Program nauczania, przeznaczony dla I etapu edukacyjnego szko y podstawowej na podstawie opinii rzeczoznawców: dr Ewy Magiery i mgr. Marka Sadowskiego. Numer dopuszczenia: DKOW-5002-15/08 Wszelkie prawa zastrze one. Nieautoryzowane rozpowszechnianie ca o ci lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metod kserograficzn, fotograficzn, a tak e kopiowanie ksi ki na no niku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki wyst puj ce w tek cie s zastrze onymi znakami firmowymi b d towarowymi ich w a cicieli. Autor oraz Wydawnictwo HELION do o yli wszelkich stara, by zawarte w tej ksi ce informacje by y kompletne i rzetelne. Nie bior jednak adnej odpowiedzialno ci ani za ich wykorzystanie, ani za zwi zane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponosz równie adnej odpowiedzialno ci za ewentualne szkody wynik e z wykorzystania informacji zawartych w ksi ce. Redaktorzy prowadz cy: Krzysztof Zemanek, Joanna Zar ba Projekt ok adki: Maciej Pasek Ilustracje na ok adkach podr czników: Agnieszka Lodzi ska Wydawnictwo HELION ul. Ko ciuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 032 231 22 19, 032 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl WWW: http://helion.pl (ksi garnia internetowa, katalog ksi ek) Drogi Czytelniku! Je eli chcesz oceni t ksi k, zajrzyj pod adres http://helion.pl/user/opinie?pron13 Mo esz tam wpisa swoje uwagi, spostrze enia, recenzj. ISBN: 978-83-246-1417-2 Copyright Helion 2009 Printed in Poland.
Spis tre ci 1. Wprowadzenie 5 2. Za o enia programu 6 3. Podstawa programowa 8 4. Cele edukacji 11 5. Materia nauczania (informatyczny) 14 6. Tre ci nauczania oraz dzia ania uczniów 17 7. Osi gni cia uczniów 21 8. Propozycje tre ci uj tych integralnie 22 9. Rozk ad materia u 23 10. Ocena pracy uczniów 47 11. Sposoby pomiaru osi gni uczniów 54 12. Kryteria oceniania w zakresie podstawowych i ponadpodstawowych wiadomo ci i umiej tno ci uczniów 59 13. Metody pracy 71 14. Wspieranie uzdolnie 75 15. Informacje o realizacji 81 Bibliografia 83
4 INFORMATYKA E UROPEJCZYKA
1. Wprowadzenie Pomys napisania programu nauczania informatyki dla klas 1 3 szko y podstawowej zrodzi si w czasie licznych dyskusji w gronie zaprzyja nionych nauczycieli tego przedmiotu oraz tych, których mia am przyjemno pozna na konferencjach organizowanych w ca ej Polsce w ramach projektu Informatyka Europejczyka. Program Informatyka Europejczyka. Program nauczania informatyki w szkole podstawowej w kszta ceniu zintegrowanym dostosowany jest do mo liwo ci intelektualnych ucznia na tym etapie rozwoju. Wspomaga dzia alno ucznia, sprzyja jego harmonijnemu rozwojowi. Program ten ma pe n obudow dydaktyczn, z o on z podr cznika (b d cego jednocze nie zeszytem wicze ), p yty CD, rozk adu materia u oraz scenariuszy lekcji. Program jest dostosowany do podr czników: Informatyka Europejczyka. Nauka i zabawa z komputerem w kszta ceniu zintegrowanym. Cz 1 (numer dopuszczenia: 84/1/2009), Informatyka Europejczyka. Nauka i zabawa z komputerem w kszta ceniu zintegrowanym. Cz 2 (numer dopuszczenia: 84/2/2009) oraz Informatyka Europejczyka. Nauka i zabawa z komputerem w kszta ceniu zintegrowanym. Cz 3 (numer dopuszczenia: 84/3/2009), które s zgodne z now podstaw programow zamieszczon w Rozporz dzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kszta cenia ogólnego w poszczególnych typach szkó (Dz. U. z 2009 roku, nr 4, poz. 17). W dobie powszechnego dost pu do technologii komputerowej wa ne jest, aby w a nie w klasach m odszych szko y podstawowej ukszta towa w a ciwe nawyki i styl pracy przy komputerze. Bardzo trudno jest w starszych klasach niwelowa z e przyzwyczajenia, dzieci niech tnie i z wielkim oporem przyjmuj tzw. dobre rady. W podr czniku opartym na tym programie stara am si skupi uwag ucznia na ogólnych zasadach pos ugiwania si komputerem w zakresie grafiki komputerowej, edycji tekstu, korzystania z programów multimedialnych oraz z zasobów internetu. wiczenia w podr czniku zosta y opracowane tak, by uczniowie wiczyli niezb dne umiej tno ci poprzez zabaw.
6 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 2. Za o enia programu Za o enia programu Tre ci programu maj uk ad spiralny, bardzo przydatny w kszta ceniu dzieci w m odszych klasach szko y podstawowej. Uk ad ten umo liwia wielokrotne powroty do prezentowanych tre ci, ale w bogatszej i bardziej rozwini tej formie. Dziecko, wracaj c po raz kolejny do poznanych wiadomo ci, utrwala i wzbogaca swoj wiedz. Bardzo cz sto mo na obecnie spotka uczniów, którzy z komputerem zapoznali si ju w przedszkolu lub domu. Podr cznik zosta zatem opracowany tak, aby s u y zarówno uczniom dopiero rozpoczynaj cym prac z komputerem, jak i tym, dla których jest on codzienno ci. By zadania nie by y oderwane od tre ci realizowanych w szkole, polecenia maj charakter zintegrowany. Ze wzgl du na wiek dzieci program k adzie g ówny nacisk na rozwój i kszta cenie podstawowych umiej tno ci, takich jak: czytanie, pisanie, liczenie. Tre ci oraz sytuacje dydaktyczne eksponuj te umiej tno ci. Aby zapewni uczniom nabycie kompetencji przewidzianych podstaw programow, w niniejszym programie nauczania zamie- ci am tre ci umo liwiaj ce wdro enie uczniów do pos ugiwania si komputerem. Po zrealizowaniu prezentowanego programu uczniowie b d posiadali podstawowe umiej tno ci w zakresie: obs ugi i zastosowania komputerów oraz powszechnie u ywanych urz dze opartych na technice komputerowej, stosowania ró nego rodzaju programów u ytkowych i edukacyjnych, korzystania z dost pnych róde informacji. Celowo pomin am techniczne zagadnienia, gdy na tym etapie kszta cenia najwa niejsze jest wdro enie uczniów do pos ugiwania si komputerem (klawiatur, mysz ), opanowanie przez nich niezb dnych umiej tno ci manualnych oraz zdobycie w a ciwych nawyków zwi zanych z pos ugiwaniem si programami u ytkowymi.
