1.Sobczyk W.: Ocena skażeń żywności przez respondentów z różnych regionów Polski. w: III Międzynarodowa Konferencja Naukowa Rozwój Teorii i Technologii w Technicznej Modernizacji Rolnictwa, Olsztyn 2000, s. 380-384. 2.Sobczyk W.: Substancje obce w żywności. Żywność bezpieczna, Prace Monograficzne nr 288, Wydawnictwa Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2000. 3.Sobczyk W.: Zanieczyszczenia żywności w opinii konsumentów z wybranych krajów Europy. w: X Forum Ekologia Wsi, Solina 2000, s. 95-101. 4.Sobczyk W.: Produkcja bezpiecznej żywności w Belgii na przykładzie gospodarstwa ekologicznego w Schriek, gmina Mechelen. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie nr 377(sesja naukowa nr 78), s. 279-289, Kraków 2001. 5.Sobczyk W.: Co wiedzą o zanieczyszczeniach żywności? Zdrowa Żywność, Zdrowy Styl Życia 2001, nr 1. 6.Sobczyk W.: Zasady uprawy roli i żywienia roślin. Zdrowa Żywność, Zdrowy Styl Życia 2001, nr 4, s. 21. 7.Sobczyk W. Нова методологія удосконалення агроекологічної культури: Методичні рекомендації. Kijów, wyd. «Логос», 2004. ss. 68. 8.Sobczyk W. A typical educational programme for rural society. Агроекологічний журнал. Кijów, Instytut Agroekologii i Biotechnologii УААН, 2004. 2. s. 80-84. 9.Sobczyk W.: Контроль якості екологічної продукції. Międzynarodowa Konferencja ECOTROPHOLOGY. MODERN PROBLEMS, Bila Tserkva State Agrarian University, Ukraine 2005, s. 115-5 / 7
119. 10.Malada A., Sobczyk W. Uprawa roślin energetycznych jako forma aktywizacji środowisk wiejskich. Zeszyty Naukowe Katedry Inżynierii Procesowej Uniwersytetu Opolskiego, zeszyt II, Opole. 2005, s. 92-98. 11.Sobczyk W.: The utilization of the biomass energy as the important factor of versatile development of agrosphere. Folia Scientiarum Universitatis Technicae Resoviensis nr 229, Budownictwo i inżynieria środowiska, z. 40; 2006, s. 459-464. 12.Sobczyk W.: Socjalno-ekologiczne problemy agrosfery Małopolski w świetle badań. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Technica 2006, Z. 1, s. 120-128. 13.Sobczyk W.: Ryzyko środowiskowe związane z działalnością sektora rolnego na przykładzie fermy drobiu i wytwórni pasz w Klimontowie (streszczenie). Environmental risk arising from the activity of agricultural sector on the example of the poultry farm and fodder plant in Klimontow. W: Teoretyczne i aplikacyjne problemy inżynierii rolniczej. IX międzynarodowa konferencja naukowa 19 22 czerwca 2007 r., Wrocław Polanica Zdrój/ Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu. Instytut Inżynierii Rolniczej, Komitet Techniki Rolniczej PAN, Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej. Wrocław, Wydawnictwo MarMar, 2007. s. 279 280. 14.Sobczyk W., Jankowska B., Нагорнюк О. Н.: Socjalne bariery rozwoju wsi na przykładzie Małopolski, Zeszyty Naukowe Katedry Inżynierii Procesowej Uniwersytetu Opolskiego, Nauki Techniczne 24, Opole 2007, s. 119-124. 15.Sobczyk W.: Bezpieczeństwo żywienia. Zagrożenia zdrowia i życia człowieka metalami ciężkimi w żywności. Rozdział w: monografii: Rybakowski M.: Bezpieczeństwo człowieka. Konteksty i dylematy. Wyd. Uniwersytetu Zielonogórskiego 2007, s. 85-98. 16.Sobczyk W.: Ryzyko środowiskowe związane z działalnością sektora rolnego (badania wstępne na przykładzie Fermy Drobiu i Wytwórni Pasz w Klimontowie). Inżynieria Rolnicza = Agricultural Engineering; ISSN 1429-7264. 