Streszczenie SYMULACYJNA OCENA POTENCJAŁU ROZWOJOWEGO MIAST WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W KONTEKŚCIE WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ Z BRANDENBURGIĄ Celem analiz było wskazanie miast i obszarów w województwie lubuskim, które wykazują największy potencjał rozwojowy, uwzględniając aktualne trendy rozwoju, możliwości współpracy transgranicznej z Brandenburgią oraz wpływ miast niemieckich na kształtowanie się potencjału rozwojowego obszarów województwa lubuskiego. W pracy wykonany został szereg analiz statystycznych i modelowych odnoszących się do obszaru województwa lubuskiego oraz jego najbliższego sąsiedztwa, w tym do obszaru Brandenburgii. W analizach statystycznych wykorzystano metodę dynamiczną, która pomogła rozpoznać ogólne tendencje kształtowania się poszczególnych wskaźników na badanym obszarze. Modelownia wykonano wykorzystując modele przesunięć bilansujących, które opierają się na modelu pośrednich możliwości. W rezultacie otrzymano sześć miast o największym i cztery strefy o dużym potencjale rozwojowym, który wykorzystano w kontekście nowo proponowanych rozwiązań komunikacyjnych. Abstract SIMULATION EVALUATION OF LUBUSZ VOIVODSHIP CITIES DEVELOPMENT POTENTIAL IN CONTEXT OF TRANSBORDER COOPERATION WITH BRANDENBURG. The purpose of analysis was to indicate cities and areas, which shows the greatest development potential, considering to actual development tendency, capabilities of transborder cooperation with Brandenburg and influence of German cities to development potential of Lubusz voivodship. In thesis was performed sequence of statistical and model analysts concerning Lubusz voivodship and abutting areas, including Brandenburg. In statistical analysts was used dynamic method that helped identify common tendencies of basic indicators on the examined area. Modeling was performed by using allocation model, which is based on the mechanism of intervening opportunities. By that proceeding obtained in result six cities and four zones of the greatest development potential that were used to propose new communication solutions.
Spis treści: ROZDZIAŁ I POGRANICZE LUBUSKO-BRANDENBURSKIE UWARUNKOWANIA ROZWOJU MIAST 1. CEL I ZAKRES PRACY... 7 1.1. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE W PRZESTRZENI EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACA POLSKO-NIEMIECKA Z BRANDENBURGIĄ... 7 1.2. POTENCJAŁ MAŁYCH I ŚREDNICH MIAST... 11 1.3. METODA OPRACOWANIA... 11 1.3.1. Potencjał rozwojowy a sytuacja społeczno-gospodarcza... 12 1.3.2. Potencjał rozwojowy a walory lokalizacji w sieci kontaktów... 13 1.3.3. Model symulacyjny pośrednich możliwości teoria... 13 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO I BRANDENBURGII... 16 2.1. DELIMITACJA OBSZARU... 16 2.2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA... 17 2.2.1. Rys historyczny województwa lubuskiego i Brandenburgii... 17 2.2.2. Charakterystyka geograficzna i społeczna... 18 2.2.3. Charakterystyka społeczno-gospodarcza... 19 2.3. CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU TRANSPORTOWEGO OBSZARU POGRANICZA POLSKO- NIEMIECKIEGO... 23 2.3.1. Transport kołowy... 23 2.3.2. Transport kolejowy... 27 2.3.3. Transport wodny... 30 2.4. ANALIZA DOKUMENTACJI KRAJOWEJ I WOJEWÓDZKIEJ W ZAKRESIE PLANOWANYCH INWESTYCJI W ODNIESIENIU DO INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ... 32 ROZDZIAŁ II SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO I BRANDENBURGII 1. CHARAKTERYSTYKA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO... 36 1.1. DEMOGRAFIA... 36 1.1.1. Dynamika zmian liczby ludności ogółem w latach 1995 2007... 36 1.1.2. Dynamika zmian liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym w latach 1995 2007... 37 1.2. AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA... 38 1.2.1. Rynek pracy... 38 1.2.1.1. Dynamika zmian liczby ludności pracującej w usługach w okresie 2000 2003... 38 1.2.1.2. Dynamika zmian liczby ludności pracującej w przemyśle w okresie 2000 2003... 39 1.2.2. Dynamika zmian podmiotów gospodarki narodowej... 40 1.2.2.1. Zmiana liczby przedsiębiorstw w poszczególnych grupach... 43 1.2.2.2. Dynamika zmian wybranych sekcji w grupach... 