Polityka regionalna UE 2007-13 Założenia i zmiany
Konieczność reformy polityki spójności społ.-gosp. na lata 2007-2013: 2013: akcesja 10 nowych państw w 2004 i 2 w 2007, dwukrotne pogłębienie przestrzennych dysproporcji rozwoju w łonie UE-25, podwojenie się liczby ludności (z 73 do 141 mln osób) w regionach opóźnionych w rozwoju (PKB/mieszk. poniżej 75% średniej UE-15), zmniejszenie przeciętnego wskaźnika unijnego PKB/mieszkańca w SSN o ok. 12,5%.
PKB per capita w regionach UE 27, 2004, SSN L.p. Regiony w tys. euro najbogatsze per capita UE 27 1. Inner London 65,1 303 2. Luksemburg 54,0 251 3. Bruksela 53,4 248 4. Hamburg 41,9 195 5. Wiedeń 38,6 180 6. Ile-de-France 37,5 175 7. Berkshire 37,4 174 8. Górna Bawaria 36,4 169 9. Sztokholm 35,6 166 10. Utrecht 33,9 158 11. Darmstadt 33,8 157 12. Praga 33,8 157 13. Souther&Eastern 33,7 157 14. Brema 33,5 156 15. Płn.-Wsch. Szkocja 33,1 154 16. UE 27 21,5 100
PKB per capita w regionach UE 27, 2004, SSN Regiony najbiedniejsze w tys. euro per capita UE 27 Płn.-Wsch. Rumunia 5,1 24 Płn.-Zach. Bułgaria 5,5 26 Płd.- Centralna Bułgaria 5,5 26 Płn.- Centralna Bułgaria 5,7 26 Płd. Muntenia 6,1 28 Płd.- Zach. Oltenia 6,2 29 Płn. - Wsch. Bułgaria 6,3 29 Płd. - Wsch. Bułgaria 6,4 30 Płd.- Wsch. Rumunia 6,6 31 Płn.- Zach. Rumunia 7,0 33 Lubelskie 7,6 35 Podkarpackie 7,6 35 Rumunia Centralna 7,6 35 Podlaskie 8,1 38 Rumunia zachodnia 8,4 39 Polska 10,9 50,7
Uwarunkowania planowania nowego okresu (Raport Sapira) okresu (Raport Sapira) próby pogodzenia wzrostu konkurencyjności gospodarki europejskiej z priorytetami spójności ekonomicznospołecznej, przy widocznej niechęci krajów bogatych do finansowania solidarności europejskiej. Warunek: odstąpienie od zasady juste retour.
Nowe sformułowanie priorytetów polityki spójności: 1) konwergencja - szybkie nadrabianie opóźnienia przez regiony, w których wskaźnik PKB na mieszkańca kształtuje się poniżej 75% przeciętnej UE (także regiony starych państw członkowskich dotknięte tzw. efektem statystycznym, 2) konkurencyjność regionalna i zatrudnienie obejmujące wszystkie regiony poza celem konwergencji; państwom członkowskim pozostawiona zostaje w tym przypadku swoboda opracowania programów regionalnych, 3) europejska współpraca terytorialna, (jak Inicjatywa Wspólnotowa INTERREG III w latach 2000-2006) - współpraca transgraniczna, transnarodowa i międzyregionalna.
Do finansowania wymienionych priorytetów służyć będą tylko trzy fundusze: EFRR, EFS, Fundusz Spójności.
Pozostałe dotychczasowe dwa fundusze budżetowe: Sekcja Orientacji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnych, Finansowy Instrument Ukierunkowania Rybołówstwa, tracą charakter funduszy strukturalnych i przesunięte zostają do rubryki tematycznej grupującej wspólną politykę rolną, rozwój wiejski oraz ochronę środowiska.
