PRACA DYPLOMOWA INŻYNIERSKA

Transkrypt

1 Wydział Architektury PRACA DYPLOMOWA INŻYNIERSKA Obsługa ruchu turystycznego turystyki weekendowej w Dolinie Baryczy i wschodniej części Wzgórz Trzebnickich - analiza walorów, potrzeb i propozycje rozwiązań. Autor: Katarzyna Mederska Promotor: dr inż. Magdalena Mlek-Galewska Katedra Planowania Przestrzennego Weekend tourism services in the Barycz Valley and the eastern part of Trzebnickie Hills - analysis of attractiveness, requirements and proposed solutions. Streszczenie Dolinę Baryczy i wschodnią część Wzgórz Trzebnickich poddano szczegółowej analizie pod kątem walorów wykorzystywanych do uprawiania turystyki weekendowej. Analizy stanu zagospodarowania oraz modelowania alokacyjne pośrednich możliwości pozwoliły określić najbardziej atrakcyjne turystycznie tereny oraz potencjalne ośrodki obsługi turystów. Na podstawie wyciągniętych z analiz wniosków stworzono system ośrodków i połączeń, scalający i wykorzystujący dostępny potencjał dla rozwoju turystyki weekendowej. Abstract Słowa kluczowe: turystyka weekendowa, model alokacyjny pośrednich możliwości, Dolina Baryczy, Wzgórza Trzebnickie Barycz Valley and the eastern part Trzebnickie Hills were analyzed in terms of attractiveness for weekend tourism. Statistical analysis and intervening opportunities model analysis allowed to determine the most attractive tourist areas and potential centers of tourist services. System of the centers and its connections was created basing on the conclusions from the analysis. The task of the system is to merge the centers and to use all the available potential to develop the weekend tourism. Keywords: weekend tourism, intervening opportunities model, Barycz Valley, Trzebnickie Hills Wrocław

2 I. Wstęp... 5 II. Część analityczna Delimitacja obszaru opracowania Profil osoby, która może być zainteresowana turystyką weekendową Analizy dóbr turystycznych występujących na opracowanym obszarze Źródła danych Stosowane metody analizy waloryzacyjnej Waloryzacja przyrodnicza Waloryzacja antropogeniczna Waloryzacja infrastruktury turystycznej Waloryzacja turystyczna Stosowane metody wizualizacji danych i wyników waloryzacji Wyniki analizy waloryzacyjnej Wnioski z analiz waloryzacyjnych Analizy symulacyjne: modelowanie systemu centrów turystycznych sieć drogowa istniejąca Model alokacyjny Dokumentacja danych do modelowań Cel modelowania Sieć powiązań Pułapy wielkości mas celowych w rejonach Maksymalna odległość międzyrejonowa, krytyczny zasięg kontaktu i lista stref odległości Modelowanie nr 1 wykorzystujące waloryzację turystyczną Wartości mas źródłowych w rejonach Wartości mas celowych w rejonach Dobór parametru selektywności Program modelowań wykorzystujących waloryzację turystyczna Wyniki modelowania wykorzystującego waloryzację turystyczną Wnioski z modelowania wykorzystującego waloryzację turystyczną Modelowanie III selektywność zaostrzona (waloryzacja turystyczna) Modelowanie II selektywność pośrednia (waloryzacja turystyczna) Modelowanie I selektywność złagodzona (waloryzacja turystyczna) Podsumowanie symulacji wykorzystującej waloryzację turystyczną Modelowanie nr 2 wykorzystujące waloryzację przyrodniczą Wartości mas źródłowych w rejonach Wartości mas celowych w rejonach

