WOJEWODA ŁÓDZKI Łódź, 28 października 2019 r. FB-IV.431.8.2019 Pan Sebastian Zaborowski Wykonujący zadania i kompetencje Wójta Gminy Daszyna WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 6 ust. 4 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej 1 oraz art. 175 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych 2, zwanej dalej ustawą o finansach, służby finansowe Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, podległe Wojewodzie Łódzkiemu, w składzie: Jolanta Frątczak, specjalista w Wydziale Finansów i Budżetu Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego, kierownik zespołu kontrolerów, Urszula Dzika-Górnik, główny specjalista w Wydziale Finansów i Budżetu Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego, członek zespołu kontrolerów, Natalia Stasiak, starszy specjalista w Wydziale Finansów i Budżetu Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego, od 5 września 2019 r., członek zespołu kontrolerów, stosownie do upoważnień odpowiednio Nr 15/1/2019, Nr 15/2/2019 z dnia 27 maja 2019 r., oraz Nr 15/3/2019 z dnia 5 września 2019 r. wydanych przez Dyrektora Wydziału Finansów i Budżetu Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, działającego z upoważnienia Wojewody Łódzkiego, przeprowadziły w Gminie Daszyna, 99-107 Daszyna 34A kontrolę finansową w okresie od dnia 11 czerwca 2019 r. do dnia 12 września 2019 r., w tym w siedzibie jednostki kontrolowanej w dniach: 11 czerwca i 2 sierpnia 2019 r., w zakresie: 1 Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092 z późn. zm.) 2 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 869) Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi Wydział Finansów i Budżetu 90-926 Łódź, ul. Piotrkowska 104, tel.: (+48) 42 664 16 05, fax: (+48) 42 664 10 78Elektroniczna Skrzynka Podawcza epuap: /lodzuw/skrytka fn@lodz.uw.gov.pl; www.lodzkie.eu Administratorem danych osobowych jest Wojewoda Łódzki. Dane przetwarzane są w celu realizacji czynności urzędowych. Masz prawo do dostępu, sprostowania, ograniczenia przetwarzania danych. Więcej informacji znajdziesz na stronie www.lodzkie.eu w zakładce ochrona danych osobowych.
2 a) prawidłowości wykorzystania dotacji celowej przekazanej gminie w 2018 roku na zwrot części podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej przez producentów rolnych z województwa łódzkiego oraz na pokrycie kosztów postępowania w sprawie jego zwrotu poniesionych przez gminy (dział 010, rozdział 01095, 2010), b) zgodności danych zawartych w rocznym rozliczeniu dotacji oraz rocznym sprawozdaniu rzeczowo-finansowym z realizacji wypłat zwrotu podatku, przekazanych Wojewodzie Łódzkiemu w terminie do 31 grudnia 2018 r. Okres objęty kontrolą od 01 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2018 r. Działalność jednostki w badanym okresie, w zakresie przedmiotu kontroli, ocenia się pozytywnie z nieprawidłowościami. Szczegółowej kontroli poddano: 22 decyzje (plus 1 dodatkowo 3 ) w sprawie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej, wydane na podstawie wniosków 15 producentów rolnych, wybranych ze względu na istotność, tj. wysokość wypłaconych kwot zwrotu, w głównej mierze pod kątem: prawidłowości wyliczenia wysokości rocznego limitu zwrotu części podatku akcyzowego dla poszczególnych producentów rolnych, prawidłowości wyliczenia kwoty zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego dla poszczególnych producentów rolnych, zgodności dokonanych wypłat zwrotu podatku akcyzowego z kwotami wynikającymi z decyzji oraz terminowości tych wypłat, wprowadzanie do ewidencji księgowej zapisów dotyczących wpływów dotacji celowej na rachunek bankowy jednostki kontrolowanej na podstawie wyciągów bankowych, dowody źródłowe oraz zapisy w ewidencji księgowej dotyczące dokonywania wydatków sfinansowanych dotacją celową na pokrycie kosztów postępowania w sprawie zwrotu części podatku akcyzowego w łącznej kwocie 9 618,63 zł, zgodność wykazanych danych w kwartalnym sprawozdaniu Rb-50 o dotacjach /wydatkach związanych z wykonywaniem zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami za IV kwartał 2018 r. z danymi ujętymi w ewidencji księgowej, 3 decyzja Nr FN.W 3121/5-144/110074/2018/2/2 z 13.09.2018 r., w związku z wątpliwościami co do przestrzegania wymogów art. 25 kpa
3 zgodność danych wykazanych w rocznym rozliczeniu dotacji celowej, a także w rocznym sprawozdaniu rzeczowo-finansowym z realizacji wypłat zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej za rok 2018, z danymi zawartymi we wnioskach o przekazanie gminie dotacji celowej na postępowanie w sprawie zwrotu producentom rolnym podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej i jego wypłatę oraz z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej i innych dokumentów, ewidencji przedłożonych przez jednostkę kontrolowaną. 