Z A O ENIA PROGRAMU 7 W podr czniku (jest to jednocze nie zeszyt wicze ) znajduj si wiczenia, które nale y wykona krok po kroku na lekcji lub w domu (w przypadku nieobecno ci ucznia w szkole), oraz wiczenia utrwalaj ce, przeznaczone do samodzielnego wykonania. W poradniku dla nauczyciela oraz na stronie http://edukacja.helion.pl umie ci am zadania o podwy szonym stopniu trudno ci, które mog by zaproponowane uczniom bardziej zaawansowanym. Dodatkowo na wspomnianej stronie internetowej znajd Pa stwo wiczenia praktyczne dla uczniów o niskich kompetencjach startowych w zakresie pos ugiwania si komputerem, rozpoznawania liter i symboli, orientacji przestrzennej czy nazywania kolorów. Zagadnienia poruszane w programie powinny by realizowane w kolejno ci wyst powania. Ostateczn decyzj pozostawiam jednak nauczycielowi bo tylko on wie, z jakim zespo em klasowym pracuje i jak dostosowa program do potrzeb i mo liwo- ci uczniów. Omawiaj c poszczególne zagadnienia, nale y zwróci szczególn uwag na: indywidualizacj tempa pracy, stopniowanie trudno ci zada, pos ugiwanie si poprawn terminologi informatyczn. Nale y pami ta, by nie zm czy uczniów i nie zniech ci ich do pracy przy komputerze. Lekcje informatyki zawsze powinny by dla dzieci przyjemno ci, przyjemn nauk przez zabaw, a nie konieczno ci. Wiem z do wiadczenia, jak atwo przekroczy t granic. G ównym celem nauczyciela jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego pos ugiwania si komputerem i urz dzeniami technicznymi powszechnego u ytku. G ównym zadaniem wsparcie uczniów w d eniu do pog biania wiedzy i umiej tno ci. Program jest przewidziany do realizacji w trzech kolejnych latach nauczania informatyki, w wymiarze jednej godziny tygodniowo. Nale y d y do tego, aby przy jednym komputerze pracowa jeden ucze. Nie jest wymagane przygotowanie informatyczne nauczyciela prowadz cego zaj cia, wystarczy podstawowa znajomo obs ugi komputera i programów u ytkowych. Zakres materia u jest przystosowany do mo liwo ci sprz towych wi kszo ci pracowni komputerowych polskich szkó jednocze nie uwzgl dni am szybki rozwój komputeryzacji.
8 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 3. Podstawa programowa Podstawa programowa Przytaczam tu nieco szerzej, ni si to zazwyczaj robi, podstaw programow [1], poniewa chc zwróci uwag na ogólne cele i zadania edukacyjne w szkole podstawowej, gdy one, na równi z podstaw programow kszta cenia zintegrowanego, powinny wyznacza zawarto programu nauczania. Fragment z podstawy programowej (http://www.men.gov.pl): Nauczyciele w szkole podstawowej dostosowuj sposób przekazywania odpowiedniej wiedzy, kszta towania umiej tno ci i postaw uczniów do naturalnej w tym wieku aktywno ci dzieci, umo liwiaj im poznawanie wiata w jego jedno ci i z o ono ci, wspomagaj ich samodzielno uczenia si, inspiruj je do wyra ania w asnych my li i prze y, rozbudzaj ich ciekawo poznawcz oraz motywacj do dalszej edukacji. Edukacja w szkole podstawowej, wspomagaj c rozwój dziecka jako osoby i wprowadzaj c je w ycie spo eczne, ma na celu przede wszystkim: 1. prowadzi dziecko do nabywania i rozwijania umiej tno ci wypowiadania si, czytania i pisania w j zyku ojczystym i w j zyku obcym, wykonywania elementarnych dzia a arytmetycznych, pos ugiwania si prostymi narz dziami i kszta towania nawyków spo ecznego wspó ycia, 2. rozwija poznawcze mo liwo ci uczniów tak, aby mogli oni przechodzi od dzieci cego do bardziej dojrza ego i uporz dkowanego rozumienia wiata, 3. rozwija i przekszta ca spontaniczn motywacj poznawcz w motywacj wiadom, przygotowywa do podejmowania zada wymagaj cych systematycznego i d u szego wysi ku intelektualnego i fizycznego, 4. rozbudza i rozwija wra liwo estetyczn i moraln dziecka oraz jego indywidualne zdolno ci twórcze, 5. umacnia wiar dziecka we w asne si y i w zdolno osi gania warto ciowych i trudnych celów, [ ] 9. wzmacnia poczucie to samo ci kulturowej, historycznej, etnicznej i narodowej,
P ODSTAWA PROGRAMOWA 9 10. stwarza warunki do rozwoju wyobra ni i ekspresji werbalnej, plastycznej, muzycznej i ruchowej, zapewnia warunki do harmonijnego rozwoju fizycznego i psychicznego oraz zachowa prozdrowotnych, [ ] 12. uwzgl dnia indywidualne potrzeby dziecka i troszczy si o zapewnienie mu równych szans, 13. stwarza warunki do rozwijania samodzielno ci, obowi zkowo ci, podejmowania odpowiedzialno ci za siebie i najbli sze otoczenie, 14. stwarza warunki do indywidualnego i grupowego dzia ania na rzecz innych. W szkole podstawowej szczególnie wa ne jest stwarzanie przyjaznej atmosfery i pomaganie dziecku w dobrym funkcjonowaniu w spo eczno ci szkolnej. I ETAP EDUKACYJNY Klasy I III KSZTA CENIE ZINTEGROWANE Cele edukacyjne Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, w tym szczególnie: 1. umiej tno ci s u cych zdobywaniu wiedzy (czytania, pisania i liczenia), [ ] Zadania szko y 1. U wiadamianie uczniom, e wspólnoty takie jak: rodzina, rodowisko lokalne i ojczyzna stanowi wielk warto w yciu ka dego cz owieka, i e ka dy ma wobec tych wspólnot obowi zki. 2. Uczenie zwyczajów, obyczajów i w a ciwych zachowa w rodowisku rodzinnym, wobec kolegów szkolnych i nauczycieli. 3. U wiadomienie uczniom zwyczajów, obyczajów i zachowa w a ciwych dla przedstawicieli kultury obszaru nauczanego j zyka obcego. 4. Uczenie w a ciwych zachowa w sytuacjach zagra aj cych bezpiecze stwu uczniów [...] 5. Uczenie w a ciwych zachowa w stosunku do zwierz t i otaczaj cej przyrody. 6. Rozpoznanie poziomu sprawno ci warunkuj cego opanowanie przez uczniów podstawowych umiej tno ci: czytania, pisania i liczenia; odpowiednio do tego prowadzenie wicze usprawniaj cych.
10 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 7. Rozpoznawanie poziomu sprawno ci warunkuj cego opanowanie przez uczniów podstawowych umiej tno ci: rozumienia ze s uchu, mówienia, czytania i pisania prostych zda w j zyku obcym [...] 8. Zach cenie uczniów do nauki j zyka obcego oraz rozwijanie wiadomo ci j zykowej przez porównanie j zyka ojczystego i j zyków obcych. 9. Kszta towanie w a ciwych nawyków higienicznych. 10. Zapoznanie dzieci z polsk i wiatow klasyczn literatur dzieci c [...]. Tre ci nauczania Edukacja na tym etapie obejmuje nast puj ce tre ci nauczania i dzia ania edukacyjne: 1. dom rodzinny dziecko jako cz onek rodziny, 2. szko a dziecko jako ucze, kolega, przyjaciel; normy post powania zwi zane z tymi rolami, 3. miejscowo, ycie jej mieszka ców, 4. przyroda w otoczeniu dziecka, 5. ojczyzna symbole i wi ta narodowe; ba nie i legendy narodowe, 6. obrazy z przesz o ci (w asnej rodziny, szko y, miejscowo ci), 7. zabawy, zaj cia, przygody dzieci, 8. obrazy z ycia dzieci w innych krajach, w szczególno ci w kraju nauczanego j zyka obcego, 9. wybrane wytwory kultury, sztuki, techniki, [ ] 19. czytanie g o ne sylab, wyrazów, zda i tekstów, 20. czytanie ciche ze zrozumieniem, 21. ró ne ród a informacji i technologii informacyjnej, w tym korzystanie z czytelni i biblioteki szkolnej, [ ] 44. urz dzenia techniczne powszechnego u ytku (bezpieczne u ytkowanie), [ ] 46. organizacja pracy (planowanie, organizacja stanowiska, racjonalne wykorzystanie materia u i czasu), [...] 49. wielo rodków komunikacji (j zyk przestrzeni, koloru, cia a) oraz rodków wyrazu plastycznego [...]