Alokacja środków Wspólną polityką spójności objęte zostają wszystkie regiony UE, ale gros środków (ponad 81%) skierowanych zostanie do regionów najbiedniejszych, objętych priorytetem konwergencji, ok. 16% do wszystkich pozostałych regionów i ok. 2,5% środków na wsparcie trzeciego priorytetu czyli europejskiej współpracy terytorialnej.
Zmiany W krajach kohezji podniesiony zostaje poziom współfinansowania ze środków funduszy strukturalnych do 80%, a ze środków Funduszu Spójności - w odniesieniu do niektórych regionów peryferyjnych - nawet do 85% wydatków publicznych. Likwidacja Inicjatyw Wspólnotowych, (URBAN i EQUAL) ich cele mają być realizowane przez politykę spójności oraz rozwoju obszarów wiejskich (LEADER). INTERREG osobny cel
Zmiany i uproszczenia programowania Zniesienie dwóch obecnych dokumentów planistycznych - Podstaw Wsparcia Wspólnoty oraz Uzupełnienia Programu (tylko ewent. dla potrzeb państw członkowskich). Nowość - wprowadzenie Strategicznych Kierunków Wspólnoty i opracowywanych przez państwa członkowskie - przyjmowanych przez Komisję - Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia. Dokumenty te mają zapewnić spójność działań regionalnych, narodowych i wspólnotowych.
Uproszczenia Z czterech etapów procedury programowania utrzymany zostaje tylko jeden tzn. sporządzanie monofunduszowych tzn. sporządzanie monofunduszowych programów operacyjnych
Perspektywa finansowa 2007-13 górny pułap wydatków w odniesieniu do zobowiązań na poziomie 1,045% DNB, daje to 862,4 mld euro z czego na politykę spójności 307,619 mld euro (czyli 0,37% DNB UE). Wzrost pierwszej kwoty o 4 mld euro w wyniku nacisku PE, Ponad 51% budżetu polityki spójności dla NPC
Repartycja w mln euro (2007-13) L.p. Państwo Fundusz Spójnośc i Konwergencja Konwergencja Efekt statystyc zn. Konkurencyjność i zatrudnienie Phasing in Konkur. i zatrudn. Europejs ka współpra ca terytorial na Ogółem w mln w % Stare państwa członkowskie 1. Austria 159 0 914 228 1301 0,4 2. Belgia 579 1268 173 2019 0,7 3. Dania 453 92 545 0,2 4. Finlandia 491 935 107 1532 0,5 5. Francja 2838 9123 775 12736 4,1 6. Grecja 3289 8379 5779 584 186 18217 5,9 7. Hiszpania 3250 * 18727 1434 4495 3133 497 31536 10,2 8. Holandia 1477 220 1696 0,6 9. Irlandia 420 261 134 815 0,3 10. Luksemburg 45 13 58 0,0 11. Portugalia 2722 15240 254 407 436 88 19147 6,2 12. RFN 10553 3770 8370 756 23450 7,6 13. Szwecja 1446 236 1682 0,5 14. Wielka Bryt. 2436 156 883 5349 642 9468 3,1 15. Włochy 18867 388 879 4761 752 25647 8,3
Repartycja w mln euro (2007-13) Nowe państwa członkowskie 16. Cypr 193 363 24 581 0,2 17. Czechy 7830 15149 373 346 23697 7,7 18. Estonia 1019 1992 47 3058 1,0 19. Litwa 2034 3965 97 6097 2,0 20. Łotwa 1363 2647 80 4090 1,3 21. Malta 252 495 14 761 0,2 22. Polska 19562 39486 650 59698 19,4 23. Słowacja 3433 6230 399 202 10264 3,3 24. Słowenia 1239 2407 93 3739 1,0 25. Węgry 7589 12654 1865 343 22451 7,3 26. Bułgaria 2015 3873 159 6047 2,0 27. Rumunia 5769 11143 404 17317 5,6 Nierozdzielone 392 392 0,1 Ogółem UE 61558 177083 12521 10385 38742 7750 308041 100,0
Dodatkowe środki dla Polski wschodniej Województwo/ liczba ludności w 2005r. Podział kwoty 992,19 mln euro Podział kwoty 1213,39 mln euro Łączna kwota EFRR w mln euro Łączna kwota EFRR per capita 2007-13 oraz przec. w roku (w euro) Lubelskie 264,85 243,72 508,57 233,33/33,3 2179,6 mln Podkarpackie 253,41 234,07 487,48 232,33/33,3 2098,3 Podlaskie 145,61 241,25 386,86 322,49/46,1 1199,7 Świętokrzyskie 156,21 219,09 375,30 292,07/41,7 1285 mln Warmińskomazurskie 172,11 275,26 447,37 313,15/44,7 1428,6 Polska Wschodnia 8191,2 992,19 1213,39 2205,58 269,27/38,5
Nowe wspólne inicjatywy KE i europejskich instytucji finansowych JASPERS (Joint Assistance to Support Projects in the European Regions - Wspólna pomoc w realizacji projektów w regionach europejskich), JEREMIE (Joint European Resources for Micro- Enterprises - Wspólne zasoby europejskie dla mikro-przedsiębiorstw), JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas - Wspólne wsparcie europejskie dla trwałego rozwoju w strefach miejskich).
