Poznań, PS-Pi.431.1.13.2013.6 Ks. Leonard Zych Kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy CARITAS w Pile ul. Kossaka 16 64-920 Piła ZALECENIA POKONTROLNE Na podstawie art. 22 pkt 9 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 1, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu przeprowadził w dniach od 22 do 29 listopada 2013 r. kontrolę kompleksową w Środowiskowym Domu Samopomocy CARITAS w Pile w zakresie wszystkich sfer organizacji i funkcjonowania jednostki wiążących się z realizacją zadań określonych w ustawie o pomocy społecznej, w okresie od 1 stycznia 2012 r. do dnia kontroli. Wobec ustaleń dokonanych w toku kontroli, opisanych w protokole kontroli podpisanym bez zastrzeżeń dnia 20 grudnia 2013 r. przekazuję Kierownikowi Domu niniejsze wystąpienie pokontrolne. W wyniku kontroli ustalono, co następuje: Środowiskowy Dom Samopomocy w Pile jest placówką prowadzoną przez Caritas Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej na zlecenie Powiatu Pilskiego. Podstawą funkcjonowania ŚDS jest Statut, Regulamin organizacyjny, Program działalności oraz plany pracy na poszczególne lata. Statut i Regulamin organizacyjny zostały zatwierdzone przez organ prowadzący. Program działalności oraz plany pracy na 2012 i 2013 r. zostały uzgodnione z Wojewodą Wielkopolskim, lecz nie zostały zatwierdzone przez organ prowadzący lub jednostkę zlecającą, co jest niezgodne z 4 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. 2 1 Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm. 2 Dz. U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1586 al. Niepodległości 16/ 18, 61-713 Poznań, tel. 61-851-55-66, fax 61-854-11-50 www.poznan.uw.gov.pl, e-mail: wojewoda.wielkopolski@poznan.uw.gov.pl
Zgodnie ze Statutem, ŚDS jest wyodrębnioną jednostką organizacyjną Kościoła Katolickiego, działającą w strukturze Centrum Charytatywno-Opiekuńczego Caritas p.w. Matki Bożej z Lourdes w Pile. Dom jest ośrodkiem wsparcia, pobytu dziennego, przeznaczonym dla 35 osób z zaburzeniami psychicznymi typ A. W pierwszym dniu kontroli liczba uczestników wynosiła 35. Dom działa 5 dni w tygodniu, zajęcia dla uczestników prowadzone są, przez co najmniej 6 godzin dziennie. Dom zapewnia dowóz na zajęcia 4 uczestnikom mieszkających poza Piłą. Uczestnicy zostali skierowani do ŚDS na mocy decyzji wydanych przez Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile, z upoważnienia Starosty Pilskiego. Okres, na jaki uczestnicy zostali skierowani do ŚDS jest zgodny z czasem określonym w Indywidualnych Planach Postępowania Wspierająco-Aktywizującego. Kierownik Domu posiada kwalifikacje zgodne z 9 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy oraz ponad 3-letni staż pracy w pomocy społecznej. Pracownicy świadczący usługi w Domu posiadają odpowiednie kwalifikacje. Jeden z pracowników, zatrudniony w Domu od 2 września 2013 r. na stanowisku terapeuty zajęciowego nie posiada wymaganego, co najmniej półrocznego stażu pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi. Pracownik ten odbył jedynie miesięczny staż w Centrum Charytatywno-Opiekuńczym Caritas w Pile, a praca w ŚDS jest jego pierwszą pracą. Ponadto od 22 października 2013 r., na podstawie porozumienia między ŚDS a Centrum Charytatywno-Opiekuńczym w Pile, jedna osoba realizująca Indywidualny Program Zatrudnienia Socjalnego w Centrum Integracji Społecznej w Pile wykonuje obowiązki terapeuty zajęciowego w ŚDS. Osoba ta nie spełnia wymogu stażu pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi. W obu ww. przypadkach jest to niezgodne z 11 ust. 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Pozostali pracownicy ŚDS posiadają wymagany staż pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi. Dom prowadzi szkolenia dla pracowników nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy, w zakresie tematycznym wynikającym ze zgłoszonych potrzeb związanych z funkcjonowaniem Domu. Jednocześnie ustalono, że pięciu pracowników, których zakres obowiązków służbowych obejmuje prowadzenie treningów umiejętności społecznych nie zostali 2