Cele edukacji C ELE EDUKACJI 11 Przytoczony fragment pozwala okre li te zadania edukacyjne, które musz by rozwijane i realizowane na lekcjach. Wskazane zosta y te, które na lekcjach informatyki w m odszych klasach szko y podstawowej mog by rozwini te. Trudno dzi wyobrazi sobie rozwijanie umiej tno ci poznawczych uczniów, poznawanie otoczenia kulturowego, technicznego i przyrodniczego bez wykorzystania technologii informacyjnej. Zgodnie z przytoczonymi fragmentami podstawy programowej mo emy powiedzie, e g ównym zadaniem szko y jest nabycie przez ucznia umiej tno ci: celowego korzystania ze sprz tu komputerowego oraz urz dze pomocniczych; wykonywania typowych zada za pomoc w a ciwie dobranych programów u ytkowych; rozwoju w asnych zainteresowa, szczególnie informatycznych. Wa nym zadaniem szko y jest równie : wzbogacenie rodków s u cych rozwojowi umys owemu i duchowemu ucznia, wskazanie metod wyszukiwania informacji, poznawania wiata, opisywania i badania zjawisk, ukazywanie sposobów rozwi zywania problemów za pomoc narz dzi, które oferuje nam technologia informacyjna. 4. Cele edukacji Ogólne cele edukacyjne Poszerzanie i pog bianie wiedzy. Rozwijanie pami ci oraz umiej tno ci my lenia abstrakcyjnego i logicznego rozumowania. Kszta towanie wyobra ni przestrzennej. Rozwijanie zdolno ci i zainteresowa. Uczenie dostrzegania prawid owo ci w otaczaj cym wiecie.
12 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Kszta towanie pozytywnego nastawienia do podejmowania wysi ku intelektualnego oraz postawy dociekliwo ci. Rozwijanie umiej tno ci wspó dzia ania w grupie. Rozwijanie umiej tno ci prowadzenia dyskusji, precyzyjnego formu owania problemów i argumentowania. Przygotowanie uczniów do pokonywania stresu w sytuacjach konkursów, olimpiad, sprawdzianów kompetencji. Nadrz dnym celem dzia a edukacyjnych szko y jest wszechstronny rozwój ucznia. Cele edukacji informatycznej Przygotowanie uczniów do ycia w spo ecze stwie informacyjnym. Poznanie przez uczniów historii oraz zastosowa informatyki, zasad dzia ania i sposobów wykorzystania komputera. Poznanie przez uczniów zasad dzia ania i sposobów wykorzystania komputera do realizacji okre lonych zada. Zdobycie przez uczniów umiej tno ci poszukiwania, porz dkowania i wykorzystywania informacji z ró nych róde. Nauczenie uczniów czytania ze zrozumieniem. Zaznajomienie uczniów z normami prawa przy wykorzystaniu programów komputerowych oraz komputera. W zakresie wychowania przygotowanie uczniów do tego, aby: szanowali prac innych i w asn, przestrzegali regulaminu pracowni komputerowej, potrafili pracowa w grupie, znali korzy ci i zagro enia wynikaj ce z rozwoju nauki i techniki. Przekazywanie wiadomo ci przedmiotowych w sposób integralny, prowadz cy do lepszego rozumienia wiata, ludzi i siebie.
C ELE EDUKACJI 13 W zwi zku ze specyfik przedmiotów nauczania pocz tkowego cele edukacji informatycznej podziel dodatkowo na trzy poziomy: cele poznawcze, kszta c ce i wychowawcze. Cele poznawcze Swobodne operowanie terminologi informatyczn. Znajomo regu i mechanizmów dzia ania programów komputerowych. Wiedza o negatywnym wp ywie komputerów na zdrowie cz owieka oraz sposobach ochrony przed ich negatywnymi skutkami. Znajomo sposobów walki z uzale nieniem od komputerów i internetu. Samodzielne dobieranie róde informacji, metod i form pracy. Umiej tno stawiania pyta i formu owania odpowiedzi. Cele kszta c ce Samodzielne korzystanie z komputera i dost pnego oprogramowania. czenie tre ci wcze niej poznanych z nowymi. U ywanie nowych poj ze zrozumieniem. W asna aktywno. Wspó dzia anie w grupie. Skutki dzia ania cz owieka dobre i z e. Dostrzeganie warto ci p yn cych z w a ciwego korzystania z komputera. Czytanie ze zrozumieniem. Cele wychowawcze Samodzielno w my leniu, dzia aniu, ocenie. Otwarto. Odpowiedzialno. Tolerancja. Cierpliwo. Szacunek.
14 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Gotowo do wspó pracy i wspó dzia ania. Poczucie w asnej warto ci. Umiej tno pracy w grupie. 5. Materia nauczania (informatyczny) Materia nauczania (informatyczny) Zgodnie z g ównym celem nauczania informatyki w szkole podstawowej proponowane w tym programie tre ci dotycz mo liwo ci wykorzystania komputerów i stosowania technologii informacyjnej. Rozk ad materia u I rok nauczania: 35 godzin. II rok nauczania: 35 godzin. III rok nauczania: 35 godzin. Razem: 105 godzin. Proponowana liczba godzin potrzebnych do realizacji tre ci informatycznych Wprowadzenie rodowisko pracy Nauka pisania na klawiaturze komputera i pos ugiwania si mysz Podstawy edycji grafiki Podstawy edycji tekstu Komputer w edukacji i rozrywce Internet Komputer w naszym otoczeniu Powtórzenie i utrwalenie wiadomo ci Razem 6 godz. 10 godz. 12 godz. 16 godz. 16 godz. 12 godz. 10 godz. 5 godz. 18 godz. 105 godz.