2008 r. 12, nr 5, s. 259 266. 17.Собчик В., Нагорнюк О. Агросфера та її роль у забрудненні навколишнього середовища / Наукові доповіді НУБіП України 10-1(17) http://www.nbuv.gov.ua/e-journals/nd/2010-1/10nomarp.pdf. К.: НУБіП, 2010. http://nd.nauu.edu.ua. 18.Собчик В., Нагорнюк О. Вплив сільських лідерства і дорадництва на екологозбалансований розвиток аграрного сектора / Матеріали Міжнародного науково-практичного семінару «Відповідальність за створіння і сталий розвиток Верхнього Потисся». Ужгородський національний університет. Ужгород: В-во В.Подяка, 2010 С.59-68. 19.Мудрак О., Собчик В., Нагорнюк О. Соціально-екологічний моніторинг агросфери / Матеріали Міжнародного екологічного форуму «Довкілля 2010», 26-28 жовтня 2010 р. К.: ВЕЛ, Український міжнародний центр МВКФ, Мін природи України, 2010. 20.Собчик В., Нагорнюк О.: Entepreneurship development in rural areas, Науковий вісник НУБіПУ, 2010. Вип. 155/1 С. 255-261. 21.Sobczyk W.: Problem zagospodarowania odpadów komunalnych na terenach wiejskich. Rocznik Naukowy Edukacja Technika Informatyka nr 3, cz.1, Przemyśl 2012. s. 199-205. 22.Sobczyk W., Nagorniuk O.: Alternative agriculture as a key to sustainable rural development. Agroekologicznij żurnal 2012, no 2, s. 42-44. 23.Sobczyk W.: Rolnictwo i środowisko, Wydawnictwa AGH, Kraków 2013, ss. 355. 24.Sobczyk W., Sternik K: Systemy zarządzania gospodarką odpadami w gminie wiejskiej. Rocznik Naukowy Edukacja Technika Informatyka nr 4/2013, cz. I. Problemy edukacji ekologicznej i społecznej. Scientific Annual Education Technology Computer Science, Main problems of technology and professional education, s. 263-270. 25.Sobczyk W.: Uprawa roślin energetycznych na terenach wiejskich rolnictwo alternatywne. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej Realizacja inwestycji w Odnawialne Źródła Energii. Teoria a praktyka. Grudziądz 30 VII 2013. 26.Sobczyk W.: Sustainable development of rural areas. Problems of Sustainable Development 2014, vol. 9, no 1, 119-126. 27.Sobczyk W., Nagornûk O. M., Falencka-Jabłońska M.: Zrównoważona praktyka rolnicza wybrane zagadnienia. Rocznik Naukowy Edukacja Technika Informatyka nr 6/2015, cz. I. Problemy edukacji ekologicznej i społecznej. Scientific Annual Education Technology Computer Science, Main problems of technology and professional education. Informacje dodatkowe Zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych następuje poprzez uzyskanie pozytywnych ocen z prezentacji i przewidzianych kolokwiów. Zaliczenie należy uzyskać w terminie podstawowym (jeden termin) do końca danego semestru. Dopuszcza się zaliczenie ćwiczeń w jednym terminie poprawkowym. Obecność na ćwiczeniach audytoryjnych jest obowiązkowa. Jeżeli student opuścił więcej niż 25% ćwiczeń audytoryjnych, nie będzie dopuszczony do zaliczenia. Usprawiedliwiona nieobecność na ćwiczeniach 6 / 7
może być odrobiona z inną grupą, ale tylko pod warunkiem zgody prowadzących. Zaliczenie wykładów odbywa się w jednym terminie podstawowym i jednym poprawkowym. Formą zaliczenia wykładów jest kolokwium pisemne obejmujące treści podane na wykładach. Oceny pozytywnej nie można poprawiać na wyższą. Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Udział w ćwiczeniach audytoryjnych Udział w wykładach Przygotowanie do zajęć Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 2 godz 20 godz 9 godz 9 godz 10 godz 1 godz 51 godz 2 ECTS 7 / 7