1. W zakresie kontroli wymienionym w punkcie a): 1) w badanej dokumentacji związanej z wybraną próbą 22 decyzji 4 kontrolerzy stwierdzili, że: a) wszystkie wnioski o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej zostały złożone przez producentów rolnych z zachowaniem terminów wynikających z art. 6 ust. 1 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej 5, zwanej dalej ustawą o zwrocie podatku, tj. w okresach: od dnia 1 lutego 2018 r. do ostatniego dnia lutego 2018 r., od dnia 1 sierpnia 2018 r. do dnia 31 sierpnia 2018 r. b) powyższe wnioski o zwrot podatku akcyzowego zostały poprawnie wypełnione, tj. zawierały wszystkie dane wymienione w art. 6 ust. 2 ustawy o zwrocie podatku 6 oprócz 1 wniosku, w którym nie wypełniono pozycji IV /powierzchnia użytków rolnych/; wielkość tej powierzchni Gmina przyjęła na podstawie danych z ewidencji gruntów (48,0806 ha); [akta kontroli wnioski producentów + dokumentacja str. 25-574; Załącznik Nr 1 do akt str..1103-119] c) do ww. wniosków o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej zostały dołączone wymagane załączniki, o których mowa w art. 6 ust. 3 ustawy o zwrocie podatku 7, 4 razem 23 decyzje patrz przypis 3 5 Ustawa z dnia 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 1340 z późn. zm.) 6 7
4 d) na fakturach VAT stanowiących dowód zakupu oleju napędowego, przyjmowanych jako załączniki do wniosków o zwrot podatku akcyzowego, upoważniony przez Wójta pracownik urzędu gminy umieszczał adnotację o treści zgodnej z zapisami art. 6 ust. 4 ustawy o zwrocie podatku 8, tj. przyjęto w dniu do zwrotu części podatku akcyzowego powyższa zasada dotyczy większości skontrolowanych dokumentów. Stwierdzono, iż na niektórych fakturach brak stosownych adnotacji (w aktach kontroli znajdują się kserokopie faktur bez adnotacji przypadki, jakie stwierdzono w badanej próbie). Kontrolujący ustnie zwrócili się do pracownika Urzędu Gminy prowadzącego czynności w sprawie zwrotu podatku akcyzowego o wyjaśnienia w tym względzie. W piśmie przekazanym kontrolerom 2 sierpnia 2019 r. pracownik inspektor ds. podatków i opłat lokalnych wyjaśnił, co następuje: Faktury oryginalne, które rolnicy dołączają do wniosków stanowią jego załącznik, z którego wynika udzielony zwrot. Natomiast jeśli producent chce pozostawić kopię faktury, na oryginale przystawiona jest pieczątka o treści Przyjęto do zwrotu części podatku akcyzowego w dniu... oraz pieczątka nagłówkowa gminy, następnie kserujemy i dołączamy do wniosku a oryginał oddajemy producentowi. Taka sama procedura dotyczy faktur, które producent chce również wykorzystać w innej gminie. Z wyjaśnień tych wynikałoby, że ww. adnotację pracownik gminy zamieszcza na oryginalnych fakturach wtedy, gdy oryginały zwracane są producentowi, a gmina zatrzymuje do akt kserokopie faktur (które odpowiednio również mają ww. adnotację). Jak oceniają kontrolerzy, zgodnie z art. 6 ust. 4 w powiązaniu z art. 6 ust. 3 ustawy o zwrocie podatku 9, adnotacja przyjęto w dniu do zwrotu części podatku akcyzowego winna być zamieszczana na fakturach również w sytuacji, gdy producent załącza do wniosku oryginały faktur. Brak stosownej adnotacji należy uznać za uchybienie. [akta kontroli str. 221-237; 255-269; 385-387; 429; wyjaśnienia str. 1091] e) powierzchnia użytków rolnych będących w posiadaniu wnioskodawców podana we wnioskach została zweryfikowana przez pracownika Urzędu Gminy Daszyna, na dowód czego pracownik dokonujący tej weryfikacji dołączył wydruki dokumentów 8 9
5 ws. ustalenia wymiaru łącznego zobowiązania podatkowego za rok 2018 (karty jednostki opodatkowania) oraz umowy dzierżawy gruntów. W 2 przypadkach kontrolujący powzięli wątpliwości co do prawidłowości obliczonej/uznanej dla celów wyliczenia limitu przez gminę powierzchni użytków. Pismem z 8 lipca 2019 r. wystosowano zapytanie w tej sprawie do Wójta Gminy. W ww. piśmie podniesiono m.in. kwestię wyliczenia powierzchni użytków rolnych: w decyzji Nr FN.W 3121/5-18/160031/2018/1/1 z 9 marca 2018 r., w decyzji Nr FN.W 3121/5-321/130032/2018/1/1 z 16 marca 2018 r. oraz Nr FN.W3121/5-185/130032/2018/2/2 z 17 września 2018 r. W piśmie opatrzonym datą 25 lipca 2019 r. podpisanym przez wykonującego zadania i kompetencje Wójta Gminy Sebastiana Zaborowskiego udzielona została odpowiedź na ww. zapytania; w dniu 2 sierpnia 2019 r. przekazano kontrolerom ww. odpowiedź z załącznikami. Ze względu na to, że treść ww. pisma i załączników nie rozwiała zgłoszonych wątpliwości, kontrolujący zwrócili się tego samego dnia ustnie do pracownika prowadzącego sprawy w zakresie przedmiotowego zadania o uzupełnienie wyjaśnień. W dniu 8 sierpnia 2019 r. pracownik jednostki kontrolowanej przekazał pocztą elektroniczną kontrolerom wyjaśnienia dotyczące decyzji Nr FN.W 3121/5-18/160031/2018/1/1 z 9 marca 2018 r. - producent we wniosku złożonym w I półroczu 2018 r. uwzględnił również grunty (użytki rolne), które użytkował bez umowy dzierżawy. Na okoliczność powyższego pracownik przyjmujący wniosek sporządził notatkę służbową. Kontrolerzy uwzględnili powyższe wyjaśnienia. Nie uwzględniono natomiast wyliczeń Gminy odnośnie decyzji Nr FN.W 3121/5-321/130032/2018/1/1 z 16 marca 2018 r. oraz decyzji Nr FN.W3121/5-185/130032/2018/2/2 z 17 września 2018 r. Wątpliwości dotyczyły powierzchni gruntów dzierżawionych przez producenta od innych właścicieli. Jak wynika z załączonych umów dzierżawy, powierzchnia ta wynosi 17,9400 ha, a nie jak wyliczono w Gminie 18,0400 ha. W decyzjach wydanych dla tego producenta uwzględniono powierzchnię użytków podaną we wnioskach 46,2880 ha. Poprawnie winno być 46,2748 ha różnica 0,0132 ha. Doszło do zawyżenia rocznego limitu o 1,14 zł. Producentowi wypłacono pełną kwotę obliczonego limitu.