M ATERIA NAUCZANIA ( INFORMATYCZNY) 15 Tre ci informatyczne do realizacji I. Wprowadzenie 1. Czym zajmuje si informatyka? 2. Regulamin szkolnej pracowni komputerowej 3. Budowa zestawu komputerowego 4. Prawid owe rozpocz cie i zako czenie pracy z komputerem 5. Podstawowe terminy i poj cia u ywane podczas pracy z komputerem 6. Bezpieczna praca z komputerem 7. Komputer a prawo II. rodowisko pracy 1. Opis systemu Windows 2. Wprowadzenie Uruchamianie programów Opis okien Praca w kilku otwartych oknach 3. Pliki i katalogi najwa niejsze czynno ci Wprowadzenie No niki informacji Tworzenie plików i katalogów Kopiowanie plików i katalogów Usuwanie plików i katalogów 4. Akcesoria komputerowe Notatnik Kalkulator Gry w systemie Windows III. Nauka pisania na klawiaturze komputera i pos ugiwania si mysz IV. Podstawy edycji grafiki 1. Edytory graficzne 2. Program Tux Paint Uruchomienie i opis okna programu
16 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Wykonanie prostego rysunku Zapisywanie i otwieranie pliku Drukowanie Zako czenie pracy z programem 3. Program Paint Uruchomienie i opis okna programu Wykonanie prostego rysunku Zapisanie pliku Ustawienie wydruku, wydruk pliku Otwieranie pliku, modyfikacja, zaznaczanie, kopiowanie, wklejanie itp. Wstawianie tekstu V. Podstawy edycji tekstu 1. Edytory tekstu 2. Tworzenie dokumentu za pomoc edytora tekstu Podstawowe zasady poprawnego wprowadzania tekstu 3. Zapisywanie i otwieranie dokumentu tekstowego 4. Podstawowe operacje na blokach tekstu 5. Formatowanie i modyfikacja dokumentu tekstowego Zmiana wygl du czcionki: jej rodzaju, rozmiaru, stylu, koloru Wyrównanie tekstu Wypunktowanie i numerowanie 6. Wstawianie obiektu do dokumentu tekstowego Galeria clipartów Rysunki z edytora grafiki Napisy WordArt 7. Ustawienia wydruku, wydruk gotowych prac VI. Komputer w edukacji i rozrywce 1. Co to s multimedia? 2. Multimedialne programy edukacyjne 3. Edukacja w internecie 4. Relaks z komputerem Gry komputerowe Przygotowanie gazetki szkolnej
Tre ci nauczania oraz dzia ania uczniów T RE CI NAUCZANIA ORAZ DZIA ANIA UCZNIÓW 17 VII. Internet 1. Co to jest internet? 2. Uruchomienie i obs uga wybranej przegl darki internetowej 3. Adres internetowy 4. Wyszukiwanie informacji z u yciem wyszukiwarek internetowych 5. Poczta elektroniczna (e-mail) 6. Netykieta VIII. Komputer w naszym otoczeniu 1. Zastosowania komputerów 2. Urz dzenia oparte na technologii komputerowej 6. Tre ci nauczania oraz dzia ania uczniów Komunikowanie si z komputerem Tre ci nauczania Podstawowe elementy zestawu komputerowego. Zasady bezpiecznej pracy z komputerem. Podstawowe zasady pos ugiwania si systemem: uruchamianie programów. Sposoby komunikowania si z komputerem, akcesoria systemowe. Utrzymywanie porz dku na dysku przechowywanie wyników pracy: tworzenie katalogów, zasady poruszania si po strukturze katalogów, wykonywanie podstawowych operacji na plikach. Odczytywanie i prawid owa interpretacja komunikatów. Dzia ania uczniów Poznaj zasady bezpiecznej pracy przy komputerze. Poznaj regulamin pracowni komputerowej.
18 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Prawid owo uruchamiaj zestaw komputerowy i ko cz prac z nim. Poznaj poj cie programu, oprogramowania, rodowiska pracy, dokumentu. Poznaj najwa niejsze elementy okna systemu operacyjnego. Obs uguj okno programu. Poznaj sposoby tworzenia i przegl dania struktury katalogów. Poznaj podstawowe operacje wykonywane na plikach i katalogach. Stosowanie programów u ytkowych Tre ci nauczania Poznanie zasad pracy grupowej. czenie plików ró nych typów. Modyfikacja istniej cych dokumentów. Przygotowanie dokumentu do druku, wydruk. Podstawowe sposoby tworzenia dokumentu tekstowego, np.: nauka poprawnego formatowania tekstu (ustalenie justowania, wyró nienia), operacje na blokach tekstu, redagowanie i modyfikacja, zapisywanie i otwieranie dokumentów, wstawianie do tekstu rysunków (clipartów), wypunktowanie, tworzenie prostych tekstów u ytkowych, redagowanie gazetki szkolnej. Tworzenie rysunków, atrybuty obrazu, operowanie kolorem, kszta tem, przekszta caniem obrazu: odczytywanie i zapisywanie rysunków w komputerze, kopiowanie i wklejanie, wstawianie tekstu oraz gotowych rysunków do tworzonego obrazu, dzia anie menu okna programu. Prawid owe zako czenie pracy programu komputerowego. Poznanie sposobu dzia ania programu antywirusowego.
T RE CI NAUCZANIA ORAZ DZIA ANIA UCZNIÓW 19 Dzia ania uczniów Poznaj uk ad i przeznaczenie klawiszy na klawiaturze. wicz pisanie na klawiaturze za pomoc programu do nauki pisania na klawiaturze komputera. Poznaj poj cia: grafika komputerowa, edytor tekstu, program komputerowy. Poznaj podstawowe narz dzia wskazanych programów komputerowych i potrafi je prawid owo zastosowa. Wykonuj wiczenia sprawdzaj ce poznane umiej tno ci. Omawiaj kolejne etapy przygotowania dokumentu do druku. Drukuj wykonane przez siebie prace. Wykorzystuj program antywirusowy. Rozwi zywanie problemów Tre ci nauczania Zbieranie, przedstawianie, odczytywanie i interpretowanie danych z ycia codziennego. Praca w zespole, komunikowanie si z kolegami przy pracy nad wspólnym projektem. Sposoby identyfikacji ró nych postaci informacji (tekstowej, graficznej) i ich wspólnego wykorzystania w ramach jednej aplikacji. Dzia ania uczniów Poprawnie uruchamiaj programy i prawid owo ko cz ich prac. Poznaj sposoby uruchamiania prostego oprogramowania gier, programów edukacyjnych. Wykorzystuj poznane narz dzia i operacje, dost pne w poznanych programach, do tworzenia w asnych dokumentów. Komunikuj si za pomoc poczty elektronicznej.
20 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Zastosowanie komputerów Tre ci nauczania Zakres zastosowa komputerów i urz dze techniki komputerowej. Komputer jako narz dzie wspomagaj ce uczenie si. Poczta elektroniczna. Relaks i zabawa z komputerem. Dzia ania uczniów Omawiaj korzy ci wynikaj ce z zastosowania komputerów. Poznaj dzia anie programów u ytkowych. Poznaj przyk ady urz dze opartych na technice komputerowej. Poznaj programy edukacyjne z ró nych dziedzin, uruchamiaj je i poznaj zasady ich obs ugi. Wykorzystuj programy edukacyjne do zdobywania wiedzy i jej utrwalania. Omawiaj korzy ci wynikaj ce ze stosowania programów edukacyjnych oraz wybranych gier. Poznaj i stosuj terminologi informatyczn. Poznaj czasopisma i literatur komputerow dla dzieci. Poszukiwanie informacji w ró nych ród ach i ich wykorzystywanie Tre ci nauczania Komputer jako narz dzie wspomagaj ce uczenie si oraz rozwój intelektualny ucznia. Wykorzystanie informacji z ró nych róde m.in. s owników, encyklopedii, zbiorów bibliotecznych. Wykorzystanie komputera do przesy ania i odbierania informacji. Realizacja wspólnych projektów.
O SI GNI CIA UCZNIÓW 21 Dzia ania uczniów Poznaj przyk ady multimedialnych encyklopedii i s owników. Poznaj sposoby i metody wyszukiwania informacji z wykorzystaniem ró nych narz dzi. Wyszukuj informacje na zadany temat z encyklopedii i s owników. Poznaj sposoby przesy ania i odbierania informacji. Opracowuj w asny dokument, wykorzystuj c informacje znalezione wcze niej w internecie. Zagadnienia etyczne i prawne zwi zane z ochron w asno ci intelektualnej i ochron danych Tre ci nauczania Zagro enia wychowawcze, szkodliwe gry. Szanowanie pracy w asnej i innych przy korzystaniu z tego samego komputera. Prawo autorskie. Poznanie zagro e wynikaj cych z korzystania z internetu. Stosowanie licencjonowanego oprogramowania. Dzia ania uczniów Omawiaj prawa i obowi zki u ytkowników szkolnej pracowni komputerowej. Poznaj poj cia: licencja, prawo autorskie. Poznaj zagro enia dla zdrowia i w asnego rozwoju, wynikaj ce z niew a ciwego wyboru gier komputerowych oraz stron internetowych. Dowiaduj si o negatywnym wp ywie niektórych programów na psychik dziecka. 7. Osi gni cia uczniów Osi gni cia uczniów 1. W sposób bezpieczny, zgodny z prawem i przeznaczeniem pos uguje si komputerem.