3 Dobór parametru selektywności Program modelowań wykorzystujących waloryzację przyrodniczą Wyniki modelowania wykorzystującego waloryzację przyrodniczą Wnioski z modelowania wykorzystującego waloryzacje przyrodniczą Modelowanie III selektywność zaostrzona (waloryzacja przyrodnicza) Modelowanie II selektywność pośrednia (waloryzacja przyrodnicza) Modelowanie I selektywność złagodzona (waloryzacja przyrodnicza) Podsumowanie symulacji wykorzystującej waloryzację przyrodniczą Podsumowanie symulacji Ośrodki turystyczne I rangi (subregionalne) Ośrodki turystyczne II rangi (ponadlokalne) Ośrodki turystyczne III rangi (lokalne) Zbiorczy układ ośrodków turystycznych III Część projektowa Wytyczne do projektu Opis koncepcji projektowej Opis projektu część szczegółowa Spis ilustracji Spis tabel Bibliografia Dane źródłowe Źródła literaturowe Aneks. Plansze analityczne i projektowe

4 I. Wstęp Głównym celem opracowania jest obsługa ruchu turystycznego turystyki weekendowej w Dolinie Baryczy i wschodniej części Wzgórz Trzebnickich. Na podstawie analiz walorów i potrzeb stworzono propozycję rozwiązania przedstawionego problemu. W niniejszym opracowaniu szczegółowym analizom został poddany obszar należący do wschodniej części Wzgórz Trzebnickich oraz Doliny Baryczy, wyznaczony na podstawie terenu objętego działaniem Stowarzyszenia Gmin Turystycznych Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy. Badania waloryzacyjne oraz symulacyjne prowadzone były w podziale na 282 miejscowości statystyczne ustalone na podstawie podziału GUS, wchodzące w skład gmin: Cieszków, Dobroszyce, Jemielno, Krośnice, Milicz, Niechlów, Oborniki Śląskie, Prusice, Trzebnica, Twardogóra, Wisznia Mała, Zawonia i Żmigród. Wykonano szereg analiz inwentaryzacyjnych prowadzących do ustalenia ocen waloryzacyjnych, a następnie oparte na ich wynikach analizy symulacyjne. Zebrane dane i wyniki modelowań posłużyły do opracowania części projektowej. Początkowo na podstawie walorów będących obiektem zainteresowania turysty weekendowego, określono najbardziej atrakcyjne pod względem przyrodniczym, antropogenicznym i stanu infrastruktury turystycznej rejony obliczeniowe. Suma ocen określających waloryzację przyrodniczą, antropogeniczną i infrastrukturę turystyczną przedstawiła obraz najbardziej atrakcyjnych turystycznie miejscowości statystycznych na opracowanym obszarze. Celem analiz symulacyjnych była optymalizacja rozmieszczenia centrów turystycznych względem atrakcji turystycznych. Do osiągnięcia zamierzonego celu wykorzystano model alokacyjny przesunięcia celów bazujący na mechanizmie pośrednich możliwości. W modelowaniach posłużono się ocenami waloryzacji turystycznej oraz przyrodniczej. Na podstawie wyników analiz statystycznych i symulacyjnych powstała koncepcja projektowa, która określa lokalizację ośrodków turystycznych trzech rang: subregionalnych, ponadlokalnych oraz lokalnych. Każdemu ośrodkowi turystycznemu przypisano odpowiednią specjalizację wynikającą z walorów interesujących turystę weekendowego występujących w najbliższej okolicy. Poprzez bliską lokalizację ośrodków turystycznych wyznaczono cztery strefy turystyczne: trzebnicką, milicką, żmigrodzką oraz twardogórską. Aby w pełni wykorzystać rozproszony potencjał turystyczny obszaru dla rozwoju turystyki, utworzono sieć powiązań, której zadaniem jest zintegrowanie i wykorzystanie w całości wszystkich dostępnych możliwości. Sieć składa się z połączeń turystycznych trzech kategorii: głównych, ponadlokalnych oraz lokalnych. W opisie projektu części szczegółowej stworzono koncepcję zagospodarowania turystycznego części strefy milickiej, która opierała się na szczegółowym wyznaczeniu połączeń pomiędzy ośrodkami różnych rang, stworzeniu strefy bezpośredniej współpracy pomiędzy miejscowościami oraz multimodalnego systemu komunikacji połączeń turystycznych. 5