6 Opisana omyłka stanowi nieprawidłowość ze skutkiem finansowym. Wobec przypadków, gdy stwierdzone nieprawidłowości wywołują skutek finansowy, polegający na przyznaniu i wypłaceniu producentom zbyt wysokich kwot zwrotu, należy uznać - odnosząc się do uregulowań zawartych w art. 169 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 i 4 ustawy o finansach 10 - że miało miejsce pobranie dotacji w nadmiernej wysokości, i ta część dotacji podlega zwrotowi na rzecz dysponenta części 85/10 - województwo łódzkie. W danym przypadku 1,14 zł zawyżonej wypłaty + 2% kwoty zwrotu kosztów postępowania (0,02 zł), tj. łącznie 1,14 zł + 0,02 zł = 1,16 zł. Kwota 1,16 zł winna zostać zwrócona na rachunek bieżący dochodów dysponenta części 85/10 - województwo łódzkie: NBP Oddział Okręgowy w Łodzi Nr 56 1010 1371 0022 1922 3100 0000 [akta kontroli, str. 957-959; 1077-1094; 115-153; 457-493; Załącznik Nr 1 do akt str. 1103-1113; 1193-1216] f) decyzje w sprawie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej zostały wydane terminowo, tj. w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku w sprawie zwrotu podatku akcyzowego przez producenta rolnego, zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy o zwrocie podatku 11 - oprócz 6 przypadków, dotyczących badanej próby, gdzie nie zachowano terminu: stwierdzono od dwóch do szesnastu dni opóźnienia. Zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy z 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku 12 decyzję wydaje się w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o zwrot podatku. Art. 57 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego 13 zwany dalej kpa stanowi, między innymi, że: 1. Jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło. Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu /.../ 4. Jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. 10 Patrz przypis 2 11 12 13 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 2096 z późn. zm.)
7 5. Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało: /.../ 2) nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe /.../ Pismem z 16 lipca 2019 r. kontrolujący zwrócili się do Wójta Gminy o wyjaśnienia przyczyn zaistniałej sytuacji. W odpowiedzi piśmie wystosowanym dnia 25 lipca 2019 r. - wykonujący zadania i kompetencje Wójta Gminy Daszyna Sebastian Zaborowski wyjaśnia między innymi, że:.../ rozbieżności w datach wydania i nadania decyzji w urzędzie pocztowym wynikają ze skomplikowanego i wzmożonego procesu rozpatrzenia wniosków, wydania decyzji i ich wysyłania. W krótkim czasie trzeba wydać wnioski, udzielić pomocy rolnikom przy ich wypełnianiu, przyjąć, sprawdzić poprawność wpisanych danych, załączonych faktur i innych załączników. /.../ Wydane decyzje trafiają do podpisu Wójta lub osoby upoważnionej po czym wracają do wysłania. Nie jest fizycznie możliwe zaadresowanie kilkuset listów jednego dnia przez jedną osobę dlatego praca rozkłada się w czasie nie zawsze zgodnie z ustawowymi terminami/.../ Należy uznać, że przekroczenie ustawowego terminu na wydanie decyzji stanowi w opisanej sytuacji uchybienie - błąd ten nie wywołuje skutków finansowych, wypłat zwrotu podatku akcyzowego dokonano w ustawowym terminie dotyczy to wszystkich producentów, którzy złożyli wnioski w I i II półroczu 2018 r. [akta kontroli, str. 963; 1089; 25-574] g) ustalony w badanych decyzjach roczny limit zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej obliczony został zgodnie z treścią art. 4 ust. 2 ustawy o zwrocie podatku 14, kwoty zwrotu nie przekraczały ustalonego rocznego limitu zwrotu oprócz 1 przypadku zawyżenia powierzchni gruntów, skutkiem czego było zawyżenie rocznego limitu i wypłaty co opisano wyżej w pkt 1. 1) e), h) wypłat zwrotu podatku dokonano z zachowaniem terminów określonych w art. 7 ust. 1 ustawy o zwrocie podatku 15, tj. od dnia 1 kwietnia do dnia 30 kwietnia 2018 r. za I okres oraz od dnia 1 października do dnia 31 października 2018 r. za II okres płatniczy. W I okresie rozliczeniowym dokonano 214 wypłat przelewem (dowód: WB 084/2018 z 27 kwietnia 2018 r.) i 189 wypłat, tj. 188 + 1 dodatkowo po korekcie, w kasie (dowód: 2 listy wypłat oraz RK 23/18 z 27 kwietnia 2018 r. i RK 33/18 z 11 czerwca 2018 r.) 14 15