22 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 2. Potrafi zachowa prawid ow postaw podczas pracy z komputerem. 3. Rozwija w asne zainteresowania. 4. Potrafi przy u yciu ró nych programów wykona prac na zadany temat. 5. Korzysta z ró nych róde informacji. 6. Posiada rozeznanie w zakresie podstawowych urz dze techniki komputerowej. 7. Potrafi uruchomi program z p yty CD, bada mo liwo ci programu multimedialnego i korzysta z nich, wykorzystywa multimedialny program edukacyjny do nauki. 8. Zna sposoby komunikowania si przy u yciu komunikatora internetowego. 9. Rozumie konieczno odpowiedniego zachowania w spo eczno ci internetowej oraz konieczno przestrzegania zasad prawa autorskiego. 10. W trakcie realizacji z o onego zadania potrafi aktywnie wspó pracowa w grupie rówie niczej. 11. Potrafi zaprezentowa swoj prac innym. 8. Propozycje tre ci uj tych integralnie Tematy bloków programowych b d redagowane w formie czynno ciowej, tzn. zada do wykonania. Has om tygodniowym odpowiada b dzie jedno miesi czne, a ich tre ci dostosowane b d do wieku uczniów. W roku szkolnym jest to 35 godzin, obejmuje on nast puj ce linie tematyczne: 1. Komunikowanie si z komputerem 2. Stosowanie programów u ytkowych 3. Rozwi zywanie problemów 4. Zastosowanie komputerów 5. Poszukiwanie informacji w ró nych ród ach i ich wykorzystanie 6. Zagadnienia etyczne i prawne zwi zane z ochron w asno ci intelektualnej i ochron danych
R OZK AD MATERIA U 23 9. Rozk ad materia u KLASA I Miesi c nr lekcji Blok tematyczny Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne WRZESIE 1 4 Witaj szko o 1. W pracowni komputerowej po raz pierwszy Bezpieczne zachowanie w pracowni komputerowej. Wyposa enie pracowni komputerowej. 2. Ile to cz ci? Elementy sk adowe zestawu komputerowego. Pierwsze uruchomienie komputera. Uruchomienie i odczyt p yty CD do czonej do podr cznika. Poznanie dzia ania myszy komputera. 3. Myszka lubi si bawi Uruchomienie komputera i p yty CD do czonej do komputera. Praca z myszk komputera. Poznanie klawiatury klawisz spacji, klawisz Enter i klawisze. 4. Co to za p yta? Samodzielne uruchomienie p yty CD do czonej do podr cznika i zapoznanie si z jej zawarto ci. Praca z klawiatur i mysz komputera.
24 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Miesi c nr lekcji PA DZIERNIK 5 8 Blok tematyczny W ogrodzie szkolnym, w parku, wokó domu Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 5. Gdy gram w gry Uruchomienie Gier z menu START. Uruchomienie i obs uga gier komputerowych. Budowa okna programu. 6. Przygoda z klawiatur Uruchomienie programu Notatnik z menu START. Budowa okna programu Notatnik. Prawid owe zako czenie pracy z programem. 7. Wa ne nazwy Podstawowe terminy i poj cia u ywane podczas pracy z komputerem: plik, katalog (folder), ikona. 8. Polak ma y Poznanie dzia ania klawiszy Delete i Backspace. Poprawianie i uzupe nianie tekstu w dokumencie Notatnik.
R OZK AD MATERIA U 25 LISTOPAD 9 12 W lesie 9. Kolorowa jesie Samodzielne uruchomienie i obs uga p yty CD, prawid owe zako czenie pracy z ni. Pierwsze uruchomienie i poznanie programu do rysowania z p yty CD. wiczenie pos ugiwania si mysz komputera. 10. Wielkie malowanie Samodzielne uruchomienie i obs uga p yty CD, prawid owe zako czenie pracy z ni. Nauka prawid owej obs ugi programu do rysowania, korzystanie z dost pnych opcji. wiczenie pos ugiwania si mysz komputera. 11. Skarby jesieni Samodzielne poznanie opcji uruchomionego programu z p yty CD. wiczenie pos ugiwania si mysz komputera. 12. Rusz g ow Samodzielne uruchomienie i obs uga p yty CD, prawid owe zako czenie pracy z ni. Praca z mysz.
26 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Miesi c nr lekcji GRUDZIE 13 15 Blok tematyczny Tradycje, zwyczaje wi teczne i noworoczne Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 13. Czarodziejskie piecz cie Uruchomienie programu Tux Paint za pomoc skrótu na pulpicie komputera. Poznanie podstawowych narz dzi programu. Wykonanie rysunku wed ug instrukcji. 14. Weso ych wi t Samodzielne uruchomienie programu Tux Paint za pomoc skrótu na pulpicie komputera. Wykonanie rysunku zgodnie z opisem. Samodzielne wykonanie rysunku na zadany temat. Umieszczenie napisu w obszarze rysunku. Zapisanie rysunku na dysku komputera. 15. wi teczne rysunki Samodzielne uruchomienie i obs uga programu Tux Paint. Otwarcie pliku, modyfikacja i ponowne zapisanie w programie Tux Paint.
R OZK AD MATERIA U 27 STYCZE 16 19 Moja rodzina 16. Notatki z Notatnika Uruchomienie programu Notatnik z menu START. Wprowadzanie tekstu z klawiatury. Klawisze: Shift, Enter. Pisanie wielkich liter. Prawid owe zako czenie pracy z programem Notatnik. 17. Jak napisa i? Uruchomienie programu Notatnik z ikony skrótu. Klawisz Alt (prawy). Pisanie polskich znaków z klawiatury (,,,,, ) oraz pisanie wielkich liter. Nauka pisania na klawiaturze komputera za pomoc programu. 18. yczenia dla babci i dziadka Samodzielne uruchomienie programu Notatnik. Wprowadzenie tekstu z klawiatury. Rodzaje dysków. Praca z dyskietk. Praca z klawiatur i mysz komputera. 19. Wyliczanki Samodzielne uruchomienie i obs uga p yty CD. Wprowadzenie tekstu z klawiatury w dokumencie tekstowym. Zapis pliku na dysku komputera. Prawid owe zako czenie pracy z programem.
28 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Miesi c nr lekcji LUTY 20 21 MARZEC 22 25 Blok tematyczny Zimowe zabawy Wiosenna pobudka Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 20. Patrz w lewo, patrz w prawo Poznanie czasopism komputerowych dla dzieci i do czonych do nich programów multimedialnych. Uruchomienie i obs uga multimedialnych programów edukacyjnych. Praca z mysz i klawiatur komputera. 21. Szare komórki do wynaj cia Poznanie zastosowania komputera w nauce i zabawie z u yciem programów multimedialnych. Prawid owe rozpocz cie i zako czenie pracy z uruchomionymi programami. 22. Jak znale zyraff? Wyszukiwarka internetowa. Okno wyszukiwarki internetowej. Uruchomienie strony o podanym adresie. 23. Dzieci w sieci Poznanie zasad bezpiecznego korzystania z internetu. Samodzielne uruchomienie w internecie strony o podanym adresie. Poznanie zawarto ci uruchomionej strony internetowej. Prawid owe zako czenie pracy z uruchomionym programem. 24. Strony internetowe, które lubimy Uruchomienie w internecie strony o podanym adresie. Poznanie zawarto ci strony uruchomionej w internecie. Prawid owe zako czenie pracy z programem.