45 1.3. MOŻLIWOŚCI FINANSOWE GMIN BUDŻET GMIN... 50 1.3.1. Dynamika zmian dochodów gmin przypadająca na 1 mieszkańca w latach 2002 2006. 51 1.3.1.1. Dynamika zmian w dochodach gmin z tytułu udziału podatku PIT... 51 1.3.1.2. Dynamika zmian w dochodach gmin z tytułu udziału podatku CIT... 52 1.3.2. Dynamika zmian wydatków gmin przypadająca na 1 mieszkańca w latach 2002 2006.. 53 1.4. ZDOLNOŚĆ POZYSKIWANIA FUNDUSZY Z UE W GMINACH WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO... 54 2. CHARAKTERYSTYKA SYTUACJI SPOŁECZNO GOSPODARCZEJ BRANDENBURGII... 72 2.1. DEMOGRAFIA... 72 2.1.1. Dynamika zmian liczby ludności ogółem w latach 1995 2006... 72 2.1.2. Dynamika zmian liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym w latach 1995 2006... 73 2.2. AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA... 74 2.2.1. Rynek pracy... 74
2.2.1.1. Dynamika zmian liczby ludności pracującej w usługach i w przemyśle w okresie 2002 2006 74 2.3. MOŻLIWOŚCI FINANSOWE BRANDENBURGII... 76 2.3.1. Dynamika zmian dochodów gmin przypadająca na 1 mieszkańca w latach 2002 2006 76 2.3.2. Dynamika zmian wydatków gmin przypadającą na 1 mieszkańca w latach 2002 2006.. 76 3. SYNTEZA OCENY SYTUACJI SPOŁECZNO - GOSPODARCZEJ... 84 3.1. ZESTAWIENIE WNIOSKÓW Z ANALIZ STATYSTYCZNYCH SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ 84 3.2. LISTA MIAST O WYSOKIM POTENCJALE ROZWOJOWYM W ŚWIETLE ANALIZ STATYSTYCZNYCH86 ROZDZIAŁ III MODELOWANIA 1. NAJWAŻNIEJSZE UWARUNKOWANIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO WPŁYWAJĄCENA DOBÓR DANYCH DO MODELOWANIA... 88 1.1. BARIERY UNIEMOŻLIWIAJĄCE ROZWÓJ... 88 2. DOBÓR DANYCH I PARAMETRÓW... 89 2.1. PROGRAM SYMULACJI... 89 2.2. OBSZAR ANALIZ SYMULACYJNYCH... 91 2.3. REJONY OBLICZENIOWE... 91 2.4. DOBÓR PARAMETRÓW ŹRÓDŁOWYCH I CELOWYCH... 91 2.5. SIEĆ POWIĄZAŃ... 92 2.6. GRANICE IZOCHRON STREF DOSTĘPNOŚCI... 95 2.7. KRYTYCZNY ZASIĘG KONTAKTU... 95 2.8. NASILENIE KONTAKTU... 95 2.9. SELEKTYWNOŚĆ... 95 3. WYNIKI MODELOWAŃ... 96 3.1. MODELOWANIA NA SIECI ISTNIEJĄCEJ... 96 3.1.1. Wariant 1 rozmieszczenie równomierne źródeł i celów... 96 3.1.2. Wariant 2 rozmieszczenie rzeczywiste źródeł i równomierne celów... 100 3.1.3. Wariant 3 rozmieszczenie rzeczywiste źródeł i równomierne celów z określeniem pułapów dla największych miast otoczenia... 101 3.2. MODELOWANIA NA SIECI PROJEKTOWANEJ... 105 3.2.1. Wariant 1 rozmieszczenie równomierne źródeł i celów... 105 3.2.2. Wariant 2 rozmieszczenie rzeczywiste źródeł i równomierne celów... 108 3.2.3. Wariant 3 rozmieszczenie rzeczywiste źródeł i równomierne celów z określeniem pułapów dla największych miast otoczenia... 109 3.3. MODELOWANIA NA SIECI PROJEKTOWANEJ AUTORSKO... 112 3.3.1. Wariant 1 rozmieszczenie równomierne źródeł i celów... 112 3.3.2. Wariant 2 rozmieszczenie rzeczywiste źródeł i równomierne celów... 115 3.3.3. Wariant 3 rozmieszczenie rzeczywiste źródeł i równomierne celów z określeniem pułapów dla największych miast otoczenia... 116 4. WNIOSKI Z MODELOWAŃ... 120 4.1. ZESTAWIENIE WYNIKÓW SYMULACJI PRZY RÓŻNYCH WARTOŚCIACH SELEKTYWNOŚCI... 120 4.1.1. Zestawienie wyników rozmieszczenia równomiernego źródeł i celów w symulacji przesunięcia ogólnego... 121 4.1.2. Zestawienie wyników rozmieszczenia rzeczywistego źródeł i równomiernego celów z określeniem pułapów dla największych miast otoczenia w symulacji przesunięcia celów... 123 4.1.3. Zestawienie wyników rozmieszczenia rzeczywistego źródeł i równomiernego celów z określeniem pułapów dla największych miast otoczenia w symulacji przesunięcia ogólnego... 125 4.2. LISTA MIAST O WYSOKIM POTENCJALE ROZWOJOWYM W ŚWIETLE ANALIZ SYMULACYJNYCH 127
ROZDZIAŁ IV POTENCJAŁ ROZWOJOWY MIAST WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO 1. WSKAZANIE MIAST I STREF POTENCJALNEGO ROZWOJU... 130 2. CHARAKTERYSTYKA MIAST I OCENA ATRAKCYJNOŚCI STREF POTENCJALNEGO ROZWOJU... 132 2.1. CHARAKTERYSTYKA MIAST O NAJWIĘKSZYM POTENCJALE ROZWOJOWYM... 133 2.2. OCENA ATRAKCYJNOŚCI STREF... 137 3. RELACJE TRANSGRANICZNE A MIASTA I STREFY POTENCJALNEGO ROZWOJU 139 4. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ KOMUNIKACYJNYCH A MIASTA I STREFY POTENCJALNEGO ROZWOJU... 142 5. POTENCJAŁ ROZWOJOWY LUBUSKICH MIAST PODSUMOWANIE... 148