8 W II okresie rozliczeniowym dokonano 156 wypłat przelewem (dowód: WB 215/2018 z 31 października 2018 r.) oraz 139 wypłat w kasie (dowód: lista wypłat i RK 70/18 z 31 października 2018 r.) Kwoty dokonanych wypłat zwrotu podatku były zgodne z kwotami określonymi w decyzjach. [akta kontroli str. 707-930] 2) Decyzje w sprawie zwrotu podatku akcyzowego podpisywane były przez Wójta Gminy Daszyna Zbigniewa Wojterę (w I półroczu) oraz Zastępcę Wójta Gminy Mariusza Gralewskiego (w II półroczu). Osobą rozpatrującą w 2018 r. sprawy w przedmiocie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej był pracownik Urzędu Gminy Daszyna zatrudniony jako inspektor ds. podatków i opłat lokalnych. [akta kontroli, str. 25-573; 575-585] Jak wynika z oświadczenia złożonego w dniu 11 czerwca 2019 r. przez wykonującego zadania i kompetencje Wójta Gminy Sebastiana Zaborowskiego, w badanym okresie nie wystąpiły okoliczności wskazane w art. 25 1 ustawy kpa 16. Jednakże, w toku analizy dokumentacji kontrolujący powzięli wątpliwości, czy powyższe oświadczenie odzwierciedla stan faktyczny. W piśmie, skierowanym do kierownika jednostki kontrolowanej w dniu 8 lipca br., kontrolujący zadali m.in. następujące pytania: Czy między p. Zbigniewem Wojterą, Wójtem Gminy, a osobami będącymi wspólnikami lub w zarządzie Spółki VVV 17, zgodnie z danymi w KRS, istnieją powiązania, o których mowa w przepisach art. 24 1 pkt 2 i 3 oraz 25 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego; czy jeden ze wspólników tej Spółki i Wójt Z. Wojtera to ta sama osoba; Czy między p. Z. Wojterą, Wójtem, a producentami XY oraz ZY 18 istnieją powiązania, o których mowa w przepisach art. 24 1 pkt 2 i 3 oraz 25 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. W odpowiedzi piśmie z 25 lipca 2019 r. - Wykonujący zadania i kompetencje Wójta Gminy Daszyna wyjaśnia, m.in. że: 16 Patrz przypis 13 17 dane spółki zanonimizowane 18 dane producentów zanonimizowane
9 Między Panem Zbigniewem Wojterą, Wójtem Gminy a osobami będącymi wspólnikami w spółce /.../ istnieją powiązania, o których mowa w art. 24 1 pkt 2 i 3 oraz art. 25 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, a jeden ze wspólników spółki i Pan Wójt Zbigniew Wojtera to ta sama osoba./.../ Pomiędzy Panem Wójtem Zbigniewem Wojterą a producentem /.../ 19 nie istnieją powiązania, o których mowa w art. 24 1 pkt 2 i 3 oraz art. 25 1 pkt 1 Kpa. Natomiast pomiędzy Panem Wójtem Zbigniewem Wojterą a producentem /.../ 20 istnieją powiązania, o których mowa w art. 24 1 pkt 2 i 3 oraz art. 25 1 pkt 1 Kpa /.../. Reasumując z poczynionych w toku kontroli ustaleń wynika, że w przypadku dwu spośród zbadanych w toku czynności kontrolnych decyzji mogło dojść do naruszenia art. 25 1 pkt 1 kpa 21. Dotyczy to: decyzji z 17 września 2018 r. Nr FN.W 3121/5-295/20005/2018/2/2 (zwrot w kwocie 4 134, 93 zł, obliczony prawidłowo), decyzji z 13 września 2018 r. Nr FN.W 3121/5-144/110074/2018/2/2 (zwrot w kwocie 918,81 zł, obliczony prawidłowo). [akta kontroli str. 957-961 i 1087 (pismo, wyjaśnienia); 271-313; 563-573, 955] Wydanie decyzji mogło stanowić naruszenie art. 25 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kpa 22, z którego treści wynika, że organ administracji publicznej podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy dotyczącej interesów majątkowych jego kierownika lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach określonych w art. 24 1 pkt 2 ustawy (tj. małżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia). Zgodnie z art. 26 2 pkt 1 ww. ustawy w przypadku wyłączenia organu sprawę załatwia organ wyższego stopnia nad organem załatwiającym sprawę. Zgodnie z art. 145 1 pkt. 6, jeżeli decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu, należało zwrócić się do odpowiedniego Samorządowego Kolegium Odwoławczego o ewentualne wznowienie postępowania w oparciu o przepis art. 145 1 pkt. 3. Po stwierdzeniu przez kontrolujących powyższej nieprawidłowości, Wykonujący zadania i kompetencje Wójta Gminy Daszyna pismem znak Fn.W.3121/2/19 z dnia 26.08.2019 r. wystąpił z wnioskami o wznowienie postępowania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego 19 dane zanonimizowane jako XY 20 dane zanonimizowane jako ZY 21 Patrz przypis 13 22 Patrz przypis 13