5 Spis ilustracji. Ilustracja nr 1 Lokalizacja opracowanego obszaru na tle podziału administracyjnego Ilustracja nr 2 Rejony obliczeniowe reprezentujące obszary wyznaczone za pomocą poligonów Thiessena Ilustracja nr 3 Rozmieszczenie danych wejściowych do określenia waloryzacji przyrodniczej Ilustracja nr 4 Rozmieszczenie danych wejściowych do określenia waloryzacji antropogenicznej Ilustracja nr 5 Rozmieszczenie danych wejściowych do określenia waloryzacji infrastruktury turystycznej (wybrane obiekty i szlaki turystyczne) Ilustracja nr 6 Rozmieszczenie danych wejściowych do określenia waloryzacji infrastruktury turystycznej (obiekty oferujące noclegi i gastronomiczne) Ilustracja nr 7 Rozmieszczenie pozostałych danych uwzględnionych w opracowaniu projektowym Ilustracja nr 8 Mapa przedstawiająca wyniki waloryzacji przyrodniczej Ilustracja nr 9 Mapa przedstawiająca wyniki waloryzacji antropogenicznej Ilustracja nr 10 Mapa przedstawiająca wyniki waloryzacji zagospodarowania turystycznego Ilustracja nr 11 Mapa przedstawiająca wyniki waloryzacji turystycznej Ilustracja nr 12 Schemat wynikowy obszary atrakcyjne i nieatrakcyjne waloryzacji przyrodniczej, antropogenicznej oraz infrastruktury turystycznej Ilustracja nr 13 Sieć powiązań- siec drogowa Ilustracja nr 14 Lokalizacja rejonów obliczeniowych Ilustracja nr 15 Wartości mas źródłowych w rejonach Ilustracja nr 16 Wartości mas celowych w rejonach Ilustracja nr 17 System centrów turystycznych drogowa sieć istniejąca. Selektywność złagodzona 0, Ilustracja nr 18 System centrów turystycznych drogowa sieć istniejąca. Selektywność 0, Ilustracja nr 19 System centrów turystycznych drogowa sieć istniejąca. Selektywność zaostrzona 0, Ilustracja nr 20 System subregionalnych centrów turystycznych (na podstawie waloryzacji turystycznej) Ilustracja nr 21 System ponadlokalnych centrów turystycznych (na podstawie waloryzacji turystycznej) Ilustracja nr 22 System lokalnych centrów turystycznych (na podstawie waloryzacji turystycznej) Ilustracja nr 23 Zestawienie graficzne wszystkich centrów turystycznych różnych rang (na podstawie waloryzacji turystycznej) Ilustracja nr 24 Wartości mas źródłowych w rejonach (waloryzacja przyrodnicza) Ilustracja nr 25 Wartości mas celowych w rejonach Ilustracja nr 26 System centrów turystycznych drogowa sieć istniejąca. Selektywność złagodzona 0, Ilustracja nr 27 System centrów turystycznych drogowa sieć istniejąca. Selektywność 0, Ilustracja nr 28 System centrów turystycznych drogowa sieć istniejąca. Selektywność zaostrzona 0, Ilustracja nr 29 System regionalnych centrów turystycznych (na podstawie waloryzacji przyrodniczej) Ilustracja nr 30 System ponadlokalnych centrów turystycznych (na podstawie waloryzacji przyrodniczej) Ilustracja nr 31 System lokalnych centrów turystycznych (na podstawie waloryzacji przyrodniczej) Ilustracja nr 32 System centrów turystycznych (na podstawie waloryzacji przyrodniczej) Ilustracja nr 33 Zestawienie lokalizacji ośrodków I rangi uzyskanych w dwóch wariantach modelowań Ilustracja nr 34 Zestawienie lokalizacji ośrodków II rangi uzyskanych w dwóch wariantach modelowań Ilustracja nr 35 Zestawienie lokalizacji ośrodków III rangi uzyskanych w dwóch wariantach modelowań Ilustracja nr 36 Ostateczny układ ośrodków różnych rang Ilustracja nr 37 Aktualna dyspozycja funkcjonalna obszaru Ilustracja nr 38 Koncepcja powiązań struktury funkcjonowania obszaru Ilustracja nr 39 Projekt część szczegółowa. Zagospodarowanie turystyczne obszaru leżącego w strefie milickiej Spis tabel Tabela nr 1 Zasada przyznawania punków do określenia waloryzacji infrastruktury turystycznej za odpowiednią liczbę obiektów oferujących noclegi Tabela nr 2 Zasada przyznawania punków do określenia waloryzacji infrastruktury turystycznej za odpowiednią liczbę obiektów gastronomicznych Tabela nr 3 Przyporządkowanie prędkości do odpowiedniej klasy dróg Tabela nr 4 Tabela stref odległości Tabela nr 5 Zestawienie rejonów obliczeniowych jako ośrodków I rangi wyznaczonych na podstawie waloryzacji turystycznej i przyrodniczej