R OZK AD MATERIA U 29 KWIECIE 26 29 Dbaj o zdrowie 25. Z komputerem w wiat Poczta elektroniczna. Poznanie sposobu wysy ania listów z komputera. Adres komputerowego listu. 26. My l logicznie Poprawianie b dów w dokumencie tekstowym. Klawisze: Delete i Backspace, klawisze sterowania kursorem. Poznanie zastosowa komputera w nauce. 27. W zdrowym ciele Poznanie zasad bezpiecznej i higienicznej pracy przy komputerze. Poznanie urz dze techniki komputerowej w najbli szym otoczeniu. 28. Matematyka z komputerem Zastosowanie komputera w nauce matematyki, korzystanie z programów multimedialnych. Prawid owe uruchomienie, obs uga i zako czenie pracy z programem. Trening pracy z mysz i klawiatur komputera. 29. Kto ma komputer? Poznajemy zakres zastosowa komputerów. Samodzielne opracowanie dokumentu przy u yciu programów Notatnik i Tux Paint.
30 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Miesi c nr lekcji MAJ 30 33 CZERWIEC 34 35 Blok tematyczny Pory roku Bezpieczne wakacje Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 30. Rok w kolorach Powtórzenie wiadomo ci: przegl darka internetowa, Notatnik, Tux Paint. 31. Majowe przeplatanki Utrwalenie wiadomo ci o poznanych programach. Klawisze: Delete, Backspace, Alt (prawy), Shift. 32. W Zagadkowie Komputer narz dziem do pisania i rysowania wiczenia. 33. Powtarzamy? Praca z mysz i klawiatur komputera. Samodzielne uruchomienie i obs uga programów: Notatnik, Tux Paint i przegl darki internetowej. 34. Z komputerem si bawimy o wakacjach marzymy Praca z mysz i klawiatur komputera. Samodzielne uruchomienie i obs uga gier komputerowych z p yty CD. Prawid owe zako czenie pracy z programem. 35. Niech yj wakacje Utrwalenie wiadomo ci na temat pracy z komputerem.
R OZK AD MATERIA U 31 Miesi c nr lekcji WRZESIE 1 4 Blok tematyczny Witaj szko o KLASA II Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 1. W pracowni komputerowej Regulamin pracowni komputerowej. Budowa multimedialnego zestawu komputerowego. 2. Praca z klawiatur Samodzielne uruchomienie komputera i p yty CD do czonej do podr cznika. wiczenia w pisaniu na klawiaturze komputera za pomoc przygotowanego programu. 3. Ananasy z drugiej klasy Samodzielne uruchomienie komputera i p yty CD do czonej do podr cznika. wiczenia w pisaniu na klawiaturze komputera za pomoc przygotowanego programu. Klawisze: Enter i spacja. Prawid owe zako czenie pracy z programem. 4. Wspominamy letni czas Klawiatura i mysz komputerowa w wiczeniach. Klawisze: Ctrl, Shift, Backspace, Delete. wiczenia w pisaniu wielkich liter i górnych znaków z klawiatury.
32 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Miesi c nr lekcji PA DZIERNIK 5 8 Blok tematyczny W ogrodzie szkolnym, w parku, wokó domu Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 5. Bawimy si s owami Uruchomienie programu WordPad z menu START. Okno programu. Polecenie Otwórz. Prawid owe zako czenie pracy z programem. 6. Brykaaaamy Uruchomienie programu WordPad z menu START. Zmiana rozmiaru i rodzaju czcionki. Zaznaczanie tekstu. 7. Jesienne spotkania Samodzielne uruchomienie programu WordPad z menu START. Okno Mój komputer. Praca z dyskietk. Zapis pliku przy u yciu polecenia Zapisz jako. 8. Robimy porz dki Uruchomienie programu WordPad z u yciem skrótu. Polecenie Nowy. Zapis pliku przy u yciu polecenia Zapisz jako. Praca z dyskietk.
R OZK AD MATERIA U 33 LISTOPAD 9 12 W lecie 9. Kto powiedzia, e jesie jest smutna? Samodzielne uruchomienie programu WordPad jednym z poznanych sposobów. Polecenia: Nowy, Otwórz, Zapisz jako. Utrzymujemy porz dek w swoim katalogu na dysku. 10. Jeszcze o porz dkach Samodzielne uruchomienie programu WordPad jednym z poznanych sposobów. Wprowadzanie tekstu z klawiatury i formatowanie: kursywa. Okno Mój komputer. Zapis pliku (nadanie nazwy) przy u yciu polecenia Zapisz jako. 11. Rozwi zujemy zagadki Okno programu WordPad. Tworzenie listy wypunktowanej, wy rodkowanie tekstu z wykorzystaniem przycisków na pasku narz dzi. wiczenia z mysz i klawiatur. 12. Imienniczek Formatowanie tekstu. wiczenia z mysz i klawiatur.
34 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Miesi c nr lekcji GRUDZIE 13 15 Blok tematyczny Tradycje, zwyczaje wi teczne i noworoczne Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 13. Barwy jesieni Formatowanie tekstu. Zapis pliku na dysku. wiczenia z mysz i klawiatur. 14. Zimowy rysunek Uruchomienie programu Paint z menu START. Okno programu. Narz dzia: linia, gumka, o ówek, wype nij kolorem. Prawid owe zako czenie pracy z programem. 15. wi ta tu, tu Samodzielne uruchomienie p yty CD do czonej do podr cznika. Kolorowanie rysunków w programie Paint. Zmiana rozmiaru obszaru rysowania. Praca z mysz.
R OZK AD MATERIA U 35 STYCZE 16 19 Moja rodzina 16. wi teczne symbole Doskonalenie umiej tno ci pos ugiwania si przyciskami Przybornika programu Paint. Polecenia: Edycja, Cofnij, Powtórz. wiczenia w pracy z mysz. Prawid owe zako czenie pracy z programem. 17. Czyje to wi to? Doskonalenie umiej tno ci pos ugiwania si przyciskami Przybornika programu Paint. 18. Figury geometryczne Wybór koloru w programie Paint prawym i lewym przyciskiem myszy. Rysunek prostok ta narz dziem Prostok t. 19. Na balu karnawa owym Samodzielne uruchomienie programu. Wykonanie rysunku zgodnie z opisem przy u yciu narz dzia Aerograf. Samodzielne uruchomienie p yty. wiczenia w pracy z mysz. Zapisanie pliku na dysku.
36 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Miesi c nr lekcji LUTY 20 21 MARZEC 22 25 Blok tematyczny Zimowe zabawy Wiosenna pobudka Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 20. Pada nieg Wykonanie rysunku na zadany temat. Powi kszenie obrazu przy u yciu przycisku Lupa. Wykorzystanie kombinacji klawiszy Ctrl+G. 21. Zabawy na niegu i lodzie Samodzielne uruchomienie programu Paint dowolnym sposobem. Wykonanie rysunku ko a i kwadratu z wykorzystaniem w a ciwych przycisków i klawisza Shift. Tworzenie nowego pliku i zapis na dysku poleceniem Zapisz jako. 22. Kolorowe napisy Pole tekstowe w dokumencie programu Paint. Pasek narz dzi tekstowych: zmiana rodzaju i koloru czcionki. Przycisk Zaznaczanie. 23. Jeste my ciekawi wiata Uruchomienie przegl darki internetowej i strony o podanym adresie. Okno programu.