10 w Łodzi w związku z naruszeniem przepisu wymienionego w art. 25 1 oraz 26 2 Kpa 23. Kontrolerzy ustalili, że jednostka nie posiada wewnętrznych procedur zapewniających prawidłową realizację ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej. Wydano 1 decyzję zmieniającą (w I okresie), z uwagi na błędnie obliczoną przez organ ilość paliwa, którego zakup producent udokumentował załączając do wniosku stosowne faktury. [akta kontroli, str. 535-561; 1099, 1125] 3) wnioski do Wojewody Łódzkiego o przekazanie Gminie Daszyna dotacji celowej na postępowanie w sprawie zwrotu producentom rolnym podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej i jego wypłatę, sporządzone na podstawie wniosków o zwrot podatku akcyzowego złożonych przez producentów rolnych w okresie od 1 lutego do ostatniego dnia lutego 2018 r. (I okres płatniczy), jak również w okresie od 1 sierpnia do 31 sierpnia 2018 r. (II okres płatniczy), zostały przesłane przez Wójta Gminy do Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi: we właściwym terminie, gdy chodzi o I półrocze (data nadania 19 marca 2018 r. /poniedziałek/; wniosek dodatkowy korekta 10 kwietnia 2018) tj. stosownie do zapisów 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 sierpnia 2006 r. w sprawie przekazywania gminom dotacji celowej na postępowanie w sprawie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej i jego wypłatę 24. Uchybienie określonego w ww. rozporządzeniu terminu nastąpiło w II półroczu wniosek nadano w dniu 19 września 2018 r. (1 dzień po terminie). W aktach kontroli znajduje się kserokopia notatki sporządzonej przez pracownika Oddziału rolnictwa i środowiska Wydziału Infrastruktury Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi (obecnie Oddział ten mieści się w strukturze Wydziału Rolnictwa i Transportu ŁUW w Łodzi). Z treści notatki wynika, że w dniu 19 września 2018 r. przeprowadzono rozmowę telefoniczną z członkiem władz Gminy w sprawie przekroczenia ww. terminu. 23 Patrz przypis 13 24 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 sierpnia 2006 r. w sprawie przekazywania gminom dotacji celowej na postępowanie w sprawie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego produkcji rolnej i jego wypłatę (Dz. U. z 2013 r., poz. 1339)
11 W złożonych wnioskach Gmina określiła następujące kwoty dotacji: dla I okresu płatniczego, łącznie kwotę 355 920,40 zł; z czego na: wypłatę zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej 348 941,57 zł, pokrycie kosztów związanych z postępowaniem w sprawie zwrotu ww. podatku 6 978,83 zł, z wniosku dodatkowego na I półrocze 464,51 zł; odpowiednio 455,40 zł na wypłatę podatku akcyzowego oraz 9,11 zł na pokrycie kosztów postępowania dla II okresu płatniczego, łącznie kwotę 134 165,41 zł, z czego na: wypłatę zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej 131 534,72 zł, pokrycie kosztów związanych z postępowaniem w sprawie zwrotu ww. podatku 2 630,69 zł. [akta kontroli str. 587-597; 653-667] 4) Działający z upoważnienia Wojewody Łódzkiego Dyrektor Wydziału Finansów i Budżetu Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, zawiadomieniami z 23 kwietnia 2018 r., FB-I.3111.1.79.2018 oraz z 4 czerwca 2018 r., FB-I.3111.1.134.2018, a następnie z 22 października 2018 r., FB-I.3111.1.363.2018, poinformował Wójta Gminy Daszyna o zmianach w wysokości dotacji celowych na 2018 r. dla Gminy Daszyna wprowadzonych decyzjami Wojewody Łódzkiego z 23 kwietnia 2018 r., Nr FB-I.3111.1.79.2018 oraz z 1 czerwca 2018 r., Nr FB- I.3111.1.134.2018, a następnie z 22 października 2018 r., Nr FB-I.3111.1.363.2018. Gminie przyznano dotację w dziale 010, rozdziale 01095 2010. Łączna kwota dotacji na rok 2018 wyniosła 490 550,32 zł. Dotację przeznaczono na realizację zadań wynikających z przepisów ustawy o zwrocie podatku 25. W pierwszym okresie płatniczym 2018 r. przyznano (łącznie decyzjami z 23 kwietnia i 4 czerwca 2018 r.): na zwrot części podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej przez producentów rolnych z województwa łódzkiego - kwotę 349 396,97 zł, 25
12 na pokrycie kosztów poniesionych przez Gminę związanych z postępowaniem w sprawie zwrotu podatku - kwotę 6 987,94 zł. W drugim okresie płatniczym 2018 r. odpowiednio (decyzją z 22 października 2018 r.): na zwrot części podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej przez producentów rolnych z województwa łódzkiego - kwotę 131 534,72 zł, na pokrycie kosztów poniesionych przez Gminę związanych z postępowaniem w sprawie zwrotu podatku kwotę 2 630,69 zł. Dotacja pochodziła ze środków przyznanych dla części 85/10 - województwo łódzkie, z rezerwy celowej zaplanowanej w ustawie budżetowej na rok 2018 w części 83, poz. 7. Gmina Daszyna otrzymała ww. dotację w następujących datach: w I okresie płatniczym: kwotę 355 920,40 zł w dniu 25 kwietnia 2018 r. (WB 082/2018) kwotę 464,51 zł w dniu 5 czerwca 2018 r. (WB 108/2018) w II okresie płatniczym: kwotę 134 165,41 zł w dniu 29 października 2018 r. (WB 213/2018) Wójt Gminy Daszyna, Zarządzeniami Nr 33/2018 z 25 kwietnia 2018 r., Nr 47/2018 z 11 czerwca 2018 r. oraz Nr 88/2018 z 26 października 2018 r. dokonał odpowiednio zmian w budżecie Gminy Daszyna na rok 2018 w planie dochodów i wydatków Gminy, z podziałem na paragrafy klasyfikacji budżetowej. [akta kontroli str. 599-639; 669-692] 5) Gmina Daszyna dokonała wypłat zwrotu podatku akcyzowego producentom rolnym w następujących terminach i kwotach: Lp. Data wypłaty I okres płatniczy Kwota wypłaty (w zł) Dokument źródłowy wypłaty 1. 27.04.2018 r. 172 590,01 WB 084/2018 2. 27.04.2018 r. 176 351,56 RK nr 23/18 3. 11.06.2018 455,40 RK nr 33/18 Razem: 349 396,97
