Zlecenia bez limitu ceny: RODZAJE ZLECEŃ NA GPW PKC - zlecenie po każdej cenie PCR - zlecenie po cenie rynkowej PCRO - zlecenie po cenie rynkowej na otwarcie Zlecenie z limitem ceny W tego typu zleceniach, inwestor określa cenę maksymalną, w przypadku chęci i minimalną, w przypadku chęci, jaką jest wstanie zapłacić za kupno, lub zaakceptować za sprzedaż danego instrumentu finansowego. Cena maksymalna (minimalna) jest tzw. limitem. Zleceń z limitem powinni używać inwestorzy, którzy wiedzą co się dzieje na rynku. Priorytetem w tym przypadku jest cena, która jest ustalana przez inwestora. Zlecenie czeka w arkusz aż do pełnego zrealizowania, albo do czasu wygaśnięcia zadanego terminu ważności. Zlecenie z limitem zostaje zrealizowane dopiero wówczas, gdy napotka ofertę spełniającą warunki zlecenia (z limitem bądź bez limitu). Jeżeli warunki rynkowe na to pozwolą, to zlecenie to oczywiście może zrealizować się po cenie niższej od maksymalnej (kupno) i wyższej niż minimalna (sprzedaż). Podczas składania zlecenia należy również pamiętać, że w zależności od instrumentu istnieją różne sposoby określania limitu ceny: RODZAJ INSTRUMENTU SPOSÓB OKREŚLENIA LIMITU CENY akcje prawa poboru (PP) prawa do akcji (PDA) jednostki indeksowe w złotych polskich certyfikaty inwestycyjne kontrakty terminowe (na waluty) kontrakty terminowe (na akcje) obligacje w procentach ceny nominalnej obligacji
opcje indeksowe kontrakty terminowe (na indeksy) w punktach PKC - zlecenie po każdej cenie Ten rodzaj zlecenia powinien być wybierany przede wszystkim, gdy Inwestorowi zależy na natychmiastowej i pełnej realizacji zlecenia, gdyż zawsze musi ono realizować się w całości w innym przypadku dochodzi do równoważenia rynku. W zleceniu PKC Inwestor nie ustala limitu ceny, natomiast jest ono realizowane po najkorzystniejszej cenie, która jest dostępna w arkuszu. Zlecenia tego typu powinny być stosowane tylko wówczas, gdy Inwestor ma silne przekonanie, że ceny instrumentu gwałtownie wzrosną lub w przypadku wątpliwości, że później uda się dokonać zamierzonej transakcji. W innej sytuacji ten rodzaj zlecenia nie jest zalecany. Dodatkowo możliwe jest, że zlecenie nie będzie zrealizowane po jednej, najkorzystniejszej cenie. Wtedy transakcja zostanie dokonana przy kilku różnych (coraz mniej korzystnych) cenach. PRZYKŁAD Inwestor składa zlecenie na 2500 akcji spółki "A" - jest przekonany o gwałtownym wzroście cen akcji, dlatego zależy mu na szybkiej realizacji - składa zatem zlecenie PKC. Arkusz przed transakcją wygląda następująco: 3 1150 23,35 23,50 1500 4 5 2300 23,30 23,79 900 2 2 560 23,13 23,90 500 2 1 50 22,90 24,10 2653 3 Ponieważ Inwestor złożył zlecenie PKC, transakcja dokona się natychmiast - dokona on zakupu 2500 akcji spółki "A", z czego: 1500 akcji po 23,50; 900 akcji po 23,79 oraz 100 akcji po 23,90. Jak nietrudno zauważyć, Inwestor musiał zapłacić coraz więcej za kolejne akcje. Gdyby złożył zlecenie z limitem ceny, a jego przewidywania dotyczące wzrostu ich wartości potwierdziłby się, mógłby nie zdążyć zakupić akcji na czas.
Po tej transakcji arkusz będzie wyglądał jak poniżej: 3 1150 23,35 23,90 400 1 5 2300 23,30 24,10 2653 3 2 560 23,13 1 50 22,90 PCR - zlecenie po cenie rynkowej Działanie tego zlecenia jest podobne do zlecenia PKC. Zlecenie po cenie rynkowej wywołuje transakcję po najlepszej dostępnej cenie, a jeśli po tej cenie nie ma wystarczającej liczby dostępnych akcji do pełnej jego realizacji, zlecenie zostaje zapisane z taką ceną w arkuszu (z limitem) i oczekuje na przeciwną stronę transakcji. Zlecenie PCR jest zatem bezpieczniejsze od PKC dla Inwestora gdy priorytetem jest cena transakcji, gdyż nie jest on narażony na zakup lub sprzedaż po coraz mniej korzystnych dla siebie cenach. Jeżeli Inwestor chce mieć jednak pewność co do natychmiastowej realizacji, powinien zastosować zlecenie PKC. PRZYKŁAD Inwestor chce kupić 2000 akcji spółki "A" - tym razem decyduje się na złożenie zlecenia PCR. Dla lepszego zobrazowania różnicy pomiędzy zleceniem PKC a PCR, arkusz wygląda tak samo jak w poprzednim przykładzie: 3 1150 23,35 23,50 1500 4 5 2300 23,30 23,79 900 2 2 560 23,13 23,90 500 2
1 50 22,90 24,10 2653 3 Inwestor złożył zlecenie PCR, więc transakcja zostanie dokonana po najlepszej cenie rynkowej. W arkuszu nie ma wystarczającej liczby akcji do po kursie 23,50 (najlepszej obecnie ofercie rynkowej, po której Inwestor może zakupić akcje), dlatego zlecenie nie zostanie wykonane w całości - jego pozostała część zostanie zapisana w arkuszu. Po transakcji arkusz przyjmie następującą formę: 1 500 23,50 23,79 900 2 3 1150 23,35 23,90 500 2 5 2300 23,30 24,10 2653 3 2 560 23,13 1 50 22,90 PCRO - zlecenie po cenie rynkowej na otwarcie Zlecenie PCRO działa w sposób identyczny ze zleceniem PCR z jednym tylko wyjątkiem - kurs transakcji, to tym razem jeden z poniżej wymienionych kursów: kurs otwarcia kurs zamknięcia kurs ustalony na fixingu notowań jednolitych kurs ustalony w trakcie równoważenia Który z kursów zostanie wybrany do zlecenia PCRO zależy od momentu, w którym zlecenie zostanie złożone - np. jeśli odbędzie się to w godzinach od 8:00 do 9:00 w systemie notowań ciągłych na akcje, wtedy kursem w zleceniu będzie kurs otwarcia danego waloru. Kiedy można składać poszczególne zlecenia? W zależności od fazy sesji może być niemożliwe złożenie poszczególnych rodzajów zlecenia. Poniższa tabela przedstawia, jakie zlecenia można składać w poszczególnych fazach notowań.
faza notowań faza przed otwarciem/zamknięciem faza równoważenia faza notowań ciągłych dogrywka możliwe do złożenia rodzaj zlecenia z limitem, PKC, PCRO z limitem, PKC, PCR z limitem