R OZK AD MATERIA U 37 KWIECIE 26 29 Dbaj o zdrowie 24. Znajdujemy to, co chcemy Wyszukiwanie w internecie informacji na podany temat za pomoc wyszukiwarki internetowej. Okno programu. 25. Planety Poznanie zasad zachowania w internecie. Wyszukiwanie w internecie informacji na podany temat. 26. Kozio ki z ratuszowej wie y Wyszukiwanie w internecie informacji na podany temat. 27. Co wiemy o s oniu? Bezpieczne korzystanie z internetu. Poznanie strony o podanym adresie w internecie. 28. Kto pracuje z komputerem? Zastosowania komputera w szkole. 29. Gry komputerowe dobre i z e Omówienie zagadnienia tre ci gier komputerowych.
38 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Miesi c nr lekcji MAJ 30 33 CZERWIEC 34 35 Blok tematyczny Pory roku Bezpieczne wakacje Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 30. Jak odnale zgub? Mysz i klawiatura wiczenia. 31. Zmiany w przyrodzie Utrwalenie wiadomo ci o poznanych programach: WordPad, przegl darka internetowa. 32. amig ówki wiczenia w pisaniu i rysowaniu przy u yciu odpowiednich programów. 33. Wielkie pakowanie Programy: Paint, WordPad, przegl darka internetowa wiczenia sprawdzaj ce. 34. Jak sp dzimy wakacje? Samodzielne opracowanie dokumentu tekstowego na podany temat. 35. Komputery zostawiamy i w góry ruszamy Samodzielnie opracowujemy dokument graficzny na podany temat. Samodzielne uruchomienie internetu i odszukanie informacji na podany temat.
R OZK AD MATERIA U 39 Miesi c nr lekcji WRZESIE 1 4 Blok tematyczny Witaj szko o KLASA III Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 1. Bezpiecznie w szkole i na drodze Prawid owe uruchomienie komputera. Bezpieczna praca z komputerem. Obs uga myszki i klawiatury wiczenia z u yciem multimedialnych programów edukacyjnych. 2. Nasze szkolne sprawy Samodzielne uruchomienie programu WordPad. Lista wypunktowana. Formatowanie czcionki. Zapis pliku na dysku (nadanie nazwy) poleceniem Zapisz jako. 3. Wspomnienia z wakacji Samodzielne uruchomienie programów: WordPad, Paint i przegl darki internetowej. Mysz i klawiatura wiczenia. 4. Nauka z komputerem Samodzielne uruchomienie i obs uga p yty CD do czonej do podr cznika. Wykonanie wiczenia zgodnie z opisem. Mysz i klawiatura wiczenia.
40 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Miesi c nr lekcji PA DZIERNIK 5 8 Blok tematyczny W ogrodzie szkolnym, w parku, wokó domu Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 5. Komputery wokó nas Zastosowania komputerów w najbli szym otoczeniu. Wykonanie wiczenia zgodnie z instrukcj. Wyja nienie poj cia: piractwo komputerowe. 6. Jesie w lesie Prawid owe uruchomienie komputera i p yty CD. Zapis nowego pliku na dysku z u yciem polecenia Zapisz jako w programie Paint. Polecenia Kopiuj i Wklej w programie Paint. 7. W drówki po Polsce Tworzenie i zapis pliku na dysku w programie WordPad. Klawisz Tab. 8. W drówki po Unii Europejskiej Samodzielne uruchomienie i obs uga p yty CD do czonej do podr cznika. Mysz i klawiatura wiczenia.
R OZK AD MATERIA U 41 LISTOPAD 9 12 W lecie 9. Rysujemy bociana Samodzielne uruchomienie programu Paint. Polecenia: Nowy, Zapisz jako. Doskonalenie umiej tno ci pos ugiwania si przyciskami Przybornika linia, krzywa, wype nienie kolorem. Polecenia: Kopiuj, Wklej. Zmiana rozmiaru obszaru rysowania. 10. Piszemy i czytamy Uruchomienie programu WordPad, formatowanie tekstu zgodnie z opisem: wy rodkowanie, pogrubienie, wypunktowanie, kursywa. Zapis pliku z nadaniem mu nazwy poleceniem Zapisz jako. 11. Magia liczb Mysz i klawiatura wiczenia. 12. Pracujemy w dwóch oknach Praca w oknach, prze czanie mi dzy programami WordPad i Paint. Mysz i klawiatura wiczenia.
42 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Miesi c nr lekcji GRUDZIE 13 15 Blok tematyczny Tradycje, zwyczaje wi teczne i noworoczne Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 13. Podró e bliskie i dalekie Praca w oknach, prze czanie mi dzy programami WordPad i Paint. Tworzenie plików graficznych i tekstowych. Formatowanie tekstu wiczenia. Kopiowanie wiczenia. 14. Piszemy listy i yczenia Formatowanie tekstu, zaznaczanie, kopiowanie. Zapis pliku na dysku poleceniem Zapisz jako. Samodzielne uruchomienie p yty, praca z mysz i klawiatur wiczenia. 15. Bal maskowy Przygotowanie dokumentu przy u yciu dwóch programów. Formatowanie czcionki: wy rodkowanie, kursywa. Polecenia: Kopiuj, Wklej. Wyszukiwanie w internecie informacji na podany temat, uruchomienie strony o znanym adresie.
R OZK AD MATERIA U 43 STYCZE 16 19 Moja rodzina 16. Powietrze i woda Uruchamiamy program Word z menu START, okno programu. Wprowadzanie i formatowanie tekstu: zaznaczanie, zmiana rozmiaru i rodzaju czcionki. Polecenie Zapisz jako. Prawid owe zako czenie pracy z programem. 17. Instrumenty muzyczne Poznanie ró nych sposobów zaznaczania tekstu. Tworzenie i zapisywanie dokumentu programu Word, wykorzystanie narz dzi poznanych w programie WordPad. Polecenie Zapisz jako. 18. Morze Zasady poprawnego wprowadzania tekstu. Opracowanie dokumentu tekstowego w programie Word zgodnie z instrukcj. Zapis pliku na dysku przy u yciu polecenia Zapisz jako. 19. Sporty zimowe Przygotowanie dokumentu tekstowego w programie Word zgodnie z instrukcj. Formatowanie tekstu. Polecenie Zapisz jako.
44 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Miesi c nr lekcji LUTY 20 21 MARZEC 22 25 Blok tematyczny Zimowe zabawy Wiosenna pobudka Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 20. Sport to zdrowie Otwieramy dokument programu Word poleceniem Otwórz. Pasek narz dzi Rysowanie. Ozdobne napisy WordArt. Polecenia: Nowy, Zapisz jako. 21. Szkolna Olimpiada Sportowa Polecenie Otwórz w programie Word. Pasek narz dzi Rysowanie. Wyszukiwanie i wstawianie obiektów clipart z galerii edytora. Zapis dokumentu na dysku bez zmiany nazwy. wiczenia w pisaniu na klawiaturze komputera z u yciem programu do nauki pisania. 22. Pory roku Polecenie Otwórz w programie Word. Wstawianie obiektów: clipart i WordArt wiczenia. 23. Porozm@wiajmy Samodzielne uruchomienie przegl darki internetowej i strony o podanym adresie. Poczta elektroniczna wprowadzenie. Bezpieczne korzystanie z internetu. 24. Poczt@ Netykieta. 25. Wielkanocne zwyczaje Samodzielne uruchomienie przegl darki internetowej i strony o podanym adresie. Wyszukiwanie w internecie informacji na zadany temat. Wykonanie rysunku z u yciem programu Paint.