13 Lp. Data wypłaty II okres płatniczy Kwota wypłaty (w zł) Dokument źródłowy wypłaty 1. 31.10.2018 r. 71 102,08 WB 215/2018 2. 31.10.2018 r. 60 432,64 RK nr 70/18 Razem: 131 534,72 [akta kontroli str. 797-865; 867-929] 6) na pokrycie kosztów postępowania w sprawie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej Gmina Daszyna wydatkowała w 2018 r. 9 618,63 zł, tj. 100% przyznanej na ten cel kwoty. Metodą kompletną skontrolowano dowody źródłowe oraz dokumentację finansowo - księgową potwierdzającą dokonanie powyższych wydatków. W oparciu o przedłożone kontrolerom ww. dokumenty, a także sporządzone przez Skarbnika Gminy w dniu 23 lipca 2019 r. pisemne wyjaśnienia, ustalono, że: a) I półrocze: kwota 6 978,83 zł plus 9,11 zł razem 6 987,94 zł przeznaczona została na wydatki rzeczowe w paragrafach 4210, 4260, 4300 i 4360. Wydatki te klasyfikowano pierwotnie w rozdziale 75023, a następnie po uzyskaniu dotacji i wprowadzeniu planu wydatków w rozdziale 01095 dokonano przeksięgowania dokumentami PK 1/2018 z 21 maja 2018 r. oraz PK 2/2018 z 13 czerwca 2018 r. Jak pisze Skarbnik Gminy: Sporządzono załączniki na każdy paragraf wydatków zestawienia opisujące źródła przeksięgowań. Założono wykorzystanie przyznanych 2% na obsługę zadania w różnych rodzajach wydatków dotyczących funkcjonowania Urzędu, które wiążą się z obsługą zadania. W niektórych paragrafach (np. usługi pocztowe) nie wykazano całej faktycznie poniesionej kwoty wydatków ze względu na to, że plan ustalono w mniejszej kwocie. Jak wynika z przekazanej kontrolerom dokumentacji przeksięgowano: w 4210 3 500,00 zł+ 9,11 zł razem 3 509,11 zł, w 4260 1 400 zł, w 4300-1 000,00 zł, w 4360 1 078,83 zł. Kwoty przeksięgowane zostały do rozdz. 01095 według wartości ujętych w planie finansowym. Należy zauważyć, że jeden z wydatków poniesionych w 2018 r. w I półroczu, tj. dofinansowanie okularów dla pracownika w kwocie 200,00 zł, zostało
14 zaklasyfikowane do niewłaściwego paragrafu klasyfikacji budżetowej wydatek ten został ujęty w 4210 a nie w 3020. Powyższe stanowi nieprawidłowość jest naruszeniem rozporządzenia w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych 26. b) II półrocze - kwota 2 630,69 zł przeznaczona została na wydatki rzeczowe w paragrafach 4210, 4260, 4300 i 4360. Wydatki te klasyfikowano pierwotnie w rozdziale 75023, a następnie, po uzyskaniu dotacji i wprowadzeniu planu wydatków w rozdziale 01095, dokonano przeksięgowania dokumentami PK Nr 1/2018 z 31 października 2018 r. Jak wskazuje Skarbnik Gminy: Sporządzono załączniki na każdy paragraf wydatków zestawienia opisujące źródła przeksięgowań. Założono wykorzystanie przyznanych 2% na obsługę zadania w różnych rodzajach wydatków dotyczących funkcjonowania Urzędu, które wiążą się z obsługą zadania. W niektórych paragrafach (np. usługi pocztowe) nie wykazano całej faktycznie poniesionej kwoty wydatków ze względu na to, że plan ustalono w mniejszej kwocie. Jak wynika z przekazanej kontrolerom dokumentacji przeksięgowano: w 4210 1 470,69 zł, w 4260 480,00 zł, w 4300 330,00 zł, w 4360 350,00 zł. Kwoty przeksięgowane zostały do rozdz. 01095 według wartości ujętych w planie finansowym. Sposób wykorzystania środków w ramach przyznanej kwoty na pokrycie kosztów postępowania w I i II półroczu 2018 r. został szczegółowo opisany w załącznikach do akt Załączniku Nr 1 oraz w notatce z przebiegu i ustaleń kontroli. Zrealizowane wydatki nie przekroczyły 2% łącznej kwoty dokonanego zwrotu podatku akcyzowego producentom rolnym. Wydatki te zostały poniesione w związku z czynnościami wykonywanymi w toku realizacji zadania zwrotu producentom rolnym podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego. Jak już napisano wyżej stwierdzono nieprawidłowość polegającą na zakwalifikowaniu jednego z wydatków do niewłaściwego paragrafu klasyfikacji budżetowej ( 4120 zamiast 3020). 26 rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2.03.2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1053 z późn. zm.)