6 Tabela nr 6 Zestawienie rejonów obliczeniowych jako ośrodków II rangi wyznaczonych na podstawie waloryzacji turystycznej i przyrodniczej Tabela nr 7 Zestawienie rejonów obliczeniowych jako ośrodków III rangi wyznaczonych na podstawie waloryzacji turystycznej i przyrodniczej Bibliografia Dane źródłowe Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy: O stowarzyszeniu, dostęp Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy: Region, dostęp , 19 IMAGIS S.A.: Mapa topograficzna szczegółowa województwa dolnośląskiego oraz opolskiego IMAGIS, Warszawa, Studio PLAN: Mapa regionu obszaru SGT, Wrocław, dostęp Serwis e-turysta.pl dostęp Panorama Firm, Restauracje, dostęp Studio PLAN: Mapa regionu obszaru SGT, Wrocław, dostęp Ścieżka dydaktyczna - definicja. dostęp Źródła literaturowe 2, 3 Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, Władysław W. Gaworecki: Turystyka. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2003, s Jolanta Kasprzak: Album Powiatu Trzebnickiego. Kocie Góry góry najbliższe Wrocławiowi. Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne DAUNPOL sp. z o.o., Marta Kamińska: Wszystkie szlaki prowadzą po Dolinie Baryczy. Szlaki i trasy rowerowe. Milicz: Fundacja Doliny Baryczy, Samuel A. Stouffer: Intervening opportunities: a theory relating mobility and distance. American Sociological Review 5, 1940, s (za: Ludwik Mazurkiewicz: Teoretyczne podstawy modeli przestrzennego oddziaływania. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź: Polska Akademia Nauk Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, 1986, s.61) 14 Tadeusz Zipser: Zasady planowania przestrzennego. Wrocław, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, 1983, s , 17 Ludwik Mazurkiewicz: Teoretyczne podstawy modeli przestrzennego oddziaływania. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź: Polska Akademia Nauk Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, 1986, s , 18 Magdalena Mlek: Modelowania alokacyjne w prognozowaniu rozwoju struktury przestrzennej Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, 2010, s Zbigniew Żabicki: Ścieżka zdrowia jako forma rekreacji. EduForum Portal Edukacyjny, Aneks. Plansze analityczne i projektowe W niniejszej pracy zamieszczono plansze pomniejszone z oryginalnych rozmiarów 50x70 cm do formatu A3. 1. Analizy waloryzacyjne. 2. Analizy symulacyjne. 3. Aktualna dyspozycja funkcjonalna. 4. Koncepcja funkcjonalna obszaru. 5. Projekt szczegółowy strefa milicka. 71