przeszkoleni w ww. zakresie, a dla części z nich praca w ŚDS jest ich pierwszą pracą zawodową, co jest niezgodne z 11 ust. 2 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. W zakresie warunków bytowych nie stwierdzono nieprawidłowości. Budynek jest dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wejście do budynku wyposażone jest w podjazd dla wózków inwalidzkich a poszczególne kondygnacje, na których rozmieszczone są pomieszczenia Domu, są skomunikowane windą osobową dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych. Dom dysponuje pracownią komputerowo-rękodzielniczą z toaletą męską, pracownią krawiecką, salą doświadczania świata, kawiarenką (miejscem integracji), pracownią stolarsko-ślusarską, salą rehabilitacji, pracownią gospodarstwa domowego wraz z kuchnią i łazienką dla mężczyzn, salą treningu samoobsługi z łazienką damską, pracownią artystyczną z zapleczem krawieckim, salą psychoterapii grupowej z toaletą dla kobiet, pokojem poradnictwa psychologicznego. Dom wyposażony jest w sprzęty odpowiednie do realizacji zadań wspierająco-aktywizujacych. Na jednego uczestnika przypada 11,2m 2 powierzchni użytkowej. Dom zapewnia uczestnikom codziennie śniadanie i gorący posiłek przygotowywany przez kuchnię Centrum Charytatywno-Opiekuńczego. Posiłki nie są przyznawane w ramach zadania własnego gminy. Dom zapewnia usługi, o których mowa w 14 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Poszczególne zajęcia terapeutyczne dostosowane są do indywidualnych potrzeb uczestników. W ramach działalności terapeutycznej uczestnicy biorą udział w wielu imprezach okolicznościowych, integracyjnych, rekreacyjnych i kulturalnych. Pracownicy Domu współpracują z rodzinami, opiekunami i innymi bliskimi osobami oraz środowiskiem lokalnym. W Domu funkcjonuje Zespół Wpierająco-Atywizujący powołany Zarządzeniem nr 2 Kierownika ŚDS z 15 stycznia 2011 r., w skład którego weszli: kierownik, psycholog, terapeuci zajęciowi. Zarządzeniem nr 2 Kierownika ŚDS z dnia 25 listopada 2013 r. skład Zespołu poszerzono o terapeutów i innych pracowników określonych w 10 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Wskaźnik zatrudnienia Zespołu Wspierająco-Aktywizującego wynosi 1 etat na 6 uczestników i jest zgodny z 12 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym 3
wskaźnik zatrudnienia w przypadku domu typu A powinien wynosić nie mniej niż 1 etat na 7 uczestników. Zespół spotyka się raz na pół roku, a zebrania są protokołowane. W celu dokumentowania świadczonych usług w Domu prowadzona jest dokumentacja zbiorcza i indywidualna każdego uczestnika. W dziennikach dokumentujących pracę pracowników nie zawarto uwag o realizacji zajęć i aktywności uczestników, ważnych z punktu widzenia przebiegu Indywidualnych Planów Postępowania Wspierająco-Aktywizującego. Dla każdego uczestnika zajęć w ŚDS opracowano Indywidualny Plan Postępowania Wspierająco-Aktywizującego, z którym zapoznano uczestnika, co potwierdzone zostało jego podpisem. Realizacja Planów Postępowania Wspierająco-Aktywizującego jest okresowo (średnio, co 6 miesięcy) oceniana przez Zespół Wspierająco-Aktywizujący. Zapisy w dokumentacji wskazują na fakt, że ostatnie oceny przeprowadzono z wyprzedzeniem czasowym, tj. przed zakończeniem okresu podlegającego ocenie. Takie dokumentowanie pracy Zespołu prowadzi do nieścisłości i mylnych wniosków. Biorąc powyższe pod uwagę, wnoszę o: 1. Przekazanie do zatwierdzenia jednostce prowadzącej lub zlecającej Programu działania ŚDS oraz corocznie planu pracy na dany rok, zgodnie z 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. 2. Zatrudnianie pracowników spełniających wymagania kwalifikacyjne, w tym w zakresie stażu pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi, zgodnie z 11 ust. 1 ww. rozporządzenia. 3. Przeszkolenie pracowników, których zakres obowiązków obejmuje prowadzenie treningów umiejętności społecznych w zakresie, o którym mowa w 11 ust. 2 rozporządzenia z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. 4. W dziennikach dokumentujących pracę pracowników dokonywanie zapisów dotyczących aktywności i sposobu realizacji zaplanowanych działań dla 4
poszczególnych uczestników zajęć zgodnie z 24 ust. 3 pkt 2 lit. e ww. rozporządzenia. 5. Dokonywanie zapisów oceny realizacji Indywidualnych Planów Postępowania Wspierająco-Aktywizującego z jednoznacznym wskazaniem daty oceny i okresu podlegającego ocenie. Na podstawie art. 128 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, oczekuję przedstawienia przez Kierownika Domu, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych, informacji o ich realizacji. Zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych, Kierownikowi przysługuje prawo zgłoszenia do Wojewody Wielkopolskiego zastrzeżeń. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń, zgodnie z art. 128 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, Kierownik, w terminie 30 dni, jest obowiązany do powiadomienia Wojewody Wielkopolskiego o realizacji zaleceń, mając na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych zastrzeżeń. Zgodnie z art. 130 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych - podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 zł do 6.000 zł. Do wiadomości: 1. Zarząd Caritas Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. 5