15 [akta kontroli, str. 967-1026; 1027-1075 /wyliczenia dokonane przez jednostkę, PK i kserokopie faktur/; 1221, 1127-1148] 7) wykonanie wydatków przez Gminę Daszyna w dziale 010 Rolnictwo i Łowiectwo, rozdziale 01095 Pozostała działalność, zaprezentowano w poniższym zestawieniu: Lp. Paragraf klasyfikacji budżetowej Kwota poniesionego wydatku 1 4210 4 979,80 2 4260 1 880,00 3 4300 1 330,00 4 4360 1 428,83 5 4430 480 931,69 Razem 490 550,32 Kontrolerzy stwierdzili zgodność powyższych danych, wynikających z okazanych dokumentów oraz ewidencji księgowej z danymi wykazanymi w kwartalnym sprawozdaniu Rb-50 o wydatkach związanych z wykonywaniem zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami, sporządzonym za IV kwartał 2018 r. [akta kontroli, str. 931-954] 2. Roczne sprawozdanie rzeczowo-finansowe z realizacji wypłat producentom rolnym zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej za rok 2018 oraz roczne rozliczenie dotacji celowej z realizacji ww. wypłat złożone zostały Wojewodzie Łódzkiemu 19 grudnia 2018 r. (data nadania w urzędzie pocztowym), tj. z zachowaniem terminu określonego w 6 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 sierpnia 2006 r 27. [akta kontroli str. 701-705] 3. W zakresie wymienionym w punkcie b) kontrolerzy: 1) sprawdzili zgodność danych wykazanych w rocznym rozliczeniu dotacji celowej z realizacji wypłat producentom rolnym zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej za rok 2018, z danymi 27 patrz: przypis 24
16 wynikającymi z ewidencji księgowej dotyczącej wpływu i wydatkowania dotacji oraz z wnioskami o przekazanie dotacji celowej dla gminy, nie stwierdzając rozbieżności; 2) sprawdzając zgodność danych wykazanych w rocznym sprawozdaniu rzeczowo finansowym z realizacji wypłat producentom rolnym zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej za rok 2018 z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej oraz zestawieniem wydanych decyzji w sprawie zwrotu ww. podatku - nie stwierdzono rozbieżności w odniesieniu do danych wykazanych w wierszach 1, 2, 3, 4 i 6 sprawozdania: podana w wierszu 1 sprawozdania łączna liczba wniosków o zwrot podatku akcyzowego 697 szt. jest zgodna z rejestrem decyzji prowadzonym przez Gminę Daszyna na 2018 rok, w wierszu 2 powierzchnię użytków rolnych w Gminie zamieszczono zgodnie z danymi z systemu Podatki, podana w wierszu 3 sprawozdania łączna powierzchnia użytków rolnych zgłoszona przez producentów rolnych we wnioskach o zwrot podatku akcyzowego wynosząca 6 141,0340 ha jest zgodna z ewidencją prowadzoną przez gminę, określona w wierszu 4 sprawozdania łączna ilość litrów oleju napędowego wynikająca z dołączonych przez producentów rolnych do wniosków o zwrot podatku akcyzowego faktur VAT lub kopii tych faktur wynosiła 480 931,6900 litrów łączna kwota dokonanego zwrotu podatku akcyzowego wykazana w wierszu 6 sprawozdania (480 931,69 zł) jest zgodna z kwotą wynikającą z ewidencji księgowej wypłat dokonanych poszczególnym producentom rolnym. Stwierdzono następującą rozbieżność między danymi wiersza 5 sprawozdania, a danymi z zestawienia wydanych decyzji: określona w sprawozdaniu łączna kwota rocznego limitu zwrotu podatku akcyzowego zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o zwrocie podatku 28 została obliczona zgodnie z powołanym w ww. przepisie algorytmem, tj. iloczynem powierzchni użytków rolnych wynikającym z zestawienia powierzchni użytków rolnych w gminie (6141,0340ha), stawki zwrotu podatku na 1 litr oleju napędowego (1,00 zł) oraz liczby 86, co daje wartość limitu 528 128,92 zł, 28
17 ale: wg zestawienia wydanych decyzji łącznie w I i II okresie wartość limitu wynosi 528 129,03 zł (różnica 11 gr). Z wyjaśnień udzielonych przez wykonującego zadania i kompetencje Wójta Gminy Daszyna w piśmie Fn.W.3121.5.2.2019 z 19 sierpnia 2019 r. wynika, że ww. różnica 0,11 zł spowodowana jest zaokrągleniami w systemie Podatki. [akta kontroli str. 701-705; 707-735 /I rata/; 737-759 /II rata/, 761-795 /I i II rata łącznie/; str. 1099 /wyjaśnienie/] Na podstawie przedłożonych do kontroli dokumentów oraz ewidencji prowadzonych przez Gminę stwierdzono, iż dotacja celowa przekazana w 2018 r. z budżetu Wojewody Łódzkiego dla Gminy Daszyna w kwocie 490 550,32 zł na zadania bieżące z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone ustawami realizowane przez gminę w dziale 