R OZK AD MATERIA U 45 KWIECIE 26 29 Dbaj o zdrowie 26. Dbamy o w asne zdrowie Samodzielne uruchomienie p yty CD do czonej do podr cznika. Wykonanie wicze zgodnie z opisem. Bezpieczna i higieniczna praca przy komputerze. 27. M drej g owie... Samodzielne uruchomienie p yty CD do czonej do podr cznika. Wykonujemy wiczenia zgodnie z instrukcj. Przygotowanie krótkiego dokumentu tekstowego w programie Word, formatowanie i modyfikacja, zapis na dysku. Mysz i klawiatura wiczenia. 28. S awni Polacy Przygotowanie krótkiego dokumentu tekstowego w programie Word, formatowanie i modyfikacja, zapis na dysku. Mysz i klawiatura wiczenia. 29. Dzie Ziemi Wykonanie ilustracji na podany temat z wykorzystaniem narz dzi programu Paint. Lista wypunktowana Word. Wyszukiwanie w internecie informacji na zadany temat. Samodzielne uruchomienie i korzystanie z p yty CD.
46 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 Miesi c nr lekcji MAJ 30 33 CZERWIEC 34 35 Blok tematyczny Pory roku Bezpieczne wakacje Temat lekcji Wiadomo ci informatyczne 30. To ju umiem Samodzielne uruchomienie i korzystanie z p yty CD. Mysz i klawiatura wiczenia. 31. Nauka i zabawa Word, Paint wiczenia utrwalaj ce. 32. Strony WWW Bezpieczne korzystanie z internetu. Uruchomienie bezpiecznych stron z grami w internecie. 33. Ju to wiem Poznane edytory tekstu, edytory grafiki, przegl darka internetowa, bezpieczny internet, zastosowania komputera wiczenia powtórzeniowe. 34. Bezpieczne wakacje Poznane edytory tekstu, edytory grafiki, przegl darka internetowa, bezpieczny internet, zastosowania komputera wiczenia utrwalaj ce. 35. Pora na wakacje Poznane edytory tekstu, edytory grafiki, przegl darka internetowa, bezpieczny internet, zastosowania komputera podsumowanie.
O CENA PRACY UCZNIÓW 47 10. Ocena pracy uczniów Ocena pracy uczniów Trudno jest oceni obiektywnie i sprawiedliwie ucznia na lekcji informatyki w m odszych klasach szko y podstawowej. Pracujemy cz sto w licznych klasach, podzia na grupy nast puje dopiero przy 25 osobach w oddziale (liczba stanowisk komputerowych nie ma tu znaczenia). Konieczne jest jednak opracowanie jasnych i czytelnych kryteriów oceniania z tego przedmiotu oraz systemu oceniania zrozumia ego dla ucznia i jego rodziców (opiekunów), przyj tego przez nauczyciela. Pami ta jednak nale y, e kryteria i oceny musz by dostosowane do mo liwo ci intelektualnych i predyspozycji dziecka w pierwszym etapie edukacyjnym. Wiemy, e ocena s u y wspieraniu szkolnej aktywno ci dziecka, pe ni funkcj diagnostyczn. Informuje o umiej tno ciach, aktywno ci dziecka, jego post pach i trudno ciach, uzdolnieniach, zainteresowaniach. Podstawow form oceny na tym etapie jest ocena opisowa. Ocena pracy ucznia powinna zatem obejmowa : znajomo poj i metod zwi zanych z danym zagadnieniem; zrozumienie tre ci zadania wykonanie wszystkich polece zgodnie z tre ci ; wiadomo wykonywanej pracy dzia ania planowe; sprawno dzia ania umiej tno optymalizacji metod pracy; umiej tno korzystania z ró nych pomocy jako stopie samodzielno ci ucznia; umiej tno realizacji w asnych pomys ów. Gdy wykonywane zadanie jest podsumowaniem ca ego dzia u, w ocenie powinno si uwzgl dni równie opanowanie wszystkich wymienionych umiej tno ci dla danego tematu, metodologi rozwi zania, u yte narz dzia oraz ostateczny efekt, którego uzyskanie jest celem pracy z komputerem. Taka selektywna metoda oceniania pozwala na zorientowanie si, w jaki sposób zosta a przyswojona przez ucznia wiedza w zakresie konkretnych tematów. Moim zdaniem ocena pracy ucznia powinna
48 PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 3 zawsze odbywa si w jego obecno ci nale y równie dok adnie j omówi. Ocena pracy ucznia powinna uwzgl dnia równie oprócz zagadnie merytorycznych aspekty wychowawcze, takie jak: umiej tno tworzenia w a ciwej atmosfery; umiej tno pracy w grupie; przestrzeganie norm etycznych dotycz cych poszanowania cudzej pracy i w asno ci; kreowanie postaw ucznia przeciwdzia aj cych wandalizmowi przejawiaj cemu si w postaci niszczenia sprz tu i oprogramowania; przestrzeganie zasad regulaminu pracowni komputerowej. Taka metoda oceniania jest moim zdaniem obiektywna i uniwersalna. Ka de dziecko ch tnie i z zaanga owaniem wykonuje powierzone mu zadania, stara si poprawia swoje b dy samodzielnie, cieszy si z ka dego poprawnie wykonanego zadania. W celu zach cenia uczniów do coraz lepszej i efektywniejszej pracy staram si równie na tym poziomie nauczania motywowa ich dzia ania wysokimi ocenami. Propozycja standardów wymaga edukacyjnych Na ocen z informatyki sk ada si : sprawdzanie wiadomo ci i umiej tno ci poprzez: wypowiedzi ustne ucznia, wiczenia praktyczne, ocen postaw uczniów. Ale tak e: aktywno twórcza ucznia, kreatywno, post py, wspó praca, pomys owo, nowatorstwo,
O CENA PRACY UCZNIÓW 49 pe nienie ról w zespole, pomys y i ich realizacja. Oceny dokonujemy przez pryzmat tych dzia a. Maj c na wzgl dzie powy sze, proponuj, aby proporcje wp ywu oceny z wiadomo ci i umiej tno ci oraz z postawy na ocen ródroczn i roczn wynosi y: wiadomo ci i umiej tno ci 70%, postawa 30%. Wiadomo ci i umiej tno ci oceniane s wed ug ogólnych kryteriów, przyj tych w szkolnym WSO. Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych Ocena Wspaniale/celuj ca Odpowied wskazuje na szczególne zainteresowanie przedmiotem informatyka, spe nia kryteria oceny bardzo dobrej, wykracza poza program, zawiera w asne, oryginalne przemy lenia i oceny, zawiera tre ci zaczerpni te ze róde pozapodr cznikowych. Bardzo adnie/bardzo dobra Odpowied wyczerpuj ca (wiedza podstawowa + rozszerzaj ca + dope niaj ca). Tre nie wykracza poza program. Dobrze/dobra Odpowied zasadniczo samodzielna, zawiera wi kszo wymaganych tre ci (wiadomo ci podstawowe + wiedza rozszerzaj ca), poprawna pod wzgl dem j zyka, dopuszczalne s jedynie nieliczne drugorz dne z punktu widzenia tematu b dy, nie wyczerpuje zagadnienia. Przeci tnie/dostateczna Ucze zna najwa niejsze fakty dotycz ce pracy z komputerem, zna klawiatur, umie porusza si w rodowisku Windows, umie