Konkluzje zwrot w dotychczasowej polityce spójności, bezprecedensowe zmniejszenie relatywnej wielkości wspólnotowego budżetu największe w historii integracji europejskiej poszerzenie Wspólnot stało się zarazem poszerzeniem najmniej kosztownym dla najzamożniejszych państw członkowskich.
Budżet UE a sprawa polska w latach 2007-13 Polska stała się największym beneficjantem wspólnotowej polityki spójności angażując prawie 1/5 jej ogólnych środków, po aktualizacji cen jest to ok. 67 mld euro, ale wyliczono, że redukowanie istniejących w UE-25 dysproporcji przestrzennych rozwoju wymagać będzie okresu co najmniej dwóch pokoleń, o ile nadrabianie dystansu przez nowych członków przebiegać będzie w takim tempie, jakie miało miejsce przed 2007r. w przypadku "krajów kohezji
A co na lata 2014-20? 20?????
Jakie są priorytety budżetowe na nową perspektywę finansową na lata 2014-2020? 2020? Plan finansowy dla Europy na lata 2014 plus ujawnimy przed końcem czerwca. Będzie to budżet dostosowany do współczesnych realiów, a zarazem ambitny, bo Unia ma coraz więcej kompetencji i oczywiste potrzeby w zakresie bezpieczeństwa energetycznego, sieci komunikacyjnych, polityki imigracyjnej itp. Budżet to jest polityka wyposażona w środki finansowe, bez których polityczne obietnice zamieniają się w puste deklaracje. Polityka spójności wraz z polityką rolną pozostaną trzonem budżetu europejskiego. Są to tradycyjne polityki, ale nie oznacza to, ze są przestarzałe. Nie ma szans na utrzymanie upraw rolnych w Europie bez dopłat bezpośrednich, chodzi jednak o zmniejszenie różnic między "starymi" a "nowymi" krajami. Nie ma szans na wyrównanie potencjałów i nowoczesną, transeuropejską infrastrukturę bez polityki spójności. [J. Lewandowski]
Jeszcze mały drobiazg Teraz powstaje nowy mechanizm "solidarności kryzysowej". Różni się on tym od "solidarności budżetowej", iż jest wymuszony przez okoliczności. Uzgadniany aktualnie trwały fundusz stabilizacyjny strefy euro jest wielokrotnością budżetu UE. Niemiecki podatnik słyszy, że Niemcy będą musiały włożyć 200 mld euro do funduszu, który powstanie w 2013 r. To zupełnie inna skala niż niemiecka składka do europejskiego budżetu, która w roku 2010 wyniosła 23 mld euro. A jeszcze słyszy, że potrzebne są awaryjne pieniądze dla krajów arabskich przeżywających swoją "wiosnę ludów"... [J. Lewandowski]