010 - Rolnictwo i łowiectwo, rozdziale 01095 - Pozostała działalność w 2010 - Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin, związkom powiatowo-gminnym) ustawami, z przeznaczeniem na realizację zadań wynikających z przepisów ustawy o zwrocie podatku 29, została wykorzystana zgodnie z przeznaczeniem, za wyjątkiem opisanej w pkt 1 ppkt 1) lit e) niniejszego wystąpienia pokontrolnego nieprawidłowości, która spowodowała, że kwota wydatków wykonanych na pokrycie kosztów postępowania w sprawie zwrotu części podatku akcyzowego poniesionych przez gminę oraz na zwrot części podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej, została pobrana w nadmiernej wysokości odpowiednio o 0,02 zł i 1,14 zł. Powyższa suma 1,16 zł powinna zostać zwrócona na rachunek bieżący dochodów dysponenta części 85/10 - województwo łódzkie. Pozostałe nieprawidłowości i uchybienia nie miały wpływu na prawidłowe wykorzystanie i rozliczenie przyznanej dotacji. Do otrzymanego w dniu 16 września 2019 r. projektu wystąpienia pokontrolnego Nr FB-IV.431.8.2019 z dnia 12 września 2019 r. kierownik jednostki kontrolowanej, zgłosił zastrzeżenia - o czym poinformował Wydział Finansów i Budżetu w piśmie znak: Fn.W.3121.5.2.2019 z dnia 24.09.2019 r. Stosownie do zapisów art. 42 ust. 1 i art. 45 ust. 1 ustawy o kontroli w administracji rządowej 30, po zapoznaniu się z wniesionym zastrzeżeniem i załączoną dokumentacją kierownik komórki do spraw kontroli oddalił zastrzeżenie. Pismem Nr. FB-IV.431.8.2019 z dnia 29 30 Patrz przypis 1
18 11 października 2019 r. przekazał swoje stanowisko wobec oddalonych zastrzeżeń kierownikowi jednostki kontrolowanej. Na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy o kontroli w administracji rządowej, w związku z nieuwzględnieniem zastrzeżeń, sporządzono wystąpienie pokontrolne obejmujące treść projektu wystąpienia pokontrolnego. W związku z ustaleniami przedstawionymi w niniejszym wystąpieniu w celu usunięcia opisanych w pkt. 1 ppkt 1) lit e) nieprawidłowości, Gmina Daszyna powinna zwrócić dotację w części pobranej w nadmiernej wysokości, tj. w kwocie 1,16 zł ( 2010) na rachunek bieżący dochodów dysponenta części 85/10 województwo łódzkie: NBP Oddział Okręgowy w Łodzi Nr 56 1010 1371 0022 1922 3100 0000, w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia okoliczności pobrania dotacji w nadmiernej wysokości, tj. od daty niniejszego wystąpienia pokontrolnego wraz z należnymi odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, zgodnie z postanowieniami art. 169 ustawy o finansach publicznych 31 Jednocześnie uprzejmie proszę Pana Wójta o: opracowanie i wdrożenie procedur, które będą pomocne przy prawidłowej weryfikacji informacji zawartych we wnioskach producentów rolnych o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej, zawierających wszystkie dane wymienione w art. 6 ust. 2 oraz ust. 3 ustawy o zwrocie podatku 32, podjęcie działań w celu zapobieżenia uchybieniom terminu, określonego w art. 5 ust. 4 ww. ustawy, na wydanie decyzji w sprawie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej. każdorazowe zwracanie się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego z wnioskiem o wyznaczenie właściwego organu do wydania decyzji w sprawie zwrotu podatku akcyzowego zawartego z cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej, w przypadku gdy wystąpią okoliczności wskazane w art. 25 1 pkt 1 Kpa 33, podjęcie działań w celu zapobieżenia uchybieniom terminu, określonego w 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 sierpnia 2006 r. w sprawie przekazywania gminom dotacji celowej na postępowanie w sprawie zwrotu podatku 31 patrz: przypis 2 32 patrz przypis 5 33 patrz przypis 9
19 akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej i jego wypłatę 34. O sposobie wykorzystania uwag i wniosków zawartych w niniejszym wystąpieniu pokontrolnym, a także podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia działań proszę powiadomić Wojewodę Łódzkiego w terminie 30 dni od daty otrzymania wystąpienia. Jednocześnie informuję, iż stosownie do zapisów art. 48 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej 35 od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. Z up. Wojewody Łódzkiego Anna Rośniak DYREKTOR WYDZIAŁU FINANSÓW I BUDŻETU Do wiadomości: 1. Główny Księgowy Budżetu Wojewody. 34 patrz: przypis 24 35 patrz: przypis 1